Lần đầu tiên cây Lùng được cấp chứng chỉ FSC
Lợi ích của chứng chỉ FSC là giúp cho việc kiểm soát tài nguyên rừng và bảo vệ môi trường tốt hơn; thể hiện rõ sự quan tâm tới đời sống xã hội và kinh tế của con người
Lãnh đạo huyện Quế Phong (Nghệ An) trò chuyện, động viên các hộ dân trên địa bàn trồng, khai thác và quản lý rừng lùng một cách hiệu quả. Ảnh: Tá Chuyên – TTXVN
Ngày 1/7, tại huyện Quế Phong (Nghệ An), Trung tâm Nghiên cứu Lâm sản ngoài gỗ (Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam) phối hợp với UBND huyện Quế Phong tổ chức Hội thảo “Giới thiệu, công bố và đón nhận chứng chỉ FSC cho nhóm hộ tại huyện Quế Phong”.
Tham dự có đại diện Liên minh châu Âu tại Việt Nam, Tổ chức Oxfam tại Việt Nam, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, Tổng cục Lâm nghiệp, Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam, Tổ chức FSC tại Việt Nam, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nghệ An, Viện Quản lý rừng bền vững và Chứng chỉ rừng, UBND huyện Quế Phong (Nghệ An) và UBND huyện Quan Sơn (Thanh Hóa), một số doanh nghiệp và người sản xuất Lùng tại Việt Nam.
* Bước tiến cho ngành lâm sản Việt Nam
Ông Phan Văn Thắng, Giám đốc Trung tâm Trung tâm Nghiên cứu Lâm sản ngoài gỗ cho biết, chứng chỉ FSC là chứng chỉ được dùng cho các nhà quản lý rừng hay những nhà sản xuất các sản phẩm từ rừng đảm bảo được tiêu chí về phát triển bền vững, cân bằng được các giá trị bảo vệ môi trường (rừng) với lợi ích xã hội của các bên liên quan (nhà sản xuất, xã hội và người dân địa phương). Đồng thời, được cấp bởi Hội đồng quản lý rừng thế giới (Forest Stewardship Council) nhằm khuyến khích các hoạt động khai thác đi đôi với phát triển bền vững tài nguyên rừng, ngăn chặn việc khai thác rừng bừa bãi.
Lợi ích của chứng chỉ FSC là giúp cho việc kiểm soát tài nguyên rừng và bảo vệ môi trường tốt hơn; thể hiện rõ sự quan tâm tới đời sống xã hội và kinh tế của con người, nhất là người dân bản địa sinh sống trong khu vực rừng; giảm thiểu những lãng phí trong việc sử dụng
tài nguyên rừng không đúng cách; làm tăng giá trị của những mặt hàng và sản phẩm được công nhận bởi chứng chỉ FSC.
Việc được cấp chứng chỉ FSC cũng mở ra nhiều cơ hội cho nhóm nông hộ, nhiều doanh nghiệp lớn trong tỉnh Nghệ An nói riêng và các tỉnh có Lùng ở nước ta nói chung. Quế Phong là địa phương đầu tiên tại Nghệ An nhận chứng chỉ FSC, đ.ánh dấu bước tiến cho người khai thác rừng ở Nghệ An và ngành lâm sản Việt Nam.
Ông Phan Văn Thắng cho biết thêm, cây Lùng được gọi là cây “nữ hoàng” của các loại cây tre trúc ở Việt Nam, có giá trị kinh tế rất lớn, phân bố chủ yếu ở phía Tây của tỉnh Nghệ An, Thanh Hóa, Sơn La, Hòa Bình. Đây được coi là cây đặc hữu ở nước ta. Cây Lùng có đặc tính lóng dài, trong đó có những lóng dài tới 1,5m; cấu tạo sợi dài, mịn, trắng, rất phù hợp cho việc sản xuất các sản phẩm đồ thủ công mỹ nghệ cao cấp để xuất khẩu, đặc biệt là hàng mây tre đan.
Hơn 938 ha rừng lùng do 212 nhóm hộ dân tại xã Đồng Văn, huyện Quế Phong (Nghệ An) quản lý và khai thác đón nhận chứng chỉ FSC. Ảnh: Tá Chuyên – TTXVN
Từ khi Dự án “Phát triển bền vững và toàn diện chuỗi giá trị Tre và Nghêu ở Việt Nam” do Liên minh châu Âu tài trợ, được thực hiện bởi Oxfam và Trung tâm nghiên cứu Lâm sản ngoài gỗ ra đời đã chú ý đến cây Lùng của huyện Quế Phong (tỉnh Nghệ An) và huyện Quan Sơn (tỉnh Thanh Hóa). Dự án đưa vào thực hiện đã đem lại tác động rất lớn đối với phát triển bền vững rừng Lùng ở 2 tỉnh này, góp phần xóa đói giảm nghèo, nâng cao thu nhập cho người dân. Giá trị kinh tế từ cây Lùng đem lại cho người dân cao hơn so với các loài cây khác tại địa phương.
Video đang HOT
Một trong những mục tiêu quan trọng mà dự án đặt ra là làm thế nào để nâng cao, phát triển một cách bền vững chuỗi giá trị cây Lùng có chất lượng và hiệu quả cao, nâng cao được giá trị gia tăng của sản phẩm cũng như nâng cao giá trị các sản phẩm tre.
Từ những mục tiêu đó, Trung tâm nghiên cứu Lâm sản ngoài gỗ và các đơn vị liên quan đã tập trung nghiên cứu và tổ chức thực hiện để xây dựng hồ sơ đề nghị tổ chức FSC của thế giới đ.ánh giá và cấp chứng chỉ FSC cho cây Lùng.
* Nâng cao giá trị kinh tế
Ông Bùi Văn Hiền, Phó chủ tịch UBND huyện Quế Phong (Nghệ An) cho biết, huyện có diện tích đất lâm nghiệp 178.025,45 ha, diện tích có rừng 150.719,83 ha, độ che phủ rừng đạt 77,03%, người dân trên địa bàn chủ yếu sinh sống dựa vào sản xuất nông, lâm nghiệp.
Trước đây khi chưa được cấp chứng chỉ FSC và chưa được giao đất, người dân khai thác chưa đúng quy trình, làm ảnh hưởng đến chất lượng cây Lùng, thậm chí xuất hiện cả tình trạng khai thác chặt cả bụi, dẫn đến làm suy thoái cây Lùng.
Tuy nhiên, sau khi được giao đất và dự án ra đời, cấp chứng chỉ FSC, rừng Lùng được người dân bảo vệ và thực hiện các quy trình về phục hồi rừng và khai thác rừng bền vững. Trước đây cây lùng nhỏ và bị suy thoái, sau khi có dự án, người dân được hướng dẫn chăm sóc đúng quy trình nên cây Lùng đem lại giá trị kinh tế cao hơn rất nhiều so với trước.
Tính đến nay, dự án đã phối hợp hợp với chính quyền và các ban, ngành, bà con nông dân trên địa bàn huyện thành lập được 7 tổ, nhóm nông dân sản xuất, với 212 hộ thành viên, trên 898 nhân khẩu; trong đó, có hơn 60% thuộc độ t.uổi lao động.
Dự án đã tổ chức được các khóa tập huấn nâng cao năng lực và hỗ trợ kỹ thuật cho cán bộ địa phương, đặc biệt là các tổ, nhóm đăng ký tham gia để đạt được chứng nhận FSC cho cây Lùng với các hoạt đồng như: Bảo vệ, chăm sóc, phục tráng, khai thác và vệ sinh rừng Lùng bền vững hướng tới tiêu chuẩn FSC… Đồng thời, dự án hỗ trợ các hoạt đồng như: Thành lập các tổ, nhóm, tập huấn nâng cao nhận thức, kỹ năng hoạt động tập thể cho các thành viên, công tác quản lý và vận hành tổ, nhóm và hỗ trợ kỹ thuật theo tiêu chuẩn FSC.
Hơn 938 ha rừng lùng do 212 nhóm hộ dân tại xã Đồng Văn, huyện Quế Phong (Nghệ An) quản lý và khai thác đã đón nhận chứng chỉ FSC. Ảnh: Tá Chuyên – TTXVN
Ông Lương Đình Lân, Quản lý cấp cao Chương trình Sinh kế bền vững (Tổ chức Oxfam tại Việt Nam) cho biết, việc đạt được chứng chỉ FSC có ý nghĩa rất lớn cho cộng đồng địa phương và doanh nghiệp trong ngành tre. Rừng tre sẽ được quản lý và phát triển bền vững, FSC sẽ là giấy thông hành cho các sản phẩm tre của địa phương để xâm nhập vào các thị trường khó tính như châu Âu, Mỹ, Nhật Bản, mang lại thu nhập cao và bền vững hơn cho người dân, doanh nghiệp trong ngành tre. Việc đạt được chứng chỉ FSC thể hiện tính hiệu quả của dự án, nỗ lực của chính quyền địa phương, các doanh nghiệp và đặc biệt người dân địa phương.
Ông Bùi Văn Hiền, Phó Chủ tịch UBND huyện Quế Phong (Nghệ An) cho biết, đến nay vùng rừng Lùng nguyên liệu trên địa bàn huyện được cấp chứng FSC có diện tích 839,3 ha. Đại diện UBND huyện và Công ty Lâm sản Khánh Tâm cũng đã ký biên bản cam kết thu mua nguyên liệu đạt tiêu chuẩn FSC cho bà con trong vùng nguyên liệu được cấp chứng chỉ, qua đó nâng cao giá trị kinh tế từ 5 -10% so với trước.
Với những kết quả bước đầu đạt được, huyện Quế Phong cam kết trong thời gian tới sẽ tiếp tục đồng hành cùng doanh nghiệp và người dân tham gia dự án; thúc đẩy và chỉ đạo sát sao các ban, ngành, chính quyền các cấp tham gia có trách nhiệm và hiệu quả các hoạt động của dự án nhằm quản lý rừng Lùng bền vững, tăng năng suất và chất lượng rừng Lùng nói riêng, ngành tre nói chung.
Ông Bùi Văn Hiền cho biết thêm, trước mắt huyện sẽ chỉ đạo tích cực nhằm tiếp tục mở rộng diện tích rừng Lùng được cấp chứng chỉ FSC với diện tích trên 1.000 ha và có khoảng 2.600 nhân khẩu được hưởng lợi trực tiếp tự dự án./.
Đi tìm căn nguyên khiến nhà đầu tư chưa mặn mà với dự án PPP
Nhằm chia sẻ, thảo luận những vấn đề khó khăn trong quá trình xây dựng và vận hành dự án cao tốc theo mô hình BOT; qua đó, thực hiện rà soát và xây dựng báo cáo, đề xuất điều chỉnh đối với một số mẫu hợp đồng đối tác công tư; trong đó có hình thức BOT, sáng 21/6, tại Hà Nội, Trung tâm trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) phối hợp với Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cùng Cơ quan Phát triển Quốc tế của Hoa Kỳ (USAID) tổ chức hội thảo: "Tìm kiếm phương thức hợp tác công tư hiệu quả trong các dự án xây dựng và vận hành đường cao tốc theo mô hình BOT tại Việt Nam".
Theo đ.ánh giá của các chuyên gia, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (Luật PPP) có hiệu lực từ ngày 1/1/2021 đã khắc phục được 3 "căn bệnh nan y" của đầu tư công trong các công trình đầu tư theo PPP, đó là: Chậm tiến độ; đội vốn; chất lượng còn những nghi ngại. Tuy vậy, từ khi Luật PPP có hiệu lực, hình như phương thức này chưa đủ hấp dẫn các nhà đầu tư, mặc dù dư địa cho huy động nguồn lực xã hội tham gia đầu tư các dự án công cùng nhà nước còn rất lớn.
Tại buổi tọa đàm, PGS.TS Trần Chủng- Chủ tịch Hiệp hội Các nhà đầu tư công trình giao thông đường bộ Việt Nam (VARSI) đã đưa ra góc nhìn của các nhà đầu tư và cho biết vì sao hợp đồng PPP không hấp dẫn nhà đầu tư.
PGS.TS Trần Chủng cho rằng, vẫn còn những trở ngại chính cần sớm được tháo gỡ nhằm kích hoạt các hình thức hợp đồng dự án hạ tầng giao thông đường bộ theo phương thức PPP trong thời gian tới. Đó là, bình đẳng giữa Nhà nước và nhà đầu tư trong hợp đồng PPP; bài toán ngân sách; giải phóng mặt bằng; đa dạng hóa các hình thức hợp đồng PPP; áp dụng tiến bộ khoa học hướng tới phát triển bền vững.
Nêu cụ thể hơn về việc bình đẳng giữa nhà nước và nhà đầu tư trong hợp đồng PPP, PGS.TS Trần Chủng chỉ rõ, bản chất của phương thức đối tác công tư là nhà nước và các nhà đầu tư tư nhân cùng ký hợp đồng để phân chia lợi ích, rủi ro cũng như trách nhiệm của mỗi bên trong việc xây dựng công trình hay cung cấp một dịch vụ công nào đó. Như vậy, hai chủ thể này là đối tác bình đẳng theo pháp luật dân sự thông qua hợp đồng dự án. Tuy vậy, do Luật PPP không có điều nào quy định rõ về quyền và nghĩa vụ của hai chủ thể này.
Theo Luật PPP, "Cơ quan có thẩm quyền" được quy định tại khoản 1 Điều 5 là Bộ, UBND cấp tỉnh, cơ quan được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ thành lập. Trong hệ thống hành chính quốc gia, các cơ quan này là các cơ quan quản lý nhà nước. Trong vị thế là cơ quan quản lý nhà nước nhưng khi xuất hiện trong vị thế "đối tác" thì phương thức hoạt động vẫn mang đậm dấu ấn của cơ quan công quyền, cơ quan quản lý dẫn đến bất bình đẳng giữa cơ quan có thẩm quyền và nhà đầu tư theo nguyên tắc trong hợp đồng dân sự (hợp đồng dự án PPP).
"Thực tế, cơ quan có thẩm quyền luôn nghĩ mình có quyền quản lý và nhà đầu tư là đối tượng bị quản lý. Tâm thế của nhiều cơ quan quản lý nhà nước trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa nhưng vẫn chưa thoát ra hết được kiểu cách quản lý theo cơ chế "xin - cho" thời kỳ bao cấp", ông Trần Chủng nhìn nhận.
Cũng theo PGS.TS Trần Chủng, thời gian qua, việc không phân định trúng và đúng quyền, nghĩa vụ của hai chủ thể này trong hoạt động đầu tư theo phương thức đối tác công tư khiến cho kết quả của việc áp dụng phương này còn nhiều bất cập. Trong đó, sự mất bình đẳng giữa "nhà nước và nhà đầu tư" là nguyên nhân quan trọng không hấp dẫn các nhà đầu tư dẫn tới bầu không khí ảm đạm của môi trường đầu tư còn rất mới này.
Do đó, VARSI mong muốn hệ thống văn bản pháp luật sớm được nghiên cứu, bổ sung các quy định về quyền và nghĩa vụ của hai chủ thể này trong hoạt động xây dựng theo phương thức PPP và làm căn cứ xây dựng các hợp đồng trên nhằm bảo đảm nguyên tắc bình đẳng, tôn trọng quyền và lợi ích hợp pháp của các bên tham gia.
Cũng liên quan tới vấn đề này, PGS. TS Dương Đăng Huệ, Phó Chủ nhiệm Câu lạc bộ Pháp chế doanh nghiệp (Bộ Tư pháp) cũng nêu rõ một số hạn chế cơ bản của pháp luật trong lĩnh vực đầu tư theo phương thức đối tác công tư (chủ yếu là pháp luật về hợp đồng BOT); trong đó có bốn hạn chế cơ bản đang diễn ra trong thực tiễn và gây ra không ít khó khăn, vướng mắc cho các nhà đầu tư BOT, do đó, rất cần được các cơ quan nhà nước có liên quan nghiên cứu, tìm giải pháp khắc phục.
Một trong bốn hạn chế đó là tình trạng cơ quan ký hợp đồng lạm dụng vị thế, quyền lực của mình để ép doanh nghiệp dự án, nhà đầu tư chấp nhận yêu cầu của mình, kể cả những yêu cầu không phù hợp với quy định của pháp luật.
Theo PGS.TS Dương Đăng Huệ, một trong những đặc điểm rất quan trọng của hợp đồng dự án PPP; trong đó có hợp đồng BOT, là tính bất cân xứng trong địa vị pháp lý của các chủ thể tham gia hợp đồng này. Với tư cách là chủ thể đại diện cho nhà nước, nắm giữ quyền lực nhà nước, cơ quan ký kết hợp đồng thường có xu hướng lạm dụng vị thế của mình để đảm bảo cho mình có được những lợi thế hơn phía nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án trong việc giải quyết các vấn đề phát sinh trong quá trình ký kết và thực hiện hợp đồng dự án. Điều này tất nhiên là có thể gây bất lợi cho nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án.
Dẫn chứng cụ thể, PGS.TS Dương Đăng Huệ cho biết, trong quá trình đàm phán ký kết hợp đồng thực hiện dự án thành phần đầu tư xây dựng đoạn Cam Lâm - Vĩnh Hảo, thuộc Dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc-Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020, phía cơ quan nhà nước có thẩm quyền (một bên ký kết hợp đồng) đã yêu cầu liên danh nhà đầu tư chỉ được ký kết hợp đồng vay vốn với một loại chủ thể duy nhất là tổ chức tín dụng. Yêu cầu này đã không nhận được sự đồng tình của liên danh nhà đầu tư với lý do: Một là, trái với Luật Doanh nghiệp 2020 (khoản 3, Điều 7), theo đó doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế đều có quyền: "lựa chọn hình thức, phương thức huy động vốn"; hai là, trái với Luật PPP (khoản 5 Điều 3), theo đó: "Bên cho vay là tổ chức, cá nhân cho nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án PPP vay vốn để thực hiện hợp đồng dự án PPP".
"Để hoàn thành công trình dự án thì nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án có quyền sử dụng mọi cách thức hợp pháp để huy động vốn. Do đó, việc cơ quan ký kết hợp đồng yêu cầu liên danh nhà đầu tư không được ký kết hợp đồng với bất kỳ chủ thể nào khác ngoài tổ chức tín dụng để vay vốn là một việc làm trái với pháp luật, và do đó, không thể được chấp nhận", PGS.TS Dương Đăng Huệ chia sẻ.
PGS. TS Dương Đăng Huệ nêu kiến nghị nhằm khắc phục các hạn chế của pháp luật về hợp đồng trong lĩnh vực PPP. Một trong những kiến nghị đó là, mặc dù Luật PPP mới có hiệu lực hơn một năm nhưng thực tế cho thấy đã phát sinh nhiều vấn đề cần phải được tiếp tục nghiên cứu để giải quyết. Vì vậy, kiến nghị Quốc hội cần thực hiện hoạt động giám sát thực hiện Luật PPP theo quy định tại khoản 2 Điều 162 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Ngoài ra, trong khi chưa sửa đổi, bổ sung kịp thời luật và các nghị định, thông tư hướng dẫn, cần nghiên cứu, soạn thảo và ban hành mẫu hợp đồng dự án PPP; trong đó có mẫu hợp đồng dự án BOT để làm cơ sở cho các bên ký kết và thực hiện các loại hợp đồng này.
TS. Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch VIAC đ.ánh giá, sự ra đời của Luật PPP được kỳ vọng sẽ tháo gỡ nhiều vướng mắc, tạo niềm tin cho nhà đầu tư, thúc đẩy hợp tác công tư bền vững. Ở đây chúng ta cần nhấn mạnh rằng mô hình BOT không có lỗi và thực tế là BOT đang được sử dụng phổ biến để thu hút nguồn lực phát triển hạ tầng giao thông ở nhiều quốc gia trên thế giới.
"Chỉ cần chúng ta có các quy định, hướng dẫn đầy đủ; đặc biệt là các điều khoản hợp đồng mẫu BOT sẽ có tính hướng dẫn cả hai bên của quan hệ hợp tác công - tư, để hai phía có thể dựa vào đó cùng thương thảo xây dựng và tổ chức vận hành những dự án hợp tác hiệu quả cho cả phía nhà nước và nhà đầu tư tư nhân", TS. Vũ Tiến Lộc nêu quan điểm...
Mở ra cơ hội xuất khẩu trà Lai Châu sang Trung Đông, Bắc Phi và Nam Á Ngày 15/6, tại Hà Nội, Bộ Ngoại giao và UBND tỉnh Lai Châu phối hợp tổ chức Hội thảo "Tăng cường xuất khẩu sản phẩm trà của tỉnh Lai Châu vào thị trường Trung Đông, Bắc Phi và Nam Á". Quang cảnh Hội thảo. Ảnh: TTXVN Hội thảo được tổ chức bằng hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến với mục tiêu...
