Lộ diện siêu Trái Đất màu đỏ rực giống trong phim “Star Wars”
Các nhà khoa học vừa phát hiện một siêu Trái Đất cực đoan với bề mặt thậm chí còn nóng hơn một số ngôi sao trong vũ trụ.
Siêu Trái Đất TOI-6713.01 nằm cách chúng ta khoảng 66 năm ánh sáng, sở hữu nhiều núi lửa đến nỗi bề mặt nóng chảy của nó tỏa ra một màu đỏ rực đáng sợ.
Một số nhà khoa học so sánh với hành tinh giả tưởng Mustafar, một thế giới dung nham trong phim “ Star Wars” (Chiến tranh giữa các vì sao), theo Space.com.
Siêu Trái Đất TOI-6713.01 có màu đỏ rực như hành tinh giả tưởng Mustafar – Ảnh đồ họa AI
Trong khi đó, TS Stephen Kane từ Đại học California ở Riverside (Mỹ), trưởng nhóm nghiên cứu, cho biết nó gần như mặt trăng Io của Sao Mộc, một thế giới có hàng trăm ngọn núi lửa phun trào suốt ngày đêm.
Tuy vậy, Io được coi là phiên bản “đã thuần hóa” của TOI-6713.01, bởi ngoại hành tinh này hoạt động núi lửa dữ dội hơn nhiều, khiến mọi nơi trên bề mặt của nó luôn ngập tràn dung nham đang nóng chảy.
Theo bài công bố nghiên cứu trên The Astronomical Journal, TOI-6713.01 là một hành tinh đá lớn hơn địa cầu 30% nên được gọi là siêu Trái Đất. Nó quay quanh ngôi sao mẹ HD 104067 chỉ mất 2,2 ngày Trái Đất mỗi vòng và ở khoảng cách chỉ 4,57 triệu km.
Hệ sao này còn có 2 thế giới khác, bao gồm một hành tinh đá nằm cách sao mẹ khoảng 15,8 triệu km và một hành tinh khí khổng lồ nằm cách sao mẹ khoảng 40 triệu km.
Video đang HOT
Cả ba khoảng cách nói trên đều là ngắn. Trong Thái Dương hệ, hành tinh trong cùng là Sao Thủ đã nằm cách Mặt Trời 46 triệu km ở điểm cận nhật và 69,82 triệu km ở điểm viễn nhật.
Giống như Sao Thủy, quỹ đạo của TOI-6713.01 có hình elip khá dẹt. Trong trường hợp của Sao Thủy, khoảng cách với Mặt Trời đủ xa để không thực sự bị ảnh hưởng nhiều bởi sự thiêu đốt lúc gần, lúc xa khi ở điểm cận nhật và viễn nhật.
Tuy nhiên, siêu Trái Đất “hỏa ngục” nói trên lại gần đến mức gần như “chạm mặt” với ngôi sao của nó, vì vậy chịu lực hấp dẫn rất lớn.
Tương tác hấp dẫn liên tục kéo căng hành tinh, xoắn phần bên trong nóng chảy, tạo ra hiệu ứng thủy triều cực đoan.
Chính hiện tượng này đã cung cấp nguồn năng lượng để các núi lửa trên TOI-6713.01 hoạt động liên miên.
Bề mặt nóng chảy của hành tinh lên tới 2.327 độ C, tức thậm chí còn nóng hơn nhiều ngôi sao trong vũ trụ.
Các nhà khoa học đã tìm ra hành tinh này khi gạn lọc kỹ lưỡng dữ liệu từ TESS, một “thợ săn ngoại hành tinh” của NASA, chuyên đi tìm kiếm các thế giới giống Trái Đất với hy vọng xác định một nơi có sự sống.
TOI-6713.01 chắc chắn không thể sống nổi, nhưng là một ví dụ cho thấy thế giới các ngoại hành tinh vô cùng phong phú và có nhiều dạng cực đoan ngoài sức tưởng tượng.
Tin liên quan
Phát hiện siêu Trái Đất kim cương có khả năng "tái sinh"
Siêu Trái Đất 55 Cancri e đã thách thức sự hung hãn của ngôi sao mẹ và xuất hiện thứ mà các nhà khoa học gần như không thể tin nổi.
Siêu Trái Đất 55 Cancri e là một "địa ngục" nằm trong hệ sao 55 Cancri, cách chúng ta 41 năm ánh sáng.
55 Cancri e đã được nhân loại biết đến nhiều năm nay, là một hành tinh đá có đường kính gần gấp đôi và khối lượng gấp 9 lần Trái Đất.
Nhưng đến nay, với khả năng quan sát vượt trội của siêu kính viễn vọng James Webb, các nhà khoa học Mỹ nhận ra đó có thể là một thế giới vô cùng dị thường.
Hành tinh 55 Cancri e quay rất gần quanh ngôi sao mẹ nóng bỏng - Ảnh đồ họa: NASA/ESA/CSA/STScl
55 Cancri e dày đặc đến mức các nhà khoa học suy luận ra rằng thành phần chủ yếu là carbon được nén thành kim cương.
Nhưng đó là một khối kim cương trơ trụi.
Tuy là hành tinh đá giống địa cầu, nhưng gần như 55 Cancri e không có khả năng nuôi dưỡng sự sống do nhiệt độ bề mặt lên tới 2.400 độ C.
Nó nằm cách sao mẹ chỉ 0,01544 lần khoảng cách Trái Đất - Mặt Trời và một năm ở đó chỉ bằng 17 giờ trên Trái Đất.
Điều này cũng dẫn đến việc hành tinh này bị ngôi sao mẹ tước hết bầu khí quyển.
Thế nhưng, phân tích các quan sát mới nhất của James Webb về 55 Cancri e, nhóm khoa học gia từ Viện Công nghệ California (Caltech - Mỹ) nhận thấy hiện tại siêu Trái Đất này lại... có khí quyển.
"Chúng tôi đã đo lượng khí thải nhiệt từ hành tinh đá này và phép đo cho thấy hành tinh này có bầu khí quyển đáng kể. Bầu khí quyển này có lẽ được tạo nên bởi sự thoát khí từ phần bên trong đá của 55 Cancri e" - TS Renyu Hu, đồng tác giả, nói với Space.com.
Như vậy, đây là lần đầu tiên các nhà khoa học hành tinh tìm thấy dấu hiệu về một "bầu khí quyển thứ cấp".
Đó là cách các nhà khoa học gọi bầu quyển thứ hai được tạo ra khi một hành tinh bị "bóc vỏ" trơ trụi thể hiện khả năng "tái sinh" ngoạn mục, trở lại là hành tinh được bao phủ bởi khí quyển như Trái Đất và đa số các hành tinh khác.
Theo các tác giả, chính bề mặt phủ đầy dung nham của siêu Trái Đất này đã đem lại khả năng "tái sinh".
Các loại khí hòa tan trong đại dương dung nham toàn cầu của 55 Cancri e, liên tục "sủi bọt" để tạo thành bầu khí quyển thứ cấp. Thành phần của bầu khí quyển thứ cấp phụ thuộc vào chất liệu đá bên dưới nó được tạo thành.
"Nếu đá có tính khử rất mạnh, nó cũng có thể tạo ra bầu khí quyển hydro-heli giống như bầu khí quyển sơ cấp. Nhưng nếu đá giống lớp phủ của Trái Đất hơn thì nước, carbon monoxide và carbon dioxide sẽ thống trị bầu khí quyển thứ cấp" - TS Hu cho biết.
Phát hiện này vẫn còn cần một số xác nhận nhưng tất cả đủ để cho thấy siêu Trái Đất này là một thế giới thú vị, hứa hẹn giúp nhân loại hiểu thêm về một loại hành tinh cực đoan, hiếm thấy trong vũ trụ.
Phát hiện siêu Trái đất có lớp khí quyển dày Một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Nature hôm 8/5 cho biết, một bầu khí quyển dày đã được phát hiện xung quanh một hành tinh lớn gấp đôi Trái đất trong một hệ mặt trời gần đó. Hành tinh đá này được coi là siêu Trái đất, hay còn gọi là 55 Cancri e, là một trong số ít hành...