Khốn khổ vì bác sĩ… internet
Nhiều thai phụ đã lâm vào những tình huống dở khóc dở cười do áp dụng thiếu cân nhắc các “bí kíp” chăm sóc thai lượm lặt từ internet.
Chị N.T.M.X (31 tuổ.i) đã mang thai tuần thứ 34 nhưng kết quả siêu âm cho thấy em bé vẫn ở ngôi mông. Sợ phải sinh mổ, chị dành thời gian lên các diễn đàn để hỏi thăm những phương pháp có thể giúp em bé trở đầu. Trên một diễn đàn về chăm sóc con cái, một số người bày cho chị cách… trồng cây chuối hay lau sàn nhà.
Trồng cây chuối thì chị không dám làm vì sợ té ngã và cũng làm không nổi khi đang mang cái bầu đã gần đến ngày sinh. Thế là chị miệt mài lau sàn theo tư thế quỳ như một kinh nghiệm trên diễn đàn. Một tuần sau, kết quả siêu âm cho thấy thai vẫn chưa xoay đầu, còn chị thì gánh thêm chứng đau lưng do quỳ lau sàn.
Lợi bất cập hại
Không chịu thua, chị X. tiếp tục săn “bí kíp” và mừng rỡ khi đọc được bài viết về “thủ thuật xoay thai bên ngoài” trên một trang web chuyên viết về hôn nhân – gia đình. Trước đây, chị đã nghe người ta nói về cách làm này nhưng bán tín bán nghi nên chưa dám thử, nay đọc bài viết như tiếp thêm lòng tin, nên chị nhờ người nhà xoa nắn cái bầu theo như “bác sĩ internet” chỉ dẫn.
Thai phụ nên tìm kiếm thông tin chăm sóc thai kỳ từ những website có độ tin cậy cao
Ba ngày sau, chị lại phải nhập viện vì đau bụng dữ dội, có dấu hiệu dọa sinh non, trong khi em bé thì vẫn cứ ở ngôi mông. “Phương pháp “ngoại xoay thai” ngày nay người ta không sử dụng nữa vì nó dễ dẫn đến các biến chứng. Lực bên ngoài muốn tác động vào bào thai thì phải vượt qua thành bụng rất dày, cơ tử cung, các phần phụ của thai… nên khó lòng xoay trở được em bé. Mà nếu cố xoay trở, tác động ngoại lực quá mạnh có thể gây chấn thương, nhau bong non, kích thích tử cung gây sinh non…, rất nguy hiểm” – Bác sĩ (BS) Nguyễn Ngọc Thông, Giám đốc Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản TPHCM, cho biết.
Thai phụ T.T.T.N (26 tuổ.i) thì lại cố ăn mặn ngay từ giai đoạn chuẩn bị mang thai vì muốn sinh con trai, theo một bí quyết từ internet. Mặc cho những bữa ăn được nêm nếm mặn chát và cơ thể ngày một phù nề, chị vẫn quyết tuân theo “cho kịp trước khi giới tính thai nhi được hình thành”. Theo BS Thông, các trang web mà chị N. tham khảo trước hết đã vi phạm pháp luật, bởi hiện nay tất cả các hành vi tuyên truyền về lựa chọn, can thiệp giới tính thai nhi đều bị cấm. Hơn nữa, ăn mặn để có con trai cũng là một mẹo vô căn cứ, chưa được khoa học chứng minh. Chế độ ăn mất cân bằng này có thể khiến thai phụ bị rối loạn chuyển hóa muối – nước, cao huyết áp thai kỳ…
Video đang HOT
Theo BS Trần Ngọc Hải, Trưởng Phòng Kế hoạch – Tổng hợp Bệnh viện (BV) Từ Dũ, ông gặp khá nhiều trường hợp thai phụ tin vào những lời khuyên khá buồn cười như kiêng những thực phẩm nhờn nhờn như rau mồng tơi vì sợ thai… tuột mất, ăn nhiều trứng ngỗng cho khỏe – trong khi đây là một loại thực phẩm dễ gây đầy bụng ở cả người thường, huống gì là bà bầu!
Lời khuyên “vận động nhiều cho dễ đẻ” cũng được nhiều bà bầu tuân theo triệt để, thậm chí có các “trường phái” còn cho rằng nên siêng leo cầu thang! Tuy nhiên, theo BS Thông, leo cầu thang chỉ là một cách chữa mẹo thiếu cơ sở và hoàn toàn không nên tuân theo. Thai phụ thường được khuyên nên vận động nhẹ nhàng, tránh ngồi lâu và cũng cần tránh luôn việc leo cao, đi đứng ở những nơi không an toàn để khỏi bị té ngã. Một số bài tập dành cho thai phụ có thể có lợi cho việc sinh nở nhưng nếu quá gắng sức sẽ phản tác dụng.
Không có lời khuyên nào luôn đúng
Cũng theo BS Trần Ngọc Hải, một lời khuyên có thể đúng với người này nhưng không đúng với người kia, bởi thể trạng mỗi người mỗi khác. Ví dụ, lời khuyên “phụ nữ mang thai nên đi lại nhiều cho dễ sinh” đúng với đa số nhưng lại sai đối với những người đã có vết mổ cũ vì việc di chuyển quá nhiều, vận động không phù hợp có thể làm nứt vết mổ. Lời khuyên thai phụ phải bồi bổ thứ này, thứ kia, ăn nhiều, tăng cân… cho con khỏe mạnh, to lớn cũng rất thường gặp.
Thực ra, việc tăng cân, bồi bổ phải phụ thuộc vào thể trạng của từng người, nếu người phụ nữ đó trước đây đã có chế độ dinh dưỡng đầy đủ, cân đối… thì việc cố “ăn cho 2 người” chỉ tạo thêm nguy cơ cho thai kỳ. Thai phụ quá cân thường sinh khó và dễ gặp các tai biến sản khoa, đứ.a b.é cũng không khỏe mạnh. Với người vốn đã thừa cân từ trước khi mang bầu thì càng nguy hiểm vì dễ dẫn đến các bệnh lý về nội tiết, tim mạch.
BS Nguyễn Ngọc Thông khuyến cáo: Việc tìm hiểu thông tin chăm sóc sức khỏe trên internet rất nên làm nhưng cần hiểu thông tin ấy chỉ chung chung. Qua đó, thai phụ có thể nhận biết các dấu hiệu bất thường, biết đến các biện pháp chăm sóc thai kỳ thông dụng… Khi nhận ra sự bất thường hoặc trước khi muốn áp dụng bài tập, chế độ ăn uống nào đó, hãy tìm đến bác sĩ chuyên khoa để được chắc chắn rằng điều đó tốt cho mình, chứ đừng tự làm bác sĩ.
Tìm những nguồn thông tin tin cậy
Theo các BS, khi muốn tham vấn từ internet, thai phụ nên tìm các nguồn thông tin có tính tin cậy cao, như trang web của các bệnh viện chuyên khoa, các hội sản phụ khoa của Việt Nam và thế giới, những tờ báo chuyên ngành có uy tín, các diễn đàn có BS trực tiếp tham gia tư vấn… Nên tránh các bài viết không rõ tác giả, không rõ nguồn, chỉ trích lời chung chung mà không hề có ý kiến chuyên gia với tên, chức danh rõ ràng.
Theo ANH THƯ (Người lao động)
Nguy cơ tai biến sản khoa vì thai quá ngày
Suy thai và tai biến sản khoa là hai mối lo ngại lớn nhất đối với những ca thai quá ngày sinh.
Được người nhà đưa vào bệnh viện (BV), chị N.T.Th (một công nhân ngụ tại Bình Dương) ngần ngại hỏi bác sĩ (BS) vì sao đứ.a b.é mình đang mang đã nằm trong bụng quá 9 tháng 10 ngày được chừng 1 tuần mà chưa thấy "đòi ra".
Qua thăm khám, chị được chỉ định mổ lấy thai ngay bởi bánh nhau đã bắt đầu thoái hóa, gây ảnh hưởng đến thai nhi. "Làm công nhân thời gian đặc kín nên tôi chỉ đi khám thai vài lần, may là mẹ chồng mông cháu quá, nhẩm tính thấy quá ngày, bảo tôi "chửa trâu", khuyên tôi đi BV..." - chị Th. nói.
Quá 41 tuần, phải nhập viện
"Theo hướng dẫn quốc gia về chăm sóc sức khỏe sinh sản, thai quá ngày sinh, hay còn gọi là thai già tháng, "chửa trâu" (từ dân gian) là thai quá 287 ngày, tức 41 tuần thai, tính từ ngày đầu của kỳ kinh cuối. Thai quá ngày được xếp vào nhóm "thai kỳ có nguy cơ cao". Nếu tuổ.i thai đã vượt giới hạn trên mà không có dấu hiệu chuyển dạ, sản phụ cần được nhập viện để tiến hành các kiểm tra cần thiết và xử lý kịp thời các biến chứng" - BS Nguyễn Ngọc Thông, Giám đốc Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản TPHCM, cho biết.
Theo BS Trần Ngọc Hải, Trưởng Phòng Kế hoạch - Tổng hợp BV Từ Dũ, cần phân biệt rõ thuật ngữ "thai quá ngày" trong y khoa và các trường hợp ngày sinh thật có chút xê dịch so với ngày dự sinh ban đầu. Ông phân tích: "Một thai kỳ bình thường kéo dài chừng 38-42 tuần, tức ngày sinh thực sự có thể di động trong khoảng đó, tùy theo từng người.
Đăng ký khám thai tại Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản TPHCM
Ngày dự sinh là ngày mà BS - thông qua ngày đầu kỳ kinh cuối của thai phụ, hoặc qua siêu âm thai trong những tuần lễ đầu, sẽ dự kiến theo xác suất thống kê, để thai phụ có sự chuẩn bị cần thiết. Ngày dự sinh thường rơi vào tuần thứ 40, tương đương "9 tháng 10 ngày" theo cách tính dân gian. Vì vậy, việc ngày sinh thật có trễ hơn ngày dự sinh một vài ngày thì chưa hẳn là thai quá ngày.
Còn để chứng minh chính xác một bào thai là quá ngày, chỉ có thể chờ em bé được sinh ra và có các biểu hiện đặc trưng như da nhăn nheo, móng tay dài hơn, mỡ dưới da ít hơn, chỉ tay, chỉ chân dài hơn, trẻ nhỏ (do suy dinh dưỡng) hoặc lớn hơn so với trẻ bình thường... Tuy nhiên, để bảo đảm an toàn cho trẻ và sản phụ, cho nên dù khoảng xê dịch là 38-42 tuần nhưng thai quá 41 tuần BS đã cho nhập viện".
Nguy cơ cho thai nhi lẫn sản phụ
Theo BS Thông, nguy cơ lớn nhất của thai quá ngày là tình trạng suy thai, biểu hiện em bé bị thiếu dinh dưỡng, thiếu ôxy, suy giảm những hoạt động cơ bản của cơ thể do má.u đến nuôi thai kém, trao đổi chất kém vì bánh nhau đã già, thoái hóa. Tình huống xấu nhất có thể xảy ra khi suy thai là em bé t.ử von.g ngay trong bụng mẹ.
Nếu may mắn qua khỏi, đứ.a b.é cũng phải đối mặt với nhiều nguy cơ như suy dinh dưỡng, thể chất và đề kháng kém. Mối nguy hiểm còn tồn tại trong cuộc sinh, vì đứ.a b.é quá ngày thường to con, nếu sinh tự nhiên thì sản phụ sẽ sinh khó, có thể gặp tai biến sản khoa, đứ.a b.é cũng đối diện với tình trạng ngạt sau sinh, gặp các sang chấn do kích thước "quá khổ" của mình.
BS Hải cho biết thai phụ mang thai quá ngày thường được khuyên nhập viện để xác định các yếu tố như thai nhi đã trưởng thành chưa, sức khỏe thai nhi có bị đ.e dọ.a, có đủ sức chịu được cuộc chuyển dạ hay không. Kích thước thai, lượng nước ối sẽ được kiểm tra và có thể sẽ làm một "cuộc chuyển dạ nhân tạo" bằng thuố.c gây cơn gò để xác định xem em bé có chịu đựng cuộc chuyển dạ thật hay không.
Còn theo BS Thông, trong nhiều trường hợp, để chắc chắn an toàn, thai phụ sẽ được chỉ định mổ lấy thai. Đặc biệt là nếu phát hiện tình trạng thiểu ối, suy tuần hoàn nhau thai thì không thể kéo dài, phải cho em bé chào đời càng sớm càng tốt.
BS Hải lưu ý, để dự phòng thai quá ngày, thai phụ nhớ rõ ngày đầu tiên của kỳ kinh chót để tính ngày dự sinh. Trong trường hợp không nhớ hoặc có vòng kinh không đều hay quá dài, nên sớm đi khám thai ngay khi biết mình mang thai để BS tính toán giúp ngày dự sinh.
Lưu ý khi có tiề.n căn thai quá ngày
Theo BS Nguyễn Ngọc Thông, thai quá ngày không có nguyên nhân rõ ràng, tuy nhiên trong chuyên môn người ta lưu ý đến "tiền căn sản khoa". Nếu đã từng mang thai quá ngày, người phụ nữ nên đặc biệt cảnh giác trong những lần mang thai sau vì tình trạng này có thể lặp lại.
Thai quá ngày cũng cần được xử lý ở các bệnh viện tuyến trên, có đầy đủ phương tiện kỹ thuật để chăm sóc mẹ và bé, vì đây thường là cuộc sinh khó. Với thai trên 40 tuần mà vẫn chưa sinh, thai phụ nên khám hằng ngày để kịp thời xử trí.
Theo ANH THƯ (Người lao động)
Phòng tránh bệnh tai biến sản khoa: Siêu âm liên tục là đủ? Vì là thủ tục bắt buộc trước khi nhập viện sinh nở nên thực tế các xét nghiệm má.u, nước tiểu... cũng thường chỉ được thực hiện ở thời điểm này. Còn trước đó, thai phụ chỉ quan tâm siêu âm ở đâu, càng nhiều càng tốt và tin rằng vậy là đủ... Trong cả thai kỳ, chỉ cần siêu âm 3-4 lần...