Món cá xào hoa djam tang của người Ê đê
Sau những cơn mưa lớn, lũ từ thượng nguồn đổ về, các bụi djam tang (theo tiếng gọi của người Ê đê) mọc trên các dòng sông được phù sa lấp đầy các gốc. Đọt non và hoa bắt đầu vươn mình.
Từ tháng 11 đến tháng 3 dương lịch, cây djam tang kết hoa, đồng bào Ê đê trên địa bàn tỉnh theo các ghềnh đá trên dòng sông Sêrêpốk thu hái hoa djam tang chế biến thành nhiều món ăn ngon. Vào mùa hoa djam tang, người Ê đê trên địa bàn huyện Cư Jút và Krông Nô tranh thủ chế biến nhiều món ăn đặc sản độc đáo từ hoa djam tang như djam tang xào tỏi, canh chua djam tang, gỏi hoa djam tang, canh cá lăng hoa djam tang,… Cá xào hoa djam tang cũng là một trong những món ăn truyền thống của người Ê đê nơi đây.
Thơm ngon món cá nướng xào hoa djam tang
Djam tang mang vị nhân nhẫn của hoa đu đủ và vị ngọt của hoa thiên lý. Người Ê đê khi thu hái thường hái luôn các chồi lá non ăn có vị đắng và cực ngon. Trước đây, khi hái hoa djam tang, đồng bào Ê đê cũng tranh thủ đán.h bắt cá trên dòng sông Sêrêpốk. Nhiều loại cá thơm ngon thích hợp nấu với hoa djam tang như cá bống, cá lăng, cá mõm trâu, cá sọc dưa, cá chình, cá rô cờ…
Hiện nay, do bị đán.h bắt quá nhiều theo kiểu tận diệt cùng sự thay đổi của tự nhiên, những loại cá này trở nên khan hiếm. Người Ê đê lại chế biến hoa djam tang với các loại cá phổ biến khác như cá diêu hồng, cá lóc, cá trê… Vì chỉ sử dụng phần thịt cá để làm món xào với hoa djam tang nên người Ê đê thường chọn những loại cá lớn, ít xương, thịt săn chắc.
Để chế biến món cá xào djam tang, trước tiên phải sơ chế các loại cá đán.h bắt được. Cá được đem nướng trên than hồng, bóc tách lấy thịt cá, bỏ xương. Hoa djam tang chần sơ qua nước sôi để ráo nước. Những gia đình ưa thích ăn đắng và giữ nguyên vị đắng nhẵn của hoa djam tang thường không cần chần qua nước sôi. Phụ nữ Ê đê đổ dầu vào nồi chảo trên bếp lửa bập bùng. Khi dầu nóng, tao sơ củ nén đậ.p dập trong chảo dầu nóng. Thịt cá cho vào chảo đảo nhanh, nêm chút muối, bột ngọt. Cuối cùng, thêm hoa djam tang đảo đều tay, thao tác thật nhanh. Cách nấu món ăn này tương đối đơn giản, không cầu kỳ, giữ được hương vị ban đầu của nguyên liệu.
Video đang HOT
Mâm ẩm thực truyền thống của người Ê đê có món cá nướng xào hoa djam tang
Bên cạnh cơm lam, thịt nướng hay cà đắng, món ăn từ hoa djam tang càng khẳng định thêm sự mộc mạc nhưng không kém phần đặc sắc của ẩm thực cộng đồng người Ê đê. Khi thưởng thức, ban đầu người ăn cảm thấy vị đắng nhẫn nhẫn nhưng sau đó là vị ngọt đọng lại nơi cuống lưỡi. Hoa djam tang ngon khó cưỡng khi kết hợp với sự béo ngọt của cá sông Sêrêpốk.
Theo kinh nghiệm dân gian của đồng bào, món ăn này rất tốt cho sức khỏe, người mới ốm dậy hay phụ nữ sau sinh. Ngày nay, do nhiều thay đổi trên dòng sông Sêrêpốk, những bụi djam tang không còn mọc nhiều như xưa nữa. Hoa djam tang cũng trở thành nguyên liệu, đặc sản quý trên vùng đất Tây Nguyên.
Món canh thụt môn nước của người M'nông
Đồng bào M'nông gọi môn nước là "rtơh". Môn nước hay còn gọi là môn ngứa, là một loài môn hoang dại. Từ kinh nghiệm và đôi qua bàn tay khéo léo của người M'nông đã biến loại cây dại này trở thành nguyên liệu cho những món ăn rất hấp dẫn.
Trong đó, món canh thụt môn nước là món ăn độc đáo của người M'nông.
Môn nước mọc hoang ở nơi ẩm thấp như mương nước, vũng đầm, ven sông suối... Môn nước có nhiều loại và môn nước của người M'nông có sự khác biệt so với các vùng khác.
Cây môn nước của người M'nông tỉnh Đắk Nông có sự khác biệt so với những nơi khác
Cây mọc thành bụi, có bẹ và lá nhỏ hơn so với môn ngọt thông thường. Màu lá của môn nước xanh thẫm hơn. Hình lá có phần tựa lá dong, nhưng bầu hơn một chút. Môn nước còn gọi là môn ngứa vì toàn thân cây môn đều có một thứ nhựa rất ngứa khi đụng phải. Tuy nhiên, người M'nông tìm ra những bí quyết riêng trong kết hợp nguyên liệu để khắc chế chất gây ngứa của loài cây này, chế biến thành những món ăn độc lạ, thơm ngon.
Đồng bào M'nông huyện Đắk R'lấp chuẩn bị nguyên liệu môn nước để chế biến món ăn trong lễ hội
Người M'nông chọn những bẹ môn non đem về nấu. Ngoài bẹ môn nước, cua đồng, món ăn còn có thêm đọt mây và ớt. Trước đây cũng như bây giờ, người M'nông nào cũng biết chế biến và coi đây là món khoái khẩu. Món canh môn nước tuy mộc mạc nhưng lại có cách chế biến khá kỳ công. Bẹ môn nước tước vỏ xơ bên ngoài, cắt thành đoạn nhỏ. Cua sơ chế, bỏ phần yếm và vỏ lưng cua để nguyên phần thân chứa thịt và chân cua để nấu.
Đồng bào M'nông nấu canh môn nước trong ống lồ ô
Đọt mây lấy từ rừng về tách bỏ lớp vỏ gai bên ngoài, phần ruột thái mỏng thành từng lát. Món ăn được nấu trong ống lồ ô tương tự như món canh thụt truyền thống của người M'nông. Tất cả nguyên liệu bao gồm môn nước, cua đồng, đọt mây và ớt được cho vào ống lồ ô, thêm chút nước rồi đặt nghiêng góc khoảng 45 độ với bếp lửa để nấu.
Món canh môn nước sền sệt, nhuyễn, mang đặc điểm của canh thụt M'nông
Trong quá trình nấu, cần quay tròn ống lồ ô để các nguyên liệu chín đều và ống không bị cháy một bên. Khi tất cả các nguyên liệu chín mềm, người M'nông thêm gia vị muối, bột ngọt (bột nêm) và sử dụng một thanh tre để thụt. Thanh tre dài thụt liên tục vào ống lồ ô làm nhuyễn các nguyên liệu. Các nguyên liệu trở nên nhuyễn, hòa quyện vào nhau tạo nên trạng thái hơi sánh đặc cũng là lúc có thể đổ ra bát để thưởng thức.
Món canh thụt môn nước trên mâm ẩm thực truyền thống độc đáo của người M'nông tỉnh Đắk Nông
Món vếch bò nấu cà đắng của người Ê đê Trước đây, món vếch bò nấu cà đắng thường chỉ được làm khi bon làng có lễ hội lớn hay nhà giàu trong cộng đồng Ê đê trên địa bàn tỉnh làm tiệc mừng thiết đãi dân làng. Vào những dịp như vậy, bà con mới mổ bò và dành các bộ phận đặc biệt của con bò để nấu món ăn này....