Loạn thông tin ô nhiễm và kết quả bất ngờ từ Tổng cục Môi trường
Tổng cục Môi trường công bố số liệu chứng minh chất lượng không khí ở Hà Nội có xu hướng cải thiện. Trong khi đó, người dân hoang mang bởi các thông tin ô nhiễm nghiêm trọng.
Theo ghi nhận của Zing.vn, tại các trang quan trắc chất lượng không khí thời gian thực như Air Visual, Pam Air, chất lượng không khí ở nhiều điểm tại thành phố Hà Nội đang có sự mâu thuẫn. Tiêu biểu là điểm quan trắc gần hồ Tây nơi thường được cho là có chất lượng không khí tốt so với mặt bằng chung Hà Nội.
Tuy nhiên, kết quả AQI của Air Visual cho thấy khu vực này thường xuyên có không khí kém, xấu (100-200) và thậm chí gần chạm mức nguy hại trong những ngày cuối tháng 9 (290 vào ngày 30/9).
Trong khi đó, chỉ số ô nhiễm không khí (AQI) ở khu vực Tây Hồ mà Pam Air đo được chỉ là 130 (sáng 2/10) và thấp hơn đến gần 50 đơn vị so với Air Visual dù các điểm quan trắc chỉ cách nhau vài trăm mét.
Chỉ số ô nhiễm AQI chênh đến hàng chục đơn vị trong 1 thời điểm tại 2 website quan trắc không khí Air Visual và Pam Air.
Trao đổi với Zing.vn, PGS.TS Bùi Thị An, Viện trưởng Viện Tài nguyên môi trường và phát triển cộng đồng, nhìn nhận thực trạng người dân đang bị “xoay” với quá nhiều luồng thông tin từ nhiều trang quan trắc khác nhau.
Theo bà, các website công bố chất lượng không khí rất nhiều, số liệu phong phú, đầy đủ, là điều tốt, người dân có nhiều nguồn để tham khảo. Nhưng độ tin cậy của các thông tin quan trắc này chưa được khẳng định.
“Các chỉ số quan trắc của các trang này cao bất thường, thậm chí Hà Nội còn vượt các thành phố ở Trung Quốc, Ấn Độ về độ ô nhiễm”, TS Bùi Thị An đặt vấn đề.
Nhiễu loạn thông tin
Theo bà An, Hà Nội, TP.HCM có chất lượng không khí kém là điều hiển nhiên. Tình trạng ô nhiễm ảnh hưởng đến sức khỏe người dân hàng ngày và đặt nhiều thách thức cho chính quyền. Tuy nhiên, mức độ nghiêm trọng của nó cần được đánh giá nghiêm túc, khách quan. Người dân nên theo dõi các thông tin quan trắc từ cơ quan chính thống như Chi cục Bảo vệ Môi trường Hà Nội, các chỉ số đo đạc đều tuân theo quy định của Tổng cục Môi trường. Bộ TNMT cần có thông tin phản hồi về những chỉ số của những trang nước ngoài.
“Các công cụ quan trắc là đề người dân có sự tham khảo, đánh giá, từ đó có các biện pháp tự bảo vệ sức khỏe. Nhưng không nên lệ thuộc vào các trang quan trắc chất lượng không khí không chính thống mà trầm trọng hóa vấn đề”, bà An cho hay.
Chênh lệch chỉ số AQI tại các điểm tại Hà Nội. Đồ họa: Sơn Hà.
Đồng quan điểm, GS.TSKH Phạm Ngọc Đăng, Chủ tịch Hội Môi trường Xây dựng Việt Nam, cho rằng chính các chỉ số của một số website nước ngoài cũng đang mâu thuẫn.
Video đang HOT
“Những khu vực không khí đáng lẽ tốt như hồ Tây thì lại đang cho thấy điều ngược lại. Vậy tính chính xác của những chỉ số này là thế nào? Theo tôi, có thể đây là hiện tượng ô nhiễm cục bộ, cần xác định các trạm quan trắc này có đảm bảo đủ điều kiện không, có đặt gần nguồn ô nhiễm lớn nào không”, giáo sư Đăng phân tích.
Ông cho rằng các trạm đo của Sở Tài nguyên Môi trường đều được giám sát, quản lý và buộc phải đạt các tiêu chuẩn như chiều cao thiết bị, khoảng cách với các nguồn phát thải trực tiếp, chất lượng của các máy đo…
“Các trang quan trắc cho số liệu cực đoan chưa chắc đã do chất lượng không khí xấu đến mức nguy hại, có thể do các trạm quan trắc không đảm bảo các điều kiện khách quan nên sai số lớn”, ông Đăng nói.
Thông tin chính thống quá chậm
Air Visual, một trong những website cung cấp số liệu AQI thời gian thực được nhiều người truy cập nhất, được thành lập vào năm 2015, có trụ sở tại Mỹ, Trung Quốc và Thụy Sĩ. Nền tảng này cung cấp thông tin về chất lượng không khí của hơn 10.000 thành phố ở 80 quốc gia khác nhau.
Trao đổi với Zing.vn trước đó, Louise Watt, người phát ngôn của AirVisual cho biết trang này lấy dữ liệu từ 14 trạm quan trắc để tổng hợp chất lượng không khí của Hà Nội. Trong đó, 10 trạm là của chính phủ, bao gồm 9 trạm của Cổng Thông tin Quan trắc Môi trường, 1 trạm của Đại sứ quán Mỹ, và 4 trạm của người dân đóng góp số liệu.
Tuy nhiên, đại diện Chi cục Bảo vệ Môi trường, Sở Tài nguyên Môi trường Hà Nội cho biết các trang quan trắc như Air Visual, Pam Air không phải là các nguồn cung cấp dữ liệu môi trường chính thức của chính quyền. Chi cục cũng không nắm rõ hệ thống và phương pháp quan trắc ở những trang này thế nào.
Người dân thủ đô đang chưa có đầy đủ thông tin về chất lượng không khí xung quanh mình.
TS Bùi Thị An nhận định một trong những nguyên nhân khiến người dân tin vào các thông tin từ những trang nước ngoài là do số liệu được cung cấp nhanh, đầy đủ, giao diện dễ nhìn.
“Thông tin quan trắc của cơ quan chính thống hiện giờ vẫn còn quá chậm chạp lẫn sơ sài. Cả thành phố mà mới chỉ có 10 trạm quan trắc là không đủ để người dân giám sát chất lượng không khí quanh mình, họ mới phải sử dụng cả các trang nước ngoài. Điều này cũng khiến thông tin nhiễu loạn, khó kiểm soát hơn”, bà nêu quan điểm.
Chất lượng không khí đang được cải thiện?
Theo báo cáo được công bố ngày 1/10 của Tổng cục Môi trường, Bộ Tài nguyên Môi trường, chất lượng không khí Hà Nội không những không xấu đi, mà trong chu kỳ 10 năm gần đây đang tốt dần lên.
Từ năm 2010 đến nay, nồng độ bụi PM 10 và PM 2.5 có xu hướng giảm. Kết quả quan trắc từ trạm của Đại sứ quán Mỹ trong giai đoạn 2016-2018 cũng cho thấy xu hướng tương tự đối với chỉ số bụi PM 2.5.
Từ 2013 đến 2019, nồng độ bụi PM 2.5 trong các tháng năm 2019 có xu hướng giảm. Riêng tháng 9, nồng độ bụi tăng mạnh so với các tháng trước đó và so với cùng kỳ các năm 2015-2018.
Lý giải về vấn đề này, Tổng cục Môi trường cho rằng đây là hiện tượng ô nhiễm cục bộ, thời điểm. Nhiều yếu tố, nguyên nhân gây ô nhiễm xảy ra cùng một thời điểm và lại đúng vào lúc Hà Nội có khí hậu bất lợi.
Diễn biến nồng độ trung bình năm của PM 2.5 tại trạm Đại sứ quán Mỹ giai đoạn 2016-2018.
Theo đó, Hà Nội đang vào giai đoạn chuyển mùa, không khí khô và đặc biệt ít mưa so với cùng kỳ các năm. Trong khi đó, đây cũng là lúc chất lượng không khí kém do nhiều sương mù, tình hình đốt rơm rạ tràn lan cộng hưởng với các tác nhân ô nhiễm thường xuyên như giao thông, xây dựng, hoạt động dùng than, củi… khiến chất lượng không khí suy giảm đột ngột.
Cũng theo báo cáo của Tổng cục Môi trường, các khoảng thời gian ghi nhận giá trị PM 2.5 cao thường là đêm và sáng sớm, AQI ở thời gian này cũng ở mức kém (trên 100), thậm chí có những giờ lên đến mức xấu (trên 200).
Đặc biệt, trong sáng các ngày 25-30/9, một số trạm quan trắc ghi nhận số liệu đã vượt ngưỡng 200, ở mức xấu. Tuy nhiên, AQI giờ ở mức đó chỉ có tại một số vị trí và có tính thời điểm.
Theo Zing
Máy lọc không khí ô nhiễm: Chuyên gia chỉ sự thật buồn
Đa phần các loại máy lọc không khí trên thị trường không thể lọc được loại bụi mịn PM2.5 nên nếu có dùng cũng khó đạt được hiệu quả. Mua máy lọc không khí cho yên tâm.
Ngày 1/10/2019, theo khảo sát của Đất Việt tại nhiều siêu thị tại Hà Nội, TP.HCM, lượng khách tới quan tâm về máy lọc không khí tăng đột biến trong những ngày gần đây.
Điều này bắt nguồn từ việc cơ quan chức năng xác nhận không khí ở Hà Nội và TP. HCM đang đứng trước nguy cơ ô nhiễm vượt quy chuẩn, ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe con người.
Theo thông tin từ Tổng cục Môi trường - Bộ TN&MT, kết quả đo được từ 13 trạm quan trắc tự động ở Hà Nội, trong đó có 1 trạm của Đại sứ quán Mỹ cho thấy, từ ngày 25-29/9, toàn bộ các trạm đều báo là chỉ số bụi siêu mịn PM2.5 vượt quy chuẩn Việt Nam.
PM2.5 là hạt bụi có đường kính 2,5 micro mét hoặc nhỏ hơn, tương đương 1/20 đường kính sợi tóc, là loại có ảnh hưởng đến sức khỏe vì chúng quá nhỏ, dễ dàng xuyên qua hệ thống lọc của hệ hô hấp để đi vào cơ thể.
Kết quả đo không khí thu được vào ngày 30/9 cho thấy TP. Hà Nội có chỉ số AQI cao nhất trên thế giới, còn TP. HCM đứng thứ 11.
Vẫn theo tổng cục, nhiều trạm báo rằng chỉ số chất lượng không khí (AQI) hàng ngày đã tăng cao "gần tới mức xấu", trong đó, riêng trạm của đại sứ quán Mỹ vào ngày 29/9 báo AQI lên đến 200, đồng nghĩa với "vượt mức xấu".
Tại TP. HCM, ô nhiễm không khí cũng đang ở mức báo động khi hiện tượng sương mù kéo dài bất thường so với những năm trước.
Chị Nguyễn Thị Kiên (Ba Đình, Hà Nội) cho biết: "Gia đình tôi hiện ở chung cư với không gian chật hẹp, trong khi không khí Hà Nội dạo gần đây rất ô nhiễm. Vì lo lắng cho sức khỏe của các con nên tôi phải đi tìm mua máy lọc về cho yên tâm".
Ông Trần Đức Thành (Đống Đa, Hà Nội) cho biết: "Trên thị trường có rất nhiều hãng với nhiều mức giá, khiến chúng tôi khó khăn trong việc lựa chọn. Không còn cách nào khác là tôi phải đến những siêu thị điện máy uy tín, mua những sản phẩm chính hãng với cả phù hợp với túi tiền của mình...".
Chị Đinh Thị Lâm - quản lý một siêu thị điện máy trên đường Khâm Thiên (Hà Nội) cho biết: "Năm trước, dòng sản phẩm này hầu như không bán trực tiếp mà chỉ bán online vài mẫu.
Năm nay do ô nhiễm tăng cao nên siêu thị nhập hàng về nhiều vì nhu cầu của người dân tăng đột biến. Trung bình mỗi ngày bên tôi tiếp nhận từ 5-7 lượt khách có nhu cầu mua sản phẩm trực tiếp, còn lượng khách đặt mua online trên website thì nhiều hơn, gấp 2-3 lần lượng khách đến cửa hàng do có những ưu đãi về giá khi mua online".
Sự thật khác về máy lọc không khí
Trao đổi với Đất Việt về vấn đề này, PGS.TS. Phùng Chí Sỹ - Giám đốc Trung tâm Công nghệ Môi trường cho biết, nguyên nhân lượng bụi mịn ở các thành phố lớn của Việt Nam vượt quá tiêu chuẩn cho phép đến từ giao thông (chiếm 60%), hoạt động của nhà máy (chiếm 30%) và sinh hoạt của con người (chiếm 10%).
Trong bối cảnh ô nhiễm không khí có khả năng kéo dài, ông Sỹ cho đây là điều đáng quan ngại và không còn cách nào khác là mỗi người dân phải tự bảo vệ lấy mình bằng cách dùng khẩu trang khi ra ngoài đường và trang bị máy lọc không khí trong nhà.
Máy lọc không khí liên tục báo tín hiệu không khí ô nhiễm (đèn màu cam) tại nhà chị Nguyễn Thị Kiên (Ba Đình, Hà Nội).
Tuy nhiên, PGS.TS Phùng Chí Sỹ cho biết, không phải loại máy lọc không khí nào cũng có thể lọc được loại bụi mịn siêu nhỏ PM2.5.
"PM2.5 là loại bụi có kích thước siêu nhỏ, để lọc được loại bụi này khỏi không khí thì cần tới những loại máy có màng lọc điện tử. Tuy nhiên, 80 - 90% loại máy lọc trên thị trường hiện nay là màng lọc cơ nên chỉ lọc được những loại bụi có kích thước lớn hơn. Mọi người cần hết sức thận trọng khi lựa chọn loại sản phẩm này" - ông Sỹ khuyến cáo.
Theo vị chuyên gia này, hiện nay có nhiều hãng sản xuất máy lọc không khí đưa ra những lời quảng cáo có cánh nhưng có thực sự hiệu quả hay không thì người sử dụng khó có thể biết.
PGS.TS Phùng Chí Sỹ nói: "Với loại bụi siêu mịn thì kể cả khi ở trong nhà chúng ta đóng kín hết các cửa thì bụi cũng có thể lọt qua. Chính vì thế, việc sử dụng máy lọc không khí cũng chưa chắc đã lọc được những loại bụi như thế này. Người dân nên tìm hiểu kỹ trước khi mua kẻo tốn tiền một cách vô ích".
Ngoài ra, ông Sỹ cho biết thêm, một số chung cư ở Hà Nội còn có chủ trương bơm khí tươi vào từng căn hộ để ứng phó với việc môi trường bị ô nhiễm. Điều này "rất buồn cười" vì không khí xung quanh ô nhiễm hết thì lấy đâu là khí tươi để bơm?
"Khí tươi là dạng khí sạch được hút từ nơi an toàn bơm vào vùng ô nhiễm để làm loãng không khí ô nhiễm. Nhưng hiện tại, cả vùng TP. Hà Nội đứng trước nguy cơ ô nhiễm thì lấy đâu ra khí sạch để bơm? Chả nhẽ sang bên Nhật Bản mua khí tươi về bơm tại Việt Nam?" - ông Sỹ nói.
Cũng bàn về vấn đề này, PGS.TS Trần Hồng Côn từ khoa Hóa, Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội, cho biết: "Chỉ số PM2.5 là chỉ số bụi, những hạt bụi nhỏ. Ở trong không gian nhà chật hẹp thì thường ít bụi, không khí cũng trong sạch và an toàn hơn ngoài đường.
Hơn nữa, máy lọc không khí chỉ là máy lọc các chất hữu cơ. Do đó, nếu mua máy lọc không khí thì cần cân nhắc do có phần lãng phí. Thay vào đó, người dân nên vệ sinh nhà cửa sạch sẽ và nếu có việc phải đi ra ngoài thì chuẩn bị những loại khẩu trang chuyên dụng để đảm bảo an toàn".
Theo Đất Việt
Việt Nam ô nhiễm, AirVisual đo chỉ số không khí thế nào? Ứng dụng AirVisual chỉ hiển thị chỉ số ô nhiễm không khí cao nhất của một trạm đo. Vì vậy, người dùng cần tra cứu kỹ khu vực gần nơi mình sinh sống để có cái nhìn chính xác hơn. Trong một tuần qua, thông tin Hà Nội là thành phố ô nhiễm không khí nhất thế giới khiến người dân hoang mang....