Mặt trái của TikTok đối với âm nhạc

Khó mà phủ nhận rằng TikTok đang là một “sân chơi” tiện nghi cho các bạn trẻ muốn bắt đầu sự nghiệp âm nhạc của mình.

Nhưng song song đó, nền tảng này cũng đang có những tác động tiêu cực đến sự phát triển của bức tranh âm nhạc chung, thậm chí khiến cả nghệ sĩ lẫn khán giả bị ảnh hưởng.

Với sức lan toả mạnh mẽ, bất kì ca khúc nào cũng có cơ hội trở thành hit, bất cứ ai cũng có thể nổi tiếng chỉ sau một đêm trên TikTok. Thậm chí, các ca khúc nhạc Việt cũng đã thành công vươn ra thế giới thông qua nền tảng này. Nhưng mọi thứ đều có hai mặt, bên cạnh ảnh hưởng tích cực thì TikTok vẫn có những mặt trái tác động xấu đối với âm nhạc nói chung và nghệ sĩ, khán giả nói riêng.

Nghệ sĩ đau đầu vì sản phẩm bị sử dụng bừa bãi, không ghi credit

Không phải ai cũng vui vẻ khi ca khúc của mình được dùng khắp TikTok, nhất là khi mọi chuyện đều nằm ngoài sự kiểm soát của chính chủ nhân ca khúc. Đầu năm nay, rapper Kid Cudi đã phải lên tiếng thể hiện sự bất mãn khi bài hát “Day ‘N’ Nite” (2008) bỗng dưng trở thành một audio nổi tiếng trên nền tảng này. Tuy nhiên, lời rap của anh đã bị cắt xén, chỉ giữ lại câu “Now look at this (Giờ hãy nhìn đây)” và một đoạn beat không lời sau đó.

Ca khúc “Day ‘N’ Nite” của Kid Cudi trở thành trend trên TikTok nhưng lại bị cắt xén mất ca từ và không ghi credit cho ca sĩ thể hiện.

Tuy Kid Cudi chỉ đề cập đến việc ca từ bị tự ý cắt đi, nhưng đáng chú ý là đoạn audio này được sử dụng trong hàng trăm nghìn video mà lại không đính kèm tên của anh trong tựa đề lẫn phần credit. Thay vào đó, người dùng chỉ biết đến âm thanh này như một đoạn nhạc do một TikToker nào đó tạo ra. Rất nhiều ca khúc, nghệ sĩ khác cũng từng rơi vào tình trạng tương tự khi TikTok cho phép người dùng tự do đăng tải audio lên nền tảng và khá chậm trễ trong việc xác định bản quyền bài nhạc.

Lyrics không còn là thứ quá quan trọng

“Ya ma nama doo. Yama namama, llama gamagoot. Yaba dababada when the beat drop!…” là nội dung của một audio được sử dụng trong hơn 500 nghìn video trên TikTok. Đoạn nhạc này là phiên bản tăng tốc độ từ bản Rap “Laboratory” của Dville Santa phát hành vào tháng Tư năm nay, sau đó trở nên nổi tiếng khi được dùng làm âm thanh “meme” cho các video kể về những tình huống xấu hổ hoặc kỳ quái. Sự phổ biến đáng kinh ngạc của audio này là một ví dụ điển hình rằng bất kỳ bài hát cũng đều có thể nổi tiếng trên TikTok cho dù lyrics có ý nghĩa hay không.

Nhiều ca khúc được dùng rộng rãi trên TikTok nhờ giai điệu cuốn hút nhưng lại có phần lyrics gây tranh cãi.

Khi người dùng TikTok đã không còn quá chú trọng đến lyrics mà chỉ quan tâm đến giai điệu thu hút, phù hợp với nội dung clip, thì không chỉ ca từ vô nghĩa mà cả các ca khúc có phần lời tiêu cực, không phù hợp cũng dễ dàng “trót lọt” trở thành hit. “Mad At Disney” của Salem Ilese thật ra lại khá vô lý vì chẳng có bộ phim Disney nào khẳng định bạn sẽ luôn tìm thấy tình yêu đích thực, đầy màu hồng ở ngoài đời. Hay mới đây nhất, một số ca khúc Rap tiếng Việt bị lên án bởi nội dung phản cảm, thô tục nhưng lại được sử dụng trong rất nhiều video. Nhiều ý kiến cũng thừa nhận rằng ban đầu họ không mấy để ý đến nội dung lyrics, đến khi nghe kĩ thì… “hú hồn”. Những bản hit TikTok như thế quả thật khiến ai cũng phải lo lắng khi mà mạng xã hội này đang thu hút rất nhiều người trẻ tham gia.

Khi TikTok “phản tác dụng”

TikTok có thể biến một bản nhạc trở thành hit, nhưng đồng thời cũng có thể làm một bài hát hay trở nên nhàm chán. “Sugar Crash” – Elyotto, “Arigato, NYA!” hay “Renai Circulation” (English Cover) – Lizz Robinett đều là những ca khúc đang rất nổi tiếng trên nền tảng, gắn liền với những xu hướng, thử thách, điệu nhảy được đông đảo người dùng hưởng ứng. Nhưng bên cạnh đó, nhiều ý kiến cho biết họ không tránh được việc cảm thấy “ngán” khi nghe phải những bài nhạc này vì chúng cứ xuất hiện khắp nơi mỗi lần họ lướt bảng tin trên TikTok.

“Sugar Crash” – Elyotto, “Arigato, NYA!” hay “Renai Circulation” (English Cover) – Lizz Robinett… là những ca khúc “hot” trên TikTok hiện nay.

Đối với những khán giả yêu nhạc từ trước khi TikTok xuất hiện, tâm trạng ngán ngẩm này còn nghiêm trọng hơn vì nhiều lý do. Họ mong chờ được nghe thấy một bài hát mới lạ trên radio, nhưng hầu hết lại đều là những bản nhạc họ đã nghe qua trên mạng xã hội. Một số ca khúc khi nghe trên TikTok rất thu hút, nhưng phần còn lại thì gây thất vọng vì không có gì đặc sắc ngoài 15 giây bắt tai đó. Cũng vì thế mà các sáng tác mới trong thời gian gần đây đã ngày một bị rút ngắn lại, thậm chỉ chỉ chú trọng làm thật hay ở một vài giây nhưng lại bỏ bê chất lượng của toàn bộ sản phẩm.

Nếu “nhạc TikTok” tiếp tục chiếm lĩnh thị trường, phải chăng lại quá thiệt thòi cho những nghệ sĩ luôn chăm chút làm nên những tác phẩm chỉn chu, hay quá đáng tiếc cho những ca khúc được trau chuốt từ nội dung, ý nghĩa đến phần sản xuất? Đây cũng chỉ là một mặt trái của TikTok đối với âm nhạc, để thấy rằng bên cạnh những cánh cửa rộng mở mà nền tảng này đem lại thì vẫn còn không ít những khía cạnh đáng quan tâm, cần được kiểm soát chặt chẽ.