Kim ngạch xuất khẩu cá tra trong năm tháng giảm 39%
Do dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, khiến kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam giảm mạnh; trong đó xuất khẩu cá tra trong 5 tháng đạt 456 triệu USD, giảm tới 39% so với cùng kỳ năm ngoái.
Chế biến cá tra xuất khẩu của Việt Nam. (Ảnh: Vũ Sinh/TTXVN)
Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cho biết dịch COVID-19 diễn biến phức tạp và kéo dài tại nhiều quốc gia trên thế giới đã khiến kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam đến các thị trường chủ lực đều giảm mạnh, trong đó đặc biệt là mặt hàng cá tra có kim ngạch xuất khẩu trong 5 tháng đạt 456 triệu USD, giảm tới 39% so với cùng kỳ năm ngoái.
Dự báo ngành hàng cá tra có khả năng phục hồi hoàn toàn từ quý 3 tới.
So với cùng kỳ năm 2019, xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang Trung Quốc, EU, Hoa Kỳ… đều có sự giảm mạnh với mức hai con số.
Sự sụt giảm quá nhanh khiến cho các doanh nghiệp xuất khẩu cá tra phụ thuộc vào các thị trường này gặp rất nhiều khó khăn, đã tác động ngay tới sản xuất cá tra nguyên liệu.
Giá cá tra nguyên liệu tại các tỉnh thuộc Đồng bằng sông Cửu Long trong tháng qua chững ở mức thấp.
Sau kỳ nghỉ lễ 30/4-1/5 vừa qua, giá và lượng bắt cá của các công ty vẫn ổn định như trước nghỉ lễ, đạt quanh mức 18.000-18.200 đồng/kg đối với cá tra loại I (700-900g/con).
Nhu cầu bắt cá nguyên liệu trên thị trường duy trì ở mức thấp. Các công ty lớn hầu như không bắt cá ngoài mà chủ yếu đang bắt trong hệ thống liên kết, các công ty nhỏ, đơn vị gia công bắt cá ngoài rất ít.
Cho tới nay, nhu cầu nhập khẩu cá tra tại thị trường Trung Quốc, thị trường lớn nhất chiếm 22,5% tổng giá trị xuất khẩu cá tra đang phục hồi trở lại.
Video đang HOT
Dự báo, những gián đoạn trong chuỗi cung ứng do dịch COVID-19 chỉ mang tính nhất thời và các hoạt động xuất nhập khẩu dự kiến sẽ phục hồi sau khi dịch được kiểm soát.
Trung Quốc hiện đã kiểm soát được dịch cúm và hoạt động giao thương đang bắt đầu hồi phục. Hơn nữa, hàng tồn kho ở một số quốc gia nhập khẩu chính hiện ở mức thấp.
Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) nhận định với tình hình dịch COVID-19 còn diễn biến phức tạp tại các thị trường xuất khẩu lớn như Hoa Kỳ, EU, Brazil… nên xuất khẩu cá tra trong Quý II khó có thể thoát khỏi mức tăng trưởng âm.
Nếu quý 3 tới, tình hình dịch bệnh tại các nước đang là tâm dịch nằm trong tầm kiểm soát, hoạt động sản xuất, kinh doanh mở cửa trở lại, xuất khẩu cá tra mới có cơ hội phục hồi trở lại.
Để sớm lấy lại tăng trưởng của ngành hàng này, ông Trần Đình Luân, Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản cho biết ngành sẽ tăng cường kiểm soát điều kiện nuôi trồng thủy sản và chất lượng vật tư đầu vào; kiểm tra điều kiện nuôi trồng thủy sản và cấp mới/cấp lại mã số nhận diện ao nuôi theo quy định tại Luật Thủy sản.
Chế biến xuất khẩu cá tra đông lạnh để xuất khẩu. (Ảnh: Vũ Sinh/TTXVN)
Người nuôi, doanh nghiệp chế biến cần tham gia chuỗi liên kết, để sản xuất theo tín hiệu thị trường, tránh tình trạng dư nguồn cung cá nguyên liệu hoặc thiếu nguyên liệu phục vụ xuất khẩu.
Với vấn đề con giống cá tra, ông Trần Đình Luân cho biết để nâng cao chất lượng con giống, ngành sẽ chỉ đạo đơn vị chuyên môn tăng cường kiểm tra điều kiện và cấp giấy chứng nhận cơ sở sản xuất ương dưỡng giống cá tra; đầu tư nguồn lực cho nghiên cứu, chọn tạo giống cá tra có khả năng sinh trưởng, phát triển trong điều kiện nước mặn; tiếp tục phát tán đàn cá tra bố mẹ được nâng cao chất lượng di truyền cho các trại giống.
Để sản xuất kịp thời với tín hiệu thị trường, ngành thủy sản sẽ theo dõi sát diễn biến thị trường để ứng phó nhanh; đáp ứng các yêu cầu xuất khẩu của các quốc gia nhập khẩu để sẵn sàng xuất khẩu ngay khi có thời cơ. Các doanh nghiệp tìm kiếm thị trưởng mới, chuyển hướng thị trường xuất khẩu thay vì tập trung vào một số thị trường chính.
Ngành xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc điện tử đối với chuỗi xuất khẩu – nhà máy chế biển – cơ sở nuôi, ao nuôi đã được cấp mã số nhằm minh bạch thông tin. Hệ thống truy xuất điện tử này của doanh nghiệp chế biến có thể kết nối với hệ thống quản lý ao nuôi của cơ quan quản lý thủy sản.
Đặc biệt, mới đây Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã có quyết định ban hành “Chương trình kiểm soát an toàn thực phẩm cá và các sản phẩm cá bộ Siluriformes xuất khẩu sang thị trường Mỹ.”
Theo đó, kể từ ngày 5/7 tới, các cơ sở (tổ chức và cá nhân) nuôi, vận chuyển, g iết mổ/chế biến, bảo quản, xuất khẩu cá da trơn sang thị trường Hoa Kỳ; các cơ quan thẩm quyền liên quan đến việc kiểm soát điều kiện bảo đảm an toàn thực phẩm; thẩm định và chứng nhận cho lô h àng cá da trơn xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ và phòng thử nghiệm thực hiện phân tích, kiểm nghiệm các chỉ tiêu an toàn thực phẩm đối với cá da trơn xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ chính thức thực hiện theo các nội dung đã được quy định theo quyết định trên.
Thực hiện tốt những điều này sẽ giúp cá tra Việt Nam không chỉ rộng đường vào thị trường Hoa Kỳ và còn các thị trường khác, khi Bộ Nông nghiệp nước này đã công nhận hệ thống kiểm soát an toàn thực phẩm sản phẩm cá và cá da trơn bộ Siluriformes của Việt Nam tương đương với Hoa Kỳ./.
Xuất khẩu cá tra bao giờ thoát tăng trưởng âm?
Khi mà các thị trường đến nay vẫn còn bị ảnh hưởng của Covid-19 thì tăng trưởng âm của xuất khẩu cá tra là khó tránh khỏi. Nhưng ít ra các doanh nghiệp trong ngành hàng cá tra cũng cần soi lại điểm yếu của mình nhằm phục hồi tốt hơn.
Đánh giá từ chuyên viên phân tích thuỷ sản cho thấy giá trị xuất khẩu (XK) cá tra của CTCP Vĩnh Hoàn (VHC) -một trong những doanh nghiệp (DN) XK cá tra dẫn đầu của Việt Nam,đang có những dấu hiệu tích cực sau các tác động của dịch Covid-19.
Quý II còn nhiều khó khăn
Như với thị trường EU, XK cá tra của VHC trong 4 tháng đầu năm nay tăng mạnh 26% so với cùng kỳ năm ngoái và đạt 414 tỷ đồng. Hoặc như với Trung Quốc sau khi mở cửa lại thị trường đã giúp giá trị XK của VHC sang thị trường này hồi tháng 4 tăng 8% so với tháng 3, đạt 43 tỷ đồng.
XK cá tra trong quý II được dự báo khó thoát khỏi mức tăng trưởng âm.
Đây được cho là những tín hiệu tích cực khi các thị trường khác của VHC cũng được hy vọng sẽ sớm mở cửa trở lại, dù giá trị XK trong 4 tháng đầu năm sang thị trường Trung Quốc vẫn giảm 48% so cùng kỳ năm ngoái.
Trong khi đó, ở một DN XK cá tra khác là Công ty Xuất nhập khẩu Thủy sản Cửu Long An Giang (ACL), ở đại hội cổ đông thường niên năm 2020 vừa tổ chức có cho biết năm nay đặt kế hoạch doanh thu thuần giảm 5% còn 1.350 tỷ đồng và lợi nhuận trước thuế là 75 tỷ đồng, giảm 53% so với năm 2019.
Theo báo cáo quý I/2020, ACL ghi nhận lợi nhuận sau thuế chỉ còn 1 tỷ đồng, giảm đến 98% so với cùng kỳ do ảnh hưởng lớn bởi dịch Covid-19 khiến sản lượng XK cá tra sang các thị trường giảm sâu.
Trước những khó khăn thị trường quốc tế do ảnh hưởng bởi Covid-19 từ đầu năm đến nay khiến lợi nhuận lao dốc, đa phần các DN XK cá tra hàng đầu đều đặt ra mục tiêu lợi nhuận trong năm nay sụt giảm 40% - 60% so với năm ngoái.
Nhận định mới đây từ chuyên viên phân tích của Hiệp hội Chế biến và XK thuỷ sản Việt Nam (Vasep) rất đáng chú ý khi cho rằng với tình hình dịch bệnh Covid-19 còn diễn biến phức tạp tại các thị trường XK lớn như Mỹ, EU, Brazil..., XK cá tra của Việt Nam trong quý II/2020 khó có thể thoát khỏi mức tăng trưởng âm.
"Nếu quý III, tình hình dịch bệnh tại các nước đang là tâm dịch nằm trong tầm kiểm soát, hoạt động sản xuất, kinh doanh mở cửa trở lại thì XK cá tra mới có cơ hội phục hồi trở lại", chuyên viên của Vasep dự báo.
Quan sát ở thị trường chủ lực cho ngành hàng cá tra, đơn cử như Trung Quốc (chiếm 22,5% tổng giá trị XK cá tra), sau khi mở cửa lại hoạt động sản xuất hậu Covid-19, người dân nước này vẫn còn tâm lý lo sợ khi ăn bên ngoài hoặc nhiều nhà hàng còn đóng cửa sau đại dịch, sức tiêu thụ tại kênh này chậm do người mua chủ yếu qua hệ thống trực tuyến hoặc siêu thị. Một số khách hàng Trung Quốc cũng đề nghị giảm giá mua.
Chờ năng lực phục hồi
Ngoài Trung Quốc, các DN XK cá tra vẫn đang thấp thỏm khi các thị trường khác vẫn còn bị ảnh hưởng của Covid-19. Chính vì vậy, nhiều ý kiến cho rằng ít nhất hết quý II/2020, tổng giá trị XK cá tra tại hầu hết các thị trường lớn đều chưa thể vượt lên mức tăng trưởng dương so với cùng kỳ năm trước.
Dự báo thời gian tới, VHC cho răng hoat đọng XK sang Trung Quôc se phuc hôi hoàn toàn vào tháng 6/2020, trong khi hoat đọng XK sang My se giam trong quý II/2020, sau đó phuc hôi trong 6 tháng cuôi nam.
Không chỉ với các DN XK cá tra, thông tin về tình trạng chung của các DN hiện nay trong vấn đề đơn hàng và XK thuỷ sản, ông Trương Đình Hoè, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Vasep, cho biết các đơn hàng vẫn được giao theo hợp đồng đã ký chỉ chiếm khoảng 50%. Tỷ lệ các đơn hàng bị khách yêu cầu tạm hoãn và tỷ lệ các đơn hàng bị khách yêu cầu dừng hoặc hủy khá cao trong đợt dịch, lần lượt 20-40% và 20-30%.
Đối với các đơn hàng cho quý II và quý III/2020 thì việc ký các đơn hàng mới cũng khó khăn, đặc biệt tại các nhóm thị trường chính như Mỹ, Nhật, EU. Thị trường Trung Quốc hồi phục sớm hơn và đang có các chuyển biến tích cực.
Không ít DN vừa và nhỏ gần như không có các đơn hàng mới trong quý II và quý III/2020, một số DN có được đơn hàng mới nhưng với sản lượng không nhiều.
Chưa kể, theo ông Hoè, nhiều khách hàng nước ngoài yêu cầu lùi thời gian thanh toán tới vài tháng, thậm chí yêu cầu phải giảm giá sâu các lô hàng đã nhận trước đó. Điều này khiến các DN không xoay vòng được vốn để thanh toán các khoản vay với ngân hàng và nhiều chi phí phải trả khác (lương, nguyên liệu - vật tư đầu vào, thuế - phí...).
Có thể thấy, để XK cá tra thoát tăng trưởng âm là bài toán không đơn giản. Bản thân các DN ngành hàng này muốn xoay chuyển cũng không dễ dàng dù cho họ đang cô găng đây manh san xuât các san phâm có giá trị gia tăng cao với các san phâm tư cá tra nhằm đem lai biên lơi nhuạn 40-60%, so vơi trung bình 10% các san phâm truyên thông. Tuy vạy, vơi ngành cá tra thì san phâm chê biên đon gian, đông lanh phi lê vân chiêm hon 90% ty trong.
Khi mà XK cá tra vẫn còn ảnh hưởng bởi Covid-19, muốn thoát tăng trưởng âm thì không chỉ trông chờ thời điểm dứt dịch mà còn cần khắc phục các điêm yêu cố hữu của các DN XK cá tra trong việc phát triên san phâm có giá trị tăng cao, xây dưng thuong hiẹu và làm thi truơng, cũng như có sự hỗ trợ về nguồn vốn để có năng lực phục hồi tốt hơn trong thời gian tới.
Tín hiệu đáng mừng trong xuất khẩu cá tra thời hậu Covid-19 Một thời gian dài ảnh hưởng của dịch bệnh, người nuôi và các doanh nghiệp chế biến xuất khẩu cá tra tại ĐBSCL phải xoay xở bằng mọi cách. Năm 2019 và những tháng đầu năm nay, nhất là khi dịch bệnh Covid-19 bùng phát, thị trường xuất khẩu mặt hàng cá tra phi lê sụt giảm mạnh; giá cá tra nguyên liệu...