Mâu thuẫn cả về việc trả tiền điện, Metro 1 xin thành lập Ban Xử lý tranh chấp

Ban quản lý đường sắt đô thị TP.HCM vừa cho biết sẽ xin ý kiến thành lập Ban Xử lý tranh chấp với nhà thầu để giải quyết các vướng mắc, tồn đọng, đẩy nhanh tiến độ Metro 1 ( Bến Thành – Suối Tiên).

Mâu thuẫn về chi phí sử dụng thiết bị

Ban quản lý đường sắt đô thị TP.HCM (MAUR) vừa có báo cáo về tiến độ thực hiện, các vướng mắc tồn đọng và kiến nghị phương án giải quyết của dự án metro 1 gửi Sở KH&ĐT TP. Báo cáo nêu tuyến Metro 1 có 4 vướng mắc cần giải quyết và nhiều trong số đó liên quan đến những tranh chấp, mâu thuẫn với nhà thầu.

Vướng mắc thứ nhất là bàn giao sớm thiết bị, hạ tầng của dự án phục vụ đào tạo, thử nghiệm, vận hành thử (Trial-Run).

MAUR cho biết, để thúc đẩy công tác đào tạo của dự án, cần sử dụng các thiết bị, điện, hạ tầng của nhà thầu CP2 trong khu vực Depot. MAUR nhận thấy việc sử dụng chung thiết bị cần có sự phối hợp giữa các bên như: bên nào sử dụng thiết bị sẽ chi trả tiền điện cho việc sử dụng của mình, bên sử dụng thiết bị của bên khác cần có trách nhiệm bảo dưỡng khi sử dụng và đền bù khi gây ra hư hỏng.

“Tuy nhiên, đến nay giữa nhà thầu SCC và nhà thầu HTC vẫn chưa thể thống nhất nội dung này dẫn đến chậm trễ trong công tác đào tạo. Ngoài ra Tư vấn chung NJPT cũng không thể điều phối giải quyết dứt điểm nội dung này và để sự việc kéo dài”, báo cáo nêu.

Trong cuộc họp ngày 10-4 nhằm tìm kiếm các giải pháp để sớm sử dụng thiết bị và hạ tầng của gói thầu CP2 cho nhà thầu Hitachi và Tư vấn chung NJPT trong công tác đào tạo, Hitachi và SCC đã thảo luận để đạt được các thỏa thuận về sử dụng hạ tầng và thiết bị.

Tuy nhiên, NJPT cho biết sẽ không tham gia các thỏa thuận liên quan đến việc sử dụng chung và sớm hạ tầng, thiết bị của dự án. NJPT chỉ có vai trò cung cấp nhân sự đào tạo và sẽ không chịu bất cứ chi phí nào liên quan đến việc sử dụng hạ tầng, thiết bị. Đồng thời NJPT cho biết việc đào tạo thực hành ban đầu có thể không cần thiết.

“MAUR nhận thấy NJPT đang gây ra ảnh hưởng cho tiến độ của dự án vì ý kiến tiến hành công tác đào tạo thực hành ban đầu là đề xuất của NJPT. Để đẩy nhanh tiến độ và hiện các bên đang nỗ lực phối hợp để thực hiện nội dung này thì NJPT lại cho rằng không cần thiết khi có các khó khăn xuất hiện cho phía NJPT”, MAUR nêu trong báo cáo.

Metro 1 còn nhiều khó khăn và mâu thuẫn cần giải quyết. Ảnh minh họa: Đ.T

‘Đòi’ giá bảo dưỡng Metro 1 cao gấp 3,5 lần ban đầu

Vướng mắc thứ 2 là phối hợp trong giai đoạn thử nghiệm, nghiệm thu, kiểm tra nghiệm thu PCCC, trial-run. Hiện nay, các gói thầu xây dựng đang đẩy nhanh công tác kiểm tra và nghiệm thu PCCC từ Cục Cảnh sát PCCC của Bộ Công an, tuy nhiên, qua kiểm tra đợt 1, có một số hạng mục của gói thầu CP3 nằm trong các khu vực nhà ga của các nhà thầu xây lắp như chiếu sáng, biển hiệu… cần được hoàn thành triệt để để đáp ứng yêu cầu nghiệm thu PCCC.

“Tuy các nhà thầu xây lắp đã có công văn đề nghị nhà thầu Hitachi phối hợp hoàn thiện các hạng mục nhỏ nêu trên nhưng nhà thầu Hitachi vẫn chưa có sự phối hợp chặt chẽ và làm ảnh hưởng tiến độ chung của nội dung này”, MAUR lý giải.

Vướng mắc thứ 3 là về tiến độ thực hiện dự án và tiến độ gói thầu CP3. Ngày 4-5, Tư vấn chung NJPT có công văn gửi nhà thầu Hitachi và đề nghị thực hiện theo kế hoạch mục tiêu đã đề ra (đặc biệt đối với các hoạt động thử nghiệm và vận hành).

“Tuy nhiên, Hitachi phản hồi là sẽ không thực hiện bất kỳ công việc nào để hỗ trợ công tác đào tạo vận hành của NJPT trước khi Hitachi hoàn thành công việc vào tháng 7 (cho đến khi đạt được thỏa thuận về lệnh thay đổi của chủ đầu tư). Điều này cho thấy Hitachi chỉ quan tâm đến các chi phí phát sinh trong quá trình thực hiện công việc liên quan đến đào tạo/thử nghiệm với các bên liên quan mà không tích cực chủ động thực hiện công việc thúc đẩy tiến độ”, báo cáo nêu rõ.

Ngoài ra, MAUR cũng cho biết, theo tiến độ trong tất cả các cuộc họp từ cuối năm ngoái đến nay, Hitachi luôn khẳng định sẽ hoàn thành công tác ITC (một công tác chuyên môn trong Metro 1) vào cuối tháng 5-2024.

“Trên cơ sở đó, MAUR cùng tư vấn, các nhà thầu còn lại cố gắng thúc đẩy tiến độ công việc để đáp ứng các mốc hoàn thành đào tạo, hoàn thành công việc đưa vào vận hành vào quý IV/2024. Tuy nhiên gần đây, Hitachi cho biết trong tiến độ ITC có thể bị đẩy lùi đến cuối tháng 7-2024. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến mọi công tác hoàn thành dự án”, MAUR thẳng thắn.

Vướng mắc thứ 4 là về hợp đồng bảo dưỡng 5 năm. Về đơn giá, MAUR và Liên danh NJPT có cùng quan điểm về hợp đồng dịch vụ bảo dưỡng này là một cấu phần của hợp đồng gốc gói thầu số 3, dựa trên khoản tạm tính 2 trong hợp đồng gốc, trong đó nhà thầu Hitachi phải nghiêm túc thực hiện nghĩa vụ của nhà thầu đối với công tác bảo dưỡng theo hợp đồng gói thầu số 3. Nếu Hitachi không thực hiện thì có thể xem như nhà thầu này đã vi phạm hợp đồng.

Trong năm 2023, MAUR, Liên danh NJPT đã nhiều lần mời đại diện Trụ sở chính của Công ty Hitachi cùng tham dự họp với nhà thầu Hitachi để có phương án thúc đẩy công tác đàm phán về vướng mắc này nhưng nhà thầu Hitachi vẫn cố tình né tránh không hợp tác và bảo lưu quan điểm.

“Trong các cuộc họp và qua các văn bản trao đổi về hợp đồng bảo dưỡng, nhà thầu Hitachi vẫn bảo lưu quan điểm về hợp đồng bảo dưỡng này là một hợp đồng độc lập, viện dẫn sai lệch các từ ngữ trong hợp đồng để từ chối và giảm bớt trách nhiệm của nhà thầu đối với công tác bảo dưỡng theo hợp đồng và đề xuất mức giá cao hơn gấp 3,5 lần so với giá cơ sở trong hợp đồng gốc”, MAUR chia sẻ.

Xin thành lập Ban Xử lý tranh chấp MAUR cho biết hiện nay trong hợp đồng chưa có chi phí thành lập Ban xử lý tranh chấp và chi phí thực thi kết quả của Ban xử lý tranh chấp. Do đó cần có ý kiến hướng dẫn cụ thể nội dung này nếu phải bổ sung hạng mục chi phí này vào các hợp đồng của dự án. Trong trường hợp Ban xử lý tranh chấp đưa ra quyết định và cả 2 bên tham gia hợp đồng đồng thuận với quyết định đó, MAUR nhận thấy vẫn chưa có hướng dẫn cụ thể về mặt quy định pháp luật trong việc công nhận hiệu lực pháp lý của quyết định của Ban xử lý tranh chấp để thực thi. Do đó, MAUR đã có công văn gửi Bộ Xây dựng đề nghị hướng dẫn pháp lý về các nội dung nêu trên trước khi thực hiện.