Khó tin, sinh vật bé nhỏ này lại đóng góp 6,45% sản lượng ngũ cốc toàn cầu: Việt Nam có hơn 170 loài
Chúng được mệnh danh là “kỹ sư hệ sinh thái đất”.
Sinh vật nhỏ bé đó chính là giun đất.
Một bài báo đăng trên Nature tháng 9/2023 đã ca ngợi giun đất là “kỹ sư hệ sinh thái đất” quan trọng hỗ trợ sự phát triển của thực vật theo nhiều cách. Tuy nhiên, sự đóng góp của chúng vào sản xuất nông nghiệp toàn cầu vẫn chưa được định lượng.
Do đó, PGS. TS. chuyên về sinh hệ sinh thái nông nghiệp Steven Fonte và các đồng nghiệp từ Đại học bang Colorado, Mỹ đã thực hiện nghiên cứu tác động của giun đất đối với việc sản xuất các loại cây trồng chủ chốt trên toàn cầu bằng cách phân tích dữ liệu và bản đồ về sự phong phú của giun đất, tính chất đất và năng suất cây trồng cùng với phản ứng về năng suất giun đất từ nhiều tài liệu khác nhau.
“Kỹ sư hệ sinh thái đất” đóng góp 6,5% sản lượng ngũ cốc toàn cầu
Cuối cùng, họ phát hiện ra rằng, mỗi năm giun đất đóng góp vào khoảng 6,5% sản lượng ngũ cốc toàn cầu (bao gồm ngô, gạo, lúa mì, lúa mạch) – tương đương khoảng 128 triệu tấn; Ngoài ra, giun đất cũng góp phần 2,3% sản lượng cây họ đậu toàn cầu (bao gồm đậu nành, đậu Hà Lan, đậu lăng…), tương đương 16 triệu tấn. Tổng cộng, giun đất đang đóng góp 144 triệu tấn lương thực mỗi năm cho con người.
Điều này cho thấy, sinh vật bé nhỏ này chính là động lực quan trọng trong sản xuất lương thực toàn cầu và việc đầu tư vào các chính sách và thực hành nông nghiệp sinh thái để hỗ trợ quần thể giun đất và đa dạng sinh học đất nói chung có thể đóng góp rất lớn cho các mục tiêu nông nghiệp bền vững.
Giún đất là động lực quan trọng trong sản xuất lương thực toàn cầu. Ảnh minh họa.
Video đang HOT
Theo các nhà sinh vật học, giun đất – hay còn gọi là trùn đất – là động vật không xương sống trên cạn thuộc lớp Oligochaeta của ngành giun đốt Annelida.
Trên thế giới có hơn 3.000 loài giun đất. Chúng phân bố rộng khắp toàn cầu. Loài này không thích ánh sáng và thích sống ở vùng đất tối và ẩm ướt.
Thư viện Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn trích thông tin của Trung tâm nghiên cứu động vật đất (thuộc Trường Đại học Sư phạm Hà Nội) cho biết, Việt Nam đã tìm ra trên 170 loài. Chúng phân bố rất rộng trên khắp cả nước và có nhiều đặc tính khác nhau. Một số loài sống trong nước, còn đa số sống ở những nơi đất ẩm hoặc những chỗ có thảm thực vật dày.
Giun đất liên tục đào hang trong đất, đưa chất hữu cơ và đất sâu trong đất lên tầng mặt – điều này không chỉ làm thay đổi cấu trúc của đất mà còn cải thiện độ thông thoáng, khả năng thấm nước, độ xốp và khả năng trữ nước của đất, từ đó có thể giúp rễ cây đ.âm sâu hơn vào đất và hấp thụ chất dinh dưỡng.
Loài này là động vật ăn mảnh vụn, trong khi chúng lấy thực vật mục nát và các chất hữu cơ khác từ đất, phân chúng thải ra cũng là những loại phân bón tuyệt vời với đầy đủ chất dinh dưỡng và bón cho đất.
Tổng cộng, giun đất đang đóng góp 144 triệu tấn lương thực mỗi năm cho con người. Ảnh minh họa.
Trong quá trình di chuyển của giun đất, phân còn sót lại trong lỗ chân lông có thể tạo thành các khối ổn định của nước với đất, giúp tăng cường độ thoáng khí và khả năng giữ nước của đất, đồng thời ngăn chặn sự nén chặt của đất.
Giun đất điều hòa sinh khối vi sinh vật đất và cộng đồng sinh học đất, đồng thời là động lực chính của carbon hữu cơ trong đất, nitơ, phốt pho, lưu huỳnh và các chu trình nguyên tố khác cũng như p.hân h.ủy khoáng chất trong đất. Chúng đóng vai trò đặc biệt trong việc cải tạo đất, loại bỏ ô nhiễm, bảo vệ môi trường sinh thái và duy trì đa dạng sinh học.
Các tác giả khuyến nghị hỗ trợ một loạt các biện pháp sinh thái góp phần vào sự bền vững lâu dài của nông nghiệp và khả năng phục hồi của đất, chẳng hạn như tăng cường toàn bộ cộng đồng đất, bao gồm cả giun đất.
Tuy nhiên, tác giả bài viết không chủ trương du nhập rộng rãi giun đất ở những khu vực hiện chưa có giun đất, bởi việc du nhập loài mới sẽ gây ra những hậu quả bất lợi về mặt sinh thái tại khu vực.
Sự thật loài rắn trông như con giun với lời đồn 'bị cắn là m.ất m.ạng'
Ở Việt Nam, loài rắn này có khắp 3 miền, kể cả các thành phố lớn như Hà Nội, Tp.HCM. Có lời đồn, đây là loài rắn kịch độc, nếu bị cắn trúng chắc chắn m.ất m.ạng.
Rắn giun (tên khoa học Typhlopidae) có thể được bắt gặp khắp nơi ở Việt Nam, từ miền Bắc cho tới miền Nam, thậm chí là ngay tại các thành phố lớn như Hà Nội và Tp.HCM.
Đúng như tên gọi, rắn giun có bề ngoài rất giống giun đất với đầu và đuôi tròn, da màu nâu sậm, con trưởng thành dài không quá 23 cm. Tuy nhiên, rắn giun có vảy và không phân đốt, đặc điểm để phân biệt với giun đất.
Do tập tính sống trong đất như giun nên mắt rắn giun thoái hóa, chỉ còn một cặp chấm nhỏ hầu như không có tác dụng quan sát. Vì thế ở nhiều nơi chúng còn được gọi là rắn mù. Chúng chủ yếu sử dụng lưỡi để dò đường. Thông qua chiếc lưỡi này, chúng có thể "nếm" không khí và đ.ánh giá độ ẩm, sự lay động trong không khí, mùi của các sinh vật khác và nơi dẫn đến thức ăn.
Loài bò sát này ưa những khu vực đất xốp, ẩm ướt, có thảm thực vật p.hân h.ủy, là nơi chúng có thể tìm thức ăn là ấu trùng, trứng... của các loài côn trùng nhỏ như kiến, mối. Vì thế, người nông dân thường dễ bắt gặp chúng mỗi khi cuốc đất trên đồng.
Đặc biệt rắn giun là loài sinh sản đơn tính. Chúng không có con đực, toàn bộ rắn giun phát hiện được trong tự nhiên đều là rắn cái. Rắn cái đẻ từ 1-8 trứng kích thước 2x6 mm và con non nở ra từ trứng cũng là con cái có các đặc tính di truyền giống hệt con mẹ.
Dù có kích thước nhỏ bé nhưng khá nhiều người kinh sợ trước loài rắn này. Trong dân gian thường đồn đại rắn giun là loài rắn kịch độc, chỉ cần bị cắn trúng là cầm chắc cái c.hết. Tuy nhiên, thực tế không phải như vậy. Rắn giun khá hiền lành và không hề có nọc độc vì chúng không cần phải săn mồi. Thêm nữa miệng của chúng quá bé lại không có răng nanh nên không thể cắn người. Một con rắn giun trưởng thành chỉ dài khoảng hơn 20cm, nhỏ hơn cả một con giun đất cỡ lớn.
Rắn giun cũng từng được ghi nhận ở nhiều nơi trên thế giới như châu Phi, vùng Trung Đông, các vùng còn lại của châu Á nhiệt đới và một số khu vực của châu Á có khí hậu ôn hòa, các đảo trên Thái Bình Dương, châu Mỹ (Mexico, Hoa Kỳ), Australia.
Giống như giun đất, rắn giun là loài hữu ích với con người. Chúng đào đất giúp cho đất tơi hơn, nhiều dinh dưỡng và thoáng khí, có lợi cho cây trồng.
Người phụ nữ đặt máy ảnh lên máng cho chim ăn trong sân nhà và đây là những gì cô ấy nhận được Với tình yêu động vật và muốn quan sát hành vi của chúng khi ăn, cô Lisa ở Mỹ đã đặt máy ảnh ngay tại máng ăn cho chim trong sân nhà. Điều này giúp cô ghi lại được rất nhiều khoảnh khắc hài hước. Ôi! Bị phát hiện trộm hạt rồi ư? Chúng ta cùng ăn. Cho tôi xin một hạt thôi...