Israel quay lại thủ thế trước chủng Delta

Sau khi dỡ bỏ hầu hết biện pháp chống Covid-19 nhờ chiến dịch tiêm chủng thành công, Israel phải trở lại thế phòng thủ vì chủng Delta lây lan mạnh.

Hơn một tháng trước, cuộc sống hàng ngày tại Israel từng trở lại bình thường một cách nhanh chóng. Người dân dùng bữa bên trong các nhà hàng, đi xem hòa nhạc mà không cần xuất trình thẻ xanh, loại chứng nhận điện tử được lưu trên điện thoại để chứng minh đã tiêm chủng vaccine Covid-19 đầy đủ.

Tuy nhiên, biến chủng Delta, xuất hiện lần đầu tiên tại Ấn Độ hồi tháng 10/2020 và có khả năng lây nhiễm cao hơn, khiến Israel phải thay đổi cách ứng phó đại dịch. Quy định bắt buộc đeo khẩu trang trong không gian kín nơi công cộng được tái áp đặt chỉ vài tuần sau khi dỡ bỏ.

Nhiều địa điểm yêu cầu người dân xuất trình giấy chứng nhận tiêm chủng, kết quả xét nghiệm âm tính với nCoV hoặc giấy chứng nhận đã khỏi sau khi nhiễm virus. Những người trở về từ hầu hết quốc gia trên thế giới phải cách ly ít nhất một tuần, ngay cả khi đã được tiêm chủng đầy đủ.

“Khoảng thời gian mà chúng thôi không cần bận tâm đến mọi thứ quá ngắn ngủi”, Rena Magun, người điều hành một công ty du lịch và tổ chức sự kiện cùng chồng tại Jerusalem, cho biết.

Một người đàn ông tiêm liều vaccine Covid-19 thứ ba tại Jerusalem hôm 11/8. Ảnh: Reuters .

Magun kể lại rằng khi mời bạn bè đến dùng bữa vào tuần trước, bà phải cẩn thận nhấn mạnh bữa ăn sẽ được bố trí bên ngoài, trên hiên nhà. Công việc của Magun cũng chịu tổn thất nặng nề, khi nhiều khách hàng phải hoãn kế hoạch du lịch tới 4 lần kể từ tháng 3/2020. “Thật vô cùng tàn khốc”, người phụ nữ 61 tuổi nói.

Những quốc gia khác có tỷ lệ tiêm vaccine Covid-19 cao tương tự Israel, đặc biệt là Anh, cũng đang trải qua làn sóng lây nhiễm chủng Delta, nhưng tỷ lệ nhập viện vẫn thấp và đang giảm dần. Giới chuyên gia y tế Israel đang theo dõi chặt chẽ để xem quỹ đạo dịch bệnh tại nước này có tương tự Anh hay không. Nếu không, đây có thể là dấu hiệu đáng lo ngại cho các quốc gia khác.

Kể từ hồi đầu tháng, số ca nhiễm nCoV trở nặng tại Israel đã tăng gấp đôi lên 400, trong đó 240 người đã được tiêm chủng. Thủ tướng Israel Naftali Bennett hôm 10/8 cho biết những người trên 50 tuổi chiếm 90% số ca bệnh nghiêm trọng, đồng thời kêu gọi nhóm tuổi này “phải hết sức cẩn thận trong những tuần tới”. Mặc dù số ca trở nặng vẫn ở mức thấp, mức gia tăng bệnh nhân nặng đã làm dấy lên lo ngại, buộc các bệnh viện phải chuẩn bị cho tình huống số lượng bệnh nhân tăng vọt.

Để ngăn chặn đợt bùng phát và giúp đông đảo những người đã tiêm chủng tránh nguy cơ đổ bệnh, Israel tháng trước trở thành một trong những quốc gia đầu tiên bắt đầu tiêm liều vaccine Covid-19 thứ ba của Pfizer cho nhóm từ 60 tuổi trở lên, dù chưa có bằng chứng lâm sàng nào cho thấy chiến lược này sẽ hiệu quả.

Quyết định được đưa ra sau khi giới chuyên gia báo cáo với Bộ Y tế Israel rằng hiệu quả ngăn ngừa triệu chứng nặng của vaccine Covid-19 đối với những người trên 60 tuổi đã suy giảm, từ mức 97% hồi tháng 1 xuống 81% hồi giữa tháng 4. Các chuyên gia cho biết chưa rõ sự sụt giảm này là do biến chủng Delta, khả năng miễn dịch suy yếu, hay là kết hợp cả hai.

Thủ tướng Bennett hôm 12/8 yêu cầu giới chức y tế bắt đầu lên kế hoạch tiêm liều tăng cường cho những người dưới 60 tuổi. “Mục tiêu của chúng tôi vẫn là chống lại chủng Delta mà không gây tổn hại lớn tới nền kinh tế. Nhằm đạt được điều đó, tiêm chủng là công cụ tối thượng”, ông cho hay.

Bộ trưởng Y tế Israel Nitzan Horowitz và các chuyên gia y tế cố vấn cho chính phủ bày tỏ hy vọng Israel sẽ sớm có bằng chứng liên quan đến hiệu quả của mũi tiêm tăng cường, có thể là trong tuần này.

Theo Horowitz, nếu liều vaccine thứ ba giúp giảm số ca nhiễm trở nặng thành công, Israel sẽ sở hữu “công cụ mạnh mẽ chống đại dịch”. “Đó là lý do chúng tôi quyết định triển khai, trước cả khi Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) chấp thuận”, ông giải thích.

Tại Mỹ, FDA dự kiến đưa ra chiến lược về tiêm liều vaccine tăng cường vào đầu tháng sau, bao gồm thời điểm và những đối tượng đã tiêm chủng nào nên được tiêm mũi thứ ba. Chính phủ Pháp và Đức cũng dự định sớm triển khai tiêm liều vaccine Covid-19 thứ ba.

Trong khi đó, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đang nỗ lực kêu gọi các nước giàu tạm hoãn chiến lược này ít nhất cho đến cuối tháng 9, do nhu cầu giải quyết vấn đề thiếu hụt nguồn cung vaccine cho các nước nghèo vô cùng cấp thiết.

Giới chức Israel cho hay hơn 600.000 người dân từ 60 tuổi trở lên, chiếm hơn 1/3 nhóm tuổi này, đã được tiêm liều vaccine Pfizer thứ ba kể từ khi chính phủ thông qua chiến lược. Những người đã tiêm mũi thứ hai cách đây 5 tháng mới đủ điều kiện tiêm mũi tăng cường.

Ngoài tiêm chủng, chính phủ Israel còn đang xem xét thắt chặt các biện pháp ngăn virus lây lan. Cảnh sát tuần tra trên đường phố, trong các trung tâm thương mại, hoặc xuất hiện tại đám cưới và những sự kiện khác để đảm bảo người dân đeo khẩu trang và đã tiêm chủng đầy đủ. Những người vi phạm quy định phải nộp khoản tiền phạt khá lớn.

Giới chức cảnh báo Israel thậm chí có thể đối mặt đợt phong tỏa thứ tư trong kỳ nghỉ lễ của người Do Thái vào tháng 9 nếu không tăng tốc tiêm liều vaccine tăng cường và cải thiện tỷ lệ tiêm chủng. 60% trong tổng số 9 triệu dân Israel đã được tiêm chủng đầy đủ, tỷ lệ người trưởng thành được tiêm hai mũi là khoảng 80%.

Việc khôi phục yêu cầu cách ly người nhập cảnh là một dấu hiệu nữa cho thấy sự thận trọng của Israel trong cách tiếp cận với Covid-19. Đối với Yael Wood, quyết định này là đòn giáng cuối cùng vào kế hoạch tổ chức đám cưới vào mùa hè mà cô từng cố gắng cứu vãn. Người phụ nữ 30 tuổi đã hoãn tổ chức hôn lễ vì các thành viên gia đình thân thiết của cô tại Mỹ không thể đến dự.

“Tôi thực sự thất vọng. Cảm giác chẳng có ánh sáng nào cuối đường hầm”, Wood nói.