Kim ngạch thương mại giữa Nga và quốc gia láng giềng khăng khít của Mỹ cao kỷ lục
Bất chấp chiến dịch trừng phạt tăng cường của Mỹ và đồng minh nhằm bóp nghẹt hầu hết hoạt động thương mại của Nga, Moskva không chỉ tái định hướng thành công hoạt động xuất khẩu ra khỏi phương Tây mà còn bắt đầu giành được các thị trường mà phương Tây đã đ.ánh mất.
Thép chiếm khoảng 51% giá trị hàng hóa Nga nhập khẩu vào Mexico. Ảnh: Sputnik
Dẫn số liệu thống kê chính thức của Viện Thống kê và Địa lý Quốc gia Mexico (INEGI), kim ngạch thương mại của Nga với quốc gia Bắc Mỹ đã đạt mức cao kỷ lục mới.
Theo dữ liệu, kim ngạch thương mại giữa hai nước đã tăng 17% so với cùng kỳ trong tháng 6, đạt tổng cộng 324 triệu USD, mức cao nhất từng được ghi nhận. Hàng nhập khẩu Nga vào Mexico chiếm 322 triệu USD trong tổng kim ngạch, trong đó xuất khẩu hàng Mexico sang Nga chiếm khoảng 2 triệu USD.
Mặc dù chi tiết hàng hoá nhập khẩu không được công bố nhưng theo dữ liệu của Liên hợp quốc, thép chiếm khoảng 51% giá trị hàng hóa Nga nhập khẩu vào Mexico, phân bón chiếm 31%. Nhôm, máy móc, gỗ và sản phẩm gỗ chiếm lần lượt là 5, 0,9 và 0,65%. Về phần mình, Nga nhập khẩu cà phê, trà, gia vị và nhiều loại đồ uống, cả có cồn và không cồn, từ Mexico.
Tổng thương mại giữa Nga và Mexico trong nửa đầu năm 2023 đạt 1,25 tỷ USD, trong đó xuất khẩu của Nga sang quốc gia Bắc Mỹ này chiếm khoảng 1,22 tỷ USD trong tổng kim ngạch.
Video đang HOT
Mặc dù thành tích vẫn còn khiêm tốn so với kim ngạch thương mại của Nga với một số nước láng giềng song dữ liệu thương mại với Mexico nêu bật xu hướng thúc đẩy mạnh mẽ của Nga trong hơn một năm rưỡi qua nhằm định hướng lại các mối quan hệ thương mại từ các quốc gia phương Tây sang các nước đang phát triển. Trước các lệnh trừng phạt của phương Tây và nỗ lực cắt giảm thương mại với Moskva, Nga đã định hướng lại phần lớn xuất khẩu dầu và khí đốt sang các thị trường lớn khác như Trung Quốc và Ấn Độ, nỗ lực tăng xuất khẩu lúa mì, các loại ngũ cốc khác và phân bón sang các nước đang phát triển, đồng thời chuyển sang hàng hoá Trung Quốc để lấp khoảng trống trên thị trường hàng tiêu dùng cũng như các sản phẩm và linh kiện công nghệ cao trong bối cảnh hàng chục nước phương Tây rời khỏi thị trường Nga.
Mexico không phải là nền kinh tế Mỹ Latinh lớn duy nhất mà Nga tăng cường thương mại trong năm nay. Tuần trước, dữ liệu từ Viện Địa lý và Thống kê Brazil cho thấy Brasilia đã tăng cường đáng kể việc nhập khẩu lúa mì của Nga đến mức Nga lần đầu tiên trở thành một trong năm nguồn cung cấp ngũ cốc hàng đầu cho quốc gia Mỹ Latinh này.
Đồng thời với việc Moskva tăng cường quan hệ thương mại và thị phần với các nước không thuộc phương Tây lên mức cao mới chưa từng có, Mỹ và châu Âu dần dần nhận ra rằng họ không thể thay thế các nguồn tài nguyên của Nga. Mỹ tích trữ urani của Nga. Khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) của Nga nhập khẩu vào châu Âu tăng vọt khoảng 40% so với mức trước năm 2022. Văn phòng Thống kê Liên bang Đức tiết lộ rằng Berlin đã âm thầm tăng cường mua phân bón của Nga hơn 300% trong năm qua, từ 38.500 tấn vào tháng 7/2022 lên 167.000 tấn vào tháng 7/2023.
Theo một báo cáo của Viện Kinh tế Thế giới Kiel, Nga “dường như đang tái gia nhập thương mại thế giới”, viện dẫn mức độ hoạt động cao tại ba cảng lớn nhất của đất nước, bao gồm St. Petersburg, Novorossiysk và Vladivostok. Một trong những tác giả của báo cáo viết: “Điều này xảy ra bất chấp các lệnh trừng phạt do các quốc gia phương Tây áp đặt và giá trị đồng ruble sụt giảm”.
Mỹ lại tăng cường hiện diện ở Vùng Vịnh
Từng đ.ánh giá rằng Mỹ sẽ rút khỏi Trung Đông nhưng giờ đây, các nước quân chủ Arab giàu có ở Vùng Vịnh nhận ra, Mỹ đang tăng cường sự hiện diện quân sự trong khu vực và một trong những mục đích là nhắm vào Iran, với lý do quốc gia Hồi giáo này đã có hành động đe dọa an ninh giao thông hàng hải.
Ông Timothy Hawkins - Phát ngôn viên của Hạm đội 5 của Mỹ, đóng quân tại Bahrain, nói với AFP: "Nguy cơ đe dọa những đoàn thủy thủ trong khu vực đang gia tăng vì những vụ bắt giữ" do Iran thực hiện tại eo biển Hormuz. Nằm giữa bờ biển của Iran và Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE), eo biển Hormuz có ý nghĩa chiến lược đối với hoạt động thương mại toàn cầu, là khu vực lưu thông cho 1/5 lượng dầu được vận chuyển bằng đường biển trên toàn cầu.
Timothy Hawkins - Phát ngôn viên của Hạm đội 5 Mỹ, đóng quân tại Bahrain, trả lời báo chí về việc tăng cường quân sự ở vùng Vịnh.
Theo quân đội Mỹ, trong 2 năm qua, Iran đã bắt giữ hoặc cố gắng kiểm soát gần 20 con tàu có treo cờ nước ngoài. Gần đây, Washington thông báo rằng họ đã 2 lần ngăn chặn Iran bắt giữ tàu chở dầu thương mại ngoài khơi Oman vào đầu tháng 7. Vào hôm 12/8, một liên minh hải quân do Mỹ lãnh đạo đã khuyến cáo các tàu "tránh càng xa lãnh hải của Iran càng tốt". Đối với ông Timothy Hawkins, đây là một "bước đi thận trọng" trước những sự cố gần đây.
Đầu tháng 8/2023, hải quân Mỹ cho biết có hơn 3.000 binh sĩ Mỹ, cùng 2 tàu chiến USS Bataan và USS Carter Hall, xuất hiện tại Biển Đỏ, nằm phía bên kia bán đảo Arab. Theo ông Timothy Hawkins, hành động tăng cường hiện diện quân sự này cho phép Washington có sẵn một "lực lượng mạnh hơn nếu cần thiết".
"Củng cố liên minh"
Vào tuần trước, một quan chức nước Mỹ giấu tên đã tiết lộ với AFP rằng Washington đang chuẩn bị cử các nam nữ quân nhân hải quân lên những tàu chở dầu thương mại đi qua Vùng Vịnh. Tuy chưa có thông báo chính thức nào được đưa ra, nhưng ông Timothy Hawkins nhấn mạnh rằng Mỹ có nhân sự "được đào tạo ngay trong khu vực để thực hiện tất cả các nhiệm vụ được giao phó".
Các quốc gia Arab ở Vùng Vịnh vốn lệ thuộc nhiều vào Mỹ vì tiềm lực an ninh của họ. Từ lâu, họ đã mong chờ những cam kết mạnh mẽ hơn từ Mỹ, nhất là sau năm 2019, khi số lượng sự cố gia tăng rõ rệt. Việc Tổng thống Mỹ Joe Biden tập trung vào châu Á chỉ làm gia tăng lo ngại về việc Mỹ rút lui, khiến Saudi Arabia và UAE tăng cường quan hệ với những nước đối thủ của Mỹ, như Trung Quốc, hay thậm chí là cả Iran. Vào tháng 5 vừa qua, UAE đã quyết định rút khỏi liên minh hải quân do Mỹ lãnh đạo.
Bà Dina Arakji - nhà phân tích tại công ty tư vấn Control Risks, ước tính rằng việc Mỹ tăng cường sự hiện diện là một "sự thay đổi về tư thế", "có khả năng là để trấn an các nước Arab ở Vùng Vịnh rằng Washington vẫn tuân thủ cam kết đảm bảo an ninh cho khu vực". Bà nói với AFP: "Thái độ thù địch ngày càng gia tăng của Iran và sự can dự của Trung Quốc trong khu vực đã thu hút chú ý của Washington". Bà cũng lưu ý rằng người Mỹ "hiện đang tìm cách củng cố liên minh của họ".
"Răn đe hiệu quả hơn"
Bù lại, Iran đã đe dọa sẽ bắt giữ các tàu Mỹ nhằm "đáp trả bất kỳ hành động xấu xa nào từ Mỹ". Sự gia tăng căng thẳng này diễn ra sau khi nhiều nỗ lực khôi phục thỏa thuận hạt nhân Iran năm 2015 đi vào thất bại, vì Washington và Tehran vẫn còn điểm bất hòa về vấn đề này. Ông Torbjorn Soltvedt - nhà phân tích của công ty tư vấn Verisk Maplecroft, cho biết: "Trong trường hợp không có bất kỳ dấu hiệu nào về một thỏa thuận ngoại giao giữa Mỹ và Iran, giải pháp thay thế duy nhất là răn đe nhiều hơn". Nhưng, theo lời của vị chuyên gia này, việc Mỹ tăng cường triển khai lực lượng quân sự "sẽ không đủ để xua tan những lo ngại lớn dần về vấn đề an ninh trong khu vực". Theo ông, chừng nào mà các vụ việc vẫn còn tiếp diễn, các nước sẽ mãi còn "ấn tượng rằng Mỹ chưa cố gắng hết mình để ngăn chặn các cuộc tấn công của Iran".
Liên quan đến chương trình hạt nhật của Iran, vào hôm 15/8, Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Antony Blinken cho biết tuy không thể xác nhận thực hư việc Iran giảm tốc độ tích trữ uranium được làm giàu đến "cấp độ vũ khí", nhưng sẽ hoan nghênh bất kỳ động thái nào do Iran thực hiện nhằm giảm leo thang "mối đe dọa hạt nhân đang lớn dần". Ông Blinken cũng khẳng định: Việc Iran quản thúc tại gia những người Mỹ đang bị giam giữ không có liên quan gì đến bất kỳ khía cạnh nào khác trong chính sách của Mỹ đối với Iran, vốn tập trung vào chiến lược răn đe, gây áp lực và ngoại giao.
Vào hôm 17/8, các nguồn tin cho biết Iran có thể trả tự do cho 5 công dân Mỹ đang bị giam giữ, thể theo khuôn khổ thỏa thuận giải phóng 6 tỷ USD khỏi các quỹ mà Iran đặt tại Hàn Quốc. Iran đã chuyển 4 công dân Mỹ đang bị giam giữ sang chế độ quản thúc tại gia.
Theo Wall Street Journal ngày 17/8, Iran đã giảm đáng kể tốc độ tích trữ uranium làm giàu đến gần "cấp độ vũ khí" và pha loãng một phần trữ lượng uranium của họ, nhằm hạ căng thẳng với Mỹ và khôi phục cơ hội mở vòng đàm phán sâu rộng hơn về chương trình hạt nhân của nước này. "Tất nhiên, chúng tôi hoan nghênh bất kỳ bước đi nào mà Iran thực hiện để thực sự giảm bớt mối đe dọa lớn dần về hạt nhân, do chính nước này gây ra sau khi Mỹ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran", trích câu trả lời phỏng vấn họp báo của ông Blinken, với hàm ý ám chỉ sự kiện cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump rút khỏi thỏa thuận vào năm 2018.
Theo Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA) năm 2015 của Iran và 6 cường quốc, Iran đã đồng ý hạn chế chương trình hạt nhân của mình nhằm thu hẹp cơ hội có được vũ khí hạt nhân. Đổi lại, Mỹ, Liên minh châu Âu và Liên hợp quốc sẽ nới bỏ lệnh trừng phạt áp đặt lên Iran
Hội nghị tham vấn Bộ trưởng Kinh tế ASEAN - Canada Theo phóng viên TTXVN tại Jakarta, ngày 20/8, Hội nghị tham vấn Bộ trưởng Kinh tế ASEAN - Canada lần thứ 12 đã diễn ra tại thành phố Semarang, Indonesia, dưới sự chủ trì của Bộ trưởng Thương mại nước chủ nhà Zulkifli Hasan và Bộ trưởng Xúc tiến xuất khẩu, Thương mại quốc tế và Phát triển kinh tế Canada Mary Ng....
