Kinh tế Trung Quốc, Ấn Độ đều ‘vỡ trận’ nếu xảy ra xung đột thương mại

Trung Quốc và Ấn Độ đều phải trả giá đắt nếu tranh chấp giữa hai quốc gia leo thang thành một cuộc chiến thương mại toàn diện.

Theo CNN, cuộc xung đột biên giới hồi tháng trước giữa Trung Quốc và Ấn Độ đã bắt đầu ảnh hưởng đến kinh tế và công nghệ hai nước. Nhưng hai quốc gia đông dân nhất thế giới sẽ còn chịu nhiều tổn thất nếu tranh chấp leo thang thành một cuộc chiến thương mại toàn diện.

New Delhi đã cho thấy nước này sẵn sàng gây áp lực kinh tế lên nước láng giềng sau cuộc đụng độ đẫm máu ở biên giới. Hồi tuần trước, hàng loạt lô hàng Trung Quốc không được thông quan vào Ấn Độ. Nhà chức trách của một bang ở Ấn Độ tạm ngừng các giao dịch trị giá hàng trăm triệu USD với Trung Quốc.

Đầu tuần, chính phủ Ấn Độ cấm cửa hàng chục ứng dụng di động, bao gồm các ứng dụng nổi tiếng của Trung Quốc như TikTok (ByteDance), WeChat (Tencent) và mạng xã hội Weibo. Mới đây, Weibo cho biết sẽ xóa tài khoản của Thủ thướng Ấn Độ Narendra Modi trong tuần này theo yêu cầu của chính phủ Ấn Độ.

Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi ngừng sử dụng mạng xã hội Weibo của Trung Quốc. Ảnh: Reuters.

Mây đen bao trùm nền kinh tế Trung Quốc

Bắc Kinh đã tỏ ra lo ngại. Ngày 30/6, các quan chức Trung Quốc cho biết “quan ngại sâu sắc” về lệnh cấm cửa hàng loạt ứng dụng tại Ấn Độ. Ngày 3/7, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc tuyên bố “hai nước nên hợp tác với nhau”.

“Trung Quốc đang thăm dò tình hình. Một cuộc chiến thương mại sẽ không mang lại lợi ích cho bất cứ nước nào”, CNN dẫn lời giáo sư Geethanjali Natara tại Viện Hành chính công Ấn Độ (IIPA) nhận định.

Trung Quốc từ lâu đã là đối tác thương mại quan trọng của Ấn Độ. Từ tháng 4/2019 đến tháng 3/2020, Ấn Độ mua 65 tỷ USD hàng hóa từ Trung Quốc, chiếm gần 14% tổng kim ngạch nhập khẩu, theo dữ liệu của chính phủ Ấn Độ. Trung Quốc cũng mua 16,6 tỷ USD hàng hóa từ Ấn Độ cùng thời kỳ.

Trung Quốc là đối tác thương mại lớn thứ hai của Ấn Độ, chỉ đứng sau Mỹ. Trong khi đó, hàng hóa xuất khẩu sang Ấn Độ chỉ chiếm 3% tổng hàng hóa xuất khẩu của Trung Quốc năm 2019. Năm ngoái, Ấn Độ là đối tác thương mại lớn thứ 12 của Trung Quốc.

Tuy nhiên, giới phân tích nhận định bất cứ cuộc chiến nào với quốc gia láng giềng châu Á sẽ khiến Bắc Kinh phải trả giá đắt. Nền kinh tế thứ hai thế giới đang chịu áp lực trên nhiều mặt trận, trong đó có việc đánh mất thiện cảm từ phương Tây do luật an ninh mới với Hong Kong và cách nước này xử lý đại dịch Covid-19. Thêm vào đó, Trung Quốc còn vật vã với nền kinh tế suy yếu trong quý I/2020 và tình trạng thất nghiệp gia tăng.

Phong trào tẩy chay hàng hóa Trung Quốc đang lan rộng tại Ấn Độ. Ảnh: The Hindu.

“Trung Quốc đang giữ thái độ cứng rắn trong cuộc tranh chấp lãnh thổ với Ấn Độ. Nhưng nước này không muốn một cuộc đối đầu”, Deng Yuwen, chuyên gia nghiên cứu tại Trung tâm Phân tích Chiến lược Trung Quốc, nhận định.

Giáo sư Nataraj của IIPA chỉ ra rằng Trung Quốc có khả năng không muốn gây nguy hiểm cho mối quan hệ với Ấn Độ. Bởi trên thực tế, nước này vẫn xuất khẩu hàng tỷ USD hàng hóa sang Ấn Độ mỗi năm.

“Các công ty Trung Quốc đã phải đối mặt với hạn chế thương mại từ Mỹ và một số quốc gia khác, trong khi họ đang dư thừa nguồn lực. Do đó, Trung Quốc sẽ không dễ bỏ qua một thị trường lớn như Ấn Độ”, bà Nataraj giải thích.

Tuy nhiên, theo chuyên gia Deng, chính quyền Trung Quốc bên ngoài vẫn tỏ ra cứng rắn với Ấn Độ về vấn đề tranh chấp lãnh thổ do áp lực từ dư luận trong nước.

Ấn Độ giận dữ
Giáo sư Nataraj nhận định Ấn Độ cũng thiệt hại đáng kể nếu quyết định mở cuộc chiến thương mại chống Trung Quốc. Giống nhiều quốc gia khác, nền kinh tế lớn thứ ba châu Á bị ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch Covid-19.

Sản xuất công nghiệp sụt giảm mạnh, ngành dịch vụ tê liệt. Theo dữ liệu công bố hôm hôm 3/7, hoạt động kinh doanh tại nước này vẫn vật vã trong suốt tháng 6.

Nhiều ngành công nghiệp tại Ấn Độ, bao gồm điện tử, dược phẩm và phần cứng công nghệ thông tin, phụ thuộc nhiều vào nhập khẩu, đặc biệt là từ Trung Quốc. Các công ty vận chuyển thừa nhận xung đột giữa hai quốc gia đã gây ra sự gián đoạn.

Trao đổi với CNN, DHL Express India cho biết họ phải “tạm ngưng nhận hàng nhập khẩu từ Trung Quốc đại lục, Hong Kong và Macau do sự chậm trễ của thủ tục hải quan”. Giáo sư Nataraj cho rằng làn sóng tẩy chay Trung Quốc sẽ ảnh hưởng ngắn hạn đến chuỗi cung ứng của mạng lưới sản xuất Ấn Độ. FedEx thừa nhận đang đối mặt với tình trạng tồn đọng và tắc nghẽn tại nhiều cơ sở.

Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng xung đột vẫn có khả năng leo thang. “Ấn Độ hiểu rằng Trung Quốc có thể trả đũa và Ấn Độ phụ thuộc vào hàng hóa Trung Quốc nhiều hơn. Nhưng sự phẫn nộ và giận dữ đang bao trùm đất nước này”, giáo sư Kanti Bajpai tại Đại học Quốc gia Singapore bình luận.

Đám tang của một trong số 20 binh sĩ Ấn Độ thiệt mạng được tổ chức tại làng Bhojraj, Gurdaspur, Punjab. Ảnh: Reuters.

Ít nhất 20 binh sĩ Ấn Độ đã thiệt mạng trong cuộc đụng độ với quân đội Trung Quốc ở biên giới tranh chấp trên dãy núi Himalaya. “Nếu cuộc đối đầu vẫn tiếp diễn, Delhi có thể tung đòn thương mại”, giáo sư nói thêm.

Để trả đũa, Bắc Kinh có thể trì hoãn tiếp cận thị trường Ấn Độ trong các lĩnh vực như dược phẩm và nông nghiệp, theo Rick Rossow, Chủ tịch Wadhwani tại Viện Nghiên cứu Chính sách Mỹ – Ấn Độ. Trung Quốc cũng có thể ngừng đầu tư mới vào Ấn Độ.

Đầu tư từ Trung Quốc đổ vào các startup và nhà máy Ấn Độ cũng là một vấn đề gây tranh cãi. Hồi tháng 4, chính phủ Ấn Độ tuyên bố đầu tư nước ngoài của những quốc gia có chung biên giới đất liền với Ấn Độ cần chịu sự giám sát kỹ lưỡng.

“Hậu quả kinh tế của những động thái này ban đầu có thể không đáng kể, nhưng tác động lớn hơn có khả năng xảy ra nếu Ấn Độ quyết định tách khỏi Trung Quốc và bảo đảm mối quan hệ chiến lược với các nước như Mỹ, Nhật Bản, Pháp và Australia”, Rossow nói thêm.