Không dễ ‘tẩy chay’ Facebook

Lượng người dùng quá lớn, sự “ma mãnh” của Facebook và phong trào tẩy chay nhỏ lẻ là lý do mạng xã hội này vẫn sống bất chấp bê bối.

Sau bê bối rò rỉ dữ liệu, liên tiếp nhưng lời kêu gọi xóa bỏ tài khoản từ phía người dùng Facebook. Thậm chí trên mạng xã hội này còn có hẳn chiến dịch tẩy chay với hastag #DeleteFacebook. Thế nhưng, với hơn 2,2 tỷ người dùng, không dễ để những điều tự phát này có tác động lớn. Thậm chí, giữa bão chỉ trích, Giám đốc điều hành Mark Zuckerberg còn tự tin rằng, ông không thấy một “số liệu đáng kể” nào trong việc người dùng rời bỏ Facebook khi trò chuyện vớiNew York Times.

Không dễ để xóa Facebook bởi sức hút của nó vẫn rất lớn.

Khi bê bối xảy ra, người dùng công nghệ, thậm chí là các nhân vật ảnh hưởng trong xã hội một lần nữa xem xét xóa bỏ hoàn toàn Facebook. Thế nhưng, quyết định này sẽ khiến họ đặt ra hai câu hỏi: Facebook có phải đã đánh mất sự tin tưởng trong việc bảo vệ dữ liệu cá nhân của chúng ta, phải chăng Facebook đã quá quan trọng, là “một phần tất yếu của cuộc sống” online và offline khiến ta không thể từ bỏ?

Câu hỏi đầu tiên sẽ rất dễ trả lời với nhiều người, song câu thứ hai không như vậy. Facebook đã có quá nhiều thứ cầm chân người dùng, khiến họ không dễ rời đi. Hiếm có một công ty trực tuyến nào lại thu hút lượng người dùng đến như vậy. Facebook gần như “không có đối thủ” trên lĩnh vực mạng xã hội, hay nói cách khác đây là một “đế chế”, một sự độc quyền và nó ảnh hưởng đến gần như tất cả lĩnh vực từ trực tuyến đến thực tế. Ngay chính Mark cũng từng thừa nhận Facbook quá lớn và cần được kiểm soát bởi chính quyền liên bang.

“Facebook đã nỗ lực để giữ hình ảnh của họ sau bê bối. Nhưng nếu không làm điều này, lượng người dùng rời bỏ cũng chỉ như muối bỏ bể mà thôi. Độc quyền là thứ gì đó rất khó ngăn chặn”, chuyên gia Nick Statt củaThe Vergenhận định.

Đối với cách hiểu của hầu hết mọi người, Facebook là miễn phí. Facebook không bán một dịch vụ nào cho người dùng cả, thay vào đó là bán quyền tiếp cận sự chú ý của người dùng thông qua quảng cáo. Không có trao đổi tiền tệ giữa người dùng với Facebook. Điều này khiến cho những đợt tẩy chay trở nên mơ hồ và không ít đã giữ lại tài khoản sau một thời gian đắn đo. Nên nhớ, Facebook đã “năm lần bảy lượt” làm người dùng phẫn nộ, song số lượng thành viên vẫn không ngừng tăng lên.

Nếu nói đến tẩy chay, không thể không nói đến sự thờ ơ của đa phần người dùng trong việc bảo vệ dữ liệu của chính mình. Họ cho rằng những thứ mình khai báo với Facebook không có giá trị bằng việc hàng ngày trò chuyện với bạn bè, người thân, tìm lại những người bạn cũ hay đơn giản là đọc tin tức. Sau đó, họ lo lắng khi rời khỏi hệ sinh thái này, họ sẽ mất đi một dịch vụ trực tuyến mang lại nhiều lợi ích.

Trước đây, bảng tin (newsfeed) còn là một mớ lộn xộn, người dùng thường lướt một cách vô thức. Nhưng hiện tại, nó đã có nhiều nội dung thú vị hơn, thậm chí được tích hợp thêm nhiều tiện ích “mì ăn liền” nhưng mang lại giá trị lớn. Mạng lưới quan hệ bạn bè được gói gọn trong một bảng thống kê, ghi chú đơn giản hay ôn lại kỷ niệm tình bạn… những thứ đó tuy nhỏ nhưng lại có mức hấp dẫn đến mức khó từ bỏ. Và nó đúng cho cả cá nhân lẫn chuyên nghiệp. Mất những thứ đó là mất liên kết xã hội hữu hình với những người mà chúng ta quan tâm.

Một điểm nữa khiến con người ta không dễ dàng từ bỏ Facebook dù đã có nghiên cứu rằng dùng mạng xã hội này nhiều sẽ không hạnh phúc, đó là những liên kết xung quanh. Nếu bạn bỏ thuốc lá, bạn sẽ chỉ bỏ mỗi thuốc lá, nhưng nếu bỏ Facebook, bạn còn bỏ cả các dịch vụ khác như Instagram hay Messenger.

Năm ngoái, chiến dịch tẩy chay Uber #DeleteUber và đạt hiệu quả khi khiến 200.000 tài khoản tài xế bị hủy bỏ, CEO phải từ chức. Nó lập tức truyền đi thông điệp rằng sự kiêu ngạo và không tôn trọng lợi ích khách hàng sẽ phải trả giá đắt. Nhưng Facebook thì khác. Uber có dịch vụ đi nhờ xe khác thay thế (Lyft), nhưng mạng xã hội của Mark thì không, hoặc chưa thể ở thời điểm này.

Tất nhiên, ở đây việc xóa Facebook hay không là quyền của mỗi người, điều đó giúp bạn có thể an tâm rằng không bị ai theo dõi, đọc lén hồ sơ, hay bị gợi ý quảng cáo một cách trắng trợn. Thế nhưng, việc xóa tài khoản Facebook đôi khi không phải là cách hay bởi có thể xem Facebok là bản sao phản ánh thế giới thực. Thay vì xóa, người dùng cần có trách nhiệm hơn với thông tin cá nhân bằng cách hạn chế chia sẻ nhiều thứ trên đó, dùng số điện thoại hay email “rác” để đăng ký, giảm tối đa thời gian dành cho Facebook… chẳng hạn.

Bảo Lâm

Theo vnexpress.net