Món cá xào hoa djam tang của người Ê đê

Sau những cơn mưa lớn, lũ từ thượng nguồn đổ về, các bụi djam tang (theo tiếng gọi của người Ê đê) mọc trên các dòng sông được phù sa lấp đầy các gốc. Đọt non và hoa bắt đầu vươn mình.

Từ tháng 11 đến tháng 3 dương lịch, cây djam tang kết hoa, đồng bào Ê đê trên địa bàn tỉnh theo các ghềnh đá trên dòng sông Sêrêpốk thu hái hoa djam tang chế biến thành nhiều món ăn ngon. Vào mùa hoa djam tang, người Ê đê trên địa bàn huyện Cư Jút và Krông Nô tranh thủ chế biến nhiều món ăn đặc sản độc đáo từ hoa djam tang như djam tang xào tỏi, canh chua djam tang, gỏi hoa djam tang, canh cá lăng hoa djam tang,… Cá xào hoa djam tang cũng là một trong những món ăn truyền thống của người Ê đê nơi đây.

Thơm ngon món cá nướng xào hoa djam tang

Djam tang mang vị nhân nhẫn của hoa đu đủ và vị ngọt của hoa thiên lý. Người Ê đê khi thu hái thường hái luôn các chồi lá non ăn có vị đắng và cực ngon. Trước đây, khi hái hoa djam tang, đồng bào Ê đê cũng tranh thủ đánh bắt cá trên dòng sông Sêrêpốk. Nhiều loại cá thơm ngon thích hợp nấu với hoa djam tang như cá bống, cá lăng, cá mõm trâu, cá sọc dưa, cá chình, cá rô cờ…

Hiện nay, do bị đánh bắt quá nhiều theo kiểu tận diệt cùng sự thay đổi của tự nhiên, những loại cá này trở nên khan hiếm. Người Ê đê lại chế biến hoa djam tang với các loại cá phổ biến khác như cá diêu hồng, cá lóc, cá trê… Vì chỉ sử dụng phần thịt cá để làm món xào với hoa djam tang nên người Ê đê thường chọn những loại cá lớn, ít xương, thịt săn chắc.

Để chế biến món cá xào djam tang, trước tiên phải sơ chế các loại cá đánh bắt được. Cá được đem nướng trên than hồng, bóc tách lấy thịt cá, bỏ xương. Hoa djam tang chần sơ qua nước sôi để ráo nước. Những gia đình ưa thích ăn đắng và giữ nguyên vị đắng nhẵn của hoa djam tang thường không cần chần qua nước sôi. Phụ nữ Ê đê đổ dầu vào nồi chảo trên bếp lửa bập bùng. Khi dầu nóng, tao sơ củ nén đập dập trong chảo dầu nóng. Thịt cá cho vào chảo đảo nhanh, nêm chút muối, bột ngọt. Cuối cùng, thêm hoa djam tang đảo đều tay, thao tác thật nhanh. Cách nấu món ăn này tương đối đơn giản, không cầu kỳ, giữ được hương vị ban đầu của nguyên liệu.

Mâm ẩm thực truyền thống của người Ê đê có món cá nướng xào hoa djam tang

Bên cạnh cơm lam, thịt nướng hay cà đắng, món ăn từ hoa djam tang càng khẳng định thêm sự mộc mạc nhưng không kém phần đặc sắc của ẩm thực cộng đồng người Ê đê. Khi thưởng thức, ban đầu người ăn cảm thấy vị đắng nhẫn nhẫn nhưng sau đó là vị ngọt đọng lại nơi cuống lưỡi. Hoa djam tang ngon khó cưỡng khi kết hợp với sự béo ngọt của cá sông Sêrêpốk.

Theo kinh nghiệm dân gian của đồng bào, món ăn này rất tốt cho sức khỏe, người mới ốm dậy hay phụ nữ sau sinh. Ngày nay, do nhiều thay đổi trên dòng sông Sêrêpốk, những bụi djam tang không còn mọc nhiều như xưa nữa. Hoa djam tang cũng trở thành nguyên liệu, đặc sản quý trên vùng đất Tây Nguyên.