‘Miệng hố chiến tranh’ ngày càng lớn ở Trung Đông

Chẳng những không có dấu hiệu hạ nhiệt, căng thẳng ở Trung Đông càng lúc càng tăng cao với nhiều diễn biến đáng lo ngại mới.

Hôm qua (ngày 14.10), CNN đưa tin tình hình Trung Đông thêm căng thẳng sau khi 4 binh sĩ Israel đã thiệt mạng và hơn 60 người bị thương trong vụ lực lượng Hezbollah dùng máy bay không người lái (UAV) tấn công vào cơ sở quân sự ở miền bắc Israel.

Xe tăng Israel tiến vào Li Băng từ biên giới phía nam. ẢNH: AFP

Căng thẳng leo thang

Vụ việc trên xảy ra vào tối 13.10 và trở thành một trong những vụ tấn công đẫm máu nhất nhằm vào Israel kể từ cuối tháng 10.2023. Cả 4 người thiệt mạng đều là binh sĩ bộ binh đang được huấn luyện tại cơ sở trên. Cùng ngày 13.10, Hezbollah thông báo đã phóng loạt UAV vào một trại huấn luyện bộ binh ở miền bắc Israel. Trước đó, Israel thông báo đã đánh chặn 1 UAV của Hezbollah nhưng không công bố địa điểm đánh chặn.

Căng thẳng khu vực đang có dấu hiệu dâng cao hơn sau khi Mỹ vừa thông báo điều động hệ thống tên lửa phòng thủ tầm cao (THAAD) đến Israel cùng với khoảng 100 binh sĩ để vận hành hệ thống này. Động thái mới của Washington nhằm sẵn sàng hỗ trợ Tel Aviv nếu Iran một lần nữa tấn công Israel như vừa qua.

Trong khi đó, khả năng Israel tấn công đáp trả Iran vụ ngày 1.10 đang gây ra nhiều quan ngại cho Tehran. CNN dẫn nguồn tin từ Tehran cho hay nước này đã gửi thông điệp đến Washington rằng sẽ tấn công trở lại nếu Israel tập kích Iran. Tướng Amir Ali Hajizadeh, chỉ huy phòng không – không quân của Lực lượng Vệ binh cách mạng hồi giáo Iran (IRGC), ngày 13.10 tuyên bố: “Chúng tôi sẵn sàng đáp trả bất cứ bước đi sai lầm nào của Israel”. Trước đó, tờ The Times of Israel dẫn lời một quan chức ngoại giao Iran cảnh báo các nước vùng Vịnh không được cho Tel Aviv mượn không phận để tiến hành các hoạt động quân sự nhằm vào Tehran. Vị quan chức này còn nhấn mạnh nếu cho Israel mượn không phận, các nước sẽ phải hứng chịu một hậu quả mang tính dây chuyền. Tuyên bố này được đưa ra khi Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi đến Ả Rập Xê Út và một số nước trong khu vực nhằm đàm phán về vấn đề vừa nêu. Qatar, Kuwait, Bahrain, UAE đều có các cơ sở quân sự hoặc sự hiện diện của quân đội Mỹ.

Tuy nhiên, việc Washington triển khai THAAD cùng binh sĩ đến Israel cho thấy nhiều khả năng Tel Aviv sắp “động thủ” nhằm vào Tehran. Theo giới ngoại giao, dù đồng thuận việc Tel Aviv đáp trả Tehran, nhưng Mỹ không muốn Israel tấn công các cơ sở dầu mỏ hay cơ sở hạt nhân của Iran vì lo ngại nhiều hệ lụy. Mới đây, Bộ trưởng Quốc phòng Israel Yoav Gallant cũng đã nhấn mạnh khi nước này tiến hành tấn công Iran thì đó sẽ là cuộc tấn công “đầy chết chóc, chính xác và bất ngờ”.

Về tác động kinh tế chung, nguy cơ Israel tấn công Iran đang khiến cho giá dầu tăng gần đây và dẫn đến không ít quan ngại.

Toan tính của các bên

Trả lời Thanh Niên hôm qua (14.10), chuyên gia tình báo quốc phòng Mỹ Carl O.Schuster đánh giá: “Các bên có vẻ không thay đổi chiến thuật và hành động. Tehran biết rằng nếu đẩy Tel Aviv đi quá xa, Iran có thể mất các cơ sở xuất khẩu dầu tại đảo Kharq, thậm chí là cả các cơ sở hạt nhân quan trọng. Tehran lo sợ phản ứng có thể xảy ra từ Tel Aviv đối với việc Iran đã tấn công Israel vào ngày 1.10. Vì thế, Tehran đã chuyển trọng tâm sang các nỗ lực ngoại giao và tuyên truyền để kiềm chế Tel Aviv, hy vọng những người trong chính quyền Mỹ còn thân thiện với Iran sẽ sử dụng ảnh hưởng để tác động Israel. Ngoài ra, Iran đang cố gắng thuyết phục các đối thủ trong khu vực như Ả Rập Xê Út nhằm ngăn chặn việc Israel được phép sử dụng không phận các nước lân cận”.

Cựu đại tái Schuster nhận xét thêm: “Về phần mình, Israel sẽ tiếp tục nỗ lực tiêu diệt khả năng lãnh đạo và chỉ huy quân sự của lực lượng Hezbollah ở Li Băng. Còn lực lượng Houthi ở Yemen có vẻ đang hạn chế các hoạt động trực tiếp chống lại Israel. Như thế, Houthi thừa nhận rằng Tel Aviv không giống như phương Tây, sẽ có thể trả đũa tàn khốc vào các cơ sở quan trọng nhất của Houthi như cảng biển, trụ sở quân sự và khu vực tiếp tế. Đó là điều mà phương Tây tránh thực hiện trong thời gian qua”.

“Tình trạng hiện tại của cuộc xung đột sẽ tiếp tục cho đến tháng 12. Nhưng có lẽ sau cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ thì diễn biến có thể thay đổi, vì các bên đều chờ xem ai sẽ là chủ nhân mới của Nhà Trắng nhằm đưa ra kế hoạch hành động tiếp theo”, vị chuyên gia tình báo quân sự dự báo.