Loài chim từng tuyệt chủng hoàn toàn nay đã xuất hiện lại

Một loài chim không biết bay đã tuyệt chủng 130.000 năm trước nhưng nay đã xuất hiện trở lại nhờ quá trình tiến hóa.

Chuyện diễn ra trên đảo san hô Aldabra (Ấn Độ Dương), nơi một loài chim thuộc họ gà nước đã tuyệt chủng cách đây khoảng 136.000 năm. Loài chim này có phần lông cổ trắng, kích thước tương tự một con gà và không biết bay.

Loài chim họ gà nước bất ngờ xuất hiện trở lại sau hàng trăm nghìn năm tuyệt chủng. Ảnh: Science.

Tổ tiên của loài chim có nguồn gốc từ Madagascar. Khi phát triển đông hơn, chúng bắt đầu di cư về miền đông châu Phi. Tại đây, nhóm chim di cư tiếp tục chia thành 3 hướng: bay qua châu Phi về phía tây, một số khác lên phương bắc, số còn lại bay về phía nam Ấn Độ Dương.

Tuy nhiên, nhóm đi về Tây Phi gặp phải nhiều loài thú ăn thịt nên không thể phát triển. Còn nhóm bay về phía nam hay bắc Ấn Độ Dương vì không đủ sức nên đã chết dọc đường.

Chỉ có nhóm bay về phía đông bắc sống sót và sinh sống trên các đảo Mauritius, Réunion và Aldabra.

Hầu hết loài thuộc họ gà nước đều biết bay, tương tự như các loài bản địa ở Madagascar. Tuy nhiên, môi trường sống trên đảo Aldabra gần như không có thú ăn mồi nên việc bay đi kiếm ăn hay tìm chỗ trú ẩn là không cần thiết. Đôi cánh của loài này cũng dần mất đi.

136.000 năm về trước, mực nước biển dâng cao khiến Aldabra bị nhấn chìm. Vì không thể bay nên toàn bộ loài này đều bị đại dương “nuốt chửng” cùng với hòn đảo. Tương chừng như đó là lần cuối cùng loài gà nước Aldabra tồn tại trên Trái Đất. Nhưng tạo hóa đã cho chúng cơ hội “hồi sinh” lần hai nhờ tiến hóa.

Cách đây vài nghìn năm, sau khi mực nước biển hạ xuống, Aldabra trồi lên trở lại, loài chim này lại một lần nữa “tái xuất”. Trên cùng một hòn đảo, chúng đã tiến hóa độc lập, hai lần riêng biệt cách nhau hàng trăm nghìn năm. Việc tiến hóa hai lần này được gọi là tiến hóa lặp lại.

David Martill, nhà cổ sinh vật học tại Đại học Portsmouth đã lý giải một số chim bản xứ ở Madagascar, là loài tổ tiên của gà nước Aldabra đã di cư lần nữa đến đảo san hô, và tiến hóa thành một loài họ gà nước khác.

Các mẫu hóa thạch chứng minh hai loài đã tiến hóa tương đồng nhau. Ảnh: CNN.

Các nhà nghiên cứu đã chứng minh được loài chim mới hoàn toàn giống với loài chim Aldabra đã tuyệt chủng bằng việc so sánh mẫu hóa thạch. Chúng đều có nguồn gốc là gà nước Madagascar và tiến hóa không còn cánh và mất khả năng bay.

Đây là trường hợp tiến hóa lặp lại cực kỳ hiếm trong tự nhiên. Và nó cũng là trường hợp duy nhất được ghi nhận với các loài chim.