Lý giải nguyên nhân số ca sốt xuất huyết tại Hà Nội cao hơn đỉnh dịch năm 2022

Thời điểm hiện tại, số ca mắc sốt xuất huyết trên cả nước đều giảm. Thế nhưng tại Hà Nội, trong 4 tuần liên tiếp ghi nhận hơn 2.000 ca sốt xuất huyết/tuần, cao hơn đỉnh dịch năm 2022.

Vậy, nguyên nhân gì khiến số ca mắc sốt xuất huyết tại Hà Nội tăng cao?

Ca bệnh giảm trên cả nước, còn Hà Nội lại tăng

Theo tin từ Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), trong những tuần gần đây, số ca mắc sốt xuất huyết trên cả nước có xu hướng giảm. Cụ thể, trong tuần cuối tháng 9-2023, cả nước ghi nhận 5.758 ca mắc, giảm 4,3% số mắc và giảm 5,6% số nhập viện so với tuần trước đó. Tích lũy từ đầu năm 2023 đến nay, cả nước ghi nhận 93.814 ca mắc sốt xuất huyết, trong đó có 26 ca tử vong (giảm 58,9% số mắc và giảm 91 trường hợp tử vong so với cùng kỳ năm 2022).

Riêng tại Hà Nội, theo báo cáo của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) thành phố, trong 4 tuần qua, số ca mắc sốt xuất huyết tăng mạnh với hơn 2.000 ca/tuần, cao hơn đỉnh dịch năm 2022.

Đặc biệt, trong tuần cuối tháng 9-2023, thành phố tiếp tục có thêm gần 2.600 trường hợp mắc, tăng 1,5 lần so với tuần đầu của tháng 9-2023. Cộng dồn trong 9 tháng năm 2023, Hà Nội ghi nhận 15.354 trường hợp mắc sốt xuất huyết, tăng hơn 3 lần so với cùng kỳ năm 2022; trong đó có 3 ca tử vong.

Đoàn kiểm tra của Sở Y tế Hà Nội phát hiện ổ bọ gậy tại bể nước ngầm một công trình xây dựng trên địa bàn quận Tây Hồ.

Ngoài ra, tổng số ổ dịch sốt xuất huyết trên địa bàn Hà Nội tính từ đầu năm 2023 đến nay là 1.029. Hiện còn 289 ổ dịch đang hoạt động tại 28 quận, huyện, thị xã, trong đó một số ổ dịch diễn biến phức tạp kéo dài.

Lý giải vì sao số ca sốt xuất huyết giảm chung trên cả nước nhưng tại Hà Nội lại phức tạp hơn cùng kỳ năm ngoái, Tiến sĩ – bác sĩ Nguyễn Văn Dũng, Trưởng khoa Côn trùng, Viện Sốt rét – Ký sinh trùng – Côn trùng trung ương cho biết, thời tiết tại miền Bắc diễn biến phức tạp là nguyên nhân chính khiến cho số ca mắc sốt xuất huyết tại Hà Nội tăng cao.

Cụ thể, trong thời gian gần đây, thời tiết tại Hà Nội liên tục xuất hiện hiện tượng mưa sau nắng nóng kéo dài khiến chu kỳ phát triển của muỗi gây bệnh sốt xuất huyết diễn ra rất nhanh. Chu kỳ sinh sản của muỗi từ trứng đến muỗi trưởng thành chỉ mất 1 tuần. Trong khi, mỗi con muỗi cái có thể sống tới 3 tháng, đẻ tới 3 lần và mỗi lần tối đa 150 trứng.

Cán bộ y tế phường Việt Hưng, quận Long Biên hướng dẫn người dân tìm diệt bọ gậy.

Bên cạnh đó, Tiến sĩ – bác sĩ Nguyễn Văn Dũng cũng dự báo, mùa đông ở miền Bắc không còn lạnh như trước đây. Do đó, trong thời gian tới, Hà Nội sẽ có nguy cơ cao đối mặt với dịch sốt xuất huyết bùng phát.

Ngoài sự biến đổi của thời tiết, dịch Covid-19 thời gian qua cũng làm giảm hệ miễn dịch của người dân. Mặt khác, người dân hiện cũng chưa hiểu biết hết về việc phòng, chống sốt xuất huyết bằng cách diệt bọ gậy, xử lý triệt để những nơi sinh sản của muỗi gây bệnh…

Phạt tới 10 triệu đồng nếu vi phạm quy định chống dịch

Các chuyên gia y tế cũng cho rằng, Hà Nội có những đặc thù làm cho sốt xuất huyết có yếu tố tăng nhanh hơn so với các tỉnh khác thuộc khu vực miền Bắc, đó là giao thương đi lại nhiều, mật độ dân cư đông làm cho muỗi dễ phát tán vi rút gây bệnh hơn. Kết hợp với việc đã có nhiều ổ dịch với nhiều ca mắc trên địa bàn thành phố, mật độ quần thể muỗi truyền bệnh tiếp tục duy trì ở mức cao, nhiều điểm vượt ngưỡng nguy cơ dẫn đến nguy cơ cao bùng phát dịch bệnh.

Để phòng, chống sốt xuất huyết, Tiến sĩ – bác sĩ Nguyễn Văn Dũng khuyến cáo, người dân phải tăng cường dọn sạch môi trường sống, không để nước đọng trong các xô chậu, chum vại, vỏ chai… Khi xuất hiện muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết thì phải phun hóa chất diệt muỗi.

Phun hóa chất phòng, chống sốt xuất huyết trên địa bàn Hà Nội.

Các chuyên gia y tế cũng lưu ý người dân hợp tác khi cán bộ y tế tiến hành phun hóa chất để vừa bảo đảm an toàn phòng, chống dịch và an toàn cho sức khỏe.

Cụ thể, trước khi phun thuốc, người dân cần che đậy kín thức ăn tránh phun trực tiếp vào. Trong khi phun thuốc, người dân không đi vào nơi đang phun, trừ người có mặc đồ bảo hộ, khẩu trang. Từ 15-30 phút sau khi phun mới được đi vào nơi phun để tránh hít phải hơi thuốc còn lơ lửng trong không khí. Còn những hạt nhỏ (sương) thuốc bám trên bề mặt sàn nhà không nguy hại cho người. Như vậy, nếu tuân thủ đúng hướng dẫn của ngành Y tế thì việc phun hóa chất diệt muỗi sẽ không nguy hại đến sức khỏe.

Để công tác phun hóa chất đạt hiệu quả, theo ông Vũ Cao Cương, Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội, phải phun trong bán kính 200 mét, tính từ ổ dịch đến các khu vực xung quanh và bảo đảm 95% hộ gia đình trong ổ dịch được phun hóa chất. Ngoài ra, cần phải áp dụng nghiêm việc xử phạt vi phạm hành chính với những hộ gia đình không tuân thủ các quy định phòng, chống dịch.

Cụ thể, thực hiện xử phạt hành chính các hộ gia đình, cơ quan, công sở có bọ gậy theo quy định tại khoản 3, Điều 6, Nghị định 117/2020/NĐ-CP ngày 28-9-2020 về quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế, mức 1-3 triệu đồng/lần vi phạm. Các hộ gia đình không tuân thủ việc phun hóa chất theo khoản 2, Điều 12, Nghị định 117, mức phạt là 5-10 triệu đồng/lần vi phạm.