Không chỉ gây ung thư, thuốc lá còn đe doạ hạnh phúc gia đình
“Không chỉ có khả năng gây ung thư và một loạt các bệnh lý mạn tính khác, hút thuốc lá còn được xem là một yếu tố nguy cơ dẫn đến rối loạn cương dương”, BS Nguyễn Hoài Bắc nói.
Không chỉ gây ung thư, thuốc lá còn đe doạ hạnh phúc gia đình
Theo báo cáo của Qũy phòng chống tác hại của thuốc lá, Việt Nam có khoảng 17 triệu người hút thuốc lá, trong đó trên 45% nam giới và 1,1% phụ nữ trưởng thành. Số lượng người hút thuốc cao nên ước tính có khoảng 33 triệu dân phải chịu hút thuốc lá thụ động.
Mặc dù hành vi hút thuốc lá tại cơ quan, nơi làm việc giảm nhưng tình trạng hút thuốc tại cơ sở vui chơi giải trí, bệnh viện, nơi đông người vẫn còn phổ biến. Vì thế, sau 6 năm thực thi luật Phòng, chống tác hại thuốc lá đi vào thực tế, tỷ lệ người hút thuốc lá chỉ giảm 2%.
Thuốc lá gây ra khoảng 25 bệnh khác nhau cho người hút thuốc như ung thư, tim mạch, bệnh hô hấp và ảnh hưởng tới sức khỏe sinh sản. Trên thế giới, 90% bệnh nhân bị bệnh phổi có liên quan đến thuốc lá. Đây cũng là nguyên nhân khiến 73% số ca tử vong (chủ yếu ở các nước có thu nhập trung bình, thấp).
Hút thuốc lá là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên Thế giới có thể ngăn chặn được. Gần 1/3 số ca tử vong liên quan đến bệnh tim mạch vành là do hút thuốc lá và hít khói thuốc lá.
Theo thống kê khoảng 90% số ca ung thư phổi cũng có nguyên nhân do hút thuốc lá. Trung bình, người hút thuốc lá tử vong sớm hơn mười năm so với người không hút thuốc. Tiếp xúc với khói thuốc lá thụ động cũng có hại cho sức khỏe và gây ra khoảng 1,2 triệu ca tử vong trên toàn cầu mỗi năm.
Khói thuốc lá chứa trên 7000 chất khác nhau, trong đó có 69 chất gây ung thư, ngoài ra còn có các hoạt chất gây nghiện, gây độc tế bào, gây đột biến gen…
Carbon monoxide là một loại khí có hại mà người hút thuốc lá hít phải khi sử dụng thuốc. Khi đến phổi, khí này được chuyển vào đường máu trong cơ thể. Carbon monoxide làm giảm lượng oxy dùng để vận chuyển các tế bào hồng cầu. Nó còn làm tăng lượng cholesterol tích tụ ở thành trong của động mạch, có thể làm cho các động mạch xơ cứng lại theo thời gian. Điều này dẫn đến bệnh tim, bệnh động mạch và có thể là nhồi máu cơ tim.
Video đang HOT
Ngoài ra, trong thuốc lá cũng chứa Nicotine – là một hóa chất nguy hiểm và gây nghiện cao. Nó có thể làm tăng huyết áp, nhịp tim, lưu lượng máu đến tim và thu hẹp động mạch (mạch máu dẫn máu từ tim).
Nicotine cũng có thể góp phần làm xơ cứng thành động mạch, từ đó, có thể dẫn đến nhồi máu cơ tim. Hóa chất này có thể tồn tại trong cơ thể từ 6 – 8 giờ tùy thuộc vào tần suất hút thuốc lá. Ngoài ra, tương tự như các chất gây nghiện khác, nicotine có một số tác dụng phụ khi cai thuốc. Một số thuốc lá điện tử và các sản phẩm thuốc lá mới xuất hiện gần đây cung cấp nhiều nicotine hơn thuốc lá truyền thống.
Không chỉ gây ung thư, thuốc lá còn đe doạ hạnh phúc gia đình
TS. BS Nguyễn Hoài Bắc, Trưởng khoa Nam học và Y học giới tính, BV ĐH Y Hà Nội nhấn mạnh, hút thuốc lá là một thói quen rất xấu, không những gây hại cho bản thân mà còn cho cả những người xung quanh.
“Không chỉ có khả năng gây ung thư và một loạt các bệnh lý mạn tính khác, hút thuốc lá còn được xem là một yếu tố nguy cơ dẫn đến rối loạn cương dương”, TS. BS Nguyễn Hoài Bắc cho biết.
Theo đó, nhiều nghiên cứu chỉ ra, khoảng 40% nam giới hút thuốc là thường xuyên gặp vấn đề về duy trì cương dương; nam giới hút hơn 20 điếu thuốc/ngày có nguy cơ rối loạn cương gấp 1.5 lần so với người không hút thuốc. Tuy nhiên sau bỏ thuốc 1 năm, có đến 25% các trường hợp nhận thấy sự cải thiện về khả năng cương cứng.
Vậy vì sao thuốc lá gây rối loạn cương dương?
TS. BS Nguyễn Hoài Bắc giải thích, các hoạt chất trong khói thuốc kích thích sản sinh các gốc tự do, từ đó dẫn đến tổn thương các mao mạch trong lòng dương vật, dẫn đến việc bơm máu vào dương vật khi cương bị hạn chế nhiều.
“Những biến đổi trên là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến rối loạn cương. Nhiều nghiên cứu cho thấy, nếu dừng hút thuốc, những thay đổi về cấu trúc, chức năng của dương vật có thể phục hồi một phần. Chức năng cương cải thiện rõ rệt sau bỏ thuốc 6 tháng, đặc biệt trên những đối tượng có tiền sử hút thuốc lâu năm”, TS. BS Hoài Bắc phân tích.
Vì sức khỏe của bản thân và những người xung quanh, vì hạnh phúc của lứa đôi, TS. BS Nguyễn Hoài Bắc khuyến cáo nam giới “hãy từ bỏ thuốc lá!”.
Khói thuốc lá hay nicotin chính là yếu tố gây nên bệnh ung thư?
Mỗi năm Việt Nam có hơn 165.000 ca mắc mới và khoảng 114.000 người tử vong vì ung thư; trong đó ước tính có khoảng 1/3 các trường hợp là do có liên quan đến sử dụng thuốc lá hoặc hít khói thuốc lá.
Người dân hút thuốc lá điện tử tại Mỹ. (Ảnh: AFP/TTXVN)
Theo nghiên cứu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Việt Nam nằm trong danh sách 15 nước có số người trên 15 tuổi hút thuốc lá nhiều nhất thế giới, đứng thứ 3 trong khu vực ASEAN về số người hút thuốc.
Số liệu ghi nhận ung thư toàn cầu (Globocan) ước tính mỗi năm Việt Nam có hơn 165.000 ca mắc mới và khoảng 114.000 người tử vong vì ung thư; trong đó ước tính có khoảng 1/3 các trường hợp là do có liên quan đến sử dụng thuốc lá hoặc hít khói thuốc lá thụ động.
[Phẫu thuật cắt bỏ thành công khối bướu giáp khổng lồ cho một phụ nữ]
Các nghiên cứu mới đây cho thấy khói thuốc lá mới là nguyên nhân chính gây bệnh ung thư.
Theo Cơ quan nghiên cứu ung thư quốc tế, có hơn 5.700 thành phần hóa học được tìm thấy trong khói thuốc lá. Trong số đó, có hơn 70 tác nhân gây ung thư, ví dụ như Benzen, Ethylen Oxit, Vinyl Chloride, Asen (thạch tín...
Khi đi vào cơ thể, các chất gây ung thư có trong khói thuốc lá hầu hết sẽ được chuyển hóa và gây ung thư theo nhiều cơ chế khác nhau như gắn với bộ gene gây nên các đột biến gen; gắn với màng tế bào làm rối loạn quá trình phát triển của tế bào; hoặc kích thích quá trình viêm dẫn đến tăng sinh mạch máu bất thường và phát triển ung thư.
Hiện nay, nhiều người cho rằng nicotin là nguyên nhân gây ra các bệnh liên quan đến thuốc lá. Tuy nhiên, theo nghiên cứu của Viện Y tế và Chăm sóc Sức khỏe Quốc gia Anh Quốc, các độc tố và chất gây ung thư trong khói thuốc lá là nguyên nhân chính gây ra bệnh tật và tử vong, không phải là nicotin.
Một chuyên gia của Bệnh viện K cho hay nghiên cứu gần đây cho thấy một số chất được sản sinh từ khói thuốc lá tham gia đắc lực vào quá trình gây viêm, bao gồm carbon monoxide, acrolein (gây viêm bàng quang) và ROS (gây phản ứng oxi hóa)...
Một người khi hút thuốc, tình trạng viêm mạn tính xuất hiện ở toàn bộ niêm mạc khoang miệng, hầu họng, thanh quản, thực quản, phế quản và một số cơ quan khác; trong đó các chất ROS có vai trò rất quan trọng. ROS kích hoạt con đường truyền tín hiệu nội bào, dẫn đến kích hoạt các gen gây viêm.
Các chất này còn kích hoạt con đường truyền tín hiệu nội bào của các tế bào miễn dịch, làm ức chế khả năng miễn dịch của các tế bào này, dẫn đến tình trạng bội nhiễm vi khuẩn, kể cả lao của những người hút thuốc.
Các chất gây viêm của khói thuốc lá ức chế các tế bào niêm mạc đường hô hấp và tiêu hóa làm chúng kém sản sinh ra các chất diệt khuẩn ngoại bào (ví dụ chất diệt khuẩn human beta-defensin-2, sinh ra bởi niêm mạc lợi), làm giảm khả năng đề kháng của niêm mạc. Các chất gây viêm của khói thuốc còn làm tăng các bệnh tự miễn. Một phân tích gộp năm 2010 cho thấy những người hút thuốc có nguy cơ mắc bệnh viêm khớp cao gấp đôi.
Nghiên cứu trên chuột của Murphy và Maier năm 2011 đã chỉ ra rằng những chỉ số của đặc tính sinh ung thư (số lượng u phổi) ở những con chuột được sử dụng nicotin so với những con chuột trong nhóm còn lại không đem lại sự khác biệt có ý nghĩa thống kê.
Các chuyên gia tại Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) thuộc Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cũng cho rằng những hợp chất độc hại được tạo ra trong quá trình đốt cháy thuốc lá là nguyên nhân chính dẫn đễn các bệnh liên quan đến hút thuốc như ung thư phổi cùng các bệnh về tim mạch, chứ không phải nicotin.
Trên thực tế, nicotin là thành phần tự nhiên có trong cây thuốc lá, thậm chí được tìm thấy ở trong nhiều loại cây khác. Gắn liền với thuốc lá, nhưng thực tế nicotin được sử dụng rộng rãi trong Y khoa, thông qua quá trình điều chế "nicotin sạch." Các sản phẩm nicotin thay thế đang được sử dụng trong việc điều trị cai nghiện thuốc lá được điều chế từ chiết xuất nicotin này.
Phương pháp nicotin thay thế này dựa trên nguyên tắc là dùng liều lượng vừa đủ để làm giảm cơn thèm lúc khởi đầu, sau đó giảm dần bằng cách tăng khoảng cách giữa các lần dùng hoặc giảm tổng liều mỗi ngày. Tiếp đó sau khoảng 3 tháng, bác sĩ sẽ giúp người cai thuốc giảm dần liều cho đến khi họ không còn muốn hút thuốc và không còn dùng các sản phẩm thuốc để thay thế nicotin.
Không có sản phẩm thuốc lá nào được chứng minh là an toàn và không có nguy cơ gây hại với sức khỏe con người, nhưng các nguy cơ sức khỏe liên quan đến hút thuốc lá điếu truyền thống cao hơn so với sử dụng các sản phẩm thuốc lá không khói và nicotin thay thế.
Mặc dù vậy, thuốc lá cũng như những sản phẩm có chứa nicotin vẫn được khuyến cáo không nên sử dụng, đặc biệt đối với phụ nữ mang thai hoặc cho con bú, người có các bệnh liên quan đến tim mạch, tiểu đường, huyết áp cao.../.
Bảo vệ trẻ em trước tác hại của thuốc lá Thơi gian qua, công tac phong, chông tac hai cua thuôc la ơ nươc ta đươc triên khai đông bô, hiêu qua, lam giam cac nguy cơ tac đông cua thuôc la đôi vơi xa hôi. Tuy nhiên, tỷ lệ người hút thuốc lá ở nước ta đang có xu hướng tăng lên va ngay cang tre hoa. Hít khói thuốc lá thụ...