Kỳ vọng và thách thức với Tổng thống trẻ nhất lịch sử Ecuador

Ông Daniel Noboa, 35 tuổi, đã trở thành Tổng thống trẻ tuổi nhất lịch sử Ecuador. Bên cạnh kỳ vọng, dự kiến ông sẽ đối mặt với nhiều khó khăn trong việc xoay chuyển tình hình an ninh bất ổn, bạo lực leo thang tại đất nước Nam Mỹ này.

Vòng hai của cuộc bầu cử Tổng thống Ecuador kết thúc ngày 15/10 (giờ địa phương), ông Daniel Noboa giành được hơn 52% tổng số phiếu so với gần 48% của đối thủ Luisa González. Ông González đã gửi lời chúc mừng đến đối thủ của mình sau khi kết quả được công bố. Như vậy, ông Noboa đã trở thành Tổng thống đắc cử trẻ tuổi nhất từ trước đến nay tại Ecuador. Ông Daniel Noboa sinh ngày 25/11/1987, là con trai của tỷ phú Alvaro Noboa – một trong những người giàu nhất Ecuador. Gia đình của ông Noboa sở hữu tập đoàn cùng tên, tập trung vào lĩnh vực xuất khẩu chuối, có văn phòng tại nhiều quốc gia trên thế giới.

Người ủng hộ ông Daniel Noboa và chân dung của ông trên đường phố Quito. Ảnh AP.

Tổng thống đắc cử của Ecuador có bằng quản trị kinh doanh từ Đại học New York, có 3 bằng thạc sĩ từ Đại học Harvard, Northwestern và George Washington. Ông Noboa tự thành lập công ty riêng vào năm 18 tuổi, sau đó tham gia vào hoạt động kinh doanh của gia đình. Xuất thân từ một gia đình thượng lưu tại Ecuador và là một “kẻ mới đến” trong chính trường, ông Daniel đã hiện thực hóa giấc mơ của cha mình, người từng 5 lần tranh cử Tổng thống Ecuador nhưng không thành công.

Trong chiến dịch tranh cử, ông Noboa cam kết sẽ tạo thêm việc làm, đặc biệt là dành cho giới trẻ. Sau khi giành chiến thắng, ông Noboa cảm ơn người dân Ecuador đã tin tưởng vào “dự án chính trị mới, dự án chính trị trẻ” của mình. Nhấn mạnh mục tiêu hàng đầu là “mang lại hòa bình cho đất nước, cải thiện giáo dục cho thanh niên, cung cấp việc làm cho những người đang tìm kiếm tại Ecuador”, ông Noboa cho biết, để đạt được mục tiêu đó, ông sẽ ngay lập tức bắt tay vào công việc “xây dựng lại một đất nước đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi bạo lực, tham nhũng và hận thù”.

Những người ủng hộ ông Noboa ăn mừng trên đường phố Guayaquil khi kết quả kiểm phiếu cuối cùng được công bố. Sinh viên Eduardo Chavez, 23 tuổi, bày tỏ: “Chúng tôi cần làn gió mới và Tổng thống của chúng tôi không nên lãng phí thời gian, phải nỗ lực hết sức để ngăn chặn tình trạng bất ổn”. Ông Noboa đã đưa ra quan điểm đặc biệt để thu hút giới trẻ bằng các sự kiện tại các trường đại học vào cuối chiến dịch. Khoảng 1/4 trong số 13 triệu người dân Ecuador có nghĩa vụ bầu cử ở độ tuổi từ 18 đến 29.

Các nhà phân tích cho rằng chiến thắng của ông Noboa ban đầu có thể được các nhà đầu tư coi là tích cực, nhưng triển vọng dài hạn sẽ phụ thuộc vào việc bổ nhiệm nội các của ông. Ông Noboa thành lập đảng của riêng mình, có tên Hành động Dân chủ Quốc gia, trước cuộc bầu cử. Dù đã giành được số ghế cao thứ ba trong cuộc bầu cử lập pháp vào tháng 8, tuy nhiên, đảng này chưa đủ mạnh để tự thành lập chính phủ. Đây có thể coi là “cơn đau đầu” lớn nhất của ông Noboa, khi chỉ có 10% nhà lập pháp tại Quốc hội Ecuador ủng hộ đảng của ông. Việc thiếu liên minh lãnh đạo cũng từng gây nhiều khó khăn cho chính quyền hiện tại của Tổng thống Guillermo Lasso trong việc thông qua các chính sách. Và thách thức này cũng sẽ chờ đợi vị Tổng thống đắc cử trẻ tuổi, theo Simon Pachano, chuyên gia tại Đại học Flacso ở Quito.

Cử tri tại Ecuador ngày càng quan ngại vì tình hình bạo lực ở quốc gia này. Giết người, bắt cóc, cướp bóc và các hoạt động tội phạm khác đã trở thành một phần của cuộc sống hàng ngày, khiến người dân Ecuador tự hỏi khi nào họ sẽ trở thành nạn nhân. Cuộc khủng hoảng an ninh tại Ecuador đã diễn ra từ lâu và lên đến đỉnh điểm hồi tháng 8 với vụ ám sát ứng cử viên tổng thống Fernando Villavicencio. Kể từ đó, không ít chính trị gia tại nước này đã bị giết hoặc bị bắt cóc, bom xe đã phát nổ ở nhiều thành phố, bao gồm cả thủ đô Quito, trong khi các tù nhân đã náo loạn trong các nhà tù.

Đầu tháng này, ít nhất 7 người bị coi là nghi phạm trong vụ sát hại ông Villavicencio đã bị giết trong nhà tù. Dưới thời của chính quyền hiện tại, số ca thiệt mạng do bạo lực đã tăng vọt, lên tới 4.600 vào năm 2022, mức cao nhất trong lịch sử đất nước và tăng gấp đôi tổng số vào năm 2021. Theo thống kê của Cảnh sát Quốc gia Ecuador, nước này ghi nhận 3.568 trường hợp tử vong do bạo lực trong nửa đầu năm 2023.

Nhiệm vụ càng khó khăn hơn với nhà lãnh đạo trẻ tuổi khi nhiệm kỳ của ông bị cắt ngắn. “Sẽ rất khó đối với ngay cả một vị tổng thống được chuẩn bị tốt nhất để có thể đảo ngược cuộc khủng hoảng an ninh ở Ecuador trong vòng 18 tháng – đó là một khoảng thời gian ngắn – và cả hai ứng cử viên đều không được chuẩn bị tốt nhất. Ông Noboa chắc chắn là không”, Will Freeman, nhà nghiên cứu về Mỹ Latinh tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại, bày tỏ. Nhiệm kỳ của tổng thống sắp tới sẽ chỉ kéo dài đến tháng 5/2025, tức là thời gian còn lại trong nhiệm kỳ của Tổng thống Guillermo Lasso.