Loài nấm kỳ lạ: Chỉ mọc rộ 1 tháng, năm nào cũng sốt giá
Đây là loài nấm làm nên những món ngon, nên năm nào cũng sốt giá, nhất là đợt nấm mọc đầu mùa. Dù là nấu canh, nấu cháo, xào, kho hay nướng, nấm mối vẫn đứng vào hàng có đẳng cấp cao, mùi vị và chất lượng đều hơn hẳn các loài nấm khác.
Tháng 5 (âm lịch), những cơn mưa bắt đầu nặng hạt, nhưng hễ khi trời vừa mưa vừa nắng là dấu hiệu mùa nấm mối đã bắt đầu. Nhà nào có vườn rộng thì đi tìm kiếm. Nhà ai không có vườn thì cũng tìm ở “nhà người ta”, hay là những gốc cây cổ thụ bên đường.
Mà nấm mối cũng mọc “kỳ lắm”, bất kể nơi nào, không có địa chỉ cụ thể, khi thì gốc mít, gốc dừa, đôi khi mọc hoang ở bên đường, nhà có nền đất thì nó có thể mọc dưới giường ngủ… Nói chung, nơi nào có tổ mối là nấm mối có thể mọc lên.
Mỗi năm, nấm mối chỉ xuất hiện một đợt trong khoảng hơn một tháng, bắt đầu từ tháng 5 (âm lịch), sau những cơn mưa đầu mùa cho đến tháng 6 âm lịch, rộ nhất là thời điểm Tết Đoan Ngọ (mùng 5 tháng 5). Tuy nhiên, cũng có nơi nấm mọc sớm hoặc trễ hơn do thời tiết thay đổi bất thường.
Đây là món ngon, nên năm nào cũng sốt giá, nhất là đợt nấm mọc đầu mùa. Dù là nấu canh, nấu cháo, xào, kho hay nướng, nấm mối vẫn đứng vào hàng có đẳng cấp cao, mùi vị và chất lượng đều hơn hẳn các loài nấm khác.
Theo kinh nghiệm dân gian, nấm mối xuất hiện hằng năm là do các ổ mối nằm sâu dưới đất tiết ra một chất meo, khi gặp thời tiết thích hợp meo nấm sẽ phát triển thành nấm. Do đó mới gọi là nấm mối, nấm trời cho, có giá trị dinh dưỡng rất cao.
Có thể nói, nấm mối là “nữ hoàng” của các loại nấm. Nếu ai đã một lần ăn thì sẽ cảm nhận vị ngon của loài nấm “nữ hoàng” này.
Video đang HOT
Nấm mối có vị ngọt đặc trưng, cọng nấm giòn sần sật, khi thưởng thức sẽ không thể lẫn với loại nấm nào khác. Có thể nói, đơn giản nhất là cháo nấm mối, nấm mối xào lá cách và mướp, nấm mối xào nước cốt dừa…, ai ăn một lần cũng đều nhớ mãi cái mùi vị thơm ngon, ngọt…
Tôi còn nhớ, lúc còn nhỏ, nhà có nhiều ổ nấm mối ngoài vườn, sáng sớm ba mẹ thường dậy đi nhổ nấm về, vì đây là thời điểm cọng nấm vừa tách khỏi mặt đất, cọng nào cọng nấy “mập mạp, ú mềm”.
Ở quê, nhà nào cũng có vài cây lá cách, mấy dây bầu, dây mướp, mẹ thường hái đọt lá cách non, hái vài trái mướp xào chung với nấm. Bữa cơm sáng thật đơn giản nhưng ngon đến nao lòng.
Ở quê, vào mùa này, nếu nhà nào thu hoạch được nhiều nấm thì có thể dùng nấm mối làm nhưn đổ bánh xèo hoặc ướp muối ớt rồi quấn lá cách đem nướng trên bếp than hồng, chấm với nước mắm chua cay…, dù người khó tính cũng phải thừa nhận nấm mối nướng là món ngon “ăn hoài không đã”.
Thiên nhiên đã tặng cho người dân miền Tây loại đặc sản không thể trồng, mà chỉ có thể tìm thấy trong tự nhiên. Ngày nay, những khu vườn xưa không còn, thay vào đó là những vườn bưởi, thanh long bạt ngàn, nên sự hiện diện của nấm mối ngày càng hiếm.
Giá một ký nấm mối hiện dao động từ 600.000 – 1.000.000 đồng tùy vào chất lượng nấm búp hay nấm đã nở. Một người bạn của tôi cho biết: “Mỗi năm, vào mùa nấm mối, anh thường hay mua một ít để cả nhà cùng ăn, cho mọi người biết được vị ngon của nấm và để nhớ về một thời thơ ấu được tận tay đi hái và được ăn nấm từ trong vườn nhà – một cảm giác thú vị, không bao giờ quên”.
Có thể nói, đối với nhiều người, nấm mối chỉ đơn thuần là một loại nấm nhiều dinh dưỡng, thơm ngon, nhưng riêng tôi và những bạn bè cùng trang lứa thì nấm mối là tuổi thơ, là hoài niệm đi đến suốt cuộc đời.
Theo Hồng Lê (Báo Ấp Bắc)
Trời chưa sáng, đốt đuốc đi tranh tìm nấm mối
Ở quê tôi ngày trước thì quy ước nấm mọc ở vườn nhà ai là của nhà đó, nhưng cũng có người coi nấm là "của trời cho" nên lúc trời chưa sáng đã đốt đuốc vào vườn người khác tranh tìm nấm, vì nếu để đến sáng thì chủ vườn thu hoạch rồi...
Ở Đồng bằng sông Cửu Long, những ngày đầu tháng 5 âm lịch không khí trở nên nóng ẩm do trời cứ chợt mưa chợt nắng, là thời tiết báo hiệu nấm mối đang vào mùa đông ken...
Nấm mối khủng nặng tới 3,5kg. Ảnh: Internet
Nấm mối có tên khoa học là termitomyces albuminosa, được tạo thành do nước bọt của mối và các vi sinh vật trong đất. Người ta xem loại nấm này là quà của đất. Tuy nhiên, trong sinh hoạt hằng ngày hiện nay con mối đang bị mọi người xem là loại côn trùng gây hại luôn muốn tận diệt, nên mối dần dần ít đi trong thiên nhiên kéo theo nấm mối trở thành của hiếm có giá bán rất cao.
Tháng 5 âm lịch năm nay, dịp Tết Đoan ngọ ở các chợ lớn của TP Vĩnh Long không thấy bán nấm mối. Nghe đâu tại một vài chợ xã ở vùng có nhiều vườn cây ăn trái thỉnh thoảng có thấy bán loại nấm này nhưng giá mỗi ký gần cả triệu đồng. Đối với nhiều người, đó là cái giá có thể chấp nhận của những người xa quê muốn tìm lại một hương vị độc đáo của quê nhà....
Người sành ăn nấm mối chia chúng làm 2 loại: phổ biến nhất là "nấm đất" có mủ nấm màu xám của đất và thân trắng ngà, loại còn lại rất hiếm là "nấm nếp" toàn thân có màu trắng nền nã của nếp, cũng chưa thấy tài liệu phân tích loại nấm nào có chất lượng tốt hơn.
Thông thường trung bình một cây nấm mối cao khoảng 3- 5cm, chu vi mũ nấm từ 6- 8cm, ở nấm búp là 3cm. Tuy nhiên, thỉnh thoảng người ta vẫn phát hiện những tai nấm to bất thường. Ngày 6/6/2011, một người dân ở phường Lái Thiêu (TX Thuận An- Bình Dương) đã phát hiện một cây nấm mối thuộc hạng "khủng" ở vườn nhà nặng đến 3,5kg. Cây nấm này có chiều cao 50cm, đường kính gốc 40cm và ở phần ngọn sát mũ là 35cm, riêng phần mũ rộng đến 45cm.
Trong một trường hợp tương tự, ngày 12/8/2016 ông Nguyễn Văn Tư (xã Tân Bình, huyện Bắc Tân Uyên- Bình Dương) tìm được một cây nấm mối khác còn khủng hơn với trọng lượng lên đến 7kg. Do 2 cây nấm có trọng lượng không bình thường nên cả hai trường hợp người tìm được không dám chế biến thành thức ăn, chỉ để trưng bày cho mọi người xem.
Trong mùa nấm mối, đi tìm nấm là một việc rất thú vị. Người tìm được rất thích thú nên trong dân gian có câu "Ham như ham nấm mối!".
Nấm mối thường mọc ở những nơi có nhiều mối, nhất là quanh các gò mối và nơi nào nấm đã mọc thì y như năm sau nấm cũng sẽ mọc lại, chính vì thế các chủ vườn cây đều biết những nơi nấm thường mọc hàng năm nên dễ phát hiện nấm hơn những người lạ.
Điều thú vị là tại một địa phương có thời điểm nấm mối bỗng mọc rộ lên, một nhà phát hiện liền "báo động" cho nhà bên cạnh kéo nhau ra vườn tìm nấm. Có trường hợp cùng đi trên đường qua một nơi có nấm mối mọc nhưng có người phát hiện người thì không, nên ai đó nói đùa rằng người "nặng bóng vía" thì đừng tìm nấm mối (?).
Mới đây có một bài báo nói rằng thu hoạch nấm mối tốt nhất là lúc 4- 5 giờ sáng vì lúc đó nấm còn búp là lúc chất lượng tốt nhất. Điều này theo người viết là chưa chính xác, do nấm mối tại chỗ mọc còn búp hay đã nở xòe đều có ở tại nhiều thời điểm trong ngày, thu hoạch nấm cỡ nào và lúc nào là do người thu hái chọn.
Ở quê tôi ngày trước thì quy ước nấm mọc ở vườn nhà ai là của nhà đó, nhưng cũng có người coi nấm là "của trời cho" nên lúc trời chưa sáng đã đốt đuốc vào vườn người khác tranh tìm nấm, vì nếu để đến sáng thì chủ vườn thu hoạch rồi...
Nấm mối có thể dùng để chế biến nhiều loại thức ăn rất ngon do có hương vị đậm đà rất đặc trưng khó có loại nấm nào sánh bằng, đặc biệt là khi dùng chế biến những món chay. Nấm mối dùng để chưng xào hay kho, dùng độc lập hoặc phối hợp đều tốt...
Bánh xèo nấm mối hay cháo nấm mối chẳng cần thêm chút tôm hay thịt nào cũng ngọt "lủng nồi", đủ làm nhiều người xa quê nhớ mãi...Nấm mối là một trong những loại nấm quý hiếm do có hàm lượng dinh dưỡng cao và ngoài việc dùng chế biến nhiều món ăn đặc sản, nấm mối còn có tác dụng chống lão hóa và trị được một số bệnh, kể cả bệnh ung thư.
Theo lương y Dương Tấn Hưng, trong y học cổ truyền của nước ta cũng có nhiều bài thuốc có nấm mối dùng để bồi bổ cơ thể, tăng tuyến sữa, trị hạ huyết áp, tiểu đường, đánh tan sỏi mật và sỏi thận...
Theo một số thầy thuốc, cây nấm mối được xem là cây thuốc của phái nữ. Bác sĩ Christine Dzerko- chuyên gia nghiên cứu bệnh phụ nữ ở ĐH Austin Texas (Mỹ) từ các nghiên cứu đã kết luận: nấm mối có thể điều trị một số bệnh như ung thư tế bào máu, phổi, gan, đặc biệt là ung thư vú. Còn các nhà chế tạo mỹ phẩm Nhật Bản tại Osaka đã tạo ra được các sản phẩm từ nấm mối kết hợp với nha đam, bù ngót, bí đỏ trị được da bị dị ứng, chống nám da và ung thư da.
Theo Hồng Vân (Báo Vĩnh Long)
Loài nấm đắt đỏ: "Săn" ban đêm, không ở bẩn, tránh người "nặng vía" Nấm mối hoang dã là món ăn dân dã chỉ có ở... miền núi. Đây là 1 trong những loài nấm kỳ lạ nhất. Muốn "săn" phải đi vào đêm khuya; nấm này không mọc ở chổ bẩn và đặc biết "săn" nấm mối phải có duyên, người "nặng vía" không tìm thấy nấm... Nấm mối có vị ngọt, thanh, thơm, giàu chất...