Lo ngại “robot cá đuối” của Trung Quốc ở Biển Đông

Tháng 9, các nhà nghiên cứu Trung Quốc đã tiến hành thử nghiệm thiết bị dưới nước không người lái (UUV) mới nhất, với bề ngoài giống cá đuối nhằm cải thiện năng lực di chuyển trong môi trường biển và khiến giới phân tích lo ngại UUV này có thể được triển khai ở Biển Đông.

Theo bản tin kèm video clip trên Tân Hoa xã, UUV có màu vàng sáng, hình dạng giống cá đuối. Trong vụ thử nghiệm đầu tiên trong môi trường biển, các chuyên gia của Đại học Bách khoa Tây Bắc (NWPU) đã thả UUV xuống vùng biển gần quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam.

UUV bắt chước cá đuối

Loại UUV kiểu mới này được thiết kế bắt chước “hình dạng và chuyển động” của loài cá đuối. Nó có thể đập cánh và lượn trong môi trường biển như cá đuối thực thụ.

Tân Hoa xã giải thích rằng cá đuối là loài bơi lặn hiệu quả nhất trong các đại dương. Vì thế, UUV được thiết kế có tính linh hoạt và ổn định cao, lực đẩy hiệu quả, hạn chế được tiếng ồn trong quá trình di chuyển, đồng thời có tải trọng lớn. Thiết bị này nặng 470 kg, có thể lặn xuống độ sâu tối đa 1.025 m.

Thiết bị của Trung Quốc là một trong những ví dụ của cái gọi là mô phỏng sinh học, theo đó máy móc cơ khí, đặc biệt là các thiết bị không người lái, được thiết kế bắt chước các loài động vật trong tự nhiên nhằm tận dụng lợi thế của những loài này.

Nhà phân tích H.I. Sutton, cộng tác với trang USNI News , cho hay đa số dự án đang được triển khai trên thế giới thường dựa trên các hình mẫu của cá ngừ hoặc cá mập. Đây là hai loài cá di chuyển rất nhanh trong môi trường biển. Trong khi đó, Trung Quốc quyết định chọn cá đuối cho mô hình UUV, mà theo chuyên gia Sutton có lẽ phục vụ cho mục tiêu di chuyển đường dài.

Trước thông tin cho rằng UUV cá đuối hạn chế được tiếng ồn, hay nói cách khác là năng lực tàng hình cao, chuyên gia Sutton bác bỏ khả năng đó. Ông khẳng định thiết kế tàu hoặc thiết bị như loài cá sẽ êm hơn nếu cần phải thực hiện những nhiệm vụ tiếp cận bờ biển, theo trang Popular Mechanics .

Đại học Bách khoa Tây Bắc đứng sau dự án phát triển UUV cá đuối. Ảnh CHỤP TỪ CLIP TÂN HOA XÃ

Rô bốt quân sự ?

Tân Hoa xã không đề cập đến mục đích sử dụng UUV mới trong bản tin gần đây. Điều này khiến giới quan sát phải nêu lên một câu hỏi: liệu thiết bị cá đuối sẽ trở thành rô bốt quân sự trong tương lai?

Theo chuyên trang Popular Mechanics phân tích, UUV cá đuối được thiết kế để kết hợp tầm di chuyển, tải trọng và năng lực ngụy trang tự nhiên, biến nó thành phương tiện do thám của Trung Quốc tại quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam.

Cá đuối cũng là loài bản địa tại vùng biển của Việt Nam, vì thế sự hiện diện của một vật thể có hình dạng như loài cá này được cho sẽ hạ thấp nguy cơ bị phát hiện.

Trong khi đó, UUV cá đuối có thể cho phép Trung Quốc nắm được bản đồ thềm biển gần các căn cứ quân sự của những nước khác, xâm nhập các cơ sở quân sự, hoặc thu thập tín hiệu vô tuyến và điện tử cho mục tiêu tình báo.

Các chuyên gia phân tích phương Tây cũng tỏ ra cảnh giác khi dự án UUV cá đuối do Đại học Bách khoa Tây Bắc phát triển. Theo chính phủ Mỹ, đây là đại học quân sự Trung Quốc, can dự sâu các nghiên cứu và dự án của quân đội Trung Quốc, nhằm nâng cao năng lực quân sự của nước này.

Theo Viện Chính sách Chiến lược Úc, Đại học Bách khoa Tây Bắc là một trong nhóm “quốc phòng thất tử” của Trung Quốc. Thuật ngữ này dùng cho các đại học tham gia các dự án nghiên cứu và phát triển quân sự theo chỉ đạo của Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin Trung Quốc.