Khó dẹp chợ tự phát

UBND TP Hồ Chí Minh vừa giao Sở Công thương rà soát số lượng chợ tự phát, chợ xây dựng không đúng quy hoạch trên địa bàn TP, đồng thời đề xuất giải pháp ngăn chặn, chấm dứt tình trạng này.

Mọc khắp nơi

Từ nhiều năm nay, tình trạng buôn bán lấn chiếm lòng lề đường, nhất là vào giờ cao điểm buổi sáng và chiều ở hai chợ Bình Triệu và Hiệp Bình Chánh (hai chợ chính thống trên địa bàn quận Thủ Đức) diễn ra thường xuyên, kéo theo nạn xả rác vô tội vạ, ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị. Ông Huỳnh Thanh Lâm, Phó Chủ tịch UBND phường Hiệp Bình Chánh cho biết, chợ Bình Triệu có từ trước giải phóng, năm 2005 chính quyền phường đã tiến hành sửa chữa, nâng cấp. Hiện diện tích chợ đã lên tới trên 3.400m2, tuy nhiên vẫn không đáp ứng được nhu cầu mua bán của người dân

Chợ tự phát lấn chiếm đường Nguyễn Hữu Cầu (quận 1).

Phần lớn các hộ dân quanh chợ đều kinh doanh lấn chiếm lòng lề đường, chưa kể xuất hiện thêm các chợ “cóc” trên đường 19, đường Hiệp Bình… từ nhiều năm nay nhưng vẫn không xử lý được triệt để. Tại quận Bình Thạnh, chợ tự phát trên đường Võ Duy Ninh (phường 22) luôn nhộn nhịp “người mua kẻ bán”, vào giờ tan tầm buổi chiều tại ngã ba giao đường Ngô Tất Tố thường kẹt xe cả giờ đồng hồ. Đường đi lại trong chợ chật hẹp, nước thải đen ngòm từ các quầy hàng thực phẩm tươi sống bốc mùi nồng nặc… Chợ Gò Công (đường số 20, phường Long Thạnh Mỹ, quận 9) là một chợ tự phát nhưng buôn bán nhộn nhịp cả ngày. Do chợ nằm ngay đầu đường dẫn vào trường tiểu học nên thường gây tắc đường vào đầu giờ buổi sáng, khiến giáo viên và phụ huynh đều ngán ngẩm. UBND phường Long Thạnh Mỹ cho hay, đội trật tự của phường đã nhiều lần “ra quân” nhưng chỉ dẹp được vài ngày đâu lại vào đó. Phường đã kiến nghị đầu tư xây dựng một khu chợ mới nhưng đến nay vẫn chưa thấy hồi âm.

Tương tự, trên quốc lộ 1A trước cổng Khu chế xuất Linh Trung (quận Thủ Đức), vào giờ tan ca thường mọc lên các khu chợ “chồm hổm”, hàng hóa vô tư bày biện dưới lòng đường, bất chấp lưu lượng xe tải, container, xe buýt qua tuyến đường này rất đông, chưa kể vào giờ cao điểm hàng ngàn công nhân tan ca tranh thủ tạt vào mua sắm, khiến tình hình giao thông càng thêm phức tạp, thường xuyên xảy ra va quệt. Theo thống kê từ Sở GTVT, hiện TP có 116 tuyến đường thường xảy ra tình trạng lấn chiếm lòng lề đường để kinh doanh, buôn bán, gây bức xúc cho người dân, như đường Lê Hồng Phong, Đào Duy Từ, Hưng Long (quận 10); đường Đỗ Quang Đẩu, Nguyễn Hữu Cầu (quận 1); đường Lê Đức Thọ, Thống Nhất, Dương Quảng Hàm (quận Gò Vấp)…

Khó xử lý triệt để

Ông Huỳnh Thanh Lâm, Phó Chủ tịch UBND phường Hiệp Bình Chánh thừa nhận, thời điểm này rất khó giải tỏa các chợ tự phát mà chỉ có thể sắp xếp kinh doanh đúng nơi quy định, kiên quyết không để tình trạng lấn chiếm ra đường. Bởi thực tế địa bàn phường (trên 7 vạn dân, chưa kể người nhập cư) có rất nhiều người lao động thu nhập thấp hoặc không có nghề nghiệp ổn định; để kiếm sống họ thường lấy hàng từ các chợ đầu mối về bán lẻ, sẵn sàng bày biện hàng hóa tại bất cứ chỗ nào khả dĩ. Trong khi đó người dân vẫn giữ thói quen gặp đâu mua đó, vừa tiện vừa rẻ. Các biện pháp xử lý chủ yếu chỉ đẩy đuổi, thu giữ hàng hóa, còn công tác xử phạt rất khó khăn, do số vốn bỏ ra nhiều khi không bằng số tiền phạt, do đó họ chấp nhận bị thu giữ hàng hóa. Do lực lượng mỏng nên thanh tra phường và trật tự, dân phòng chủ yếu “ra quân” vào giờ cao điểm nhằm hạn chế ùn tắc giao thông. Để góp phần khắc phục, tiến tới hạn chế tình trạng chợ tự phát gây mất ATGT trên địa bàn phường, chính quyền các cấp đã và đang vận động các hộ có mặt bằng kinh doanh mở cửa hàng bình ổn giá, hiện đã có ba điểm là HTX Nông nghiệp dịch vụ Hiệp Bình Chánh và hai cửa hàng nữa do tư nhân mở vào cuối năm 2011.

Theo số liệu tổng hợp từ Sở Công thương TP, tính đến đầu tháng 6-2012, trên địa bàn TP có 175 điểm, khu vực mua bán tự phát, tập trung chủ yếu tại các quận Gò Vấp, Bình Thạnh, Thủ Đức, Tân Phú… trong khi theo quy hoạch đến năm 2015, TP chỉ phát triển thêm 5 chợ mới và giải tỏa, chuyển đổi công năng 37 chợ. Ông Huỳnh Văn Quang, Phó Trưởng phòng Quản lý thương mại (Sở Công thương TP) cho biết, Sở đã đề nghị UBND các quận, huyện nhanh chóng triển khai kế hoạch giải tỏa các chợ tự phát, không để phát sinh điểm mới. Tuy nhiên, theo ông Quang, không dễ giải quyết dứt điểm tình trạng này do đặc thù kinh doanh “buôn thúng bán bưng” bằng phương tiện thô sơ, khi cơ quan chức năng “ra quân” lại nhanh chóng tản đi nơi khác. Hơn nữa, do không phải đóng bất kỳ một khoản thuế, phí nào, không phải thuê mặt bằng nên giá cả ở chợ tự phát thường rẻ hơn so với chợ truyền thống hay siêu thị, nên có sức hút nhất định với nhiều người dân. Ngoài ra, tình trạng buông lỏng quản lý, thiếu kiên quyết của một số chính quyền địa phương, thiếu sự phối hợp đồng bộ giữa các cơ quan chức năng cũng khiến tình trạng này ngày càng trở nên phức tạp.

Theo Hà Nội Mới