Khoảng 354.000 người Việt Nam đang ’sống chung’ với ung thư
Tại Việt Nam, đang có khoảng 354.000 người “sống chung” với ung thư. Cứ 100.000 người thì có 159 người chẩn đoán mắc mới và 106 người t.ử von.g do ung thư.
Ngày 4.11, Bệnh viện Ung bướu Hà Nội phối hợp Hội Ung thư Việt Nam hội thảo “Phòng chống ung thư Hà Nội năm 2022″, với sự tham gia của gần 1.000 chuyên gia về ung thư, giải phẫu bệnh… trong và ngoài nước.
Nhiều tiến bộ trong điều trị ung thư được áp dụng, xu hướng e ngại, sợ sệt với bệnh ung thư đang giảm dần. Ảnh THÙY LINH
Phát biểu tại hội thảo GS-TS Trần Văn Thuấn, Thứ Trưởng Bộ Y tế cho biết tại Việt Nam, năm 2020 có hơn 180.000 ca mới mắc và 122.000 người t.ử von.g do ung thư. Gánh nặng bệnh tật do ung thư gây ra tại Việt Nam ước tính đã tăng gấp 3 lần kể từ năm 1990 và các ca mắc mới ngày càng trẻ hóa.
Thông tin cho thấy, khi cuộc sống càng phát triển, các bệnh không lây nhiễm (đặc biệt ung thư) ngày càng gia tăng. Nguyên nhân gây t.ử von.g nhóm bệnh không truyền nhiễm (ung thư, tim mạch…) chiếm 74% nguyên nhân gây t.ử von.g ở người.
Hiện có 185/204 quốc gia có báo cáo thống kê về tình hình bệnh ung thư. Tại Việt Nam, ước tính hiện có 354.000 người sống chung với ung thư. Cứ 100.000 người thì có 159 người chẩn đoán mắc mới và 106 người t.ử von.g do ung thư.
“Năm 2020, Việt Nam xếp thứ 91/185 về tỷ suất mắc mới và thứ 50/185 về tỷ suất t.ử von.g trên 100.000 người. Thứ hạng này tương ứng của năm 2018 là 99/185 và 56/185. Như vậy, có thể thấy tình trạng mắc mới và t.ử von.g do ung thư ở Việt Nam đều đang tăng”, GS Thuấn cho biết.
Tuy nhiên, theo ông Thuấn ung thư không phải vấn đề gây nên sợ hãi, lo lắng. Chúng ta có thể phát hiện sớm, kịp thời và chữa khỏi nhờ các công nghệ mới trong chẩn đoán, điều trị. Xu hướng e ngại, sợ sệt với bệnh ung thư đang giảm dần. Nhiều người bệnh đã lao động, học tập và chung sống dần với căn bệnh ung thư. “Có những bệnh nhân ung thư 10 năm vẫn sống khỏe. Điều này cho thấy trình độ khoa học công nghệ của chúng ta đã từng bước tiếp cận với chẩn đoán, điều trị ung thư trên thế giới”, GS Thuấn đán.h giá.
TS-BS Bùi Vinh Quang, Giám đốc Bệnh viện Ung bướu Hà Nội:
Video đang HOT
Những con số về chẩn đoán sớm, điều trị thành công đã minh chứng cho thành công của chúng ta trong tiếp cận, hội nhập khoa học kỹ thuật thế giới về điều trị ung thư.
Bệnh viện Ung bướu Hà Nội là bệnh viện tuyến cuối Bộ Y tế. Vì vậy, trong thời gian tới chúng tôi tiếp tục nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, ngày càng phát triển mạnh mẽ hơn nữa, đóng góp nhiều hơn nữa vào sự phát triển chuyên ngành ung thư. Đồng thời luôn đồng hành cùng các địa phương, các bệnh viện phát triển, nâng cao chất lượng khám bệnh, chữa bệnh chuyên ngành ung bướu đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh của người dân tại Hà Nội và các tỉnh thành.
TS Bùi Vinh Quang, Giám đốc Bệnh viện Ung bướu Hà Nội phát biểu tại hội thảo. Ảnh THANH HẢI
Tỉ lệ mắc ung thư mới tại Việt Nam tăng mạnh, có phải do môi trường sống?
Tỉ lệ mắc ung thư mới tại Việt Nam có xu hướng gia tăng, trong đó môi trường sống là một trong những nguyên nhân.
Tuy nhiên nhiều quốc gia tiên tiến với môi trường sống đảm bảo hơn, tỉ lệ ung thư vẫn tăng. Vậy nguyên nhân chủ yếu là do đâu?
Ca phẫu thuật cho bệnh nhân ung thư - Ảnh: BVCC
Nguyên nhân tỉ lệ mắc ung thư mới tại Việt Nam gia tăng
Trao đổi với Tuổ.i Trẻ Online bên lề Hội nghị khoa học thường niên lần 23 và lễ kỷ niệm 60 năm thành lập Hội Điện quang và y học hạt nhân Việt Nam, GS.TS Mai Trọng Khoa (nguyên phó giám đốc Bệnh viện Bạch Mai) đán.h giá tỉ lệ mắc ung thư mới và trẻ hóa ung thư tại Việt Nam đang có xu hướng gia tăng.
Theo số liệu mới nhất từ Tổ chức Ung thư toàn cầu (Globocan), năm 2020 tỉ lệ mắc ung thư mới của Việt Nam đã tăng lên 9 bậc (lên vị trí 90/185 quốc gia), từ 165.000 ca mới vào năm 2018 tăng lên 182.000 ca mới vào năm 2020, và tỉ lệ t.ử von.g do ung thư tăng 6 bậc, lên thứ 50/185 quốc gia sau 2 năm.
Theo ông Khoa, về nguyên tắc, tuổ.i càng cao tỉ lệ mắc ung thư càng lớn. Tuy nhiên có những loại ung thư ở thập kỷ trước, thường chỉ xuất hiện ở người lớn tuổ.i, trung niên nhưng nay lại xuất hiện ở người trẻ.
Ví dụ ung thư dạ dày có thể gặp ở người trẻ, thậm chí là học sinh phổ thông. Trong khi đó, trước đây chủ yếu phát hiện ở những người lớn tuổ.i, trung niên.
Ông Khoa cũng lý giải nguyên nhân thời gian qua tỉ lệ mắc và tỉ lệ t.ử von.g ở bệnh nhân ung thư hằng năm vẫn tăng cao là do nhiều yếu tố.
"Nguyên nhân thứ nhất là do dân số tăng kéo theo các bệnh chung cũng sẽ tăng, trong đó có ung thư. Thứ hai là do tuổ.i thọ tăng lên (già hóa dân số), số mắc ung thư càng cao.
Nguyên nhân thứ ba, chất lượng cuộc sống được cải thiện, người dân quan tâm sức khỏe nhiều hơn. Họ chủ động thăm khám hoặc tham gia các chương trình thăm khám, tầm soát ung thư, do đó nhiều người phát hiện sớm ung thư.
Thứ tư là do khoa học công nghệ ứng dụng trong y học ngày càng phát triển. Nếu như trước đây, chúng ta không có máy móc, xét nghiệm để phát hiện ung thư, hiện nay máy móc, thiết bị nhiều và kỹ thuật công nghệ cao giúp phát hiện khối u rất nhỏ ở giai đoạn rất sớm. Điều này cũng dẫn đến số ca ung thư đếm được tăng.
Bên cạnh đó, nguyên nhân số ca mắc ung thư tăng còn do môi trường sống, tuy nhiên đây chỉ là một yếu tố trong rất nhiều nguyên nhân bởi có những quốc gia tiên tiến, môi trường được đảm bảo song tỉ lệ ung thư vẫn tăng.
Điểm khác biệt là theo từng quốc gia, các bệnh ung thư phân bố khác nhau. Như tại Mỹ, nam giới mắc ung thư tuyến tiề.n liệt rất nhiều, còn ở Việt Nam chủ yếu nam giới mắc ung thư gan, ung thư phổi.
Tuy nhiên, môi trường (nước, không khí...) ô nhiễm, kém chất lượng chắc chắn là một trong những yếu tố quan trọng gây nên ung thư.
Bên cạnh đó, lối sống không lành mạnh, lười vận động, hút thuố.c, uống rượu, lạm dụng chất kích thích, thực phẩm không đảm bảo an toàn... cũng là nguyên nhân khiến tỉ lệ người mắc bệnh ngày càng nhiều", ông Khoa nhấn mạnh.
Chẩn đoán sớm để "ung thư không phải án tử"
Theo GS.TS Phạm Minh Thông - chủ tịch Hội Điện quang và y học hạt nhân Việt Nam, với các thiết bị hiện đại, chúng ta có thể chẩn đoán sớm và sâu ở nhiều bệnh.
Ví dụ như ung thư gan, ung thư tiề.n liệt tuyến, ung thư vú, khi lâm sàng chưa phát hiện ra bệnh nhưng chẩn đoán hình ảnh đã có thể thấy. Việc chẩn đoán sớm sẽ giúp việc điều trị sớm và hiệu quả hơn.
Ông Thông cũng nêu các tiến bộ trong chẩn đoán, điều trị ung thư gan tại Việt Nam. Cụ thể, sau khi được chẩn đoán sớm, chúng ta dùng các kỹ thuật can thiệp điện quang như đốt, nút mạch, hay nội soi... Từ đó có những người bệnh sau khi sử dụng kỹ thuật nút mạch điều trị ung thư gan có thể sống 10 - 20 năm.
Ngoài ra, sự phát triển của điện quang và y học hạt nhân còn giúp chẩn đoán sớm, can thiệp ngay các trường hợp chả.y má.u não, đột quỵ bằng CT cộng hưởng từ...
"Nhiều bệnh nhân trước kia nếu đã đột quỵ, chả.y má.u não, tỉ lệ tàn phế, t.ử von.g sẽ cao hơn do khoa học kỹ thuật chưa phát triển. Đến nay hàng ngàn bệnh nhân đã được cứu sống nhờ kỹ thuật điện quang trong chẩn đoán, đặc biệt là can thiệp điều trị", ông Thông cho biết.
Theo ông Khoa, việc phát hiện càng sớm ung thư thì việc điều trị càng đơn giản. Chẳng hạn, với ung thư cổ tử cung, nếu phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm thì bệnh nhân chỉ cần được khoét chóp là khỏi, chi phí điều trị đơn giản, rẻ tiề.n.
Nếu phát hiện ở giai đoạn muộn hơn, bệnh nhân vừa phải phẫu thuật vừa phải xạ trị, chi phí tốn kém, điều trị phức tạp hơn. Khi đó, thời gian sống thêm của bệnh nhân cũng giảm xuống.
Thêm kỹ thuật chuyên sâu điều trị ung thư tụy Ung thư tụy là một trong những bệnh lý ung thư ác tính nhất của hệ tiêu hóa, đứng thứ 9 trong các loại ung thư và nguyên nhân đứng thứ 5 gây t.ử von.g do ung thư. Trên thế giới, hầu hết các nước có tỷ lệ mắc khoảng 8-12/100.000 dân mỗi năm. Tại Việt Nam, ung thư tụy có tỷ lệ...