Kỳ 1 Chiến tranh Mỹ Trung nếu bắt đầu sẽ ra sao?

Tạp chí National Interest của Trung tâm Quyền lợi Quốc gia Mỹ vừa cho đăng tải bài viết Asia’s Greatest Fear: A U.S – China War của tác giả Robert Farley nhằm phân tích các khía cạnh nếu xảy ra một cuộc chiến tranh giữa Mỹ và Trung Quốc. Một Thế Giới xin lược dịch:

Mỹ và Trung Quốc bị khóa chặt với nhau trong hệ thống thương mại quốc tế ở vành đai Thái Bình Dương. Nhiều người cho rằng điều này khiến một cuộc chiến giữa hai nước là điều không thể, nhưng một số người lại cho rằng chiến tranh có thể xảy ra.

Trong bài viết này, tôi ít tập trung vào các chi tiết hoạt động và chiến thuật của một cuộc chiến tranh Mỹ – Trung, để nói về mục tiêu chiến lược trước, trong và sau cuộc xung đột.

Một cuộc chiến tranh giữa Mỹ và Trung Quốc sẽ làm thay đổi một số khía cạnh địa -chính trị của khu vực Đông Á, nhưng cũng sẽ để lại nhiều yếu tố quan trọng không thay đổi. Bi kịch là, một cuộc xung đột giữa Trung Quốc và Mỹ có thể được nhớ đến như là “Cuộc chiến tranh Mỹ – Trung thứ nhất”.

15 năm trước, câu trả lời duy nhất cho câu hỏi “Làm thế nào một cuộc chiến tranh giữa Trung Hoa và Mỹ nổ ra?” là tranh chấp liên quan tới Đài Loan hay Triều Tiên.

Một tuyên bố độc lập của Đài Loan, một cuộc tấn công của Triều Tiên vào Hàn Quốc, hoặc một số sự kiện tương tự sẽ buộc Trung Quốc và Mỹ miễn cưỡng nhảy vào cuộc chiến.

Nhưng điều này đã thay đổi. Việc mở rộng các lợi ích và khả năng của Trung Quốc có thể khiến cho chúng ta hình dung các tình huống khác nhau, trong đó một cuộc xung đột quân sự trực tiếp giữa Trung Quốc và Mỹ có thể nổ ra.

Vẫn còn kịch bản về Đài Loan hay Triều Tiên, nhưng bây giờ còn có thể tranh chấp ở biển Đông và biển Hoa Đông, cũng như xung đột với Ấn Độ dọc biên giới Tây Tạng.

Yếu tố cơ bản là với sự tăng trưởng quyền lực của mình, Trung Quốc không còn hài lòng với hệ thống an ninh khu vực do Mỹ lèo lái và các cam kết liên minh của Mỹ với một loạt nước trong khu vực. Các yếu tố này càng giữ lâu bao nhiêu, khả năng chiến tranh sẽ lớn bấy nhiêu.

Với bất kỳ lý do gì kích hoạt nên, cuộc chiến sẽ không bắt đầu với một cuộc tấn công phủ đầu của quân đội Mỹ nhằm vào các hạm đội, máy bay và các căn cứ trên đất liền của Trung Quốc.

Hải quân – không quân Mỹ sẽ không đánh phủ đầu Trung Quốc

Mặc dù quân đội Mỹ rất muốn phá hủy khả năng đáp trả của Trung Quốc trước khi chúng tấn công vào các máy bay, căn cứ, tàu chiến của Mỹ, nhưng một kịch bản khiến tình hình chính trị leo thang là điều mà Mỹ không muốn.

Thay vào đó, Mỹ cần phải chuẩn bị để chịu đựng các cú đánh đầu tiên. Điều này không có nghĩa là Hải quân Mỹ (USN) và Không quân Mỹ (USAF) phải chờ đợi để tên lửa Trung Quốc rơi như mưa xuống đầu mình. Nhưng Mỹ gần như chắc chắn sẽ đòi hỏi một tín hiệu công khai, rõ ràng về ý định của Bắc Kinh khi để cho tình hình leo thang đến cường độ cao, trước khi họ cho bắt đầu tấn công Trung Quốc.

Quân Giải phóng nhân dân Trung Quốc (PLA) sẽ không cho phép Mỹ huy động rầm rộ một lực lượng để tiến hành một cuộc tấn công đầu tiên.

Thay vào đó, một cuộc khủng hoảng sẽ dần dần leo thang sau một vài sự cố, và cuối cùng khiến cho Mỹ bắt đầu triển khai từ từ một phần quân đội nhằm phát thông điệp đến Bắc Kinh rằng Washington đang thực sự chuẩn bị cho chiến tranh.

Các bước này sẽ gồm việc tăng cường vận chuyển, triển khai thêm quân từ châu Âu và Trung Đông đến châu Á, đồng thời di chuyển phi đội chiến đấu về phía Thái Bình Dương.

Vào thời điểm này, Trung Quốc sẽ cần phải quyết định xem có nên đẩy tình hình tới phía trước hay quay đầu lại.

Về mặt kinh tế, Bắc Kinh và Washington sẽ cùng áp đặt lệnh trừng phạt (các nỗ lực của Mỹ có thể sẽ liên quan tới nỗ lực đa phương), đóng băng tài sản của nhau, cũng như của những nước khác tham chiến.

Điều này sẽ làm tổn thương nền kinh tế và người tiêu dùng ở khu vực Thái Bình Dương và phần còn lại của thế giới. Sự đe dọa của chiến tranh sẽ làm phá vỡ mô hình vận chuyển toàn cầu, gây tắc nghẽn nghiêm trọng trong sản xuất công nghiệp

Các nước đồng minh của hai bên sẽ phản ứng thế nào?

Các nước đồng minh của Mỹ sẽ hỗ trợ các nỗ lực của nước này nhằm vào Trung Quốc phụ thuộc vào cách mà cuộc chiến nổ ra.

Nếu chiến tranh nổ ra có liên quan tới Triều Tiên, Mỹ có khả năng sẽ nhận được sự hỗ trợ của Hàn Quốc và Nhật Bản. Bất kỳ cuộc chiến tranh nào có nguồn gốc từ tranh chấp trên biển Hoa Đông nhất thiết phải liên quan tới Nhật Bản.

Nếu một sự kiện ở biển Đông dẫn tới chiến tranh, Mỹ có thể sẽ dựa vào một số nước ASEAN, cũng như có thể là Nhật Bản. Úc cũng có thể hỗ trợ Mỹ trong một loạt tình huống tiềm năng.

Trung Quốc phải đối mặt với một tình huống ít phức tạp hơn với các đồng minh. Bắc Kinh có thể mong đợi sự trung lập, bao gồm cả các chuyến hàng vũ khí và phụ tùng từ Nga, nhưng ít hơn.

Thách thức đầu tiên với các nhà ngoại giao Trung Quốc là duy trì tính trung lập của các đồng minh tiềm năng của Mỹ. Điều này sẽ liên quan đến nhiều vấn đề phức tạp, bao gồm sự bảo đảm về mục đích lâu dài của Trung Quốc, cũng như cho thấy sự tự tin về triển vọng chiến thắng của Trung Quốc

Triều Tiên là một vấn đề khó khăn hơn nhiều. Bất kỳ sự can thiệp nào từ phía Bình Nhưỡng đều có thể khiến Tokyo và Seoul tham gia chiến tranh. Và do đó Trung Quốc sẽ phải dành nhiều thời gian để kiềm chế Triều Tiên hơn là đẩy nước này vào cuộc xung đột.

(Theo National Interest)