Không tinh trùng làm sao có con?

Tôi cưới gần 3 năm chưa có con, đi kiểm tra chồng tôi không có tinh trùng, khó có con tự nhiên. Xin hỏi không có tinh trùng có làm được IVF không? (Thu, Ninh Bình).

Trả lời:

Theo định nghĩa của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), một cặp vợ chồng quan hệ tình dục đều đặn không sử dụng bất kỳ biện pháp tránh thai nào trong vòng một năm mà vẫn chưa có thai thì được coi là vô sinh, hiếm muộn. Vợ chồng bạn đã kết hôn được 3 năm, thời gian như vậy cũng không phải ngắn. Qua thăm khám, hai bạn cũng đã biết nguyên nhân dẫn đến việc muộn con là do chồng bạn không có tinh trùng hay còn gọi là vô tinh.

Vô tinh (không có tinh trùng trong tinh dịch) được định nghĩa là khi nam giới xuất tinh hai lần liên tiếp cách nhau 2-4 tuần mà kiểm tra tinh dịch đồ không thấy tinh trùng trong tinh dịch kể cả sau khi ly tâm mẫu tinh dịch. Theo đó, vô tinh chiếm tỷ lệ khoảng 1-2% ở nam giới nói chung và chiếm khoảng 10-15% trong nhóm nam giới vô sinh.

Thực tế lâm sàng, bác sĩ điều trị thường chia vô tinh thành hai nhóm:

Thứ nhất, vô tinh do đường dẫn (tinh hoàn vẫn sản xuất tinh trùng bình thường nhưng tắc ống dẫn tinh, mào tinh hoặc do bất sản ống dẫn tinh). Nguyên nhân của tình trạng vô tinh này là do đường dẫn, hậu quả của viêm tinh hoàn mào tinh, sau phẫu thuật vùng bẹn bìu – sinh dục, bất sản ống dẫn tinh mào tinh, …

Nhóm thứ hai là vô tinh tại tinh hoàn (tinh hoàn sản xuất rất ít hoặc tinh hoàn không sản xuất được tinh trùng). Đây là hệ quả của việc bị quai bị dẫn đến viêm teo tinh hoàn, đột biến thừa một nhiễm sắc X nam giới Klinefelter 47XXY, đột biến mất đoạn AZF trên NST Y, tinh hoàn ẩn, giãn tĩnh mạch tinh, rối loạn nội tiết, suy sinh dục, rối loạn sinh tinh, u tinh hoàn, xạ trị, hoá trị sau điều trị ung thư, …

Với trường hợp của chồng bạn, gia đình nên tới các cơ sở uy tín về nam khoa và hiếm muộn để thăm khám và làm thêm một số xét nghiệm chuyên sâu như: siêu âm tinh hoàn, xét nghiệm nội tiết tố sinh dục, xét nghiệm nhiễm sắc thể… để biết rõ nguyên nhân vô tinh (không có tinh trùng).

Nếu vô tinh do đường dẫn thì với cặp vợ chồng còn trẻ tuổi (vợ dưới 30 tuổi) thời gian hiếm muộn chưa lâu, chức năng sinh sản bình thường, có thể thực hiện biện pháp phẫu thuật vi phẫu nối ống dẫn tinh – ống dẫn tinh hoặc nối ống dẫn tinh – mào tinh. Sau nối, nếu thông, hai vợ chồng vẫn có thể có con tự nhiên.

Ngoài ra, tùy tình trạng của người chồng, bác sĩ sẽ tư vấn thực hiện thủ thuật “thu” tinh trùng để thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) với trứng của người vợ như: MESA (phẫu thuật vi phẫu mào tinh), PESA (chọc mào tinh qua da), TESE (lấy mô tinh hoàn tìm tình trùng), Micro TESE (vi phẫu mô tinh hoàn tìm tinh trùng).

Hiện nay, phương pháp Micro TESE (vi phẫu mô tinh hoàn tìm tinh trùng) được coi là “cứu cánh” cuối cùng để tìm thấy tinh trùng ở nam giới vô tinh. Đây là phẫu thuật tương đối khó trong nam khoa, đòi hỏi nhiều kỹ thuật cao khi thực hiện để “bắt” được những “tinh binh” khỏe mạnh, đủ điều kiện thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm với trứng của người vợ. Nhiều bệnh nhân không tìm thấy tinh trùng khi thực hiện PESA, MESA, TESE đã thành công nhờ Micro TESE.

Chúc gia đình bạn sớm có tin vui!

Bác sĩ Đào Văn Kiên
Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn Hà Nội