Minh bạch hóa hoạt động cho vay tiêu dùng
Tài chính tiêu dùng đang đóng góp rất tốt cho sự phát triển xã hội. Các công ty tài chính (CTTC) ra đời đã giúp nhiều người có thể tiếp cận vốn từ các kênh chính thức hơn. Tuy nhiên, để hoạt động cho vay tiêu dùng phát triển lành mạnh, đòi hỏi các đơn vị cung ứng sản phẩm vẫn phải tiếp tục nâng cao hơn nữa chất lượng dịch vụ, nhất là công tác thông tin tuyên truyền.
Nhân viên Công ty tài chính TNHH HD Saison hướng dẫn người dân làm thủ tục vay tiền. Ảnh: DŨNG MINH
Tăng cường đầu tư công nghệ
Hiện nay, tài chính tiêu dùng có thể được coi là kênh vay tiêu dùng an toàn, hiệu quả và được bảo vệ bởi hệ thống pháp luật; góp phần nâng cao cơ hội tiếp cận, đáp ứng nhu cầu tài chính cho người dân, nhất là nhóm khách hàng dưới chuẩn cho vay của các tổ chức tín dụng. Thống kê của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) cho thấy, trong những năm qua, tổng dư nợ cho vay tiêu dùng ở nước ta đã tăng trưởng trung bình lên tới xấp xỉ 20%/năm. Ước tính, tỷ lệ tín dụng tiêu dùng/tổng tín dụng là 5,6%, tỷ lệ cho vay tiêu dùng/tiêu dùng cuối cùng là 7,3% và dư nợ cho vay tiêu dùng bình quân đầu người đạt xấp xỉ 1,5 triệu đồng/người.
Tham gia vào thị trường tín dụng tiêu dùng, bên cạnh các ngân hàng thương mại còn có sự cạnh tranh rất lớn của gần 20 CTTC. Tuy nhiên thực tế, dư nợ cho vay của các CTTC hiện vẫn chưa nhiều. Thời gian gần đây, sự cạnh tranh chiếm lĩnh thị phần tài chính tiêu dùng càng trở nên quyết liệt. Và để giành thị phần, nhiều CTTC chú ý tới việc đầu tư công nghệ nhằm thu hút khách hàng, nhất là những khách hàng tiềm năng đang chịu sự tác động mạnh mẽ của nền kinh tế số.
Theo một số chuyên gia, công nghệ đang tạo ra một xu hướng mới trong kinh doanh, tiêu dùng trên toàn cầu. Sự đơn giản, nhanh chóng trong mua sắm trực tuyến đang là một trong những nguyên nhân thu hút nhiều hơn người mua hàng và thanh toán trực tuyến. Nhu cầu tiêu dùng tăng cao càng tạo thêm mảnh đất màu mỡ cho tín dụng tiêu dùng phát triển. Và cũng trong bối cảnh cách mạng 4.0, xu hướng chung các CTTC lựa chọn là hiện đại hóa hệ thống bằng cách ứng dụng Big Data, sử dụng các công nghệ Fintech và vận dụng trí tuệ nhân tuệ (AI) để định vị khách hàng, tinh giản các quy trình, tối ưu hóa hoạt động và giảm tới mức thấp nhất chi phí vận hành.
Việc các CTTC đẩy mạnh đầu tư công nghệ, nâng cấp dịch vụ, sáng tạo sản phẩm mới là cơ sở để tạo sự khác biệt và tăng độ nhận biết trong mắt khách hàng. ây cũng chính là các giải pháp giúp cải thiện quy trình nghiệp vụ nhằm rút ngắn khoảng cách khi đưa dịch vụ tài chính tới khách hàng nhanh hơn, thuận tiện và hiệu quả hơn; giảm tới mức thấp nhất hoặc loại bỏ sai sót do yếu tố con người, thất thoát dữ liệu và tăng cường hiệu quả của toàn bộ hệ thống cho vay; từ đó cũng sẽ giúp CTTC gia tăng sức cạnh tranh.
ại diện Công ty FE Credit cho biết, việc áp dụng công nghệ sẽ mang lại nhiều lợi ích như quản trị rủi ro và thay đổi khách hàng tốt hơn. “Công nghệ số hóa đã giúp rút ngắn toàn bộ quy trình một khoản vay FE Credit hiện nay rút xuống còn một ngày thay vì bốn đến năm ngày như trước đây. Doanh thu cho vay tiêu dùng thông qua kênh số hóa trong 5 năm qua đã tăng 28%”, Tổng Giám đốc FE Credit Kalidas Ghose chia sẻ. FE Credit hiện cũng là CTTC tiêu dùng áp dụng nhiều giải pháp số hóa để nâng cao trải nghiệm người dùng.
Cùng với FE Credit, thương hiệu cho vay tiêu dùng Easy Credit của Công ty tài chính iện lực (EVN Finance) trong tháng 9 vừa qua cũng chính thức công bố mở rộng địa bàn cho vay ra cả nước sau một năm thử nghiệm ở TP Hồ Chí Minh và các tỉnh ông Nam Bộ, với việc hợp tác với ViettelPay để triển khai sản phẩm Easy Vay và giải ngân trực tuyến qua ứng dụng này. Theo Giám đốc điều hành Easy Credit Nguyễn Mai Long, khách hàng mà Easy Vay nhắm đến là những người có điện thoại thông minh và có nhu cầu vay khoản vay nhỏ, tức thời như các hộ buôn bán nhỏ lẻ có doanh số hằng ngày khoảng 500 đến 600 nghìn đồng. Hay những người công nhân cần mua sắm vật dụng cho nhà trọ sau mỗi lần chuyển nhà thuê cũng tìm đến những khoản vay một đến hai triệu đồng để vay trong ba tháng với lãi suất chấp nhận được với đời sống của họ…
Chuẩn hóa quy trình cho vay
Có thể thấy, tài chính tiêu dùng phát triển lành mạnh, hiệu quả sẽ góp phần ngăn chặn và đẩy lùi tín dụng đen. Song để thị trường này phát triển lành mạnh, thời gian qua NHNN cũng đã không ngừng nghiên cứu, bổ sung các văn bản pháp luật nhằm tạo hành lang pháp lý đồng bộ để bảo vệ tốt hơn quyền lợi người tiêu dùng cũng như tạo môi trường phát triển bền vững cho các CTTC.
Cụ thể mới đây, NHNN đã ban hành Thông tư số 18 sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 43/2016/TT-NHNN quy định cho vay tiêu dùng của CTTC. Theo Phó Giám đốc NHNN chi nhánh TP Hồ Chí Minh Nguyễn Hoàng Minh, thông tư mới có hiệu lực từ ngày 1-1-2020 có ba điểm quan trọng. Thứ nhất, là yêu cầu về tỷ lệ giải ngân trực tiếp cho khách hàng. Theo đó, NHNN đề ra lộ trình 5 năm để giảm tỷ lệ giải ngân trực tiếp cho khách hàng so với tổng dư nợ tín dụng tiêu dùng của các CTTC, đến cuối năm 2023 chỉ còn 30%. Hiện tại tỷ lệ này đang ở mức hơn 70%. Thứ hai, là về văn hóa đòi nợ, thu nợ của các CTTC. “Thời gian qua trong xã hội còn nhiều CTTC có cách thu hồi nợ gây nhiều phản cảm cho dư luận, xã hội. Vì vậy, thông tư mới sẽ điều chỉnh hoạt động thu hồi nợ của các CTTC này khi quy định rõ thời gian, số lần, đối tượng nhắc nợ. Trong đó, CTTC chỉ được nhắc nợ với người nợ thay vì thông tin đến cả những người liên quan cá nhân vay nợ như thời gian qua”, ông Nguyễn Hoàng Minh cho biết. Và cuối cùng, là quy định yêu cầu hoạt động của các CTTC phải công khai, minh bạch. Trong đó, lãi suất, các loại phí, hồ sơ vay vốn, phương pháp tính lãi sẽ được công khai.
Theo đánh giá của nhiều chuyên gia kinh tế, với những điểm mới trong Thông tư số 18, thị trường tài chính tiêu dùng sẽ hoạt động theo hướng tích cực, thuận lợi, an toàn, minh bạch hơn, nhất là trong xu hướng số hóa. Hiện nay, trong số các CTTC có thị phần lớn, FE Credit là đơn vị có cơ cấu sản phẩm cho vay tiền mặt lớn nhất. Theo số liệu của Công ty chứng khoán SSI, tỷ lệ cho vay tiền mặt của FE Credit hiện ở mức 76%, 24% còn lại là dành cho các khoản cho vay mua xe, mua điện thoại và cho vay thẻ tín dụng. Với các CTTC khác như HDSaison và MCredit, tỷ lệ cho vay tiền mặt thấp hơn, song cũng vẫn khá cao. Cụ thể, đến cuối tháng 9-2019, cơ cấu cho vay tiền mặt của HDSaison ở mức 33%; trong khi MCredit có tỷ lệ này ở mức 70%. “Như vậy, việc NHNN quy định một tỷ lệ giải ngân bằng tiền mặt trong tổng dư nợ cho vay tiêu dùng là cần thiết. Việc này cộng với việc tăng cường giám sát, kiểm soát của chính các tổ chức cho vay sẽ làm hạn chế nợ xấu từ hoạt động cho vay tiêu dùng”, chuyên gia tài chính Nguyễn Thị Mùi nhấn mạnh.
Video đang HOT
Kinh nghiệm từ sự phát triển của thị trường tín dụng tiêu dùng tại nhiều quốc gia đều cho thấy, với sự hiện diện của CTTC sẽ giúp thị trường tài chính tiêu dùng phát triển tích cực và lành mạnh hơn, hướng khách hàng đến một kênh tài chính chính thống có sự quản lý của Nhà nước. Nếu không có kênh vay vốn này, nhiều người trong số những khách hàng vay của CTTC do không đủ điều kiện tiếp cận vốn vay từ các ngân hàng sẽ phải tìm đến kênh cho vay nặng lãi, không được pháp luật bảo hộ, dẫn đến nhiều hệ lụy về kinh tế và xã hội.- PGS, TS NGUYỄN THỊ MÙI Nguyên Phó Giám đốc Học viện Tài chính
HỒNG ANH
Theo Nhandan.com.vn
Làn sóng chính sách dồn dập ập đến các ngân hàng
Các ngân hàng thương mại tại Việt Nam gần đây liên tiếp đón nhận chính sách mới với nhiều thay đổi căn bản, tác động trực tiếp lên hoạt động kinh doanh của ngân hàng.
Làn sóng chính sách dồn dập ập đến các ngân hàng
Thời gian ngắn gần đây, các ngân hàng thương mại tại Việt Nam liên tiếp đón nhận chính sách mới từ Ngân hàng Nhà nước với nhiều thay đổi căn bản, tác động trực tiếp lên hoạt động kinh doanh của ngân hàng.
Đầu tiên phải kể đến quyết định giảm trần lãi suất, cả chiều huy động lẫn cho vay trên thị trường 1 (thị trường tổ chức kinh tế, dân cư nhưng không bao gồm tổ chức tín dụng).
Theo đó, lãi suất tối đa áp dụng đối với tiền gửi không kỳ hạn và có kỳ hạn dưới 1 tháng giảm từ 1,0%/năm xuống 0,8%/năm; lãi suất tối đa áp dụng đối với tiền gửi có kỳ hạn từ 1 tháng đến dưới 6 tháng giảm từ 5,5%/năm xuống 5,0%/năm.
Lãi suất tiền gửi có kỳ hạn từ 6 tháng trở lên do tổ chức tín dụng ấn định trên cơ sở cung - cầu vốn thị trường.
Cùng với đó, Ngân hàng Nhà nước cũng hạ lãi suất cho vay ngắn hạn tối đa bằng VND đối với các nhu cầu vốn phục vụ nông nghiệp, nông thôn, xuất khẩu, công nghiệp hỗ trợ, doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao từ 6,5%/năm xuống 6,0%/năm.
Về mặt lý thuyết, việc giảm trần lãi suất sẽ khiến cho dòng tiền gửi vốn đang có lãi suất chạm trần "chảy" sang các ngân hàng có rủi ro thấp hơn (thường là từ ngân hàng nhỏ chảy sang ngân hàng lớn), bởi mức lãi suất nhận được là như nhau.
Một phần dòng tiền sẽ "chảy" sang kỳ hạn dài hơn hiện đang không bị điều chỉnh bởi trần lãi suất.
Nhưng đáng chú ý nhất là việc dòng tiền cũng sẽ "chảy" từ kênh ngân hàng sang kênh đầu tư khác do lãi suất tiền gửi đã bớt hấp dẫn hơn.
Tựu chung, giảm trần lãi suất sẽ tạo áp lực huy động vốn lên hầu hết các ngân hàng, trong đó, ngân hàng quy mô càng nhỏ càng chịu áp lực lớn.
Tính toán của VietnamFinance cho thấy, một số ngân hàng sẽ chịu áp lực huy động vốn lớn hơn các ngân hàng còn lại do tỷ lệ cấp tín dụng so với nguồn vốn huy động (LDR) xét riêng trên thị trường 1 ở mức cao như: Saigonbank, Kienlongbank, SHB, LienVietPostBank, OCB, HDBank, SeABank, VIB, TPBank.
Một chính sách khác cũng tác động rất trực tiếp lên các ngân hàng là Thông tư 22/2019/TT-NHNN thay thế Thông tư 36/2014 (và các Thông tư sửa đổi liên quan), quy định các giới hạn, tỷ lệ đảm bảo an toàn hoạt động của ngân hàng.
Thông tư này có 3 điểm đáng chú ý: "siết" tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn, nâng hệ số rủi ro đối với các khoản cho vay mua nhà có giá trị lớn và điều chỉnh tỷ lệ LDR.
Theo đó, các ngân hàng sẽ phải đưa tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn về mức 37% từ ngày 1/10/2020. Tiếp tục giảm xuống 34% một năm sau đó và xuống mức 30% sau một năm tiếp theo.
Thống kê cho thấy, nhiều các ngân hàng đã đưa tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn về gần mức 30% (thậm chí có những ngân hàng đã đưa về dưới mức 30% như Vietcombank, BIDV, VPBank, TPBank, VIB).
Tuy nhiên, một số ngân hàng vẫn còn giữ tỷ lệ này ở mức tương đối cao như Techcombank (36,1%), HDBank (35,8%) hay LienVietPostBank (35%).
Về việc nâng hệ số rủi ro đối với các khoản cho vay mua nhà có giá trị lớn, một mặt, quy định này sẽ tác động theo hướng làm giảm hệ số an toàn vốn (CAR) của các ngân hàng có danh mục cho vay mua nhà lớn, mặt khác lại tạo cơ hội cho các ngân hàng có CAR cao lấy thị phần cho vay mua nhà của các ngân hàng có CAR thấp, do CAR càng thấp thì càng ít dư địa để cho vay mua nhà giá trị lớn.
Được biết, thông tư 22 quy định các khoản vay bất động sản tiêu dùng có giá trị từ 1,5 tỷ đồng đến 4 tỷ đồng chịu hệ số rủi ro 100%; trong khi các khoản vay tương tự có giá trị trên 4 tỷ đồng chịu hệ số rủi ro 150% (thay vì đều ở mức 50% như trước đây).
Liên quan đến việc điều chỉnh trần LDR, các ngân hàng thương mại nhà nước sẽ bị hạ trần từ 90% hiện tại xuống 85%, trong khi các ngân hàng tư nhân được nâng trần từ 80% lên 85%.
Trần LDR tăng lên giúp các ngân hàng tư nhân có thêm dư địa để giảm tỷ trọng chi phí vốn trong tổng doanh thu tín dụng thông qua việc giảm đà tăng tổng tiền gửi. Ngược lại, dư địa giảm tỷ trọng chi phí vốn của các ngân hàng thương mại nhà nước bị siết lại, thậm chí có thể làm tăng tỷ trọng chi phí vốn trong tổng doanh thu tín dụng.
Ngân hàng thương mại liên tiếp đón nhận chính sách mới với nhiều thay đổi căn bản
Trước khi ban hành Thông tư 22 không lâu, Ngân hàng Nhà nước đã ban hành Thông tư 18/2019/TT-NHNN sửa đổi Thông tư 43/2016/TT-NHNN quy định cho vay tiêu dùng của công ty tài chính.
Thông tư 18 hướng đến giảm dần tỷ trọng dư nợ giải ngân trực tiếp cho khách hàng so với tổng dư nợ cho vay xuống mức 30%. Tuy nhiên, quy định này chỉ áp dụng cho khách hàng có tổng dư nợ cho vay giải ngân trực tiếp trên 20 triệu đồng.
Lộ trình giảm tổng dư nợ giải ngân trực tiếp cho khách hàng đối với các công ty tài chính kéo dài trong khoảng thời gian 4 năm, từ 2021 đến 2024, cụ thể: tỷ trọng này ở mức tối đa 70% trong năm 2021, 60% trong năm 2022, 50% trong năm 2023 và 30% kể từ ngày 1/1/2024.
Ba ngân hàng niêm yết có công ty con/ công ty liên kết là công ty tài chính tiêu dùng, bao gồm VPBank (100% sở hữu tại FE Credit), HDBank (50% sở hữu tại HDSaison) và MB (50% sở hữu tại MCredit). Thị phần của ba công ty tài chính này vào cuối quý II/2019 lần lượt là 55%, 17% và 7%.
Theo nhận định của Công ty Chứng khoán SSI, trong số này, FE Credit vẫn là công ty chịu ảnh hưởng nhiều nhất. FE Credit có cơ cấu cho vay tập trung nhiều vào các khoản vay tiền mặt. Cơ cấu sản phẩm bao gồm 76% cho vay tiền mặt, 8% cho vay mua xe máy, 4,7% cho vay điện máy và 11,4% cho vay thẻ tín dụng.
Tuy nhiên, tỷ lệ cho vay tiền mặt đối với khách hàng có tổng dư nợ trên 20 triệu đồng hiện dưới 70%.
"Do đó, trong hai năm tới (2020 và 2021), tác động sẽ chỉ ở mức thấp do lộ trình chưa ảnh hưởng sâu đến hoạt động kinh doanh của FE Credit. Tuy nhiên, từ năm 2022-2024, FE Credit có thể phải hy sinh phần nào hệ số NIM để đạt được cơ cấu danh mục cho vay cân đối hơn", chuyên gia của SSI nhấn mạnh.
Trong khi đó, HDSaison sẽ ít chịu ảnh hưởng nhất do tỷ trọng cho vay tiền mặt ở mức thấp, chỉ 33%.
Với MCredit, mặc dù các khoản vay tiền mặt trong tổng dư nợ cho vay là khoảng 70%, nhưng việc tái cấu trúc danh mục sản phẩm có thể dễ dàng hơn do quy mô vẫn còn khiêm tốn.
Ngoài ra, một thông tư khác cũng tác động lên một số ít ngân hàng thương mại là Thông tư 58/2019/TT-BTC quy định về quản lý và sử dụng tài khoản của Kho bạc Nhà nước
mở tại Ngân hàng Nhà nước và các ngân hàng thương mại, đã có hiệu lực từ ngày 1/11/2019.
Chia sẻ trên trang cá nhân, PGS.TS Phạm Thế Anh, Trưởng bộ môn Kinh tế vĩ mô, Đại học Kinh tế quốc dân (NEU) nhận định, mấy năm vừa qua, tiến trình giải ngân đầu tư công vô cùng chậm. Số tiền nhàn rỗi của Kho bạc Nhà nước trung bình lên tới trên 200.000 tỷ đồng.
Nguồn tiền giá rẻ này là mối lợi lớn cho các ngân hàng thương mại có tài khoản tại Kho bạc Nhà nước, chủ yếu là các ngân hàng thương mại nhà nước.
Nay theo Thông tư 58 thì nguồn tiền này bị thu hết về một tài khoản duy nhất của Kho bạc Nhà nước đặt tại Sở giao dịch Ngân hàng Nhà nước.
Bên cạnh đó, nguồn thu từ thuế trước đây được giữ ở các tài khoản chuyên thu/thanh toán của Kho bạc Nhà nước tại các ngân hàng thương mại có thể tới vài tuần (không lãi suất), nay (cứ vào cuối ngày) cũng phải kết chuyển hết về tài khoản của Ngân hàng Nhà nước.
Tựu chung, thông tư này tác động chủ yếu đến các ngân hàng thương mại nhà nước vốn là "địa chỉ gửi chân" quen thuộc của dòng tiền từ Kho bạc Nhà nước.
Minh Tâm
Theo vietnamfinance.vn
Cho vay tiêu dùng dịp Tết Nguyên đán Nhiều chuyên gia tài chính - ngân hàng nhận định, từ nay đến Tết Nguyên đán, nhu cầu tiêu dùng của người dân sẽ tăng khoảng 50-70% so với trong năm. Chỉ còn hơn một tháng nữa là tới Tết Nguyên đán. Dịp cuối năm nhiều gia đình mạnh tay hơn cho những khoản chi tiêu dùng, ít thì vài món đồ gia...