Loãng xương: Căn bệnh nguy hiểm ở người cao t.uổi
Loãng xương là bệnh khá phổ biến và thường gặp ở người cao t.uổi. Bệnh tiến triển âm thầm nên người bệnh thường nhầm lẫn với các bệnh lý khác, dẫn đến không phát hiện sớm bệnh để phòng tránh và điều trị kịp thời.
Kỹ thuật viên Bệnh viện Hoàn Mỹ ITO Đồng Nai xác định vị trí để đo mật độ xương bằng máy Dexa cho bệnh nhân. Ảnh: Sao Mai
* Dễ nhầm lẫn với bệnh lý khác
Cách đây không lâu, Bệnh viện Hoàn Mỹ ITO Đồng Nai đã tiếp nhận và điều trị cho cụ ông N.V.B. (83 t.uổi, ngụ huyện Thống Nhất) bị gãy xẹp đốt sống do loãng xương gây nên. Trường hợp của bệnh nhân B. phải phẫu thuật bơm xi-măng sinh học để cho đốt sống vững chắc, mặt khác phải điều trị đồng thời bệnh loãng xương.
Người nhà của cụ B. cho biết, cụ B. bị đau nhức vùng lưng đã mấy tháng nay, cứ nghĩ là bệnh đau nhức xương khớp người già nên tự mua thuốc chống đau nhức về uống. Không may trong lúc đi lại bị trượt té, dẫn đến đau dữ dội vùng thắt lưng cột sống và không thể vận động, đi lại được nên gia đình mới đưa cụ B. vào bệnh viện khám thì mới biết cụ bị gãy xẹp 1 đốt sống do loãng xương gây nên.
Theo ThS-BS.Trần Viết Hợi, Trưởng khoa Nội Bệnh viện Hoàn Mỹ ITO Đồng Nai, trường hợp của bệnh nhân B. không phải hiếm gặp. Ước tính trung bình mỗi tháng bệnh viện tiếp nhận và điều trị cho khoảng 500 trường hợp loãng xương, trong đó có nhiều bệnh nhân bị gãy xương do loãng xương gây nên.
Loãng xương là tình trạng rối loạn chuyển hóa làm giảm các chất khoáng trong xương, khiến sức chịu đựng của xương giảm dần, làm tăng nguy cơ bị gãy xương. Bệnh thường không có triệu chứng đặc hiệu, vì các triệu chứng thường gặp của bệnh loãng xương là đau nhức xương ở vùng cổ, vai và lưng, dấu hiệu này rất giống một số bệnh lý khác như: thoái hóa khớp, thoát vị đĩa đệm cột sống… do đó người bệnh rất dễ nhầm lẫn. Thực tế cho thấy, bệnh nhân đến bệnh viện khám loãng xương hay đo mật độ xương không nhiều, chủ yếu là đi khám các bệnh lý nội khoa khác và kèm theo đau nhức xương khớp thì mới phát hiện ra bệnh.
“Với những người cao t.uổi khi đến khám, nếu có kèm theo đau nhức xương khớp hoặc có nhiều yếu tố nguy cơ của loãng xương, chúng tôi sẽ tư vấn và khuyên bệnh nhân đi đo mật độ xương. Vì triệu chứng của bệnh không rầm rộ và không đặc hiệu nên rất dễ bị bỏ sót bệnh. Do đó, đo mật độ xương là cách nhanh nhất và chính xác nhất để phát hiện sớm và chẩn đoán chính xác một người nào đó có bị loãng xương hay không”- ThS-BS.Hợi nói.
* Biến chứng nguy hiểm và cách phòng ngừa bệnh
Theo bác sĩ Hợi, các yếu tố nguy cơ chính dẫn đến loãng xương chủ yếu là phụ nữ sau mãn kinh và người cao t.uổi (từ 60 t.uổi trở lên). Ngoài ra, khi người bệnh có một số bệnh lý khác như: suy thận, đái tháo đường, bệnh lý tuyến giáp (cường giáp) hay khi lạm dụng thuốc steroid điều trị chống giảm đau xương khớp cũng làm tăng nguy cơ loãng xương. Người nào có nhiều yếu tố thì nguy cơ bị loãng xương và gãy xương càng cao.
Khi có một trong những yếu tố nguy cơ dẫn đến loãng xương, mọi người nên chú ý và cần đến các cơ sở y tế để khám, tư vấn và đo mật độ xương, bởi biến chứng của loãng xương rất nguy hiểm. Với người cao t.uổi nếu bị loãng xương khi té ngã rất dễ bị gãy xương, khi đó người bệnh sẽ phải điều trị kết hợp vừa gãy xương vừa điều trị loãng xương. Khi bị gãy xương thường lâu lành và gây ra một số bệnh khác như: hô hấp, tim mạch, tiêu hóa, thần kinh. Nguy hiểm nhất dẫn đến tàn tật, giảm khả năng vận động, ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống và thậm chí là t.ử v.ong.
Video đang HOT
“Để phòng ngừa bệnh, mọi người cần thay đổi lối sống, thói quen sinh hoạt. Đó là tập luyện thể dục thể thao, không hút t.huốc l.á, uống rượu bia; ăn uống đủ chất, nhất là các loại thức ăn giàu canxi. Hạn chế và tránh những yếu tố nguy cơ dẫn đến bệnh và khi người cao t.uổi có một trong những yếu tố nguy cơ trên nên đến các cơ sở y tế khám để được đo mật độ xương. Ngoài ra, đối với những người khác khi có những va chạm như: trượt, té ngã nhẹ mà gãy xương thì cần đi khám và kiểm tra xem có bị loãng xương hay không. Việc phát hiện sớm và điều trị ngay từ đầu rất có ý nghĩa để phòng bệnh loãng xương và ngăn ngừa gãy xương. Khi đã bị gãy xương do loãng xương thì càng hết sức thận trọng không để gãy xương tái phát”- ThS-BS.Hợi khuyến cáo.
Sao Mai
Theo Báo Đồng Nai
Tránh nguy cơ gãy xương vùng khớp háng ở người cao t.uổi
Gãy xương vùng khớp háng thường gặp là gãy cổ xương đùi, gãy khối mấu chuyển. Đây là một trong những loại chấn thương nặng, hay gặp ở người cao t.uổi.
Gãy xương vùng khớp háng làm hạn chế khả năng vận động và tự lập của người bệnh, bởi lẽ họ phải trải qua phẫu thuật, nằm viện, bất động và tập phục hồi chức năng sau phẫu thuật. Khi gãy xương vùng khớp háng, người bệnh luôn cần người trợ giúp hằng ngày trong suốt thời gian điều trị, có khi kéo dài hàng năm (nếu không thay khớp), vừa đ.au đ.ớn, vừa phiền phức. Nếu điều trị không kịp thời, đúng phương pháp, người bệnh dễ t.ử v.ong do loét, viêm phổi, viêm đường tiết niệu, tắc mạch chi, tắc mạch phổi...
Nguyên nhân
Phần lớn gãy xương vùng khớp háng liên quan đến tình trạng loãng xương (yếu xương, thưa xương) ở người cao t.uổi, kết hợp sau một lực tác động không lớn vào háng (ngã ngồi, đ.ập mông xuống nền nhà, bậc thềm, cầu thang...). Loãng xương xuất hiện ở phụ nữ mãn kinh và đàn ông lớn t.uổi. Loãng xương làm cho thành xương mỏng, xương mềm, dẫn đến khả năng chịu lực kém, xương dễ gãy, đặc biệt xương vùng khớp háng là điểm yếu nhất, dễ bị tổn thương nhất khi có loãng xương.
Hình minh họa gãy cổ xương đùi trên mô hình (A) và trên phim Xquang (B).
Các yếu tố nguy cơ
Có nhiều yếu tố nguy cơ có thể dẫn đến gãy xương vùng khớp háng, gồm 2 nhóm: Nguy cơ liên quan đến tình trạng loãng xương và nguy cơ dễ té ngã.
Nguy cơ liên quan loãng xương:
T.uổi: t.uổi càng cao, nguy cơ loãng xương càng tăng.
Giới: nữ giới có tỷ lệ loãng xương cao hơn nam giới ở cùng độ t.uổi.
Di truyền: Trong gia đình có người từng gãy xương vì loãng xương thì các thành viên khác trong gia đình có nguy cơ gãy xương do loãng xương cao hơn khi lớn t.uổi. Người có thể trạng gầy, nhỏ dễ mắc loãng xương hơn.
Dinh dưỡng: Người nhẹ cân, dinh dưỡng kém, có chế độ ăn kiêng làm giảm canxi và vitamin D trong khẩu phần ăn, dễ mắc loãng xương và gãy xương.
Cách sống: Hút t.huốc l.á, uống rượu quá mức, cùng với ít rèn luyện thể lực là những yếu tố nguy cơ dẫn đến loãng xương, dễ gãy xương.
Nguy cơ dễ té ngã:
Người suy giảm về thể chất và tinh thần: liệt yếu chi, viêm khớp mạn tính, thị lực kém, lão hóa, sa sút trí tuệ, Alzheimer...
Sử dụng thuốc: Nhiều loại thuốc khi uống vào có thể ảnh hưởng đến khả năng giữ thăng bằng của cơ thể cũng như gây buồn ngủ, chóng mặt, mất tập trung... dễ gây té ngã.
Hình minh họa: gãy cổ xương đùi do loãng xương.
Phòng tránh gãy xương vùng khớp háng
Giữ an toàn trong ngôi nhà của mình
Thống kê cho thấy, phần lớn các trường hợp gãy xương vùng khớp háng là do trượt chân ngã tại nhà. Rất nhiều trường hợp chúng ta có thể ngăn ngừa được những t.ai n.ạn này, ví dụ như các vật dụng trong nhà phải được sắp xếp gọn gàng, tránh vướng chân, vấp ngã; trong nhà phải đầy đủ ánh sáng để người già dễ quan sát; trong phòng tắm phải gắn các thanh vịn, có thảm chống trượt; gạch lát nhà cần tăng độ ma sát...
Tập luyện
Tập thể dục vừa giúp chậm loãng xương, vừa tăng cường sức khỏe cho cơ bắp. Ngoài ra, tập thể dục giúp cải thiện khả năng giữ thăng bằng của cơ thể. Các môn thể dục phù hợp người cao t.uổi gồm leo cầu thang, chạy bộ, bơi lội, khiêu vũ, đạp xe...
Tập cách giữ thăng bằng góp phần làm giảm nguy cơ té ngã.
Trang bị những hiểu biết về sức khỏe và các tác dụng phụ của thuốc. Hàng năm, người cao t.uổi nên khám kiểm tra mắt, tim mạch định kỳ. Khi sử dụng bất kỳ một loại thuốc nào cũng nên hỏi bác sĩ về tác dụng phụ và liều lượng phù hợp, đọc tờ hướng dẫn cách sử dụng thuốc trước khi dùng, lưu ý những tác dụng phụ như chóng mặt, mất thăng bằng, buồn ngủ, mất tập trung...
Những điều người có t.uổi có thể làm để duy trì và cải thiện độ bền của xương:
Hiểu được nguy cơ cá nhân của chính mình đối với gãy xương. Điều này dựa trên bất kỳ yếu tố nguy cơ nào người bệnh có thể có (như trên đã nêu). Khi cần, có thể hỏi bác sĩ để đo mật độ xương (đo loãng xương).
Hiểu được nguy cơ cá nhân của chính mình đối với loãng xương. Di truyền có mối liên quan khá rõ đối với sức khỏe của xương.
Hãy lựa chọn lối sống lành mạnh, duy trì trọng lượng cơ thể hợp lý, tăng cường canxi và vitamin D trong khẩu phần ăn. Không hút t.huốc l.á, hạn chế bia rượu, tăng cường tập luyện thể dục... góp phần giảm nguy cơ loãng xương, gãy xương vùng khớp háng.
Tham vấn ý kiến bác sĩ, xem xét và uống các thuốc bổ sung canxi và vitamin D, thuốc chống hủy xương khi cần.
TS.BS. Dương Đình Toàn
Theo suckhoedoisong
BVĐK Hà Tĩnh vận hành máy đo độ loãng xương hiện đại nhất hiện nay Bệnh viện Đa khoa tỉnh (BVĐK) Hà Tĩnh vừa đưa vào sử dụng máy đo độ loãng xương toàn thân hiện đại nhất hiện nay để phục vụ hoạt động thăm khám, điều trị. Đây là thiết bị hiện đại mà BVĐK tỉnh vừa được phân bổ Đo mật độ xương là tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán, xác định xem người bệnh...