Lý do ông Trump im lặng khi Nga và Ukraine “vừa đánh, vừa đàm”

Khi Ukraine và Nga tấn công dữ dội vào lãnh thổ của nhau ngay cả khi tiến trình đàm phán đang diễn ra, chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump giữ im lặng, trái với những gì trước đó.

Tổng thống Mỹ Donald Trump (Ảnh: Reuters).

Xung đột Nga – Ukraine đang ở một bước ngoặt mới sau khi Kiev mở chiến dịch tấn công táo bạo vào các căn cứ quân sự chiến lược của Moscow hôm 1/6, ngay trước thềm vòng đàm phán trực tiếp tại Istanbul , Thổ Nhĩ Kỳ.

Đáng chú ý là Tổng thống Donald Trump không có phản ứng công khai ngay lập tức nào trước các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái đầy kịch tính của Ukraine vào sâu bên trong nước Nga.

Điều này trái với phản ứng thường thấy của ông Trump. Ông từng tuyên bố không hài lòng với cả Moscow và Kiev khi hai bên tiếp tục tấn công ác liệt vào nhau.

ABC News dẫn nhận định của các nhà phân tích cho rằng đây là báo hiệu sự thay đổi được cảnh báo trước nhưng tinh tế trong cách tiếp cận của Mỹ đối với việc làm trung gian hòa giải xung đột.

Ở vòng đàm phán trực tiếp giữa Nga và Ukraine hôm 16/5, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio có mặt. Tuy nhiên lần này, ông Rubio và các quan chức cấp cao khác của chính quyền Trump đóng vai trò còn mờ nhạt hơn và không kỳ vọng nhiều vào kết quả đàm phán đột phá.

Theo Bộ Ngoại giao Mỹ, ông Rubio đã có cuộc điện đàm với người đồng cấp Nga Sergei Lavrov, trong đó ông “nhắc lại lời kêu gọi của Tổng thống Trump về việc tiếp tục các cuộc đối thoại trực tiếp giữa Moscow và Kiev nhằm đạt được hòa bình lâu dài.” Tuy nhiên, trong thông cáo của cuộc gọi, Bộ này lưu ý rằng cuộc gọi diễn ra theo đề nghị từ phía Nga.

Mỹ thất vọng nhưng không bất ngờ

Vòng đàm phán thứ hai giữa Nga và Ukraine diễn ra chỉ trong vòng một giờ đồng hồ và không đạt được đột phá lớn nào.

Sau khi đàm phán kết thúc, các quan chức Mỹ cho biết, họ thất vọng nhưng không ngạc nhiên với danh sách dài các yêu sách mà Nga đưa ra trước khi đồng ý ngừng bắn trong 30 ngày. Họ cho rằng đó là một cách rõ ràng để Moscow trì hoãn các cuộc đàm phán thực chất.

Ngay từ trước vòng đàm phán này, sự thất vọng của Tổng thống Trump về tiến trình hòa bình ngày một tăng. Các quan chức thân cận cho biết, dù ông từng chỉ trích cả Ukraine và Nga, nhưng gần đây ông ngày càng trở nên thờ ơ hơn với tình hình.

Ông Trump trước đó dọa sẽ áp đặt các biện pháp trừng phạt mới lên Nga, nhưng sau khi vòng đàm phán thứ hai kết thúc hôm 2/6, không có dấu hiệu nào cho thấy chính quyền ông đang thực hiện lời đe dọa này.

Sức ép với ông Trump

Clifford D. May, người sáng lập và chủ tịch của tổ chức Foundation for Defense of Democracies, cho biết: “Tổng thống Trump muốn có một lệnh ngừng bắn ở Ukraine. Điều đó có thể đạt được, nhưng chỉ khi ông thực hiện cảnh báo gây sức ép khủng khiếp lên Nga”.

Một nhóm thượng nghị sĩ lưỡng đảng do Thượng nghị sĩ Cộng hòa Lindsey Graham dẫn đầu đang cam kết thúc đẩy một dự luật trong tuần này nhằm áp thuế 500% đối với bất kỳ quốc gia nào mua sản phẩm năng lượng của Nga.

Mặc dù vậy, cho đến nay, ông Trump vẫn chưa có hành động cụ thể, trong khi Nga tiếp tục gây tổn thất cho Ukraine. Hôm 1/6, Moscow đã triển khai số lượng kỷ lục 472 máy bay không người lái tấn công tự sát, cùng với nhiều tên lửa đạn đạo và tên lửa hành trình nhắm vào Ukraine.

Nga cũng đang tỏ ra đầy tự tin vào vị thế của mình trên chiến trường khi họ nhìn thấy cơ hội để giành thêm lãnh thổ và gia tăng lợi thế đàm phán trước khi nghiêm túc theo đuổi một thỏa thuận hòa bình.

“Các tuyên bố công khai của giới chức Nga cho thấy Moscow vẫn duy trì các mục tiêu lãnh thổ rộng lớn hơn ở Ukraine ngoài 4 tỉnh mà họ đã tuyên bố sáp nhập”, Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) nhận định.

Về phía Ukraine, Tổng thống Volodymyr Zelensky tuyên bố đất nước ông sẽ tiếp tục chiến đấu chừng nào cuộc chiến vẫn còn tiếp diễn.

“Chừng nào họ chưa dừng lại, chúng tôi sẽ tiếp tục. Chúng tôi đang chờ đợi những bước đi mạnh mẽ từ Tổng thống Trump để ủng hộ các lệnh trừng phạt và buộc Nga chấm dứt cuộc chiến này”, ông Zelensky nói thêm.

Tuy nhiên, Thư ký báo chí Karoline Leavitt hôm 2/6 nhắc lại: “Quan điểm của chúng tôi là cuộc chiến này cần phải kết thúc. Tổng thống muốn xung đột chấm dứt tại bàn đàm phán, và ông đã làm điều đó rõ ràng với cả hai nhà lãnh đạo, cả công khai lẫn riêng tư”.