“Mạnh tay” đình chỉ hoạt động của các công ty chứng khoán
Hiện Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đang lấy ý kiến của các đơn vị, tổ chức, cá nhân đối với dự thảo Thông tư thay thế Thông tư số 210/2012/TT-BTC ngày 30/11/2012 của Bộ Tài chính hướng dẫn thành lập và hoạt động của công ty chứng khoán. Tại dự thảo Thông tư này, một trong những vấn đề hiện được thị trường quan tâm là việc đình chỉ hoạt động của công ty chứng khoán.
Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đang lấy ý kiến dự thảo Thông tư Hướng dẫn hoạt động của công ty chứng khoán. Ảnh: ST
Quy trình đình chỉ hoạt động chặt chẽ
Dự thảo Thông tư quy định, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước quyết định đình chỉ một, một số hoặc toàn bộ hoạt động kinh doanh của công ty chứng khoán trong các trường hợp quy định tại Điều 94 Luật Chứng khoán như sau: hồ sơ đề nghị cấp, bổ sung Giấy phép thành lập và hoạt động kinh doanh chứng khoán có thông tin sai sự thật; không khắc phục được tình trạng kiểm soát đặc biệt theo quy định tại Điều 92 Luật Chứng khoán; hoạt động sai mục đích hoặc không đúng với nội dung quy định trong Giấy phép; không đáp ứng được điều kiện quy định tại khoản 1 Điều 85 của Luật Chứng khoán hoặc điều kiện vốn chủ sở hữu không thấp hơn vốn điều lệ tối thiểu sau thời hạn khắc phục quy định tại khoản 2 Điều 85 của Luật Chứng khoán.
Theo thống kê của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, trên thị trường hiện có 83 công ty chứng khoán có giấy phép hoạt động, trong đó 74 công ty chứng khoán là thành viên của các Sở Giao dịch Chứng khoán. Số lượng và quy mô của các công ty chứng khoán thay đổi theo hướng giảm dần về số lượng và gia tăng về chất lượng (thời điểm năm 2010 trên thị trường có tới 105 công ty).
Sau khi nhận được giấy đề nghị đình chỉ hoạt động kinh doanh của công ty chứng khoán, phương án xử lý tài khoản của khách hàng, quyết định của đại hội đồng cổ đông về việc đình chỉ hoạt động kinh doanh của công ty chứng khoán, trong thời hạn 7 ngày, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước ra quyết định đình chỉ hoạt động kinh doanh của công ty chứng khoán.
Trường hợp công ty chứng khoán không đáp ứng điều kiện kinh doanh chứng khoán, trong thời hạn 15 ngày, công ty chứng khoán phải có phương án xử lý tài khoản khách hàng gửi Ủy ban Chứng khoán Nhà nước. Trong thời hạn 10 ngày, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước ra quyết định đình chỉ một, một số hoặc toàn bộ nghiệp vụ kinh doanh chứng khoán của công ty chứng khoán.
Trường hợp công ty chứng khoán không khắc phục được tình trạng kiểm soát đặc biệt, trong thời hạn 15 ngày, công ty chứng khoán phải có phương án xử lý tài khoản khách hàng gửi Ủy ban Chứng khoán Nhà nước. Trong thời hạn 10 ngày, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước ra quyết định đình chỉ toàn bộ hoạt động kinh doanh chứng khoán của công ty chứng khoán.
Trường hợp công ty chứng khoán vi phạm các quy định của pháp luật, sau khi Ủy ban Chứng khoán Nhà nước nhận được quyết định/thông báo của Tòa án, Viện Kiểm sát về việc vi phạm pháp luật của công ty chứng khoán hoặc người đại diện theo pháp luật của công ty chứng khoán, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước ra quyết định đình chỉ hoạt động kinh doanh của công ty chứng khoán.
Sau 6 tháng kể từ ngày quyết định đình chỉ có hiệu lực, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước ra quyết định rút nghiệp vụ kinh doanh chứng khoán bị đình chỉ trong trường hợp công ty chứng khoán không khắc phục được tình trạng bị đình chỉ.
Video đang HOT
Quản lý chặt “hậu” đình chỉ hoạt động
So với Thông tư số 210/2012/TT-BTC, những quy định về việc đình chỉ hoạt động của công ty chứng khoán tại dự thảo đang được Bộ Tài chính lấy ý kiến đã chặt chẽ và cụ thể hơn rất nhiều. Trong đó, cơ quan soạn thảo quy định rõ hơn những biện pháp khắc phục hoặc hạn chế hoạt động của công ty sau khi bị đình chỉ. Cụ thể, không được ký mới, gia hạn các hợp đồng có liên quan đến các nghiệp vụ kinh doanh bị đình chỉ hoạt động; phải thực hiện tất toán, chuyển tài khoản theo yêu cầu của khách hàng (nếu có). Cùng với đó là có phương án khắc phục và báo cáo tình hình thực hiện phương án theo yêu cầu của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước.
Dự thảo cũng quy định, trường hợp bị đình chỉ nghiệp vụ tự doanh, công ty chứng khoán chỉ được bán, không được tăng thêm các khoản đầu tư kinh doanh, trừ trường hợp buộc mua, vay để sửa lỗi giao dịch, giao dịch lô lẻ hoặc thực hiện các quyền có liên quan đến chứng khoán đang nắm giữ theo quy định của pháp luật.
Ủy ban Chứng khoán Nhà nước có trách nhiệm công bố thông tin về việc đình chỉ hoạt động kinh doanh chứng khoán của công ty chứng khoán và việc rút nghiệp vụ kinh doanh chứng khoán (nếu có), bao gồm những nội dung như: số quyết định đình chỉ và thời hạn đình chỉ hoạt động kinh doanh chứng khoán của công ty chứng khoán; số giấy phép điều chỉnh về việc rút nghiệp vụ kinh doanh chứng khoán của công ty chứng khoán.
Thực tế, trong cơ cấu các sản phẩm tài chính, các công ty chứng khoán tập trung chủ yếu vào các sản phẩm như: cho vay ký quỹ, ứng trước tiền bán chứng khoán… Việc thiếu đa dạng trong cơ cấu sản phẩm, nghiệp vụ kinh doanh dẫn đến những thách thức lớn trong việc cạnh tranh giữa các công ty chứng khoán với nhau như: chấp nhận đánh đổi chất lượng, tính an toàn, kiểm soát rủi ro, thậm chí giảm giá dịch vụ để giữ thị phần. Theo đánh giá của các chuyên gia, với quy mô và năng lực tài chính hạn chế hiện nay, sẽ kéo theo nhiều hệ lụy cản trợ sự phát triển, tính an toàn và khả năng hội nhập của các công ty chứng khoán và thị trường chứng khoán Việt Nam. Chính vì vậy, với những biện pháp quản lý chặt chẽ và cụ thể, khi Luật Chứng khoán năm 2019 chính thức có hiệu lực (1/1/2020), việc hoạt động của các công ty chứng khoán sẽ “chuẩn chỉ”, an toàn và tối ưu hóa lợi ích của nhà đầu tư
Bị tước quyền tự quyết room ngoại, ngân hàng bị dồn vào thế khó - Bài 3: Nghị định "xoay" chóng mặt, ngân hàng không kịp trở tay
Các kế hoạch dài hơi của các ngân hàng có nguy cơ đổ bể, nếu quyền định đoạt về room bị tước mất. Nhiều ngân hàng tỏ ra hoang mang.
Với nhiều điểm mới, Luật Chứng khoán 2019 (có hiệu lực đầu năm 2021) hứa hẹn làm tăng tính minh bạch của thị trường chứng khoán, bảo vệ tốt hơn nhà đầu tư.
Thế nhưng, Dự thảo Nghị định quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Chứng khoán mà Ủy ban Chứng khoán Nhà nước vừa đưa ra lấy ý kiến lại có nhiều điểm gây tranh cãi. Trong đó, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước dự kiến bỏ quyền tự định đoạt tỷ lệ sở hữu cổ phần cho nhà đầu tư nước ngoài (room vốn ngoại) của các doanh nghiệp đại chúng. Với ngành kinh doanh đặc thù, có nhiều yếu tố nhạy cảm như ngân hàng, quy định này đang ẩn chứa rất nhiều rủi ro. Nếu Ban soạn thảo không sửa đổi, các ngân hàng sẽ phải gánh chịu thiệt hại.
Đối với lĩnh vực ngân hàng, Chính phủ chỉ mở tối đa 30% room sở hữu cho nhà đầu tư nước ngoài. Ảnh: Đức Thanh
Bài 3: Nghị định "xoay" chóng mặt, ngân hàng không kịp trở tay
Khi chưa tính toán hết được mức độ thiệt hại liên quan đến vấn đề định đoạt room vốn ngoại của doanh nghiệp, Bộ Tài chính cần có quy định ngoại trừ với lĩnh vực ngân hàng để giảm bớt thiệt hại không đáng có với cổ đông, doanh nghiệp và cả nền kinh tế.
Luật mâu thuẫn, doanh nghiệp hoang mang
Hiện trên thị trường, nhiều ngân hàng vẫn còn dư room vốn ngoại. Phần room này không được mở hết, mà đa phần được giữ lại để chuẩn bị các kế hoạch dài hơi hơn như: bán cho đối tác chiến lược để tăng vốn, tái cơ cấu hoạt động, phát hành cổ phiếu ESOP cho nhân sự là người nước ngoài để thu hút nhân tài... Thế nhưng, các kế hoạch đang có nguy cơ đổ bể, nếu quyền định đoạt về room bị tước mất. Nhiều ngân hàng tỏ ra hoang mang.
Theo quy định của Luật Doanh nghiệp, đại hội đồng cổ đông là cơ quan cao nhất của công ty cổ phần, được quyết định nhiều nội dung liên quan đến vận mệnh của doanh nghiệp, trong đó có thẩm quyền quyết định loại cổ phần và tổng số cổ phần từng loại được quyền chào bán. Luật Chứng khoán cũng không hề có quy định nào về tước đoạt quyền tự quyết room ngoại của doanh nghiệp.
Thế nhưng, Dự thảo Nghị định quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Chứng khoán lại bãi bỏ quyền lợi này của doanh nghiệp, đảo ngược hoàn toàn quy định trong Nghị định hiện hành (Nghị định 60/2015/NĐ-CP hướng dẫn Luật Chứng khoán hiện hành).
TS. Trần Du Lịch, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia khẳng định, nguyên tắc của Nghị định bao giờ cũng là cụ thể hóa các điều luật cần Chính phủ quy định chi tiết, chứ không phải để phủ định hết nội dung của quy định cũ.
"Luật pháp bao giờ cũng có tính bảo thủ nhất định, nhằm tạo môi trường kinh doanh ổn định, chỉ thay đổi khi thật cần thiết, nếu các quy định cũ cản trở sự phát triển. Việc đưa ra quy định mới 'phủ' quy định cũ gây bất ổn cho nền kinh tế cần hết sức tránh. Trong quan hệ kinh tế, doanh nghiệp cần nhất là tính ổn định của pháp luật, của môi trường kinh doanh. Đáng lo là, trong lĩnh vực kinh tế đang tồn tại tình trạng nhiều luật chồng chéo, mâu thuẫn nhau", ông Lịch nói.
Tán thành ý kiến này, TS. Nguyễn Đức Kiên, Tổ trưởng Tổ Tư vấn kinh tế của Thủ tướng Chính phủ cho rằng, ngân hàng hiện vừa phải tuân thủ Luật Doanh nghiệp, Luật Chứng khoán, vừa phải tuân theo luật chuyên ngành. Luật Doanh nghiệp, Luật Các tổ chức tín dụng, Luật Chứng khoán phải liên thông với nhau, vừa đảm bảo quyền tài sản của doanh nghiệp, vừa bảo đảm quyền tài sản của cổ đông.
"Có nghĩa là, phải cân bằng giữa bảo vệ quyền lợi của cổ đông nhỏ lẻ với quyền lợi của cổ đông lớn, quyền lợi của doanh nghiệp. Dự thảo Nghị định của Bộ Tài chính đang thiên về bảo vệ quyền lợi cổ đông nhỏ lẻ, mà coi nhẹ quyền lợi cổ đông nhà nước, quyền lợi của doanh nghiệp. Chúng ta quên mất rằng, doanh nghiệp được lợi thì tất cả cổ đông - dù lớn hay nhỏ đều được lợi và ngược lại", ông Kiên cảnh báo.
Bỏ qua tính đặc thù của ngành ngân hàng, thiệt hại ai gánh chịu?
Bảo vệ quyền lợi của cổ đông nhỏ lẻ, minh bạch thị trường là mong muốn đúng đắn của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước khi xây dựng Dự thảo Nghị định quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Chứng khoán.
Tuy nhiên, trao đổi với phóng viên Báo Đầu tư, Luật sư Trần Hữu Huỳnh, Chủ tịch Trung tâm Trọng tài quốc tế Việt Nam (VIAC) cho rằng, việc bảo vệ nhà đầu tư nhỏ lẻ đã nằm trong nhiều quy định khác. Việc tước quyền định đoạt room ngoại của doanh nghiệp là can thiệp thô bạo đến quyền của doanh nghiệp, trong khi không có ý nghĩa nhiều đến bảo vệ quyền lợi cổ đông nhỏ lẻ là không cần thiết.
Ngoài ra, giới chuyên gia cho rằng, trong trường hợp Ban soạn thảo kiên quyết áp dụng quy định trên, thì cần phải tính toán đến các lĩnh vực đặc thù và phải cân nhắc mức độ thiệt hại với các ngành này khi áp dụng.
Đối với lĩnh vực ngân hàng, Chính phủ kiên quyết chỉ mở tối đa 30% room sở hữu cho nhà đầu tư nước ngoài. Trong 30% đó, việc chào bán cho nhà đầu tư chiến lược nào lại phải được cơ quan quản lý đồng ý mới được thông qua. Không phải ngẫu nhiên mà cơ quan quản lý dè chừng với room vốn ngoại của ngân hàng như vậy. Việc dự thảo mới của Bộ Tài chính đánh đồng ngân hàng với tất cả loại hình kinh doanh khác là không phù hợp. "Không nên xem thường yếu tố nước ngoài trong các ngân hàng", TS. Trần Du Lịch cảnh báo.
Theo các chuyên gia, điểm khác biệt lớn nhất của ngân hàng so với các doanh nghiệp khác, kể cả fintech, là ngân hàng được phép huy động vốn nội địa. Thế nhưng, việc ngân hàng mất quyền định đoạt về room có thể là kẽ hở để vốn ngoại thâu tóm ngân hàng. Khi đó, nguy cơ xảy ra là nguồn vốn huy động trong nước có thể bị tác động để "đẩy ra nước ngoài", đây là nguy cơ rất lớn cho nền kinh tế.
TS. Nguyễn Đức Kiên cho rằng, kinh tế Việt Nam đang là nền kinh tế chuyển đổi, có những ngành Chính phủ phải can thiệp, vừa để cho doanh nghiệp phát triển, vừa hài hòa lợi ích các bên, như ngành ngân hàng. Tuy nhiên, Dự thảo Nghị định mà Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đang chủ trì soạn thảo chưa tính tới yếu tố đặc thù của ngành này, gộp chung với các ngành khác. Điều này là không hợp lý, bởi ngân hàng là lĩnh vực đặc thù, là mạch máu của nền kinh tế, là công cụ để xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.
Việc bỏ quyền tự quyết định room ngoại với một doanh nghiệp đơn thuần có thể không gây vấn đề lớn, nhưng với ngân hàng lại có thể gây ra hệ lụy khôn lường. Ngân hàng là lực lượng, mà qua đó, Ngân hàng Nhà nước điều tiết chính sách tiền tệ quốc gia, giữ ổn định kinh tế vĩ mô. Vì vậy, bất cứ thay đổi nào đối với ngành này cũng cần đánh giá kỹ tác động tiêu cực trước khi ban hành.
Tôi ủng hộ việc bán cổ phần cho nước ngoài để giúp ngân hàng trong nước nâng cao quản trị, tăng cường minh bạch. Song để làm được điều đó, ngân hàng phải có quyền định đoạt về room vốn ngoại, được chọn lựa nhà đầu tư chiến lược. Quy định như Dự thảo Nghị định sẽ làm mất đi quyền lựa chọn của ngân hàng, gây lo lắng cho nhà đầu tư chiến lược và gây bất ổn cho cả ngân hàng.
TS. Trần Du Lịch ủng hộ mong muốn của Ban soạn thảo trong việc bảo vệ quyền lợi cho cổ đông nhỏ lẻ, song chỉ bảo vệ cổ đông nhỏ lẻ là không ổn. Dự thảo tạo điều kiện cho các cổ đông nước ngoài nhỏ lẻ lướt sóng, song khiến cổ đông chiến lược cảm thấy áp lực. Trong khi đó, quan điểm của Chính phủ là lựa chọn nhà đầu tư nước ngoài một cách có chọn lọc, ưu tiên các nhà đầu tư lâu dài.
"Quan điểm của tôi là chưa cần thiết phải thay đổi quy định về quyền tự quyết về room ngoại của doanh nghiệp, nhất là ngân hàng, nếu không chứng minh được rằng, quy định hiện tại cản trở phát triển ra sao. Chúng ta cũng không nên can thiệp quá sâu vào quyền tự quyết của doanh nghiệp bằng một văn bản hành chính", TS. Trần Du Lịch đề nghị.
Trả lời phóng viên Báo Đầu tư, đại diện Ủy ban Chứng khoán Nhà nước thừa nhận, để dành room là nhu cầu thiết thực của ngân hàng. Tuy nhiên, với lĩnh vực đặc thù, Ban soạn thảo đã đưa ra phương án mở là do luật chuyên ngành quy định.
Vấn đề là, hiện Luật Các tổ chức tín dụng không có bất kỳ quy định nào về vấn đề này và nếu có sửa đổi, bổ sung cũng sẽ mất rất nhiều thời gian. Nếu Nghị định được ban hành, các ngân hàng thương mại sẽ gặp lỗ hổng pháp lý lớn. Như vậy, Trung tâm Lưu ký chứng khoán cũng không có cơ sở pháp lý để khóa room ngoại theo yêu cầu của ngân hàng thương mại và các nhà đầu tư nước ngoài sẽ nhanh chóng mua hết room. Khi đó, thiệt hại xảy ra với ngân hàng, với các cổ đông - trong đó có cả cổ đông nhà nước, ai sẽ chịu trách nhiệm?
Câu hỏi này, đại diện Ủy ban Chứng khoán Nhà nước chưa trả lời, nhưng cho hay, việc xây dựng các quy định trong Dự thảo được đưa ra dựa trên nguyên tắc của các bộ luật hiện hành, song hiện nhiều quy định pháp luật đang chồng chéo, bên nào cũng có lý riêng. Một trong những phương án được tính tới là với lĩnh vực đặc thù, nếu luật chuyên ngành chưa quy định, thì cho một khoảng lùi để chờ hướng dẫn của luật chuyên ngành bổ sung. Tuy nhiên, đây cũng chỉ là một trong các phương án đưa ra để bàn thảo.
"Chúng tôi đang trong quá trình thảo luận, xin ý kiến Bộ Tư pháp và các bộ, ngành khác, chưa thể công bố phương án cuối cùng", đại diện Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho hay.
Trong khi các quy định pháp luật còn chồng chéo, luật chuyên ngành còn nhiều khoảng trống chưa kịp bổ sung, thì với lĩnh vực nhạy cảm như ngân hàng, các chuyên gia cho rằng, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước nên có quy định ngoại trừ cho các ngân hàng thương mại, chưa vội tước quyền định đoạt về room của nhóm doanh nghiệp này. Bởi như đã phân tích, quy định này chỉ có lợi cho các cổ đông nhỏ lẻ nước ngoài lướt sóng, còn với nền kinh tế, với các cổ đông cũng như với bản thân ngân hàng, thì mức độ thiệt hại rất khó lường trước.
Cần đảm bảo thống nhất với Luật Chứng khoán Phòng Thương mại và công nghiệp Việt Nam, trên cơ sở ý kiến của DN, vừa góp ý vào Dự thảo Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán. Quy định cụ thể hành vi và khung xử phạt Theo VCCI, Dự thảo quy định xử phạt đối với hành vi...











Tin đang nóng
Tin mới nhất

Bắt khẩn cấp Giám đốc và Phó Giám đốc Trung tâm đăng kiểm xe cơ giới 29-07D

Sau khi thay Chủ tịch HĐQT, NCB tiếp tục bổ nhiệm mới một loạt nhân sự cấp cao

Tăng trưởng tín dụng tới 21/12 đạt 10,14%

Giá cà phê hôm nay 24/12: Arabica quay đầu tăng, Robusta lừng khừng khi nhà đầu cơ nghỉ lễ Giáng sinh

Giá tiêu hôm nay 24/12: Chưa nhìn thấy đáy đợt suy giảm, giá tiêu Ấn Độ đảo chiều tăng

Chứng khoán 2020: Phiên giao dịch chưa từng có, vượt ngưỡng 1 tỷ USD

Giá Bitcoin hôm nay 24/12: Bitcoin rực cháy giữa biển lửa thị trường

Tỷ giá USD hôm nay 24/12: Tiếp tục suy giảm

Cổ phiếu HDC tăng nóng, Vietinbank Securities muốn thoái toàn bộ vốn

Giá vàng hôm nay 24/12: Vàng đang trend tăng trong bối cảnh USD suy yếu

VietinBank sẽ trả cổ tức 5% trong năm 2020 thay vì kế hoạch sang 2021

Chứng khoán ngày 24/12: Những cổ phiếu nào được khuyến nghị?
Có thể bạn quan tâm

Ông Trump nói Nga "có nhiều lợi thế" trong đàm phán về Ukraine
Thế giới
21:52:39 21/02/2025
Tài tử 54 tuổi bị bắt vì tấn công phụ nữ, chống đối cảnh sát
Sao âu mỹ
21:46:30 21/02/2025
Luật sư nêu quan điểm về vụ nam sinh mặc áo shipper bị đánh tới tấp
Pháp luật
21:46:02 21/02/2025
Nghệ sĩ đau xót khi Đình Thế qua đời ở tuổi 22: 'Giọng còn đây mà em đi rồi!'
Sao việt
21:44:17 21/02/2025
Thu Quỳnh: Sợ được khen trẻ khi đóng phim "Cha tôi, người ở lại"
Hậu trường phim
21:23:09 21/02/2025
Một công dân Thanh Hóa bị khống chế, cưỡng bức lao động tại Campuchia
Tin nổi bật
21:11:43 21/02/2025
Bùi Anh Tuấn khẳng định không hối hận về thời gian "ở ẩn"
Nhạc việt
21:11:28 21/02/2025
Biệt thự gần 2.000 tỷ của cố nữ sĩ Quỳnh Dao được hé lộ: Sân vườn rộng 600m2 cùng sân chơi bowling và rạp chiếu phim mini
Netizen
21:06:25 21/02/2025
Nhan sắc gây sốc của Triệu Vy
Sao châu á
21:00:18 21/02/2025
Dark Nuns: Song Hye Kyo chạm tới đỉnh cao của nhan sắc và diễn xuất
Phim châu á
20:56:26 21/02/2025