Làm cách nào để phân biệt bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) và viêm phế quản mãn tính?

Khi đối mặt với cơn ho khan và khó thở kéo dài, bạn phân vân không biết mình bị phổi tắc nghẽn mãn tính hay viêm phế quản mãn tính?

1. Phân biệt khái niệm COPD và viêm phế quản mãn tính

Hiểu được khái niệm của từng bệnh sẽ giúp chúng ta phân biệt COPD và viêm phế quản mãn tính một cách tổng quát nhất.

- Viêm phế quản mãn tính: Viêm phế quản là tình trạng các ống phế quản bị viêm nhiễm, lớp niêm mạc hoặc màng nhầy của đường thở sẽ sưng lên và dày lên, tạo ra một lượng lớn chất nhầy dư thừa. Điều này khiến cho các ống phế quản bị thu hẹp và tắc nghẽn, luồng không khí lưu thông sẽ giảm đi và xuất hiện ho có đờm.

Viêm phế quản được chia làm 2 cấp độ là cấp tính và mãn tính. Viêm phế quản cấp tính thường do nhiễm trùng tạm thời và các chất kích thích phổi gây ra, phổ biến nhất là do các loại virus gây cảm lạnh và cúm.

Hầu hết các trường hợp viêm phế quản cấp tính sẽ khỏi trong vài ngày, mặc dù ho có đờm có thể kéo dài trong vài tuần. Trong khi đó, viêm phế quản mãn tính được định nghĩa là tình trạng ho có đờm kéo dài ít nhất ba tháng mỗi năm trong vòng 2 năm liên tiếp. Các ống phế quản liên tục bị kích thích và viêm.

Viêm phế quản mãn tính là một dạng của COPD do đó rất khó để phân biệt COPD và viêm phế quản mãn tính rõ ràng (Ảnh: Internet)

- COPD: Là thuật ngữ viết tắt của căn bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính. COPD là tình trạng đường thở bị viêm và tắc nghẽn mãn tính, không thể hồi phục hoàn toàn. Bệnh tiến triển từ từ và tồi tệ dần trong nhiều năm. Viêm phế quản mãn tính và khí phế thũng là hai dạng chính của COPD. Cần chú ý, viêm phế quản cấp tính không phải là COPD.

Như vậy, bản chất của viêm phế quản mãn tính là một dạng của COPD. Chúng có mối liên quan chặt chẽ với nhau. Điều này khiến cho việc phân biệt COPD và viêm phế quản mãn tính trở nên khó khăn.

2. Phân biệt COPD và viêm phế quản mãn tính qua các triệu chứng

Vì cùng là bệnh hô hấp liên quan đến phổi, gây tắc nghẽn đường thở, nên COPD và viêm phế quản mãn tính có khá nhiều triệu chứng tương đồng. Người bệnh cần cực kỳ chú ý mới có thể phân biệt COPD và viêm phế quản mãn tính.

2.1. Triệu chứng của bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính

- Ho dai dẳng kéo dài, thường ho có đờm vào buổi sáng.

- Thở khò khè.

Người bị phổi tắc nghẽn mãn tính thường thở khò khè (Ảnh: Internet)

- Khó thở, đặc biệt là khi vận động gắng sức.

- Có cảm giác đau thắt ở ngực.

- Lồng ngực hình thùng (đường kính lồng ngực chiều trước sau lớn hơn chiều ngang).

- Cơ thể mệt mỏi.

- Sốt nhẹ và có cảm giác ớn lạnh.

- Các triệu chứng COPD nặng có thể bao gồm: Khó thở đến mức không thể nói chuyện rõ ràng, da hoặc móng tay chuyển sang màu xanh xám, nhịp tim nhanh, tinh thần dễ rơi vào trạng thái lơ mơ,….

2.2. Triệu chứng của bệnh viêm phế quản mãn tính

- Ho có đờm là triệu chứng đặc trưng nhất của bệnh viêm phế quản mãn tính. Trường hợp nặng có thể ho ra máu.

- Thở khò khè.

- Khó thở, đặc biệt là khi vận động gắng sức.

- Tức ngực.

- Cơ thể mệt mỏi.

- Sốt, ớn lạnh.

COPD và viêm phế quản mãn tính có các triệu chứng khá tương đồng dễ gây nhầm lẫn (Ảnh: Internet)

Có thể nhận thấy, triệu chứng của bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính và viêm phế quản mãn tính khá là giống nhau. Bệnh nhân không nên dựa vào các triệu chứng để phân biệt COPD và viêm phế quản mãn tính, tự mua thuốc điều trị, có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.

3. Chẩn đoán phân biệt COPD và viêm phế quản mãn tính

Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính và viêm phế quản mãn tính đều là các căn bệnh về phổi, có nguyên nhân chủ yếu do hút thuốc. Vì vậy, khi chẩn đoán bệnh, bác sĩ thường bắt đầu bằng việc xem xét bệnh sử của bệnh nhân, hỏi về các triệu chứng, dùng ống nghe để nghe xem lúc thở có tiếng động lạ trong phổi hay không.

Sau khi khám lâm sàng, bác sĩ sẽ chỉ định thêm một số xét nghiệm bổ sung như: xét nghiệm chức năng phổi, xét nghiệm máu và xét nghiệm hình ảnh. Dựa vào các kết quả xét nghiệm, bác sĩ có thể kết luận chính xác căn bệnh mà bệnh nhân mắc phải.

Thực tế chỉ qua thăm khám lâm sàng, bác sĩ có thể chẩn đoán phân biệt COPD và viêm phế quản mãn tính. Nếu bệnh nhân bị COPD mà không phải viêm phế quản mãn tính thì sẽ có lồng ngực hình thùng, phế nang 2 phổi có tiếng rì rào, có thể xuất hiện thêm các dấu hiệu của suy tim như tím tái, phù chân,….

Tuy nhiên, để chẩn đoán phân biệt COPD và viêm phế quản mãn tính chính xác, bác sĩ sẽ đặc biệt chỉ định đo chức năng thông khí phổi. Nếu như ở bệnh nhân viêm phế quản mãn tính, chức năng thông khí phổi là bình thường. Thì ở bệnh nhân COPD, chỉ số thông khí phổi FEV1