Mẹ sinh con trai dễ phải đối mặt với trầm cảm sau sinh

Theo dõi VGT trên

Những người mẹ sinh con trai có nhiều khả năng bị trầm cảm sau sinh, một nghiên cứu mới đã cho thấy.

Nghiên cứu của Đại học Kent về trầm cảm sau sinh (PND) cho thấy tỷ lệ phát triển tình trạng này đã tăng lên tới 79% đối với các bà mẹ sinh con trai, tức là các bà mẹ sinh con trai có nguy cơ bị PND cao hơn từ 71 đến 79% so với những người sinh con gái. Ngoài ra, nghiên cứu cũng cho thấy, những phụ nữ bị các biến chứng trong thời gian sinh đẻ sẽ có khả năng trải qua PND cao hơn 174% so với những người không bị biến chứng.

Mẹ sinh con trai dễ phải đối mặt với trầm cảm sau sinh - Hình 1

Các nhà nghiên cứu cho biết: sinh con trai và biến chứng khi sinh đẻ là hai yếu tố dẫn đến nguy cơ PND. Kết luận này giúp cho các chuyên gia y tế xác định và hỗ trợ những phụ nữ có nhiều khả năng phát triển bệnh.

Nghiên cứu cũng cho thấy rằng những phụ nữ có khuynh hướng trầm cảm, lo lắng và căng thẳng trước khi sinh luôn có nguy cơ gia tăng trầm cảm sau khi sinh.

Những phụ nữ mắc chứng PNS sau sinh có thể nhận được nhiều hỗ trợ y tế hơn bởi những vấn đề sức khỏe tâm thần của họ trước đó đã được công nhận. Khi được hỗ trợ y tế kịp thời, bác sĩ có thể ngăn chặn chứng PND phát triển ở phụ nữ sau sinh.

Tiến sĩ Sarah Johns và Tiến sĩ Sarah Myers – người thực hiện nghiên cứu được công bố trên tạp chí Social Science & Medicine – đã đánh giá về mối quan hệ giữa giới tính của trẻ sơ sinh và PND. Họ khẳng định có mối liên quan giữa trẻ sơ sinh nam với sự phát triển của các triệu chứng trầm cảm của người mẹ.

Các bà mẹ sinh con trai, nguy cơ bị PND cao hơn từ 71 đến 79% so với những người sinh con gái.

Nghiên cứu chỉ ra có nhiều yếu tố triệu chứng trầm cảm có liên quan đến việc kích hoạt bệnh viêm nhiễm khi sinh.

Tiến sĩ Johns cho biết: “PND là bệnh có thể tránh được, khi việc giúp đỡ và hỗ trợ phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh được thực hiện kịp thời. Ở trường hợp khi phát hiện thai nhi là nam hoặc trường hợp khó sinh, người mẹ sẽ đặc biệt được tạo điều kiện hỗ trợ trong vài tuần hoặc vài tháng đầu sau khi sinh.”

NHS – bệnh trầm cảm sau khi sinh là một loại trầm cảm mà nhiều bậc cha mẹ phải trải qua. Vấn đề này gây ảnh hưởng đến hơn 1/10 phụ nữ trong một năm. Đôi khi điều này cũng có thể ảnh hưởng đến người bố và những người bên cạnh.

Điều quan trọng là những người mẹ phải tìm kiếm sự giúp đỡ càng sớm càng tốt nếu bạn nghĩ bạn có thể mắc chứng trầm cảm, vì các triệu chứng này có thể kéo dài trong nhiều tháng hoặc trở nên tồi tệ hơn và có ảnh hưởng đáng kể đến người mẹ,em bé và cả gia đình.Bởi nếu được giúp đỡ và chăm sóc một cách phù hợp, phụ nữ đều có thể hồi phục hoàn toàn.

Theo phunuonline.com.vn

Thay đổi nội tiết tố sau sinh: Lý giải nguyên nhân và cách giảm nhẹ tình trạng này

Thay đổi nội tiết tố sau sinh do mất cân bằng sẽ dẫn đến một loạt các tình trạng như kinh nguyệt rối loạn, trầm cảm, mệt mỏi và nhiều vấn đề khác.

Nội tiết tố thường có sự thay đổi khá lớn trước và sau khi bạn sinh con. Trong bài viết sau, sẽ bật mí một số cách khác nhau để giúp cân bằng nội tiết tố cũng như nguyên nhân, hậu quả nếu xem thường vấn đề này.

Video đang HOT

1. Nguyên nhân gây mất cân bằng nội tiết tố sau sinh

Nguyên nhân chính gây ra tình trạng mất cân bằng nội tiết tố là mức thay đổi của các hormone sinh sản nữ (estrogen và progesterone). Những nội tiết tố này rất quan trọng trong thời gian mang thai và sau sinh. Tuy nhiên, sự mất cân bằng của cũng chúng gây ra một số thay đổi về thể chất và tinh thần trong cơ thể. Tuy nhiên, thay đổi nội tiết tố sau sinh chỉ là tình trạng tạm thời và không có gì phải lo lắng.

2. Nguyên nhân nội tiết tố estrogen tăng đột biến sau sinh

Trong thời gian mang thai, nội tiết tố progesterone được sản xuất và kiểm soát bởi nhau thai để duy trì một môi trường hỗ trợ bên trong tử cung. Sau khi em bé được sinh ra, mức progesterone bắt đầu sụt giảm và thường không tăng cho đến khi người phụ nữ bắt đầu rụng trứng sau sinh. Điều này tạo ra môi trường lý tưởng cho nội tiết tố estrogen nhiều hơn mức bình thường.

3. Mất cân bằng nội tiết tố estrogen ảnh hưởng như thế nào?

Tình trạng nội tiết tố sau sinh mất cân bằng sẽ khiến các chị em gặp phải một số vấn đề, chẳng hạn như:

Suy giáp: Estrogen tăng cao tới một mức nhất định sẽ khiến tuyến giáp bị viêm nhiễm, từ đó tăng mức độ của globulin liên kết với tuyến giáp do gan sản xuất, dẫn đến hiện tượng viêm giáp sau sinh. Nồng độ estrogen tăng lên cũng có thể dẫn đến trầm cảm sau sinh đồng thời làm tăng nồng độ cortisol, khiến phụ nữ mắc phải chứng suy giáp.

Suy thượng thận:Estrogen tăng cao cũng khiến khu vực thượng thận hoạt động quá tải và không thể sản xuất đủ cortisol theo yêu cầu của cơ thể. Điều này xảy ra do sự sụt giảm mức độ progesterone đồng làm tăng sự mệt mỏi cũng như căng thẳng ở mẹ bầu.

Thêm vào đó, bạn sẽ trải nghiệm những thay đổi về thể chất và tâm lý khác.

4. Những dấu hiệu của mất cân bằng nội tiết tố sau sinh

Thay đổi nội tiết tố sau sinh: Lý giải nguyên nhân và cách giảm nhẹ tình trạng này - Hình 1

Sau khi sinh con, phụ nữ có thể gặp phải những dấu hiệu như:

Cực kỳ mệt ngỏi

Sụt cânTâm trạng thay đổi thất thường

Mất ngủ

Rụng tóc

Trầm cảm sau sinh

Dị ứngHot flashes

Giảm ham muốn chuyện ấy

Mụn

Khô daTáo bón

Kinh nguyệt không đều

Vấn đề về sữa mẹ

Tim đập nhanh

Khô âm đạo.

5. Vì sao mất cân bằng nội tiết có thể dẫn đến trầm cảm sau sinh?

Trầm cảm sau sinh là kết quả của việc thay đổi nội tiết tố sau khi sinh con với tỷ lệ xảy ra từ 10-20% trong tổng số các bà mẹ. Nó có thể xảy ra vào bất kỳ thời điểm nào và kéo dài đến một năm. Các triệu chứng của trầm cảm bao gồm thay đổi tâm trạng, khó chịu, lo âu và thay đổi khẩu vị. Tuy nhiên, việc chẩn đoán kịp thời cùng quá trình sử dụng thuốc chống trầm cảm đúng cách có thể giúp làm giảm bớt rối loạn.

Hơn nữa, nếu bạn nghe theo sự tư vấn, kết hợp với quá trình theo dõi của bác sĩ chuyên khoa sẽ giúp tình hình trở nên khả quan hơn. Ngoài ra, thức ăn ngon và luyện tập đều đặn cũng có thể giúp phục hồi tâm lý.

6. Cách để cân bằng nội tiết tố sau khi mang thai

Thay đổi nội tiết tố sau sinh: Lý giải nguyên nhân và cách giảm nhẹ tình trạng này - Hình 2

Hello Bacsi sẽ giới thiệu một số mẹo nhỏ hiệu quả để khôi phục lại sự cân bằng nội tiết tố trong cơ thể của bạn sau khi sinh:

Vận động cơ thể: Tham gia vào các hoạt động thể chất sẽ giúp giảm bớt căng thẳng, thúc đẩy sự cân bằng nội tiết tố. Đi bộ là một cách tuyệt vời để tăng cường mức năng lượng hoặc bạn có thể tập yoga cũng đem lại kết quả tương tự.

Ăn thực phẩm giàu chất xơ: Chất xơ sẽ hỗ trợ đào thải estrogen. Ngoài ra, bạn hãy hạn chế ăn những món như gạo, bánh mì trắng, sữa, mì ống bởi chúng chứa khá nhiều carbohydrate phức.

Tránh thực phẩm nhiều chất béo: Thực phẩm giàu chất béo làm tăng mức estrogen. Do đó, hãy tránh các loại dầu thực vật được cho là ảnh hưởng đến mức estrogen và ăn nhiều cá giàu axit béo omega-3.

Nhau thai: Nhau thai là một phương thuốc bắt nguồn từ Trung Quốc bởi niềm tin mãnh liệt rằng nó mang đến nhiều lợi ích khác nhau, trong đó có cân bằng nội tiết tố trong giai đoạn sau sinh. Tuy nhiên, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng. Châm cứu: Châm cứu cũng có khả năng giúp phụ nữ cân bằng nội tiết tố.

Magiê: Megiê đóng một vai trò quan trọng trong việc cân bằng mức độ nội tiết tố trong cơ thể. Bạn có thể bổ sung khoáng chất này bằng thực phẩm hoặc uống bổ sung theo chỉ định của bác sĩ.

Nói không với thức uống có cồn và cà phê: Sử dụng những thức uống chứa cồn đều có khả năng khiến mẹ bầu mất cân bằng nội tiết tố sau sinh, còn cà phê sẽ làm tăng mức estrogen trong cơ thể.

Tránh sản phẩm làm từ đậu nành: Đậu nành là một nguồn dinh dưỡng tự nhiên tốt cho sức khỏe. Nhưng sau khi sinh, bạn nên tránh sử dụng các món ăn hoặc thức uống từ loại đậu này vì chúng chứa nhiều chất có hoạt tính tương tự như estrogen cũng như có khả năng ức chế các chức năng tuyến giáp.

Bổ sung vitamin và khoáng chất: Cơ thể đòi hỏi các vitamin và khoáng chất cần thiết để duy trì sự cân bằng nội tiết tố. Vì vậy, việc bổ sung vitamin và khoáng chất theo hướng của bác sĩ có thể giúp khôi phục lại mức độ nội tiết tố trong cơ thể của bạn.

Ăn gan: Gan động vật là nguồn cung cấp vitamin A dồi dào, giúp khôi phục lại sự cân bằng nội tiết tố sau khi mang thai.

Lòng đỏ trứng gà: Lòng đỏ trứng có khả năng cung cấp selen, vitamin D và vitamin A, giúp khôi phục sự mất cân bằng nội tiết tố. Do đó, hãy cân nhắc thêm lòng đỏ trứng vào chế độ ăn uống hàng ngày.

Ngủ đủ giấc: Thiếu ngủ hay ngủ không ngon cũng gây mất cân bằng nội tiết tố trong cơ thể bởi trong thời gian bạn chợp mắt, cơ thể mới bắt đầu tiến hành sản xuất nội tiết tố, giúp đào thải chất độc ra ngoài cũng như thư giãn tâm trí. Do đó, hãy cố gắng chăm sóc giấc ngủ của mình bạn nhé.

Thảo dược: Một số loại thảo dược có thể hỗ trợ cân bằng nội tiết tố trong cơ thể, chúng bao gồm cây trinh nữ hoàng cung, lá mâm xôi đỏ, cây kinh giới, bột rễ maca, tinh dầu hoa anh thảo. Tuy nhiên, bạn phải tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng bất kỳ loại thảo mộc nào để tránh ảnh hưởng đến mẹ và con.

Nếu bạn đang phải đối mặt với bất kỳ vấn đề sức khỏe liên quan đến sự mất cân bằng nội tiết tố sau sinh thì cũng đừng lo lắng quá mức. Cơ thể chúng ta cần thời gian để điều chỉnh lại những thay đổi đã xảy ra trong quá trình mang thai và sinh nở. Khi mức độ nội tiết tố đã ổn định, những triệu chứng này cũng sẽ biến mất.

Theo hellobacsi.com

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tin đang nóng

Ngọc Trinh nói gì về thái độ của đồng nghiệp khi thấy mình?Ngọc Trinh nói gì về thái độ của đồng nghiệp khi thấy mình?
23:26:39 18/12/2024
NÓNG: Nghi vấn Lưu Thi Thi - Ngô Kỳ Long ly hôn?NÓNG: Nghi vấn Lưu Thi Thi - Ngô Kỳ Long ly hôn?
22:52:43 18/12/2024
"Vũ trụ mỹ nhân" hot tối nay: Thùy Tiên lạ lẫm chưa từng thấy, Thanh Thủy - Ý Nhi đọ visual căng nhưng spotlight thuộc về Midu!"Vũ trụ mỹ nhân" hot tối nay: Thùy Tiên lạ lẫm chưa từng thấy, Thanh Thủy - Ý Nhi đọ visual căng nhưng spotlight thuộc về Midu!
23:30:31 18/12/2024
Cặp sao Việt lệch 10 tuổi vẫn đẹp đôi xuất sắc, nhà gái khoe mặt mộc xinh hút hồn khiến netizen nô nức "xin vía"Cặp sao Việt lệch 10 tuổi vẫn đẹp đôi xuất sắc, nhà gái khoe mặt mộc xinh hút hồn khiến netizen nô nức "xin vía"
23:04:51 18/12/2024
Việt Hương gây sốc khi hỏi: 'Mọi người thấy ảnh thờ của tôi đẹp không?'Việt Hương gây sốc khi hỏi: 'Mọi người thấy ảnh thờ của tôi đẹp không?'
22:39:03 18/12/2024
Mỹ nhân Thư Ký Kim Sao Thế bị quỵt cát xê 2,1 tỷ, tiếp nối bi kịch của người mẹ minh tinh vừa qua đờiMỹ nhân Thư Ký Kim Sao Thế bị quỵt cát xê 2,1 tỷ, tiếp nối bi kịch của người mẹ minh tinh vừa qua đời
21:26:10 18/12/2024
Diễn viên Hoàng Yến tiết lộ chồng thứ 5, là sinh viên theo đuổi từ 20 năm trướcDiễn viên Hoàng Yến tiết lộ chồng thứ 5, là sinh viên theo đuổi từ 20 năm trước
22:42:50 18/12/2024
Nicole Kidman lại cư xử thô lỗ trên thảm đỏNicole Kidman lại cư xử thô lỗ trên thảm đỏ
22:06:44 18/12/2024

Tin mới nhất

Thủ dâm bao nhiêu là quá nhiều?

Thủ dâm bao nhiêu là quá nhiều?

20:49:04 04/12/2024
Thủ dâm hay tự sướng thường là một chủ đề bị hạn chế và được cho rằng có hại cho cơ thể. Cũng có người cho rằng thủ dâm vô hại và lành mạnh. Vậy thủ dâm mang lại lợi ích gì và nên thủ dâm bao nhiêu là đủ?
Không quan hệ tình dục có ảnh hưởng đến sức khỏe?

Không quan hệ tình dục có ảnh hưởng đến sức khỏe?

20:44:52 04/12/2024
Quan hệ tình dục thường xuyên có thể có một số lợi ích sức khỏe, chẳng hạn như đối với hệ tim mạch. Nhiều người thắc mắc không quan hệ tình dục có ảnh hưởng đến sức khỏe?
5 lợi ích của cà phê đối với sức khỏe tình dục nam giới

5 lợi ích của cà phê đối với sức khỏe tình dục nam giới

20:39:08 04/12/2024
Ngoài việc cung cấp năng lượng, cà phê còn mang lại nhiều lợi ích khác như có thể cải thiện tình dục cho nam giới. Caffeine có trong cà phê, trà, cacao và một số loại đồ uống khác.
5 cách 'đẩy lùi' chứng mất ngủ sau sinh

5 cách 'đẩy lùi' chứng mất ngủ sau sinh

20:34:21 04/12/2024
Sinh con là khoảng thời gian hạnh phúc nhưng đó cũng là thời điểm thường có nhiều thay đổi về cảm xúc và căng thẳng dẫn đến mất ngủ.
10 mẹo đối phó với những khó chịu thời kỳ mãn kinh

10 mẹo đối phó với những khó chịu thời kỳ mãn kinh

20:30:36 04/12/2024
Thời kỳ mãn kinh thường mang lại rất nhiều vấn đề ảnh hưởng tới chất lượng sống của chị em. Tham khảo một số mẹo giúp vượt qua giai đoạn mãn kinh một cách nhẹ nhàng.
7 cách tự nhiên giúp nam giới tăng ham muốn tình dục

7 cách tự nhiên giúp nam giới tăng ham muốn tình dục

20:27:55 04/12/2024
Nếu nam giới bị giảm ham muốn tình dục kéo dài, đừng vội nản vì có nhiều điều có thể làm để giúp tăng cường ham muốn tình dục. Tham khảo 7 cách dưới đây để cải thiện ham muốn tình dục.
Giải pháp hỗ trợ tăng tiết testosterone, cải thiện sinh lý cho nam giới từ Châu Âu

Giải pháp hỗ trợ tăng tiết testosterone, cải thiện sinh lý cho nam giới từ Châu Âu

20:16:03 04/12/2024
Theo thống kê, có khoảng 40% nguyên nhân hiếm muộn của các cặp vợ chồng hiện nay của nước ta là do nam giới.Một trong những vấn đề phổ biến là chất lượng tinh trùng kém hoặc rối loạn trong quá trình xuất tinh.
6 nguyên nhân gây ngứa khi sử dụng băng vệ sinh

6 nguyên nhân gây ngứa khi sử dụng băng vệ sinh

23:53:32 05/10/2024
Có nhiều chị em thường xuyên gặp phải tình trạng ngứa ngáy, kích ứng khi sử dụng băng vệ sinh. Nguyên nhân là gì và cách sử dụng băng vệ sinh thế nào là an toàn?
Những điều cần biết về 'giấc mơ ướt'

Những điều cần biết về 'giấc mơ ướt'

23:50:51 05/10/2024
Giấc mơ ướt là việc đạt cực khoái tự phát trong khi ngủ hay còn gọi là mộng tinh. Hiện tượng này có đáng lo ngại và có ảnh hưởng tới sức khỏe không?
Những triệu chứng đáng sợ ở phụ nữ tuổi mãn kinh

Những triệu chứng đáng sợ ở phụ nữ tuổi mãn kinh

23:47:36 05/10/2024
Đến một thời điểm nào đó trong cuộc đời, phụ nữ sẽ phải đối mặt với các triệu chứng do mãn kinh gây ra. Đối với một số người, mất kinh không phải là triệu chứng đáng sợ nhất ở giai đoạn này.
Điều gì xảy ra nếu bạn ngừng 'chuyện ấy'?

Điều gì xảy ra nếu bạn ngừng 'chuyện ấy'?

23:44:08 05/10/2024
Vì nhiều lý do khác nhau, một số người hạn chế quan hệ tình dục với bạn đời, thậm chí có người ngừng hẳn. Điều này có ảnh hưởng gì đến sức khỏe không?
Rối loạn cương dương ở nam giới mắc đái tháo đường

Rối loạn cương dương ở nam giới mắc đái tháo đường

23:40:29 05/10/2024
Mặc dù bệnh đái tháo đường và rối loạn cương dương là hai tình trạng bệnh lý riêng biệt nhưng chúng thường có xu hướng đi kèm cùng nhau.

Có thể bạn quan tâm

Sao Việt 19/12: Phan Hiển nịnh bà xã Khánh Thi, Gil Lê ôm hôn 'tình tin đồn'

Sao Việt 19/12: Phan Hiển nịnh bà xã Khánh Thi, Gil Lê ôm hôn 'tình tin đồn'

Sao việt

07:24:43 19/12/2024
Vợ chồng Khánh Thi - Phan Hiển tình bể bình với loạt ảnh mới, Xoài Non và Gil Lê thoải mái trao nhau cử chỉ tình tứ trong chuyến du lịch.
Tổng thống Hàn Quốc không trình diện để cung cấp lời khai

Tổng thống Hàn Quốc không trình diện để cung cấp lời khai

Thế giới

07:19:53 19/12/2024
Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol hôm nay đã không trình diện trước cơ quan điều tra để cung cấp lời khai liên quan vụ ban bố thiết quân luật.
Không thời gian - Tập 14: Đại gặp rắc rối

Không thời gian - Tập 14: Đại gặp rắc rối

Phim việt

07:13:25 19/12/2024
Về đơn vị mới, mặc dù cố gắng tiếp cận công việc nhanh nhất, nhưng với tính chất công việc thay đổi khiến Đại gặp rắc rối.
Clip nghi phạm đốt quán hát khiến 11 người chết ở Hà Nội

Clip nghi phạm đốt quán hát khiến 11 người chết ở Hà Nội

Pháp luật

07:05:15 19/12/2024
Đại diện Công an quận Bắc Từ Liêm (Hà Nội) cho biết, nghi phạm gây ra vụ cháy khiến 11 người tử vong đã ra công an phường để đầu thú.
Quả trứng 'siêu quý hiếm' được bán với giá 6 triệu đồng

Quả trứng 'siêu quý hiếm' được bán với giá 6 triệu đồng

Lạ vui

06:52:00 19/12/2024
Quả trứng hình cầu siêu hiếm tỷ quả có một được một người đàn ông quyên góp cho tổ chức từ thiện đã được bán với giá 200 bảng Anh (hơn 6 triệu đồng)
Phim Hàn kịch tính tột độ được khán giả Việt khen nức nở: Dàn cast đỉnh cao, xem mà tim đập thình thịch "7749" hướng

Phim Hàn kịch tính tột độ được khán giả Việt khen nức nở: Dàn cast đỉnh cao, xem mà tim đập thình thịch "7749" hướng

Phim châu á

06:08:06 19/12/2024
Gia Đình Hoàn Hảo sở hữu một kịch bản hay xuất sắc và cực kỳ nặng đô cùng dàn cast đỉnh cao, được giới chuyên môn chấm điểm tuyệt đối.
Điện ảnh Việt năm 2024: Phim kinh dị lên ngôi

Điện ảnh Việt năm 2024: Phim kinh dị lên ngôi

Hậu trường phim

06:07:32 19/12/2024
Trong số 5 bộ phim có doanh thu cao nhất phòng vé Việt năm 2024 có tới 3 tác phẩm thuộc thể loại kinh dị là Ma Da , Quỷ cẩu và Làm giàu với ma .
Nhân chứng và camera ghi hình ảnh kẻ đổ xăng phóng hỏa quán ở Phạm Văn Đồng

Nhân chứng và camera ghi hình ảnh kẻ đổ xăng phóng hỏa quán ở Phạm Văn Đồng

Tin nổi bật

06:05:34 19/12/2024
Theo nhân chứng, có đối tượng tiếp cận hiện trường để phóng hỏa dẫn đến vụ cháy kinh hoàng khiến 11 người chết ở đường Phạm Văn Đồng, Hà Nội.
Cách làm món bò hầm trứng cút lạ miệng, hấp dẫn

Cách làm món bò hầm trứng cút lạ miệng, hấp dẫn

Ẩm thực

06:00:54 19/12/2024
Nếu bạn đang tìm kiếm một món ăn vừa thơm ngon vừa bổ dưỡng, hãy thử ngay công thức bò hầm trứng cút với nấm hương.
Ngâm chân bằng nước gừng hằng ngày giúp cải thiện sức khỏe

Ngâm chân bằng nước gừng hằng ngày giúp cải thiện sức khỏe

Sức khỏe

05:53:41 19/12/2024
Dùng gừng để ngâm chân có thể cải thiện khí huyết một cách hiệu quả, duy trì tuần hoàn và chức năng thận. Nó cũng có thể trì hoãn sự lão hóa và kéo dài tuổi thọ.