‘Mắt thần’ soi vi phạm, cân tàng hình chống xe quá tải ở đường cao tốc

VIDIFI đã ứng dụng các công nghệ hiện đại vào hệ thống Trung tâm quản lý giám sát, điều hành tập trung toàn bộ các hoạt động trên tuyến cao tốc Hà Nội-Hải Phòng.

Phương tiện lưu thông trên cao tốc Hà Nội-Hải Phòng. (Ảnh: Minh Sơn/Vietnam )

Sau gần 4 năm ứng dụng hệ thống giao thông thông minh, lực lượng chức năng quản lý tuyến đường ôtô cao tốc Hà Nội-Hải Phòng đã xử lý được nhiều chủ phương tiện chạy ngược chiều, quá tốc độ, dừng đỗ đón trả khách sai quy định, đảm bảo an toàn giao thông và đặc biệt sạch bóng xe quá tải lưu thông trên tuyến đường này.

“Bộ não” đáng “đồng tiền, bát gạo”

Ngay từ khi lập dự án, Tổng công ty Phát triển hạ tầng và Đầu tư tài chính Việt Nam (VIDIFI) đã thuê tư vấn quốc tế và tư vấn đã thiết kế triển khai ứng dụng hệ thống giao thông thông minh vào quản lý khai thác tuyến đường tương tự như công tác quản lý các tuyến đường cao tốc tại các nước phát triển (theo tiêu chuẩn quốc tế).

Kỹ sư Nguyễn Huy Thiêm, Phó Trưởng phòng Kỹ thuật-Công nghệ Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên quản lý và khai thác đường cao tốc Hà Nội-Hải Phòng cho biết, hệ thống Trung tâm “bộ não điều hành” của tuyến đường là nơi tập trung toàn bộ các luồng tín hiệu và xử lý tín hiệu, là nơi quản lý giám sát, điều hành tập trung toàn bộ các hoạt động trên tuyến cao tốc.

Cụ thể, dọc tuyến cao tốc được bố trí hệ thống camera quan sát gồm 58 camera tự động quay quét có bán kính quan sát trên 1km, có thể phóng to 32 lần, với khoảng cách trung bình khoảng 2km/camera giúp quan sát các hoạt động trên đường cao tốc từ Trung tâm điều hành tuyến đường.

Thông qua hệ thống này, các nhân viên vận hành kịp thời phát hiện các hiện tượng bất thường, những tình huống giao thông trên cao tốc, các hành vi mất an toàn giao thông như xe khách dừng đỗ trên đường, các xe đi ngược chiều… để có phương án xử lý kịp thời hướng dẫn, hỗ trợ người tham gia giao thông, điều độ lực lượng tuần đường phong tỏa, đảm bảo an toàn giao thông.

Để ngăn ngừa tình trạng tụ tập trên các cầu vượt, ném đá các phương tiện đang lưu thông trên tuyến, VIDIFI đã bố trí hệ thống camera giám sát và loa điều khiển từ trung tâm khi phát hiện có hành vi tụ tập sẽ điều khiển hệ thống loa phát các thông tin yêu cầu đám đông giải tán, đến nay tình trạng ném đá đã được ngăn chặn triệt để.

Bên cạnh đó, hệ thống biển báo thông tin điện tử (VMS) gồm 8 biển báo được bố trí dọc tuyến cao tốc có nội dung thay đổi (như các thông tin về tình trạng tuyến đường, thời tiết, an toàn giao thông…) nhằm cung cấp thông tin đa dạng, kịp thời đến người lái xe giúp người lái xe kịp thời nắm bắt thông tin, để lái xe an toàn, lựa chọn các hướng khác để lưu thông.

Theo ông Lê Xuân Tú, Phó giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên quản lý và khai thác đường ôtô cao tốc Hà Nội-Hải Phòng, các video hình ảnh vi phạm cùng với các mức xử phạt nghiêm minh, sau đó được đưa lên website hay Fanpage Facebook của Tổng công ty đã có tính lan tỏa mạnh mẽ, qua đó nâng cao ý thức của người tham gia giao thông trên tuyến, từ đó số vụ vi phạm giao thông, đặc biệt tai nạn giao thông nghiêm trọng là rất thấp.

Hệ thống Trung tâm quản lý giám sát, điều hành tập trung toàn bộ các hoạt động trên tuyến cao tốc Hà Nội-Hải Phòng. (Ảnh: Việt Hùng/Vietnam )

Dẫn chứng, trong năm 2018 chưa để xảy ra các vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng, không có số người thương vong mặc dù bình quân mỗi ngày có khoảng 35.000-37.000 lượt xe với tốc độ lưu thông cao (vào ngày Tết, lễ lên tới 57.000 lượt xe).

“Hệ thống giao thông thông minh đã góp phần quản lý giao thông, điều hành thực hiện xử lý cứu hộ cứu nạn giảm thiểu tai nạn giao thông; nâng cao năng lực lưu thông trên tuyến; quản lý công tác thu phí, đảm bảo thu phí nhanh, thuận tiện, minh bạch; bảo vệ kết cấu hạ tầng đường cao tốc thông qua hệ thống kiểm tra tải trọng xe…,” ông Tú đánh giá.

Sạch bóng xe quá tải

Để đảm bảo chất lượng công trình trong thời gian qua, VIDIFI đã triển khai quyết liệt việc kiểm soát tải trọng xe và từ chối phục vụ những phương tiện quá tải ngay trước khi vào trạm thu phí.

Theo đó, toàn bộ các cửa vào đường cao tốc, đều được trang bị hệ thống giám sát tải trọng xe tự động, “tàng hình” của hãng Kistler (Thụy Sỹ) giúp quá trình cân xe được thực hiện nhanh chóng, thuận tiện với độ chính xác cao.

“Công tác kiểm soát xe quá khổ, quá tải được được thực hiện 24/24 giờ trong mọi điều kiện thời tiết; đảm bảo kiểm soát 100% tải trọng các xe tải trước khi lưu thông vào đường cao tốc, các phương tiện quá tải, quá khổ sẽ bị từ chối phục vụ theo quy định, yêu cầu quay đầu tại các lối ra đã được bố trí” ông Tú nhấn mạnh.

Ngoài ra, dữ liệu kiểm tra tải trọng xe được truyền trực tuyến về trung tâm điều hành tới các đơn vị quản lý giám sát, tạo ra tính minh bạch trong công tác cân xe ngăn ngừa xảy ra hiện tượng tiêu cực trong công tác kiểm soát tải trọng xe.

Theo báo cáo của VIDIFI, tuyến đường đã có trên 10 triệu lượt phương tiện được kiểm tra tải trọng xe (hơn 16.000 phương tiện bị từ chối phục vụ, chiếm khoảng 0,16% từ khi khai thác tuyến đường), qua đó giảm thiểu số vụ tai nạn giao thông do phương tiện quá khổ quá tải gây ra, đồng thời nâng cao hiệu quả công tác bảo vệ kết cấu hạ tầng.

Hệ thống cân tự động được lắp trên cao tốc Hà Nội-Hải Phòng sẽ phát hiện nhanh vi phạm và thông báo về Trung tâm điều hành để từ đó từ chối phục vụ nếu xe quá tải. (Ảnh: Việt Hùng/Vietnam )

Đề cập đến công nghệ thu phí, ông Tú cho biết, hệ thống thu phí sử dụng công nghệ dùng thẻ thông minh IC của Nhật Bản kết hợp máy phát hành thẻ tự động đặt tại các làn vào, công nghệ tự động xử lý biển số và các camera quan sát giúp thu phí an toàn, đẩy nhanh tiến độ lưu thông tại các trạm thu phí đồng thời ngăn ngừa, phòng chống tiêu cực trong hoạt động thu phí.

Theo thống kê, thời gian giao dịch bình quân tại làn vào khoảng 5 giây/xe và làn ra khoảng 10 giây/xe, đảm bảo việc lưu thông tại các làn thu phí luôn thông suốt.

“Với hơn 200 camera giám sát hoạt động thu phí, tất cả hoạt động của các trạm thu phí, giao dịch được giám triệt để, dữ liệu thu phí và hình ảnh thu phí được lưu trữ tại máy chủ thu phí. Hệ thống thu phí đã đảm bảo thu đúng, thu đủ hơn 20 triệu lượt xe, không có phản hồi về sai sót trong thu phí,” ông Tú khẳng định.

Hiện nay, VIDIFI cũng đang triển khai thu phí điện tử không dừng tại dự án đường cao tốc Hà Nội-Hải Phòng, dự kiến cuối năm 2019 hệ thống sẽ hoàn thành và khép kín toàn bộ hệ thống giao thông thông minh.

Ngoài ra, khi phát hiện các hành vi vi phạm như đi xe ngược chiều, xe quá tải, chạy quá tốc độ, đơn vị vận hành tuyến đường sẽ gửi hình ảnh vi phạm kết nối với lực lượng Cảnh sát giao thông xử phạt trực tiếp hoặc xử phạt nguội.

“Hệ thống giao thông thông minh đường cao tốc Hà Nội-Hải Phòng với công nghệ hiện đại và đội ngũ triển khai vận hành chuyên nghiệp đã góp phần đưa tuyến đường trở thành tuyến cao tốc đẹp, hiện đại nhất Việt Nam,” lãnh đạo VIDIFI nhận định./.

Theo Vietnam