Luận bàn về những thách thức đối với Apple

Trước khi bắt đầu bài viết, người viết muốn khẳng định: Apple đã, đang và trong tương lai gần, vẫn sẽ luôn sở hữu vị trí vững chắc trong thế giới công nghệ. Trong cả năm 2012, Apple chiếm tới 69% tổng lợi nhuận của thị trường di động; và nếu chỉ xét quý tài khóa thứ tư, con số đó là 72%. Nhiều ông lớn công nghệ khác, như RIM (nay đã đổi tên thành BlackBerry), Nokia, Dell, HP, … còn gặp tình cảnh khó khăn hơn “táo khuyết” nhiều lần.

Tuy nhiên, bản thân Apple cũng phải đối mặt với một loạt những khó khăn, thách thức của riêng mình. Apple nhận định và giải quyết các khó khăn trên bằng cách nào? Bài viết dưới đây sẽ cùng các bạn tìm kiếm câu trả lời chính xác nhất.

Tình hình kinh doanh

Ngày 23/1, sàn chứng khoán nước Mĩ chứng kiến một diễn biến đầy bất ngờ. Mã cổ phiếu AAPL (thuộc về hãng Apple) quay đầu giảm giá 12% chỉ trong một ngày, khiến giá trị vốn hóa thị trường của công ty “bốc hơi” 60 tỷ USD. Ngạc nhiên hơn nữa, trước đó một ngày, Apple vừa tung ra bản báo cáo kinh doanh hàng quý với mức lợi nhuận 13,1 tỷ USD (để tiện so sánh, con số này bằng khoảng 10% GDP của Việt Nam).

Nguyên nhân của “nghịch lý” này, nằm ở đâu? Kỳ vọng quá lớn của các nhà đầu tư đối với một công ty lớn như Apple, chính là đáp án cho câu hỏi này. Quay ngược thời gian một chút, cùng thời điểm này năm tài khóa trước, hãng cũng đạt lợi nhuận … 13,1 tỷ USD. Như vậy có thể thấy, sau một thời gian dài giữ đà tăng trưởng ổn định, lợi nhuận mà Apple tạo ra dường như đã đạt đỉnh và không tăng được nữa.

Biên độ giảm giá lớn nhất của cổ phiếu Apple theo năm, từ năm 2001 đến nay.

Một vấn đề nghiêm trọng hơn, chỉ số EPS (Earning Per Share – thu nhập trên mỗi cổ phiếu) đã giảm rất mạnh trong năm vừa qua. Apple, vì một lý do nào đó, không công bố con số này trong báo cáo quý gần nhất, song chính điều đó làm các nhà đầu tư quan ngại. Một số ước tính cho rằng con số này chỉ ở khoảng 9,23 USD – 10,23 USD (mất từ 17 – 25% giá trị so với cùng kỳ năm ngoái).

Nhìn nhận và giải quyết vấn đề

Đối với Apple, nếu coi doanh số và doanh thu là quan trọng, thì chắc hẳn Steve Jobs không thể vĩ đại như Tim Cook (chỉ 1 năm điều hành Apple, Tim Cook đưa giá trị công ty trên thị trường chứng khoán tăng gần gấp 3 lần). Chân giá trị của Apple, và mấu chốt để Apple phát triển bền vững, nằm ở sản phẩm mà hãng tạo ra. Genk xin trích dẫn đoạn phát biểu của CEO Tim Cook khi được hỏi về vấn đề này:

“Nhiệm vụ tối quan trọng đối với Apple là tạo ra những sản phẩm tốt nhất thế giới – những sản phẩm giúp hoàn thiện cuộc sống của khách hàng. Điều đó có nghĩa rằng, chúng tôi không quá quan tâm đến giá trị cổ phiếu hay tổng doanh thu. Apple có thể đưa logo trái táo khuyết lên hàng trăm dòng sản phẩm và bán chúng ra để tìm kiếm lợi nhuận, nhưng đó không phải là mục tiêu chúng tôi nhắm đến. Tôi xin nhấn mạnh, Apple ở đây, để làm ra những sản phẩm tốt nhất.”

Tuy nhiên, ngay chính các sản phẩm – niềm tự hào của Apple – cũng đang phải đối mặt với những thách thức lớn…

…Android

Trước đây, khi được đem ra so sánh với iOS, Android luôn bị chỉ trích vì kém mượt mà, nhiều lỗi vặt và không thân thiện với người dùng. Tuy nhiên, với sự ra đời của Ice Cream Sandwich và sau này là Jelly Bean, Google đã “thay áo mới” và biến Android thành một đối thủ sừng sỏ, không hề thua kém – thậm chí còn vượt trội iOS ở một số khía cạnh.

Biểu đồ so sánh giá cổ phiếu Apple và Google từ tháng 8/2012 đến nay.

Cuộc cạnh tranh ở thị trường hệ điều hành di động, cũng được thể hiện qua mức giá cổ phiếu của hai hãng. Vào thời điểm tháng 9/2012, mỗi cổ phiếu của Apple và Google đều được mua bán với mức giá xấp xỉ 700 USD. Từ đó đến nay, như các bạn có thể thấy trên biểu đồ, cứ khi nào APPL tăng giá thì GOOG giảm giá, và ngược lại. Thời gian qua, rõ ràng APPL đang bị lép vế (đường màu xanh – giảm gần 30%) trong khi GOOG đạt mức tăng rất ổn định (đường màu đỏ).

Nhìn nhận và giải quyết vấn đề

Yếu tố quyết định thành công của một doanh nghiệp trên cả thị trường công nghệ và thị trường chứng khoán, về bản chất chỉ là một – đó là niềm tin của khách hàng (nhà đầu tư) vào chính doanh nghiệp đó. Ở khía cạnh này, rõ ràng Android đang dần tạo ra những ưu thế cho riêng mình.

Android và Google – địch thủ lớn nhất của Apple ở thời điểm hiện tại.

Thứ nhất, hai phiên bản Android mới nhất đều kèm theo những cải tiến vượt bậc, và ở một chừng mực nào đó, khách hàng cảm nhận được sự mới mẻ không ngừng đến từ nền tảng này. Thứ hai, chợ ứng dụng của Google – Play Store – vẫn đang giữ vững tốc độ tăng trưởng ổn định, và được dự báo sẽ vượt qua App Store về doanh thu vào cuối năm nay.

Smartphone Android đang ngày càng hoàn thiện cả về chất và lượng.

Thứ ba, Android – với tính mở của mình – tạo ra sự cạnh tranh lành mạnh giữa các nhà sản xuất điện thoại lớn như Samsung, Sony, HTC, … Chính sự cạnh tranh ấy thúc đẩy các nhà sản xuất tạo ra những sản phẩm tốt hơn, nhiều tính năng hơn cùng với mức giá phù hợp hơn cho người tiêu dùng. Trước đây, Android chủ yếu nắm lấy phân khúc giá trung bình, nhưng ở thời điểm hiện tại, những smartphone cao cấp như Samsung Galaxy SIII, Samsung Galaxy Note 2, HTC Butterfly hay Sony Xperia Z đã được người tiêu dùng đón nhận và hoàn toàn có thể cân tài cân sức cạnh tranh sòng phẳng với các phiên bản iPhone.

Thảm họa Apple Maps.

Apple thì ngược lại. iPhone 5, the New iPad, iPad 4 đều là những sản phẩm chất lượng, song không mang lại những cuộc cách mạng như người ta chờ đón. Một ví dụ điển hình cho sự thiếu ổn định của Apple thời gian qua chính là Apple Maps. Lần đầu tiên Apple ra mắt một siêu phẩm và sau đó một vài tuần phải đưa ra lời xin lỗi khách hàng như vậy. Niềm tin nơi khách hàng, thậm chí còn lung lay hơn, khi Apple quyết định cho phép hai nhà điều hành cao cấp, gồm có Phó chủ tịch cấp cao phụ trách iOS Scott Forstall và Phó chủ tịch cấp cao phụ trách bán lẻ John Browett nghỉ việc.

Tuy nhiên, cũng phải khẳng định, Apple Maps là một bước đi cần thiết, để iOS giảm bớt phụ thuộc vào những ứng dụng cung cấp bởi địch thủ lớn Google. Vì một Apple Maps tốt hơn, các chuyên gia kĩ thuật của Apple đang làm việc chăm chỉ để nâng cao chất lượng sản phẩm của mình. Rõ ràng, Apple Maps cần thêm thời gian để hoàn thiện và Apple đang cố gắng lấy lại niềm tin của người tiêu dùng.

Tim Cook

Có thể nhiều người sẽ ngạc nhiên khi Tim Cook được coi là một “vấn đề” của Apple. Tim Cook chắc chắn là một nhà quản lý tài ba (dưới triều đại của ông Apple doanh số bán iPad và iPhone đã tăng 18 triệu đơn vị trong năm 2012 – một con số kỷ lục); tuy nhiên, như vậy là chưa đủ. Đơn giản là vì: chiếc ghế quá rộng Steve Jobs để lại, quá rộng và có lẽ không ai có thể ngồi vừa.

Một mặt, từ khi Tim Cook tiếp quản vị trí CEO, các sản phẩm của Apple không còn mang lại sự ngạc nhiên, thích thú; các bài phát biểu trở nên nhàm chán và phô trương. Mặt khác, Apple chưa tung ra được bất cứ sản phẩm nào mới và “không mang bóng hình của Steve Jobs”. Kế hoạch đã nung nấu từ lâu, Apple TV, vẫn đang “mù mịt”. Nếu coi iPhone 5 là biểu tượng cho Apple dưới sự lãnh đạo của Tim Cook, có thể nhận định: iPhone 5 có đủ mọi thứ, nhưng nó không còn mang dáng vóc vĩ đại mà Apple đã tạo dựng được trong những năm trước đây.

Lời kết

Apple, như đã đề cập ở đầu bài viết, vẫn là công ty công nghệ lớn mạnh nhất thế giới. Họ vẫn sở hữu những sản phẩm thống lĩnh thị trường, vẫn thu được lợi nhuận hàng chục tỷ USD trong thời kì kinh tế suy thoái. Người ta vẫn trông đợi những phép màu từ Apple, như Steve Jobs cùng các cộng sự đã làm được năm 2001 với iPod, 2007 với iPhone và 2010 với iPad.

Tuy nhiên, thời thế của hiện tại và của một vài năm trước là hoàn toàn khác biệt. Người khổng lồ Apple vẫn đang tiến bước, nhưng con đường phía trước vẫn còn lắm chông gai. Cùng thời điểm đó, những thế lực khác – như Google với Android – đang dần lớn mạnh. Nếu như trước kia, Apple là người đi tiên phong; ngày nay, họ phải tăng tốc, nếu không muốn bị bắt kịp và tụt lại phía sau trong cuộc cạnh tranh không khoan nhượng này …

theo Genk