Loài rắn kỳ lạ hiếm khi vượt quá 60 cm, được người dân coi là “rồng sống”: Có cách phòng vệ rất đặc biệt

Đó là loài rắn nào?

Loài rắn kỳ lạ nhất thế giới

Giữa những cánh rừng ẩm tối của Đông Nam Á, nơi sương mù còn bám trên lớp lá mục, có một loài rắn kỳ lạ lặng lẽ trườn qua thảm rừng. Dưới ánh đèn pin của người dân đi rừng, lớp vảy lưng nổi gồ lên như gai rồng ánh bạc khiến nhiều người giật mình tưởng như gặp một sinh vật bước ra từ truyền thuyết.

Đó chính là rắn rồng ( Xenodermus javanicus ), một trong những loài rắn kỳ lạ nhất thế giới, từng được người dân địa phương gọi bằng cái tên giàu tưởng tượng: “rồng sống”.

Rắn rồng, một trong những loài rắn kỳ lạ nhất thế giới, từng được người dân địa phương gọi bằng cái tên giàu tưởng tượng: “rồng sống”.

Không giống bất kỳ loài rắn nào trong các khu rừng nhiệt đới, rắn rồng sở hữu ba hàng vảy nổi dọc sống lưng, tạo cảm giác như những chiếc gai của loài rồng trong huyền thoại. Theo A-Z Animals, lớp vảy này không chỉ cứng mà còn có dạng lởm chởm, khiến thân rắn luôn có vẻ sần sùi, dựng đứng khi ánh sáng chiếu vào.

Màu sắc của chúng thường là xám than hoặc đen, đôi khi ánh nâu, càng khiến ngoại hình thêm phần huyền bí. Đôi mắt tròn, hơi lồi cùng chiếc đầu nhỏ tạo cho chúng vẻ ngoài cổ xưa khá giống những loài bò sát thời tiền sử.

Rắn rồng sở hữu ba hàng vảy nổi dọc sống lưng, tạo cảm giác như những chiếc gai của loài rồng trong huyền thoại.

Dù ngoại hình dữ dằn, kích thước của rắn rồng lại khá khiêm tốn. Theo Animal Diversity Web (Đại học Michigan), loài này chỉ dài khoảng 40-50 cm, hiếm khi vượt quá 60 cm. Chính sự tương phản giữa vẻ ngoài giống rồng và vóc dáng nhỏ bé khiến sinh vật này càng trở nên hấp dẫn và khó lẫn.

Phân bố tại Đông Nam Á

Theo Reptile Database, phân bố của loài chủ yếu được ghi nhận tại các đảo lớn và vùng đất thấp ẩm ướt thuộc khu vực Đông Nam Á như đảo Java, Sumatra, Borneo và bán đảo Mã Lai.

Về việc có xuất hiện tại Việt Nam hay không, hiện tại các nguồn học thuật chính thức không xác định rõ phân bố tự nhiên của rắn rồng tại lãnh thổ Việt Nam. Trong cơ sở dữ liệu ReptileDatabase, Việt Nam không được liệt kê trong nơi đầu tiên loài được mô tả hoặc phân bố chính thức của loài này.

Việt Nam không được liệt kê trong nơi đầu tiên loài được mô tả hoặc phân bố chính thức của loài này.

Tuy nhiên, một số bài đăng không chính thức cho rằng loài này có thể xuất hiện ở phía bắc Thái Lan, Lào và Việt Nam. Nhưng vì chưa có công bố khoa học xác thực rộng rãi cho Việt Nam, nên cần xem đây là thông tin chưa được xác minh.

Tập tính: bí ẩn, lặng lẽ và rất khó gặp

Rắn rồng là loài bán ngầm. Theo Animalia, chúng thường ẩn dưới lớp lá mục, dưới đất ẩm hoặc gần bờ suối là nơi có nhiều ếch nhái, món ăn ưa thích của chúng.

Chúng hoạt động về đêm, hiếm khi ra ngoài vào ban ngày, và đặc biệt nhạy cảm với ánh sáng mạnh.

Rắn rồng thường ẩn dưới lớp lá mục, dưới đất ẩm hoặc gần bờ suối là nơi có nhiều ếch nhái, món ăn ưa thích của chúng.

Một đặc điểm thú vị được các nhà nghiên cứu ghi nhận: khi bị đe dọa, rắn rồng duỗi thẳng toàn bộ cơ thể, bất động như một khúc gỗ cũng là loại phản xạ phòng vệ giống như giả hóa đá, khác với việc cuộn mình hay bỏ chạy như các loài rắn khác.

Chính sự bí ẩn này khiến các nhà khoa học đánh giá rắn rồng là một trong những loài rắn khó quan sát nhất thế giới.

Mức độ quý hiếm – vì sao hiếm khi thấy?

Theo A-Z Animals và Animal-Pedia, số lượng rắn rồng trong tự nhiên được đánh giá là rất thấp. Dù chưa được IUCN xếp vào nhóm nguy cấp, nhưng loài này thường được coi là quý hiếm do đặc tính ẩn mình , khó khảo sát quần thể và môi trường sống đang bị thu hẹp.

Những mối đe dọa chính đối với rắn rồng xuất phát từ sự thay đổi nhanh chóng của môi trường sống. Việc mất rừng và chuyển đổi đất sang mục đích nông nghiệp khiến các vùng đất ẩm là nơi loài này phụ thuộc để sinh tồn ngày càng bị thu hẹp. Ô nhiễm nguồn nước tại các khu vực ruộng thấp, đầm lầy và ven suối cũng làm suy giảm nghiêm trọng các quần thể ếch nhái, vốn là nguồn thức ăn chính của chúng.

Dù chưa được IUCN xếp vào nhóm nguy cấp, nhưng loài này thường được coi là quý hiếm do đặc tính ẩn mình, khó khảo sát quần thể và môi trường sống đang bị thu hẹp.

Bên cạnh đó, rắn rồng còn đối mặt với áp lực săn bắt để phục vụ thị trường thú cảnh, đặc biệt từ năm 2020 khi hình ảnh rắn rồng lan truyền mạnh trên mạng xã hội khiến nhu cầu tìm mua loài vật độc lạ này tăng vọt.

Trong các hội nhóm quốc tế, rắn rồng từng bị săn lùng như loài thú cảnh độc lạ. Tuy nhiên, theo các chuyên gia bò sát, loài này rất khó nuôi, dễ chết khi thay đổi độ ẩm hoặc nhiệt độ, vì vậy việc bắt giữ làm suy giảm số lượng ngoài tự nhiên càng nguy hiểm hơn.

Vì sao người dân Đông Nam Á gọi chúng là “rồng sống”?

Theo báo The Jakarta Post và Thai National Parks, người dân địa phương tin rằng loài rắn có vảy nổi như rồng này mang ý nghĩa tâm linh, tượng trưng cho linh khí của núi rừng.

Nhiều vùng nông thôn tin rằng gặp rắn rồng là điềm báo may, vì chúng hiếm khi xuất hiện và cũng không gây hại cho con người (loài này không có nọc độc mạnh).

Điều thú vị là dù chỉ dài vài chục centimet, hình dáng độc đáo của rắn rồng lại khiến không ít người dân gán cho chúng hình ảnh “rồng sống” và là yếu tố khiến loài này được bao phủ bởi nhiều câu chuyện huyền bí.

Rắn rồng thường ẩn dưới lớp lá mục, dưới đất ẩm hoặc gần bờ suối là nơi có nhiều ếch nhái, món ăn ưa thích của chúng.

Trong thế giới bò sát phong phú của Đông Nam Á, rắn rồng là minh chứng cho việc thiên nhiên vẫn còn vô vàn bí ẩn chưa được giải mã. Ngoại hình lạ thường, lối sống kín đáo và sự quý hiếm khiến loài này trở thành một “viên ngọc” của rừng ẩm nhiệt đới.

Dù nhỏ bé, sự xuất hiện của chúng nhắc nhở con người về tầm quan trọng của những vùng đất thấp, ruộng lúa và rừng ngập ẩm nơi mà mỗi biến động nhỏ cũng có thể làm biến mất loài rắn kỳ lạ từng được ví như “rồng sống” của Đông Nam Á.