“Mỏ vàng” của Google sẽ phải chia năm sẻ bảy?

Nếu Google không chuyển hướng phát triển theo chiều sâu, thì chẳng bao lâu nữa chiến lược tìm kiếm theo chiều rộng của ông lớn này sẽ bị các trang web tìm kiếm chuyên biệt “đánh” cho tơi tả.

Vẫy cờ trắng

Chẳng mấy khi đại gia tìm kiếm chịu vẫy cờ trắng xin thua, song mới tháng trước Google đã phải chịu đầu hàng khi cố gắng thâm nhập thị trường tìm kiếm bất động sản.

Năm 2009, Google bắt đầu bước vào lĩnh vực nhà ở và đưa ra một công cụ tìm kiếm chuyên biệt. Tại các thị trường chính như Mỹ, Anh, và Nhật, gã khổng lồ này sử dụng Google Maps để đặt các quảng cáo rao bán nhà và căn hộ. Tính năng này khiến nhiều người ngạc nhiên thích thú song cũng không ít người nhăn mày khó chịu, đặc biệt khi Google Street View có khả năng đưa ra hình ảnh của những tài sản đang được rao bán ở nhiều góc độ khác nhau.

Ban đầu, động thái này nghe có vẻ hứa hẹn, nhưng rốt cuộc Google cũng chỉ là kẻ đến sau. Trước đó, rất nhiều trang web chuyên về rao bán nhà đã phát triển những công cụ tìm kiếm mạnh để hỗ trợ khách hàng.

Những khách hàng đang tìm kiếm một nơi mới để sống thường có các tiêu chuẩn mua nhà cụ thể và phức tạp. Trong khi đó, Google chẳng cung cấp được gì ngoài một danh sách dài dằng dặc được hỗ trợ bản đồ và hình ảnh. Những trang web chuyên biệt như Realtor.com, Trulia, và Zillow ở Mỹ; RightMove ở Anh đã phát triển các thuật toán tìm kiếm cho phép người dùng truy cập vào kho dữ liệu những ngôi nhà đang được rao bán và truy vấn dựa trên những tiêu chuẩn cụ thể của họ. Rõ ràng điều này có ích hơn nhiều so với một danh sách chung chung với tính năng định vị bản đồ và hình ảnh mà Google có thể đưa ra.

Tuy nhiên, những thất bại như vậy cũng không ảnh hưởng đến hoạt động tài chính của Google. Năm 2010, ông lớn tìm kiếm vẫn đứng trên đỉnh cao danh vọng. Báo cáo tài chính quí 4 của Google vượt mọi kỳ vọng với doanh thu lên đến 29,3 triệu USD và lợi nhuận cả năm đạt 8,5 triệu USD – tăng 30% so với năm ngoái. Câu hỏi đặt ra là: Thời vàng son này sẽ kéo dài được bao lâu?

96% doanh thu của Google đến từ dịch vụ tìm kiếm. Dẫu rằng gã khổng lồ cũng đã thử vài phương cách khác để đa dạng hóa thu nhập của mình bằng các lĩnh vực như di động (Android), quảng cáo trên video (YouTube), và phần mềm duyệt web (Chrome). Mỗi lĩnh vực có thể giúp giảm sự phụ thuộc quá lớn của Google vào bán quảng cáo trên các truy vấn. Tuy vậy, thực tế mà nói tìm kiếm vẫn là túi tiền để Google chi tiêu vào mọi việc.

Cho đến lúc này, vị trí dẫn đầu của Google vẫn khó có thể bị lay chuyển. Bing của Microsoft ở vị trí thứ 2 vẫn chạy tít đằng sau. Tuy nhiên, cần nhớ là 18 tháng trước đây Bing không hề tồn tại. Trong tháng 12/2010, Google phục vụ 69,4% kết quả tìm kiếm ở Mỹ trong khi Bing phục vụ 24,4%.

“Mỏ vàng” tìm kiếm của Google sẽ sớm bị “chia năm sẻ bảy”?

Tìm kiếm chiều rộng đã đến ngày tận số?

Sau cùng thì câu hỏi lớn hơn lại là: liệu tìm kiếm chiều rộng – loại tìm kiếm có thể xuyên suốt toàn bộ hơn 182 triệu trang web trên mạng – có thể mãi là một mô hình kinh doanh hấp dẫn nữa không?

Sự đầu hàng của Google trong lĩnh vực tìm kiếm bất động sản cho thấy mối đe dọa không phải đến từ những gã khổng lồ khác như Microsoft, mà là từ vô số những người tí hon – những cỗ máy tìm kiếm chuyên dụng được thiết kế để thực hiện tìm kiếm theo chiều sâu. Ví dụ như trang web chuyên dụng cho việc đặt chỗ nhà hàng, tìm việc, hay du lịch… Những trang web này không treo biển “tìm kiếm” song đó lại là việc mà chúng đang làm và hơn nữa, chúng còn thực thi các giao dịch.

Gần đây, Google lại tiếp tục đầu tư mạnh bạo hơn nhằm thống lĩnh một lĩnh vực tìm kiếm chuyên biệt. Từ giữa năm 2010, đại gia này bắt đầu để ý một cách nghiêm túc đến dịch vụ du lịch trực tuyến. Dựa trên thực tế là hơn một nửa doanh số bán hàng du lịch được thực hiện trên mạng, Google đã vung tiền mua ngay công ty ITA Software với giá 700 triệu USD mà không bỏ phí chút thời gian nào.

ITA Software được thành lập năm 1996 bởi các nhà khoa học tại Đại học MIT nhằm cung cấp dịch vụ tìm kiếm cho các nhà điều hành du lịch đường không và các phương tiện khác. Nếu như thương vụ này thành công thì đây có thể coi là một đòn đánh chí mạng vào một số công ty du lịch trực tuyến đang hái ra tiền hiện tại.

Những cuộc đột kích của Google vào lĩnh vực nhà đất và du lịch là dấu hiệu cho một sự thay đổi quan trọng trong chiến lược của ngành tìm kiếm.

Tìm kiếm chiều sâu (hay tìm kiếm chuyên biệt) giành về thị phần và đem lại lợi nhuận cao. Trong khi đó, tìm kiếm rộng bảo vệ thị phần nhưng đem lại lợi nhuận thấp hơn. Tất nhiên, 90% người dùng Internet vẫn đang hài lòng với các kết quả tìm kiếm của họ và chung thủy với tình yêu dành cho Google. Song vấn đề không nằm ở sự hài lòng của người dùng, vấn đề là khả năng tồn tại của một mô hình kinh doanh.

Khi ai đó dùng Google để truy vấn một mẩu tin, một đoạn video, hay định nghĩa của một từ khó hiểu; tìm kiếm chiều rộng tỏ ra vô cùng lợi hại và hữu ích. Tuy nhiên, những truy vấn như vậy hoàn toàn không có chủ đích mua bán gì. Lợi nhuận đích thực chỉ nằm ở những truy vấn khi người dùng muốn mua một thứ gì đó, và đây mới là lúc kiếm ra tiền.

Tìm kiếm trọng tâm và tìm kiếm sâu

Đã có một thời thương mại điện tử còn là một lĩnh vực non trẻ và manh mún. Bằng cách tìm kiếm và phân loại hàng triệu lựa chọn khác nhau, các dịch vụ truy vấn chiều rộng đã tạo ra những giá trị nhất định.

Ngày nay, Amazon và những người anh em khác đã từng bước củng cố và cải thiện thương mại điện tử. Ngành bán lẻ trên mạng càng phát triển thì giá trị của Google đối với ngành bán lẻ càng giảm. Trên trang web của mình, Amazon cung cấp các công thức tìm kiếm dọc rất hiệu quả: một truy vấn đơn giản có thể dẫn dắt người dùng đến những kết quả rất gần với mối quan tâm của họ, kèm theo đánh giá của người dùng, thông tin từ bên thứ ba, và các chức năng thương mại điện tử. Thư rác được hạn chế tối đa vì Amazon thực hiện một chế độ giám sát bán lẻ rất sát sao. Nói cách khác, tại sao lại phải dùng Google trong khi chúng ta có thể đến thẳng Amazon để có được một giải pháp hoàn chỉnh – bao gồm cả tìm kiếm và thương mại điện tử?

Trong khi người dùng trực tuyến ngày càng trở nên phức tạp, thiếu kiên nhẫn và đòi hỏi cao thì tìm kiếm rộng có thể sẽ dần trở nên kém hấp dẫn hơn là tìm kiếm sâu – ít nhất trong những truy vấn mà các nhà quảng cáo quan tâm hay những truy vấn kết thúc bằng việc bán hàng. Nếu đúng như vậy, để bảo vệ ngai vàng, Google sẽ phải nhanh chân chuyên biệt hóa những lĩnh vực tìm kiếm lớn trước khi mỏ tìm kiếm bị những người tí hon xâu xé, hoặc là nhanh chóng mở rộng những mảng kinh doanh kiếm tiền khác như Android và YouTube.

Theo Tuần Việt Nam