Mèn mén- món “cơm” của người H’Mông

Theo dõi VGT trên

Anh bạn cùng phòng gọi điện cho bạn mình ở Hà Giang bảo: “Chú tìm mua giùm anh ít mèn mén để thết đãi mấy anh em ở Vĩnh Long nhé, chỗ họ không có món này”. Thế là ít hôm sau, chúng tôi lên chơi, ngoài những món chế biến từ heo, bò, nhất định không thể thiếu… mèn mén.

Mèn mén- món cơm của người HMông - Hình 1

Tô mèn mén vàng ruộm các anh bạn ở Hà Giang thết đãi.

Nói vậy chứ bước vào mâm, tôi không tài nào nhận ra đâu là món mèn mén. Sau vài câu thách đố, chị Nga- công tác ở Công an tỉnh Hà Giang- đưa vào chén tôi một muỗng từ cái tô vàng ruộm, cho biết đó là mèn mén.

Rồi căn dặn: “Ăn món này hạn chế nói chuyện nhé, kẻo sặc”. Bởi “cơm” mèn mén rất mịn, giống như bột làm bánh in ở trong miền Nam vậy. Thiệt tình, lần đầu nghe tên cứ nghĩ mèn mén chắc được làm từ thịt hay cá, nhưng giờ mới biết nó được chế biến từ bắp (ngô).

Và cái tên mèn mén hiểu nôm na là “bột bắp nấu”. Trước kia, những ngày mùa thất bát, người H’Mông đã nghĩ ra cách làm món mèn mén để ăn dần. Đến nay họ luôn tự hào về món ăn ngàn đời nuôi dưỡng dân tộc mình.

Video đang HOT

Chị Nga cho biết, quá trình chế biến mèn mén khá công phu. Khi trái bắp đã già, sẽ chọn những trái to, không sâu bệnh đem đi xay nhỏ, rồi dùng sàn loại những hạt to để lấy hạt nhỏ chế biến.

Cho nước vào nấu chín, đến khi thành “cơm bắp”, đổ vào sàn tiếp tục đánh tơi lên. Sau đó, tiếp tục cho bột vào nấu lần 2. Khi nước sôi nhỏ lửa để mèn mén chín đều là có thể dùng được.

Mèn mén ngon nhất là ăn lúc mới ra lò, có hương vị đậm đà, có thể ăn với đường hay canh xương, đặc biệt với nước canh thắng cố (món ăn nấu từ thịt và lòng ngựa) thì… tuyệt cú mèo.

Theo chị Nga, để thưởng thức món ăn này có thể đến những phiên chợ vùng cao như Bắc Hà, Si Ma Cai… hay vào bất cứ ngôi nhà nào đó của người H’Mông.

Mặc dù ngày nay cuộc sống người dân nơi đây đã khá giả hơn, nhưng mèn mén vẫn được xem là món ăn ưa thích, xuất hiện trong những dịp lễ tết, thậm chí trên bàn thờ gia tiên. Thế mới biết vị trí của mèn mén trong ẩm thực của dân tộc H’Mông. Để giờ đây, nó không chỉ là món ăn mà còn là nét văn hóa của đồng bào.

Vượt đèo hàng trăm cây số từ Hà Nội lên Hà Giang, tôi được anh Tuyên và những người bạn ở đây đãi món mèn mén, nhâm nhi cùng vài ly rượu ngô đặc trưng vùng cao, quả không gì sánh bằng!

Mèn mén thường không nêm nếm gia vị nhưng khi ăn nhai chậm rãi cảm nhận vị ngọt ngọt cùng hương thơm của bắp lan tỏa, càng thấy cảm phục những người đã nghĩ ra món ăn.

Người đồng bằng như tôi lần đầu thưởng thức mèn mén, cảm thấy thích thú còn vì tình cảm của anh Tuyên cùng tấm lòng hiếu khách chị Nga và những người bạn vùng cao Đông Bắc.

Hy vọng có dịp trở lại Hà Giang được tìm hiểu thêm về vùng đất và con người sống cần cù gắn bó với thiên nhiên. Nhất là thêm một lần thưởng thức mèn mén bên ly rượu ngô nồng cay, thật bình dị nhưng tràn đầy tình cảm.

Mèn mén - ẩm thực độc đáo của đồng bào Mông

Từ bao đời nay, đồng bào dân tộc Mông thường canh tác ở những vùng núi cao, giữa rừng đá trập trùng, do đó, cây ngô luôn là nguồn lương thực chính của họ.

Người Mông không chỉ giỏi về kỹ thuật trồng và chăm sóc cây ngô mà còn khéo léo trong việc chế biến nhiều món ăn độc đáo, hấp dẫn từ ngô. Trong đó, sản phẩm đặc trưng và gắn liền với họ nhất phải kể đến món Mèn mén, một trong những món ăn đã trở thành truyền thống lâu đời của họ, không chỉ đơn thuần là ẩm thực mà nó còn là nét văn hóa được truyền lại từ đời này sang đời khác.

Mèn mén - ẩm thực độc đáo của đồng bào Mông - Hình 1
Xay ngô làm Mèn mén.

Nhằm tạo không khí thi đua sôi nổi cho đồng bào trên địa bàn hăng hái lao động, sản xuất; tạo tình đoàn kết giữa cộng đồng dân cư, phát huy bản sắc văn hóa truyền thống; góp phần quảng bá thương hiệu, thúc đẩy phát triển làng nghề, tạo việc làm và tăng thu nhập cho người dân; phát huy các giá trị văn hoá, làm phong phú thêm các hoạt động trong đời sống tinh thần của nhân dân các dân tộc, tạo dấu ấn tốt đẹp đối với du khách trong nước và quốc tế, huyện Quản Bạ thường xuyên tổ chức các lễ hội truyền thống về văn hóa các dân tộc; trong đó, không thể thiếu phần trình diễn các quy trình làm Mèn mén ngon, ngọt từ đôi bàn thay khéo léo của những người phụ nữ Mông bản địa.

Mèn mén - ẩm thực độc đáo của đồng bào Mông - Hình 2
Nghệ nhân Vàng Thị Say (trái), thôn Mã Hồng, xã Thanh Vân (Quản Bạ) nhào bột làm Mèn mén.

Được trải nghiệm tại các xã Thanh Vân, Tùng Vài, Thái An, Lùng Tám và tại các lễ hội của huyện Quản Bạ, chúng tôi được trực tiếp chứng kiến các nghệ nhân, già làng, phụ nữ với đôi tay khéo léo, nhẹ nhàng và sức khỏe để trình diễn các công đoạn làm Mèn mén. Nghệ nhân có tiếng, luôn đạt giải Nhất cuộc thi đồ Mèn mén ngon, bà Vàng Thị Say, thôn Mã Hồng, xã Thanh Vân chia sẻ: Ở đây, chúng tôi thường dạy con cháu rằng: "Là đàn ông thì phải biết nhặt thuốc làm men lá và nấu rượu ngô. Là đàn bà phải biết thêu thùa, may vá, yêu chồng, thương con và phải biết nấu Mèn mén ngon". Vì thế, phụ nữ người Mông ở đây, dù già hay trẻ đều biết làm Mèn mén; để có một bát Mèn mén ngon phải trải qua các công đoạn, như: Tẽ ngô; xay ngô; sàng, sảy ngô; trộn, nhào bột ngô với nước và đồ 2 lần...

Theo kinh nghiệm của những già làng dân tộc Mông, cho rằng: Mèn mén ngon là phải làm từ ngô tẻ của địa phương, được treo trên hiên nhà hoặc trên gác bếp, lựa chọn những hạt ngô vàng to và mẩy nhất; ngô phải được xay bằng cối xay đá và chỉ bỏ 5 đến 6 hạt ngô vào cối khi xay như vậy thì ngô mới mịn, đồ Mèn mén mới ngon. Mèn mén khi chín có hương vị thơm ngon, đậm đà; phải ăn từ từ và dùng miếng nho nhỏ, uống hớp nước canh sẽ thấy bùi bùi trong miệng, càng nhai kỹ càng thấy ngon, thấy ngọt, một mùi vị tự nhiên của núi rừng. Do là món ăn khô nên Mèn mén thường được ăn với một số món canh như rau bí đỏ, rau cải nương, canh xương, nước thắng cố...

Đặc biệt, Mèn mén cũng là một trong những món để người đàn ông trong gia đình, các chàng trai người Mông có dịp thể hiện tình yêu thương dành cho người phụ nữ của mình. "Không cần phải nói những lời yêu thương, hứa hẹn, chỉ cần cùng nhau xay ngô bên cối đá, đưa ánh mắt nhìn trộm và cười mỉm hay mang bát Mèn mén lên tận nương cho họ, thế là thương" - Bà Say vui vẻ chia sẻ thêm.

Ngày nay, do điều kiện cuộc sống có phần sung túc hơn, nhiều người Mông ít dùng Mèn mén mà chủ yếu là ăn cơm, giới trẻ cũng đã dần bị mai một đi cách nấu Mèn mén truyền thống. Tuy nhiên, vào các dịp lễ, tết, Mèn mén vẫn được nấu và trân trọng đặt lên bàn thờ gia tiên, như một cách người Mông nhớ về cội nguồn của mình; đồng thời, ở nhiều phiên chợ vùng cao, Mèn mén cũng là sản phẩm nổi tiếng cùng với bát thắng cố cho nhiều thực khách thưởng thức. Mèn mén - ẩm thực độc đáo và đậm chất riêng của dân tộc Mông!

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Bật mí bí kíp muối dưa cải chua ngọt thơm ngon, chống ngánBật mí bí kíp muối dưa cải chua ngọt thơm ngon, chống ngán
21:50:37 18/03/2025
Hướng dẫn cách làm kim chi cải thảo thơm ngon tại nhàHướng dẫn cách làm kim chi cải thảo thơm ngon tại nhà
06:04:40 19/03/2025
Nên hấp ngao trong bao lâu?Nên hấp ngao trong bao lâu?
22:00:48 17/03/2025
Mẹo rán cá không dính chảo, giòn rụm thơm ngonMẹo rán cá không dính chảo, giòn rụm thơm ngon
21:54:58 17/03/2025
Cách nấu xôi cốm sen dừa thơm ngonCách nấu xôi cốm sen dừa thơm ngon
06:07:57 18/03/2025
Món canh dễ nấu mà ngon lại giúp nuôi dưỡng gan, mật và bổ sung canxi cho cơ thểMón canh dễ nấu mà ngon lại giúp nuôi dưỡng gan, mật và bổ sung canxi cho cơ thể
13:40:53 18/03/2025
Hôm nay nấu gì: Cơm nước gì chưa người đẹp? Mách bạn thực đơn tối hấp dẫn này!Hôm nay nấu gì: Cơm nước gì chưa người đẹp? Mách bạn thực đơn tối hấp dẫn này!
16:37:27 18/03/2025
Cách làm dưa leo mắm giòn rụm, chua ngọt ai cũng mêCách làm dưa leo mắm giòn rụm, chua ngọt ai cũng mê
21:43:31 18/03/2025

Tin đang nóng

Bí mật về vụ Lưu Gia Linh bị xã hội đen bắt cóc, làm nhục giờ mới hé lộBí mật về vụ Lưu Gia Linh bị xã hội đen bắt cóc, làm nhục giờ mới hé lộ
08:33:03 19/03/2025
Kim Soo Hyun mất trắng 1700 tỷ vì bê bối với Kim Sae Ron, hại một ông lớn bị đuổi khỏi Hàn Quốc?Kim Soo Hyun mất trắng 1700 tỷ vì bê bối với Kim Sae Ron, hại một ông lớn bị đuổi khỏi Hàn Quốc?
08:56:55 19/03/2025
Người phụ nữ Đồng Tháp bỏng 78%, gương mặt biến dạng vì cứu một bé trai khỏi đám cháy, suốt 18 năm vẫn nuôi như con ruộtNgười phụ nữ Đồng Tháp bỏng 78%, gương mặt biến dạng vì cứu một bé trai khỏi đám cháy, suốt 18 năm vẫn nuôi như con ruột
09:58:16 19/03/2025
Bộ ảnh lạ lùng nhất Vbiz: Khánh Thi "giằng xé" giữa chồng và tình cũ 11 nămBộ ảnh lạ lùng nhất Vbiz: Khánh Thi "giằng xé" giữa chồng và tình cũ 11 năm
08:53:32 19/03/2025
Tìm đến phòng trọ bắt quả tang chồng nằm võng ôm ấp "tiểu tam", hành động bất ngờ của chị vợ khiến dân mạng thốt lên: IQ cao!Tìm đến phòng trọ bắt quả tang chồng nằm võng ôm ấp "tiểu tam", hành động bất ngờ của chị vợ khiến dân mạng thốt lên: IQ cao!
10:08:16 19/03/2025
Hồ Hạnh Nhi nghi bị "cắm sừng", chồng đại gia lộ ảnh tiệc tùng thâu đêm với phụ nữ ở barHồ Hạnh Nhi nghi bị "cắm sừng", chồng đại gia lộ ảnh tiệc tùng thâu đêm với phụ nữ ở bar
10:02:58 19/03/2025
Chế độ ăn "phát sợ" của Lý Đức: 500 quả trứng gà mỗi tháng, ngày ăn tới 7 bữa, sau 20 năm thể hình thế nào?Chế độ ăn "phát sợ" của Lý Đức: 500 quả trứng gà mỗi tháng, ngày ăn tới 7 bữa, sau 20 năm thể hình thế nào?
11:46:41 19/03/2025
Bức ảnh người phụ nữ đội mưa đứng trước cổng nhà khiến netizen nhòe nước mắtBức ảnh người phụ nữ đội mưa đứng trước cổng nhà khiến netizen nhòe nước mắt
10:10:05 19/03/2025

Tin mới nhất

3 món ăn dễ nấu từ loại rau có tác dụng dưỡng gan, kháng khuẩn và làm chắc xương: Đừng bỏ lỡ trong tháng 3 này

3 món ăn dễ nấu từ loại rau có tác dụng dưỡng gan, kháng khuẩn và làm chắc xương: Đừng bỏ lỡ trong tháng 3 này

11:33:06 19/03/2025
Khám phá 3 món ăn giúp dưỡng gan, kháng khuẩn, làm chắc xương từ loại nguyên liệu rẻ tiền. Các món ăn này đều dễ nấu, ngon miệng vô cùng.
Đây mới là cách làm thịt heo bọc sả chiên ngon độc lạ tại nhà

Đây mới là cách làm thịt heo bọc sả chiên ngon độc lạ tại nhà

06:12:42 19/03/2025
Thịt bọc sả chiên là món ăn thơm ngon, hấp dẫn. Bài viết sau đây sẽ giới thiệu cho bạn cách làm thịt bọc sả chiên tại nhà mà hương vị không thua kém gì ngoài hàng.
Cách làm lòng heo chiên giòn đậm vị, thơm nức mũi

Cách làm lòng heo chiên giòn đậm vị, thơm nức mũi

06:08:30 19/03/2025
Ba công thức làm món lòng heo chiên giòn dưới đây sẽ chinh phục được cả những người khó tính, khiến họ phải nhắc mình kiềm chế để không nạp quá nhiều cholesterol.
Đầu mùa xoài gợi ý bạn một số cách làm xoài dầm ngon ai ăn cũng mê

Đầu mùa xoài gợi ý bạn một số cách làm xoài dầm ngon ai ăn cũng mê

06:06:15 19/03/2025
Xoài dầm là món ăn quen thuộc của những tín đồ ăn vặt. Cách làm món xoài dầm này cũng rất đơn giản với nguyên liệu dễ tìm kiếm.
Một số cách làm nước sốt chấm xoài chua cay, ngon miệng

Một số cách làm nước sốt chấm xoài chua cay, ngon miệng

22:00:42 18/03/2025
Nước chấm xoài là một vị sốt ăn cùng với xoài non và xoài xanh, tạo nên sự kích thích, mang hương vị đậm đà giúp ngon miệng.
Đây mới là cách làm xoài lắc giòn ngon dễ làm, ăn lạ miệng

Đây mới là cách làm xoài lắc giòn ngon dễ làm, ăn lạ miệng

21:53:15 18/03/2025
Xoài lắc là món ăn vặt được nhiều bạn trẻ yêu thích, với nguyên liệu đơn giản, dễ làm ăn lạ miệng, kích thích vị giác mạnh.
5 mẹo làm kem tươi mịn màng, không bị dăm đá

5 mẹo làm kem tươi mịn màng, không bị dăm đá

21:48:17 18/03/2025
Nhiều người gặp phải tình trạng kem bị dăm đá, cứng, không mịn màng. Để có món kem mịn mượt, xốp mềm, hãy áp dụng ngay 5 bí quyết quan trọng sau đây.
6 mẹo làm sữa hạt thơm ngon, không bị lợn cợn

6 mẹo làm sữa hạt thơm ngon, không bị lợn cợn

21:41:17 18/03/2025
Với 6 mẹo đơn giản trên, bạn có thể tự làm sữa hạt tại nhà vừa thơm ngon, mịn màng, không bị lợn cợn hay tách nước. Hãy thử ngay để cả gia đình có một thức uống bổ dưỡng, tốt cho sức khỏe nhé!
Hai cách làm món sườn non kho trứng cút siêu ngon và mềm thơm

Hai cách làm món sườn non kho trứng cút siêu ngon và mềm thơm

06:06:59 18/03/2025
Để bữa ăn với gia đình trở nên phong phú và bổ dưỡng, bài viết dưới đây sẽ mách cho bạn cách làm sườn non kho trứng cút dễ làm, siêu ngon.
Hãy ăn thật nhiều 3 món từ loại rau này: Vừa rẻ lại giúp ngủ ngon, giảm nóng gan, giúp giải độc và làm ẩm phổi

Hãy ăn thật nhiều 3 món từ loại rau này: Vừa rẻ lại giúp ngủ ngon, giảm nóng gan, giúp giải độc và làm ẩm phổi

06:05:30 18/03/2025
3 công thức món ăn này đều khéo léo kết hợp các nguyên liệu với rau cải cúc. Bạn có thể tham khảo để thêm vào thực đơn cho gia đình nhằm tăng cường sức khỏe nhé!
3 món ngon từ lá đinh lăng dễ làm, tốt cho sức khỏe

3 món ngon từ lá đinh lăng dễ làm, tốt cho sức khỏe

06:03:45 18/03/2025
Các món gà hấp lá đinh lăng, canh lá đinh lăng nấu tôm, chả trứng lá đinh lăng không chỉ ngon, lạ miệng mà còn có tác dụng tốt cho sức khỏe.
Đến Kon Tum đừng quên thưởng thức những đặc sản núi rừng Tây Nguyên

Đến Kon Tum đừng quên thưởng thức những đặc sản núi rừng Tây Nguyên

22:05:02 17/03/2025
Kon Tum - vùng đất cao nguyên Tây Nguyên đầy nắng gió, không chỉ nổi tiếng với cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ mà còn sở hữu nền ẩm thực độc đáo.

Có thể bạn quan tâm

Vụ cô dâu ở ĐN mất trước cưới: nghi nồng độ cồn 6.5, bố mẹ tài xế hứa 1 câu

Vụ cô dâu ở ĐN mất trước cưới: nghi nồng độ cồn 6.5, bố mẹ tài xế hứa 1 câu

Tin nổi bật

14:32:42 19/03/2025
Nhiều dân tình xót xa khi đọc câu chuyện cô dâu đang mang thai 5 tháng đột ngột qua đời trước cưới 5 ngày vì tai nạn giao thông. Kèm theo đó là hình ảnh vài ngày trước, cô dâu, chú rể hạnh phúc trong lễ vu quy nhưng nay chỉ còn mình chú...
Tiêm chủng vaccine là biện pháp hữu hiệu để phòng bệnh sởi

Tiêm chủng vaccine là biện pháp hữu hiệu để phòng bệnh sởi

Sức khỏe

14:15:03 19/03/2025
Khi phát hiện có các dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh sởi (sốt, ho, chảy nước mũi, phát ban) cần sớm cách ly và đưa trẻ đến các cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám, tư vấn điều trị kịp thời.
Bé trai sơ sinh bị bỏ rơi trong chòi trông cá giữa trời mưa rét

Bé trai sơ sinh bị bỏ rơi trong chòi trông cá giữa trời mưa rét

Netizen

14:10:46 19/03/2025
Bé trai sơ sinh nặng khoảng 1,9kg được người dân phát hiện bị bỏ rơi trong chòi trông ao cá ở huyện Đức Thọ (tỉnh Hà Tĩnh) lúc trời mưa phùn, gió rét.
Sao Việt 19/3: Pha Lê tái phát trầm cảm, phải bán tháo quán ăn mới mở

Sao Việt 19/3: Pha Lê tái phát trầm cảm, phải bán tháo quán ăn mới mở

Sao việt

13:49:17 19/03/2025
Ca sĩ Pha Lê cho biết đang gặp vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe thể chất lẫn tinh thần, buộc rao bán tiệm ăn vừa khai trương được một tháng.
"Wonder Woman" Gal Gadot nhận sao trên Đại lộ Danh vọng

"Wonder Woman" Gal Gadot nhận sao trên Đại lộ Danh vọng

Sao âu mỹ

13:46:55 19/03/2025
Minh tinh Gal Gadot, nổi tiếng với vai diễn Wonder Woman, vừa chính thức trở thành một phần của Đại lộ Danh vọng Hollywood trong lễ gắn sao trang trọng ngày 18/3 tại Los Angeles.
"Bùng nổ" phim kinh dị Việt đầu năm 2025, liên tục đạt doanh thu trăm tỷ

"Bùng nổ" phim kinh dị Việt đầu năm 2025, liên tục đạt doanh thu trăm tỷ

Hậu trường phim

13:45:06 19/03/2025
Đầu năm 2025 chứng kiến một sự bùng nổ mạnh mẽ của dòng phim kinh dị Việt Nam, không chỉ về số lượng phim ra mắt mà còn về mặt doanh thu, sự đón nhận của khán giả và chất lượng sản xuất.
Cha tôi, người ở lại - Tập 15: Bà ngoại mất, mẹ Nguyên và em gái gặp nạn

Cha tôi, người ở lại - Tập 15: Bà ngoại mất, mẹ Nguyên và em gái gặp nạn

Phim việt

13:42:13 19/03/2025
Trong lúc Nguyên còn chưa chấp nhận được tin dữ mới nhận được thì một người chạy từ phòng bệnh ra thông báo rằng bà ngoại cậu đã mất.
Gây án từ mâu thuẫn khi tham gia giao thông

Gây án từ mâu thuẫn khi tham gia giao thông

Pháp luật

13:40:31 19/03/2025
Từ mâu thuẫn trên đường, Huỳnh Thanh Phong (SN 1980, ngụ tỉnh Vĩnh Long) đã đuổi theo đến tận nhà đối phương và gọi thêm đồng bọn mang hung khí đến để chém người, gây thương tích nặng.
Kim Soo Hyun bị gần 1 triệu người quay lưng giữa bão thị phi chấn động

Kim Soo Hyun bị gần 1 triệu người quay lưng giữa bão thị phi chấn động

Sao châu á

13:38:39 19/03/2025
Theo tờ Nate, tính đến hiện tại, nam diễn viên đã mất gần 1 triệu người theo dõi trên Instagram cá nhân. Cụ thể, từ ngày 10/3-18/3, đã có tổng cộng 913,805 người hủy follow tài khoản của Kim Soo Hyun.
Quyết tâm không bỏ lọt tội phạm

Quyết tâm không bỏ lọt tội phạm

Thế giới

13:30:25 19/03/2025
Bám sát chỉ đạo của Bộ Công an và lãnh đạo Công an tỉnh, Phòng Cảnh sát kinh tế Công an tỉnh Sơn La đã chủ động nắm, nhận diện, dự báo tình hình tội phạm và vi phạm pháp luật
SOOBIN dùng văn mẫu tiếng Hàn nhắn nhủ đến các "công chúa", dân tình lập tức réo gọi 1 mỹ nhân Kpop

SOOBIN dùng văn mẫu tiếng Hàn nhắn nhủ đến các "công chúa", dân tình lập tức réo gọi 1 mỹ nhân Kpop

Nhạc việt

13:24:06 19/03/2025
Phát âm tiếng Hàn của SOOBIN được nhận xét vẫn chưa được mượt và tự nhiên, ngữ điệu bản xứ vẫn chưa thể hiện rõ được.