Kính viễn vọng Webb chụp được siêu hố đen hình thành từ hơn 13 tỷ năm trước

Theo dõi VGT trên

Siêu hố đen hình thành từ hơn 13 tỷ năm trước nằm sâu bên trong thiên hà cổ CEERS 1019, gần với mốc vũ trụ hình thành sau vụ nổ Big Bang.

Đây là hố đen siêu nhỏ so với các hố đen vũ trụ khác từng được phát hiện.

Kính viễn vọng vũ trụ James Webb đã phát hiện ra một bất ngờ thú vị, một siêu hố đen nằm sâu trong một thiên hà chưa từng được khám phá trước đó.

Hố đen nằm sâu bên trong thiên hà CEERS 1019. Đây là một thiên hà cổ hình thành 570 triệu năm sau vụ nổ Big Bang, vì vậy mà ước tính hố đen này có t.uổi đời hơn 13 tỷ năm. (Theo lý thuyết, vụ nổ Big Bang xảy ra cách đây 13,8 tỷ năm, được xem là t.uổi của vũ trụ).

Theo Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA), hố đen này có khối lượng gấp 9 triệu lần mặt trời (Khối lượng của mặt trời lớn hơn Trái đất khoảng 333.000 lần).

Kính viễn vọng Webb chụp được siêu hố đen hình thành từ hơn 13 tỷ năm trước - Hình 1

Khối lượng của các hố đen có thể gấp hàng triệu lần cho đến hàng tỷ lần mặt trời. (Ảnh minh họa: NASA Goddard)

Theo NASA, kích thước siêu hố đen này nhỏ hơn bất kỳ hố đen nào từng tồn tại trong thuở hồng hoang của vũ trụ và từng được phát hiện bởi các kính viễn vọng khác. Các hố đen thông thường có khối lượng gấp 1 tỷ lần mặt trời và dễ phát hiện hơn nhiều do sáng hơn.

Video đang HOT

Không chỉ phát hiện chính xác siêu hố đen này, các nhà khoa học còn phát hiện ra hai hố đen khác gần đó dường như được hình thành khoảng 1 tỷ năm sau vụ nổ Big Bang và cũng rất nhẹ so với những hố đen khác cùng thời kỳ đó.

11 thiên hà mới cũng được ghi lại với bằng chứng từ kính viễn vọng Webb, trong dự án khoa học khảo sát sự tiến hóa vũ trụ do Đại học Texas dẫn đầu.

Khám phá bí ẩn thiên hà CEERS 1019

Kích thước tương đối nhỏ của hố đen tại trung tâm dải ngân hà CEERS 1019 là một bí ẩn đối với các nhà khoa học. Vẫn chưa rõ làm thế nào một hố đen nhỏ như vậy hình thành trong buổi đầu sơ khai của vũ trụ, bởi thời điểm này thường hình thành các giếng trọng lực lớn hơn nhiều.

Thiên hà CEERS 1019 có các thuộc tính thú vị, chẳng hạn như xuất hiện dưới dạng một chuỗi gồm 3 điểm sáng chứ không phải hình đĩa đơn lẻ như nhiều thiên hà khác.

Theo NASA, các thiên hà mới được phát hiện vẫn đang tạo ra những ngôi sao mới.

Nhà khoa học Seiji Fujimoto – một thành viên thuộc dự án Hubble của NASA tại Đại học Texas ở Austin đã phát hiện 11 thiên hà mới cho biết: “Webb là kính viễn vọng đầu tiên đã phát hiện ra thiên hà CEERS 1019. Tập hợp các thiên hà này cũng với các thiên hà xa xôi khác mà chúng ta có thể xác định trong tương lai có thể thay đổi hiểu biết của chúng ta về sự hình thành của các ngôi sao và sự tiến hóa của thiên hà trong suốt lịch sử vũ trụ.”

Các nhà nghiên cứu cũng lưu ý rằng hố đen trong thiên hà 1019 tạm thời là siêu hố đen đang hoạt động ở xa nhất được phát hiện. Theo NASA, cộng đồng thiên văn học đang đổ dồn đi tìm các hố đen khác ở xa hơn và có thể tìm ra trong vài tuần tới.

Hé lộ hình ảnh hố đen siêu khổng lồ ở trung tâm thiên hà

Mở rộng dựa trên những hình ảnh đầu tiên về hố đen, các nhà khoa học trên thế giới hôm 26/4 đã công bố bức ảnh đầu tiên cho thấy các sự kiện dữ dội diễn ra xung quanh một trong những hiện tượng độc đáo nhất trong vũ trụ.

Hé lộ hình ảnh hố đen siêu khổng lồ ở trung tâm thiên hà - Hình 1

Hình ảnh đầu tiên về hố đen trung tâm thiên hà M87 và cột sáng của nó. Hình ảnh này được chụp bởi Các quan sát thu được bằng các kính viễn vọng GMVA, ALMA và kính viễn vọng Greenland. Ảnh: R.-S. Lu (SHAO), E. Ros (MPIfR), S. Dagnello (NRAO/AUI/NSF)

Theo hãng tin Reuters, những hình ảnh này được công bố trên tạp chí khoa học Nature. Bằng cách sử dụng 16 kính viễn vọng tại các địa điểm khác nhau trên Trái đất để tạo ra một đĩa quan sát có kích thước bằng một hành tinh, các nhà khoa học đã chụp lại được hình ảnh một hố đen siêu khổng lồ đang trong quá trình hoạt động.

Nằm ở trung tâm thiên hà Messier 87, hay M87 cách Trái Đất khoảng 54 triệu năm ánh sáng, hố đen này có khối lượng gấp 6,5 tỷ lần khối lượng Mặt Trời của chúng ta. Một năm ánh sáng là khoảng cách ánh sáng đi được trong một năm, tương đương với 9.500 tỷ km.

Do sở hữu trọng lực mạnh tới nỗi ánh sáng cũng không thể thoát khỏi ảnh hưởng của nó, hố đen là một thực thể rất khó có thể quan sát được ngoài tự nhiên. Thay vào đó, các nhà khoa học chỉ có thể xác nhận sự tồn tại của nó thông qua ảnh hưởng tới môi trường xung quanh.

Những hình ảnh chụp hố đen khổng lồ ở trung tâm thiên hà M87 cũng có tính chất tương tự khi nó chỉ thể hiện bóng tối cùng một vòng vật chất sáng bao quanh hố đen. Nguyên nhân là do các vật chất tới từ bụi, đá và các hành tinh xung quanh bị hút vào hố đen trong khi môi trường trọng lực mạnh khiến các vật chất này cọ xát, nóng lên và phát sáng.

Trên thực tế, hầu hết các thiên hà lớn đều được xây dựng xung quanh các hố đen siêu khổng lồ. Một số hố đen không chỉ nuốt chửng các vật thể xung quanh mà còn giải phóng các cột hạt năng lượng cao kéo dài nhiều năm ánh sáng vào không gian, nhiều khi vượt ra ngoài chính thiên hà mà nó bắt nguồn.

Hình ảnh về hố đen tại trung tâm thiên hà M87 cũng cho thấy cơ chế tương tự. Tuy nhiên, hình ảnh này đặc biệt ở chỗ đây là lần đầu tiên toàn bộ hệ thống xung quanh hố đen được ghi lại trong ảnh. Nó cho thấy một vùng tối ở trung tâm, một vòng ánh sáng mờ bao xung quanh tựa như một chiếc bánh rán và một cột sáng tạo ra bởi plasma nóng. Plasma là trạng thái thứ 4 của vật chất sau các trạng thái rắn, lỏng, khí và nó là vật chất nóng đến mức một số hoặc tất cả các nguyên tử của nó bị phân tách thành các hạt hạ nguyên tử năng lượng cao.

Hé lộ hình ảnh hố đen siêu khổng lồ ở trung tâm thiên hà - Hình 2

Hình ảnh minh họa hố đen nằm ở trung tâm thiên hà M87. Ảnh: S. Dagnello (NRAO/AUI/NSF)

Nhận định về các hình ảnh này, nhà vật lý thiên văn Ru-Sen Lu thuộc Viện Khoa học Trung Quốc ở Thượng Hải và đồng thời là tác giả chính của nghiên cứu, cho biết: "Hình ảnh này lần đầu tiên nhấn mạnh mối liên hệ giữa dòng bồi tụ (vật chất bị kéo vào bên trong) gần lỗ đen siêu khổng lồ ở trung tâm thiên hà và nguồn gốc của cột sáng".

Trong khi đó, theo nhà vật lý thiên văn và đồng tác giả nghiên cứu Thomas Krichbaum từ Viện Radio Thiên văn học Max Planck tại Đức, nó giúp các nhà khoa học "hiểu rõ hơn về các quy luật vật lý phức tạp xung quanh các hố đen". Cụ thể, chúng bao gồm cách cột sáng được phóng ra hay tăng tốc cũng như cách dòng vật chất đi vào lỗ đen và dòng vật chất đi ra có liên quan với nhau như thế nào.

Chia sẻ niềm vui của mình với Reuters, nhà vật lý thiên văn và đồng tác giả nghiên cứu Kazunori Akiyama thuộc Đài quan sát Haystack của Viện Công nghệ Massachusetts cho biết: "Đây là điều mà các nhà thiên văn học và vật lý thiên văn vẫn luôn muốn thấy trong hơn nửa thế kỷ qua". Ông nhận định đây chính là "bình minh của một kỷ nguyên mới thú vị".

Cả 3 nhà khoa học Lu, Krichbaum và Akiyama đều là thành viên của dự án Kính viễn vọng Chân trời Sự kiện (EHT) - một dự án hợp tác quốc tế bắt đầu từ năm 2012 với mục tiêu quan sát trực tiếp môi trường xung quanh hố đen. Cho tới hiện tại, dự án EHT đã cung cấp được nhiều hình ảnh của 2 lỗ đen siêu khổng lồ. Hình ảnh được công bố vào năm 2022 của dự án này là về Sagittarius A - hố đen siêu khổng lồ nằm ở trung tâm dải Ngân Hà.

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Rùng mình với thứ nguyên vẹn 2.000 năm trong ngôi mộ cổ
08:19:21 27/06/2024
Lần đầu tiên chứng kiến quá trình hố đen thức giấc, nuốt chửng vật chất xung quanh
16:06:53 26/06/2024
Tại sao động vật ăn cỏ thường có mắt ở hai bên, trong khi động vật ăn thịt lại có mắt ở phía trước?
19:04:17 27/06/2024
Nghi ngờ gò đất lớn có kho báu, chuyên gia cho nổ mìn, khai quật suốt nhiều ngày đêm: Hơn 100 báu vật 1.700 năm t.uổi được tìm thấy
06:44:54 28/06/2024
Lộ diện "8 thế giới bị vùi lấp" của vũ trụ
21:09:05 26/06/2024
Hành trình tìm vật chất tối trên sao Mộc
21:59:34 27/06/2024
Phát hiện "báu vật" hơn 13 tỉ năm từ vòng cung Đá Quý Vũ Trụ
20:29:30 26/06/2024
Xác định 5 dấu hiệu của hành tinh có sự sống "cao cấp"
19:05:18 27/06/2024

Tin đang nóng

"Tiểu tam trơ trẽn nhất showbiz" hiện ra sao sau khi nhận 900 tỷ phí chia tay từ người tình tỷ phú?
07:32:07 28/06/2024
Mẹ tôi phát hiện bố ngoại tình chỉ nhờ một chiếc nĩa
07:33:17 28/06/2024
Hé lộ không gian đám cưới xa hoa của Midu - Minh Đạt: Cô dâu phải di chuyển bằng scooter vì quá rộng, thi công 4 ngày 4 đêm
06:31:24 28/06/2024
Cặp đôi Trung Quốc ôm hôn cháy bỏng trên giường làm khán giả "mất máu", nam chính tổng tài đẹp như xé sách bước ra
06:05:09 28/06/2024
Mỹ nhân là "báu vật" của showbiz đổi đời nhờ body n.óng b.ỏng, thành công cưới được "trai xấu" siêu giàu
07:35:50 28/06/2024
Lặn lội từ quê lên chăm con gái đẻ, mẹ tôi rơi nước mắt trước hành động của thông gia
07:44:35 28/06/2024
Lưu Tuấn Khiêm: Mỹ nam gây sốt từ 'Cửu Long thành trại' đến phim yêu đồng giới
06:04:02 28/06/2024
Định chi 50 triệu đi hưởng tuần trăng mật, cô hàng xóm sang chơi bĩu môi nói một câu mà mặt tôi nóng ran, đành hủy chuyến du lịch
08:23:24 28/06/2024

Tin mới nhất

Thi tốt nghiệp THPT đối đầu Euro

06:42:06 26/06/2024
Luyện thi trong không khí tưng bừng mùa Euro 2024, sĩ tử 2K6 đam mê bóng đá sẽ cực kỳ thiệt thòi so với bạn bè đồng trang lứa.

Phát hiện sinh vật lạ 550 triệu t.uổi ở Trung Quốc

18:15:12 25/06/2024
Sinh vật lạ lùng ở tỉnh Hồ Bắc - Trung Quốc thuộc về thời kỳ gọi là những năm bị mất , có thể giải thích sự tiến hóa ban đầu của động vật địa cầu.

Ảnh vui 25-6: Sĩ tử nạp kiến thức cho kịp thi tốt nghiệp THPT

17:10:09 25/06/2024
Giờ này mới nạp kiến thức thì vẫn kịp thi tốt nghiệp, mà kịp năm sau thôi , một người hài hước trêu.Những bứcảnh sau giúp mọi người giảm căng thẳng mệt mỏi sau ngày làm việc vất vả.

Loài cây 'ma cà rồng' đỏ như m.áu cực quý hiếm

06:53:26 25/06/2024
Theo mô tả của các nhà khoa học, cây ma cà rồng vô cùng hiếm gặp trong tự nhiên, chúng là một chi thực vật ký sinh, bám chặt vào rễ của thực vật chủ hút hết chất dinh dưỡng xung quanh rễ cây lân cận để tồn tại.

Ma mút biến mất bởi một 'kẻ tấn công' ngoài hành tinh?

06:50:06 25/06/2024
Manh mối từ 50 địa điểm trên toàn thế giới cho thấy Trái Đất đã gặp phải vật thể vũ trụ nguy hiểm vào đúng thời điểm loài ma mút bắt đầu biến mất.

Mê cung bí ẩn 4.000 năm t.uổi ở Hy Lạp

06:43:25 25/06/2024
Ngay khi tiếp cận hiện trường, nhóm nghiên cứu dẫn đầu bởi Bộ Văn hóa Hy Lạp phát hiện cấu trúc mê cung bao gồm 8 vòng đá đồng tâm, độ dày trung bình 1,4m.

Phát hiện sói cổ đại với hàm răng nguyên vẹn từ lớp băng vĩnh cửu sau 44.000 năm

21:48:05 24/06/2024
Các chuyên gia cho biết, con sói đực trưởng thành được tìm thấy ở sông Tirekhtyakh, quận Abyi của vùng Yakutia (vùng lạnh nhất nước Nga).

Chân dung chú chó xấu nhất hành tinh

21:19:51 24/06/2024
Chú chó giống Bắc Kinh tên Wild Thang đã bước lên ngôi vị cao nhất trong cuộc thi đẳng cấp chó xấu diễn ra tại Mỹ.

Tinh tinh hoang dã biết tìm cây thuốc để trị bệnh, trị thương

17:09:36 24/06/2024
Tinh tinh ăn rất nhiều loại thực vật nên việc hiểu là liệu chúng ăn loại cây nào đó do đói hay do tốt cho sức khỏe thật không đơn giản. Các nghiên cứu trong 2 thập kỷ qua đã cho thấy động vật có khả năng tự chữa bệnh.

Cá mập là "hung thần" biển cả, vì sao cứ thấy cá heo là tránh né?

16:51:47 24/06/2024
Không có lý do gì để con cá mập dừng lại. Tôi đã mất hơn 2 lít m.áu và bạn chỉ có khoảng 4,5 - 5 lít m.áu trong cơ thể. Tôi biết nó đang bơi vòng quanh mình và bắt đầu muốn từ bỏ mọi thứ , Richardson nói.

Phát hiện loài cá mới có răng người và "dấu hiệu ác quỷ"

13:46:01 24/06/2024
Loài cá mới được đặt danh pháp khoa học là Myloplus sauron, lấy ý tưởng từ con mắt của Sauron trong phim Chúa tể những chiếc nhẫn .

Phát hiện g.ây s.ốc ở thế giới giống Trái Đất nhất

22:42:51 23/06/2024
Nhóm nghiên cứu dẫn đầu bởi Viện Công nghệ Massachusetts (MIT - Mỹ) vừa phát hiện ra bằng chứng quan trọng cho thấy hồ và biển lớn trên mặt trăng Titan có thể đã được hình thành bởi sóng, y hệt những gì xảy ra trên Trái Đất.

Có thể bạn quan tâm

Cách nấu cá hú kho tộ mềm ngon, rục xương, đậm đà của mẹ đảm Sài Gòn

Ẩm thực

09:15:51 28/06/2024
Cá hú thuộc loại cá da trơn, thịt trắng, ngọt nên rất được nhiều người yêu thích và chế biến thành nhiều món ăn khác nhau như canh chua, đặc biệt là cá kho.

Cái kết cho tài xế cố tình 'thay áo' siêu xe để tránh bị phạt chạy quá tốc độ

Thế giới

09:12:10 28/06/2024
Chạy quá tốc độ và không dừng lại dù được cảnh sát ra hiệu, nam tài xế đã cố tình sơn lại chiếc siêu xe màu xanh lá thành màu xám để trốn tội.

Cảm giác thèm ăn liên tục khi mang thai có bất thường không?

Kiến thức giới tính

09:06:39 28/06/2024
Có nhiều phụ nữ mang thai luôn có cảm giác thèm ăn. Điều này có bình thường không và nên ăn gì để đáp ứng cảm giác thèm ăn một cách lành mạnh?

Tử vi ngày mới 12 cung hoàng đạo thứ 6 ngày 28/6: Kim Ngưu nên bước ra vùng an toàn, Ma Kết mất phương hướng

Trắc nghiệm

09:06:26 28/06/2024
Xem tử vi của 12 cung hoàng đạo trong ngày 20/4 về tài lộc, tình yêu, công việc. Hôm nay, Ma Kết cần có một biểu tượng thành công để noi gương, tránh

Chăm sóc tóc như Hằng Du Mục: Dùng dầu xả 2 lần, và không bao giờ đổ trực tiếp dầu gội lên da đầu

Làm đẹp

09:04:43 28/06/2024
Cùng với nhan sắc và vóc dáng, điều mà dân tình đặc biệt ấn tượng khi nghĩ đến Hằng Du Mục chính là suối tóc đen dài, bồng bênh của cô.

Công viên nước đạt kỷ lục châu Á sắp khai trương ở TP Sầm Sơn

Du lịch

08:57:37 28/06/2024
Công viên nước Sầm Sơn (Thanh Hóa) có những tổ hợp, đường trượt lần đầu tiên xuất hiện và đạt kỷ lục châu Á sẽ khai trương mở cửa đón khách vào chiều 30/6.

Hành trình truy bắt kẻ trộm vàng tại đền Bắc Lệ

Pháp luật

08:57:04 28/06/2024
Quá trình điều tra làm rõ, sau khi lấy trộm được 50 chỉ vàng và khoảng 5 triệu đồng t.iền mặt công đức tại đền Bắc Lệ, Thuấn đã di chuyển qua nhiều địa phương khác nhau như: Bắc Giang, Hải Dương, Hải Phòng, Nam Định

Thấy đồng nghiệp vỡ nợ, tôi về nhà truy hỏi vợ về tài sản tích lũy được, ngờ đâu cô ấy mang ra 6 cuốn sổ đỏ

Góc tâm tình

08:55:09 28/06/2024
Nếu tôi không phát hiện sớm, chắc có ngày bị vợ đá ra đường mới tỉnh ngộ. Thời gian yêu nhau tôi đã nhận thấy vợ là người chi tiêu tiết kiệm, mỗi lần bỏ ra một đồng mua cái gì cũng đắn đo cân nhắc cẩn thận.

Jiyeon (T-ara) nhất quyết không xuất hiện trong sinh nhật ông xã giữa lúc ầm ĩ tin ly hôn

Sao châu á

08:47:03 28/06/2024
Jiyeon bất ngờ dính tin đồn r.ạn n.ứt với Hwang Jae Gyun ngay từ đầu tháng 6 năm nay. Theo nguồn tin, nữ ca sĩ 9X không đón sinh nhật với chồng trong ngày sinh nhật 7/6

Sao Việt 28/6: Sam đẹp rạng ngời sau sinh, Thanh Lam trẻ trung bên bạn trai

Sao việt

08:40:29 28/06/2024
Diễn viên Sam đăng ảnh xinh đẹp sau khi sinh cặp thiên thần đáng yêu, NSND Thanh Lam khoe ảnh tình tứ bên bạn trai bác sĩ.

Sắc vóc n.óng b.ỏng của hotgirl sinh năm 2002 xác nhận chia tay Will

Người đẹp

08:37:56 28/06/2024
Linh Ka sở hữu sắc vóc nổi trội, gương mặt xinh xắn, thanh toát, ngọt ngào. Nàng hotgirl sinh năm 2002 này bước vào giới giải trí với hàng loạt những thị phi.