Mối nguy khi bệnh nhân tim mạch mắc Covid-19
Bệnh tim mạch dễ gây biến chứng tại tim, não, thận với nhiều mức độ khác nhau, nếu nhiễm nCoV càng khó chống đỡ, nguy cơ tử vong cao.
Bệnh tim mạch bao gồm tăng huyết áp, bệnh mạch vành ( thiếu máu cơ tim, nhồi máu cơ tim…), bệnh mạch não (xuất huyết não, nhồi máu não…), bệnh động mạch ngoại biên, bệnh tim do thấp khớp, bệnh tim bẩm sinh và suy tim. Các bệnh lý này ảnh hưởng nặng nề đến sinh hoạt và chất lượng cuộc sống của người bệnh, tăng gánh nặng kinh tế cho gia đình và cả xã hội.
Trong đó, bệnh mạch vành làm tăng ba lần nguy cơ mất khả năng lao động và 4 lần nguy cơ trầm cảm. Tỷ lệ tử vong do suy tim sau 5 năm cao hơn nhiều so với các bệnh ung thư máu, đại trực tràng và ung thư hạch.
Bác sĩ Hà Thị Vân Anh, Phó trưởng khoa Khám bệnh, Bệnh viện Lão khoa Trung ương, cho biết bệnh tim mạch là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên toàn thế giới. Tại Việt Nam, tới 31% số ca tử vong liên quan đến nhóm bệnh này. Trung bình, cứ 4 người lớn tại Việt Nam có ít nhất một đến hai người nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
Nhóm dễ mắc bệnh tim mạch là người tuổi cao, người sử dụng thuốc lá và lạm dụng rượu. Người có chế độ ăn nhiều muối và giàu cholesterol, ít trái cây và rau xanh, ít vận động. Người thừa cân, béo phì, mắc bệnh tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn chuyển hóa lipid hoặc tiền sử gia đình có người mắc bệnh tim mạch.
Bệnh tim mạch nếu không được điều trị sẽ gây ảnh hưởng tới các cơ quan trong cơ thể, dẫn đến xuất hiện các biến chứng với nhiều mức độ khác nhau.
Biến chứng tại tim bao gồm suy tim, cơn hen tim, phù phổi cấp, các rối loạn nhịp tim, nhồi máu cơ tim. Biến chứng tại não gây xuất huyết não hoặc nhồi máu não. Biến chứng tại thận biểu hiện bằng tổn thương thận, suy thận. Một số biến chứng khác tại mắt làm giảm thị lực, rối loạn thị lực; hay biến chứng mạch máu ngoại biên gây xơ vữa, hẹp lòng mạch biểu hiện bằng đau ngực (do phình tách động mạch chủ ngực) hoặc cơn đau cách hồi (do hẹp động mạch chi dưới).
Đặc biệt, bệnh nhân tim mạch khi nhiễm nCoV dễ trở nặng và có nguy cơ tử vong cao hơn. Khi ấy virus xâm nhập vào cơ thể gây tổn thương trực tiếp ở phổi, làm rối loạn quá trình trao đổi oxy tại các phế nang. Nồng độ oxy trong máu giảm, cộng thêm tác động gây viêm khiến tim đập nhanh hơn để cung cấp đủ oxy cho các cơ quan chính trong cơ thể. Sốt cao kéo dài khiến cơ thể bị mất nước và điện giải, gây ra rối loạn nhịp tim và hạ huyết áp.
Ngoài ra, một số phân tích cho rằng do tác động gây viêm của nCoV có thể phá vỡ các mảng xơ vữa động mạch (động mạch vành hoặc động mạch não), dẫn đến hội chứng mạch vành cấp hoặc nhồi máu não.
Do đó, bệnh nhân bị bệnh tim mạch cần ý thức mình thuộc nhóm nguy cơ rất cao, dễ biến chứng nặng nếu không may nhiễm nCoV. Người bệnh tự giác phòng ngừa và tuân thủ khuyến cáo của Bộ Y tế để đảm bảo an toàn cho sức khỏe của mình.
Video đang HOT
Đội ngũ Y bác sĩ đang dồn lực cứu chữa bệnh nhân nhiễm Covid-19, nhất là những ca có bệnh nền nặng như thận, suy tim, tăng huyết áp. Ảnh: Bác sĩ cung cấp
Bác sĩ khuyến cáo, người mắc bệnh tim mạch nên tránh tiếp xúc với người bệnh hoặc người có triệu chứng ho, sốt. Tránh tụ tập đông người, nên giữ khoảng cách ít nhất hai mét với người khác tại nơi công cộng, đặc biệt trong thời gian giãn cách xã hội.
Đeo khẩu trang khi đi ra ngoài. Rửa tay kỹ bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn. Che mũi, miệng bằng khăn giấy hoặc mặt trong khuỷu tay khi ho hoặc hắt hơi. Tránh chạm vào mắt, mũi và miệng.
Tập thể dục thường xuyên và đều đặn phù hợp với khả năng. Tăng cường các hoạt động giải trí khác như nghe nhạc, đọc sách và giữ tinh thần lạc quan.
Duy trì chế độ ăn nhiều rau xanh và hoa quả tươi để giúp hệ thống miễn dịch luôn khỏe mạnh. Ngũ cốc nguyên hạt cũng là lựa chọn tốt giúp giảm bớt lo lắng. Hạn chế bánh ngọt và các thực phẩm nhiều đường, giảm tối thiểu lượng rượu tiêu thụ, ngừng hút thuốc lá. Sử dụng thuốc đều đặn theo đúng chỉ định của bác sĩ.
Khi có biểu hiện sốt (nhiệt độ từ 37,8 độ C trở lên), ho hoặc đau ngực, cần liên hệ ngay với bác sĩ điều trị hoặc qua đường dây nóng với y tế địa phương để được tư vấn, không cần đến ngay bệnh viện. Nếu biểu hiện nặng như khó thở nhiều, đau ngực, vã mồ hôi… gọi cấp cứu để được vận chuyển đến đơn vị y tế gần nhất.
Cảnh báo nguy hiểm từ tăng huyết áp và cách điều trị từ thực phẩm
Tăng huyết áp (THA) là một trong những bệnh nguy hiểm mà nhiều người mắc phải hiện nay. Một chế độ dinh dưỡng hợp lý, khoa học là một nhân tố quan trọng để phòng và chống THA hiệu quả.
Những nguy cơ từ THA
Theo Tổ chức Y tế Thế giới, tỉ lệ THA 3 - 18% dân số thế giới, ở Việt Nam, theo điều tra của Viện Tim mạch (2008), tỉ lệ THA là 25,1% ở những người> 25 tuổi. THA là nguyên nhân gây tử vong 7,1 triệu người, chiếm 4,5% gánh nặng bệnh tật toàn cầu. THA là hiện tượng huyết áp cao hơn mức bình thường do áp lực của máu lớn tác động lên thành mạch. Bệnh diễn ra âm thầm và không có biểu hiện rõ rệt, đến khi bộc phát thì hầu hết bệnh đã gây ảnh hưởng đến sức khỏe của cơ thể. Bệnh gây ra nhiều biến chứng cho cơ thể, như:
-Biến chứng về não: đột quỵ, liệt nửa người hoặc toàn thân, tai biến là một trong số những biểu hiện tại não hay gặp.
-Biến chứng tại tim: các bệnh lý về mạch vành, suy tim dẫn đến khó thở, tức ngực là biểu hiện điển hình khi bị THA. Thiếu máu cơ tim dẫn đến chóng mặt, hoa mắt. Trường hợp nặng có thể dẫn đến nhồi máu cơ tim, suy tim.
-Biến chứng tại thận: hệ thống mạch máu tại thận bị tổn thương có thể dẫn đến suy thận.
-Biến chứng tại mắt: các mạch máu li ti ở mắt chịu tác động rất dễ bị tổn thương gây nên những bệnh lý võng mạc. Người bệnh sẽ bị giảm thị lực, nặng có thể mù lòa.
Có nhiều nguyên nhân ảnh hưởng tới bệnh THA như: các yếu tố tâm lý xã hội; chế độ ăn (ăn mặn, uống rượu bia hay dùng các chất kích thích như nước chè, cà phê, thuốc lá...).
Một chế độ ăn hợp lý sẽ kiểm soát tình trạng THA
Kiểm soát THA
THA có thể kiểm soát nếu được phát hiện và điều trị kịp thời. Các chuyên gia và bác sĩ cũng khuyến cáo các bệnh nhân THA nên có chế độ ăn uống khoa học, tập luyện phù hợp mỗi ngày. Đây là cách tốt nhất để làm giảm huyết áp và sống chung với bệnh một cách an toàn.
Người THA cần một chế độ ăn cung cấp đủ năng lượng, các vitamin và khoáng chất, ít natri, giàu kali, giàu chất xơ, giảm lượng acid béo bão hòa và tổng lượng chất béo. Khuyến khích áp dụng chế độ dinh dưỡng giúp kiểm soát tăng huyết áp (DASH diet) là chế độ ăn khuyến khích nhiều rau xanh, quả chín, các sản phẩm sữa ít béo .
Nhu cầu năng lượng: 30 - 35 Kcal/kg cân nặng/ngày. Protein: 15 -
Nên cung cấp lượng EPA và DHA khoảng 250 - 500mg/ngày. Cholesterol
Chế độ ăn uống thích hợp
-Hạn chế tối thiểu lượng muối tiêu thụ. Các nghiên cứu cho thấy rằng, ở những quốc gia với chế độ ăn nhiều muối có tỷ lệ dân số bị THA nhiều hơn ở những quốc gia với chế độ ăn ít muối hơn. Tổ chức Y tế Thế giới đã đưa ra khuyến cáo, hạn chế lượng muối đưa vào cơ thể giúp kiểm soát HA ở người THA: mỗi ngày chỉ nên dùng dưới 2,3 gam muối/người trưởng thành sẽ giúp giảm HA 2-8 mmHg. Hạn chế muối ăn đặc biệt cần thiết đối với người THA có nền suy tim hoặc cao tuổi. Người bệnh THA được áp dụng chế độ ăn ít muối thì có khoảng 20-60% hạ được huyết áp.
-Tăng lượng rau xanh, chất xơ: Những loại thực phẩm giàu kali sẽ giúp cơ thể bạn đạt tỷ lệ kali cao hơn so với natri, vì vậy giúp trung hòa natri trong cơ thể. Điều này cho phép cơ thể loại bỏ được natri trong thận thông qua đường nước tiểu, vì vậy mà huyết áp sẽ hạ.
Các loại rau có lá màu xanh như rau diếp, rau xà lách, rau cải xoăn, củ cải xanh, cải rổ, rau chân vịt đều là những loại rau rất giàu kali. Rau củ quả tươi chứa nhiều kali như quýt, chuối, khoai tây, rau bí, quả bơ, nước ép cà chua, nước ép cam, dưa gang, quả chà là, quả mơ khô, sữa chua... rất tốt cho thành mạch. Tuy nhiên, người bệnh THA kèm theo suy thận, phù thũng, ít nước tiểu thì không nên ăn quá nhiều đồ ăn chứa kali để tránh thừa kali trong máu.
Người THA nên ăn nhiều hơn món rau xanh, rau củ và quả chín để cung cấp nhiều chất xơ, kali, magiê, vitamin C and vitamin A, E - là những dinh dưỡng có ảnh hưởng tốt tới huyết áp. Lợi ích lớn nhất với THA của chất xơ là các sợi xơ tạo thành gel hòa tan trong nước như chất xơ trong các loại rau (trong đó rau là loại cung cấp chất xơ rất tốt cho người bị THA), yến mạch, táo, đậu đỗ, thanh long, bưởi, cam gọt vỏ... Nên sử dụng lượng rau, quả với người THA là 500g mỗi ngày và có thể ăn 100-300g quả chín mỗi ngày.
Người THA nên ăn nhiều hơn món rau xanh, rau củ và quả chín để cung cấp nhiều chất xơ, kali, magiê, vitamin C and vitamin A, E, đây là những chất dinh dưỡng có ảnh hưởng tốt tới HA
-Nên ăn các loại thực phẩm nhiều acid béo omega 3: cá hồi, cá thu... Omega 3 tác dụng chống viêm, giảm cholesterol, ngăn ngừa các bệnh tim mạch và THA.
-Sữa không đường: Các loại sữa không đường là một nguồn dinh dưỡng vô cùng tuyệt vời trong việc cung cấp canxi, ít chất béo rất cần thiết trong khẩu phần ăn hàng ngày của chúng ta, đều rất hữu ích trong hạ huyết áp.
-Cháo bột yến mạch: Là loại thực phẩm giàu chất xơ, hàm lượng chất béo và natri thấp nên được xem là một trong những loại thực phẩm rất phổ biến đối với người THA. Thời điểm lý tưởng để ăn cháo bột yến mạch là vào buổi sáng, bởi cháo bột yến mạch không chỉ có tác dụng trong điều trị THA mà còn là loại thực phẩm bổ sung năng lượng cho cả ngày dài năng động.
Cũng cần lưu ý, một số loại thực phẩm người THA không nên sử dụng: Thịt nhiều mỡ, thịt ninh, cá béo (cá mè). Các loại phủ tạng: thận, óc, tim, gan, lòng... vì có nhiều cholesterol. Nước chè đặc, cà phê, thuốc lá, đồ cay. Các thức ăn quá mặn hoặc nhiều đường.
Hành tây chống ung thư, tốt cho tim Hành tây chứa nhiều dưỡng chất, vitamin và các khoáng chất. Ngoài tinh dầu, lưu huỳnh, củ hành còn có hoạt chất flavonoid và các hợp chất từ thực vật có lợi cho sức khỏe nhất. Ảnh minh họa Hỏi: Tôi mắc bệnh huyết áp và tim mạch, nghe nói ăn hành tây rất tốt, không biết có đúng không? Nguyễn Thị Hợi...