iPhone không thể rời xa Trung Quốc

iPhone không thể rời xa Trung Quốc, không chỉ vì nhân công giá rẻ, mà còn bởi họ phụ thuộc nhiều vào hệ thống nhà máy và cả bản chất của nền thương mại toàn cầu.

Các chính trị gia Mỹ không ít lần nói về việc sản xuất iPhone tại Mỹ, nhưng nhiều lý do cho thấy điều đó khó xảy ra.

Kịch bản thứ nhất

Hiện nay iPhone được lắp ráp tại 7 nhà máy, 6 ở Trung Quốc và một ở Brazil. Nếu nó được lắp ráp tại Mỹ nhưng vẫn phải nhập linh kiện, giá của thiết bị sẽ là bao nhiêu?

Theo IHS, giá linh kiện là khoảng 230 USD cho chiếc iPhone 6s Plus đang được bán với giá 749 USD. Chiếc iPhone SE, sản phẩm mới nhất của Apple, đang được bán với giá 399 USD, ước tính linh kiện trị giá 156 USD.

Tiền lắp ráp một chiếc iPhone tốn khoảng 10 USD, theo ước tính của Jason Dedrick, giáo sư tại Trường Nghiên cứu Thông tin tại Đại học Syracuse.

Link kiện iPhone đến từ khắp nơi trên thế giới. Ảnh: Technology Review.

Dedrick cho rằng những công việc như vậy sẽ tốn từ 30 đến 40 USD nếu được làm tại Mỹ. Chênh lệch chủ yếu đến từ chi phí vận tải, hậu cần phát sinh khi vận chuyển các linh kiện.

Giả sử tất cả các chi phí khác vẫn giữ nguyên, mức giá cuối cùng của một chiếc iPhone 6S Plus sản xuất hoàn toàn tại Mỹ có thể tăng lên khoảng 5%.

Điều này không mang đến nhiều lợi ích cho nước Mỹ. Các nhà cung cấp của Apple sử dụng hơn 1,6 triệu lao động, nhưng công đoạn lắp ráp cuối cùng này chỉ chiếm một phần nhỏ trong tổng chi phí.

Vì vậy, ngay cả khi Apple lắp ráp iPhone tại Mỹ , nền kinh tế Mỹ vẫn sẽ không có tác động đáng kể như Trump và Sanders hy vọng.

Kịch bản thứ hai.

Vậy nếu các linh kiện cũng được sản xuất tại Mỹ?

346 trong số 766 nhà cung cấp linh kiện của Apple đang nằm ở Trung Quốc. Nhật Bản có 126, Mỹ có 69 và Đài Loan có 41.

Mặt trước của iPhone được làm từ kính Corning Gorilla Glass tại các nhà máy đặt tại Kentucky, Hàn Quốc, Nhật Bản và Đài Loan.

Màn hình cảm ứng và các con chip máy tính bên dưới là một trong những linh kiện đắt nhất của điện thoại. Chúng trị giá khoảng 20 USD cho mỗi chiếc iPhone SE, theo IHS.

Một linh kiện đắt đỏ khác là bộ vi xử lý điện thoại. Cả hai chiếc iPhone SE và 6S, đều sử dụng con chip do Apple thiết kế và gia công bởi Samsung hay TSMC.

Mô-đem trên iPhone SE được thiết kế bởi Qualcomm, có giá khoảng 15 USD, theo IHS. Bộ nhớ NAND và DRAM tốn thêm 15 USD mỗi bộ phận, các chip quản lý năng lượng giá 6,5 USD và bộ khuếch đại và thu phát sóng radio sẽ tốn thêm 15 USD nữa.

Đa số các con chip này được sản xuất theo hợp đồng, nên khó để biết chính xác chúng sản xuất ở đâu. Ví dụ như GlobalFoundries, công ty gia công theo hợp đồng chuyên sản xuất vi mạch cho Qualcomm đặt trụ sở tại Đức, Singapore, New York và Vermont.

Duane Boning, một kỹ sư điện tử tại MIT, chuyên sản xuất bán dẫn, nói rằng “Chi phí lao động chỉ là một phần nhỏ so với trang thiết bị và các phương tiện trong những nhà máy trị giá một tỷ USD”.

Nhân sự phổ thông do chính Apple thuê là không nhiều. Ảnh: Technology Review.

Các máy móc sử dụng trong các nhà máy như vậy phần lớn vẫn được sản xuất tại Hoa Kỳ.

Du vậy, Dedrick và các đồng nghiệp đã ước tính điều này sẽ khiến chi phí sản xuất các thành phần của một chiếc iPhone tăng thêm 30-40 USD.

Thêm vào đó, các nhà máy tại Mỹ sẽ không cạnh tranh được và sẽ phải vận hành ở công suất thấp, thậm chí còn khiến chênh lệch về chi phí tăng cao hơn khi sản xuất tại châu Á, Dedrick nói thêm.

Nếu kịch bản này xảy ra, iPhone sẽ đắt thêm nhiều nhất là 100 USD.

Kịch bản thứ ba

Một lý do khác khiến iPhone không thể sản xuất hoàn toàn tại Mỹ là bởi sự thiếu hụt nguyên liệu cần thiết ở quốc gia này.

Alex King cho biết, một chiếc iPhone có khoảng 75 nguyên tố, chiếm 2/3 bảng tuần hoàn nguyên tố hóa học. Thậm chí ngay cả nhôm để làm vỏ iPhone cũng phải nhập vì hiện không có mỏ bôxít nào ở nước Mỹ.

Sẽ không có một chiếc iPhone “thuần mỹ”. Ảnh: Technology Review.

Các nguyên tố hiếm , khó khai thác nhưng rất cần thiết, chủ yếu được lấy từ Trung Quốc, nơi nắm giữ 85% nguồn cung trên toàn thế giới.

Có thể kể ra: Hafni (Hf), thành phần cơ bản cho các bóng bán dẫn của iPhone, Neodyum trên động cơ rung của điện thoại, microphone và loa hay Lanthanum có trong ống kính máy ảnh.

Nói cách khác, “không sản phẩm công nghệ cao nào, từ lúc bắt đầu cho đến khi lắp ráp hoàn thiện mà chỉ được thực hiện ở một quốc gia.” David Abraham, tác giả cuốn The Elements of Power, một cuốn sách về kim loại hiếm, cho biết.

iPhone là biểu tượng cho tài năng của nước Mỹ, nhưng nó cũng là một minh chứng cho thực tế không thể tránh khỏi của nền kinh tế toàn cầu.

Đại Việt

Theo Zing