Luật thuế thu nhập cá nhân: Cấp mã số cho cả người phụ thuộc

Chỉ còn hơn 1 tháng nữa Luật Thuế Thu nhập cá nhân (TNCN) sửa đổi, bổ sung sẽ có hiệu lực thi hành. Theo đó, thay đổi lớn nhất là mức giảm trừ gia cảnh đối với người nộp thuế. Tuy nhiên theo các chuyên gia vẫn còn nhiều vấn đề cần phải nghiên cứu và sửa đổi cho phù hợp hơn với thực tiễn.

Người nộp thuế cần cẩn thận, giữ gìn mã số thuế để tránh bị lợi dụng

Vẫn trông vào tính tự giác của người dân

Thay đổi lớn nhất trong lần sửa đổi này là mức giảm trừ gia cảnh đối với người nộp thuế là trên 9 triệu đồng/tháng (tăng 5 triệu so với mức cũ) và mức giảm trừ đối với mỗi người phụ thuộc là 3,6 triệu đồng/tháng (tăng 2 triệu đồng so với mức cũ). Với mức giảm trừ gia cảnh này, mức điều tiết thuế được giảm ở tất cả các bậc, 100% người nộp thuế ở bậc 1 hiện nay sẽ chuyển sang diện không phải nộp thuế; 72% số người nộp thuế đang nộp ở bậc 2 sẽ được chuyển sang nộp thuế ở bậc 1, tương tự mức điều tiết giảm ở tất cả các bậc còn lại.

Ông Đinh Văn Nhã – Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính ngân sách của Quốc hội cho biết khi áp dụng Luật Thuế TNCN sửa đổi, bổ sung sẽ có 3 triệu người ra khỏi diện nộp thuế. “Chỉ sửa một số điều nhưng có ý nghĩa lớn, dưới góc độ kinh tế tạo ra một môi trường khuyến khích, đòn bẩy tài chính khuyến khích người lao động trực tiếp làm ra thu nhập, sáng tạo, hiệu quả”, ông Đinh Văn Nhã phân tích.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Vũ Thị Mai cho biết thêm: “Để tạo thuận lợi cho người nộp thuế, Bộ Tài chính đang tích cực triển khai các nghị định và thông tư hướng dẫn và sẽ ban hành ngay sau khi luật có hiệu lực ngày 1-7-2013. Về cơ bản lần này luật sửa đổi mức giảm trừ gia cảnh, sửa quy định về phạm vi, đối tượng tính thuế, sửa đổi quy định kỳ tính thuế và quyết toán thuế đơn giản hơn”.

Tuy nhiên theo các chuyên gia thì vẫn còn nhiều vấn đề đáng bàn. Bà Nguyễn Thị Cúc – Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế cho rằng, cần phải xác định các khoản thu nhập chịu thuế, không chịu thuế, miễn thuế một cách rõ ràng, minh bạch. Thông tư phải hướng dẫn thật cụ thể cách xác định để người nộp thuế, cơ quan thuế cùng hiểu thống nhất khoản nào chịu thuế, không chịu thuế như khoản tiền ăn giữa ca, công tác phí, tiền điện thoại, văn phòng phẩm, trang phục…

Theo các chuyên gia, luật không hạn chế lượng người phụ thuộc và hiện chỉ mới cấp mã số thuế cho người nộp thuế (thực tế chưa cấp hết) nên việc kiểm soát, xác định đối tượng giảm trừ gia cảnh còn phụ thuộc vào ý thức tự giác của người nộp thuế, dẫn tới có thể kê khai trùng đối tượng người phụ thuộc.

Về vấn đề này, ông Nguyễn Văn Phụng – Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thuế, Bộ Tài chính cho biết, kế thừa quy định việc cấp mã số thuế cá nhân cho người nộp thuế, nay bổ sung thêm quy định về cấp mã số cho người phụ thuộc. Với quy định này, cá nhân tự giác kê khai và cơ quan thuế cũng có thể giám sát được việc khai đó có trung thực hay không thông qua mã số thuế của người phụ thuộc.

Các chuyên gia kiến nghị, đối với trường hợp cá nhân tự nộp thuế, quyết toán thuế cần đơn giản hóa thủ tục nộp, quyết toán, hoàn thuế. Ví dụ nộp thuế qua thẻ ATM, cơ quan thuế hoàn thuế vào tài khoản cá nhân. Ông Nguyễn Văn Phụng nhấn mạnh: “Quy định về khai quyết toán thuế cần tạo thuận lợi hơn cho cá nhân, đồng thời giảm bớt chi phí quản lý. Để giảm bớt thủ tục hành chính, giảm khối lượng quyết toán thuế không cần thiết sẽ trình Chính phủ sửa đổi”.

Nên giữ kín mã số

Ông Nguyễn Văn Phụng cho biết, vừa qua có hiện tượng một số người đi đăng ký mã số thuế TNCN phát hiện tên mình đã được đăng ký ở tận Sơn La, Lai Châu. Nhưng đáng ngại hơn, có những người đăng ký rồi, thì bị đánh cắp mã số. “Không ít đối tượng, tổ chức mượn danh người khác để kê khai chi phí về tiền công, tiền lương, để né và lách thuế. Vì vậy, người nộp thuế khi được cấp mã số phải cẩn thận và giữ kín, nếu bị lộ hoặc bị mất sẽ vô cùng phiền toái”, ông Nguyễn Văn Phụng cảnh báo.

Bà Tạ Thị Phương Lan – Phó vụ trưởng Vụ thuế TNCN (Tổng cục Thuế) cho biết: “Thực hiện quản lý thuế TNCN, ngành thuế đã cấp gần 20 triệu mã số thuế cho người nộp thuế TNCN chưa kể các hộ kinh doanh. Nếu tính cả đối tượng nộp thuế phi nông nghiệp thì cũng lên đến khoảng 40 triệu mã số. Sắp tới đây, nếu triển khai cấp mã số thuế cho người phụ thuộc thì số lượng mã số thuế được cấp sẽ tăng lên khoảng 50 triệu. Khi mã số thuế được cấp rộng rãi và quyền lợi gắn với cá nhân như vậy thì cần bảo mật, giữ gìn mã số thuế tránh để bị lợi dụng”.

“Trong thời gian qua, ngành thuế đã phát hiện một số trường hợp lợi dụng mã số thuế của người khác để tính khai thu nhập của mình. Chúng tôi đã mời các cá nhân và đơn vị chi trả thu nhập lên làm việc. Doanh nghiệp đã mượn danh, lấy mã số thuế vu vơ ở đâu đó để khai khống chi phí, trốn thuế chúng tôi cũng đã truy thu hết số thuế TNCN và thuế thu nhập doanh nghiệp do các các nhân đã kê khai không đúng”, bà Lan cho biết thêm.

Theo ANTD