IAEA kêu gọi thiết lập ngay vùng an toàn xung quanh nhà máy Zaporizhzhia
Theo phóng viên TTXVN tại châu Âu, Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế ( IAEA) ngày 6/9 công bố báo cáo về kết quả chuyến thị sát tới Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia, đồng thời kêu gọi thiết lập ngay “vùng an ninh và an toàn” xung quanh nhà máy này nhằm ngăn ngừa một số “sự cố hạt nhân” có thể xảy ra do các hành động quân sự.
Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia ở Enerhodar, Ukraine (hình ảnh vệ tinh công bố bởi Maxar Technologies ngày 29/8/2022). Ảnh: AFP/TTXVN
Trong báo cáo trên, IAEA liệt kê các hư hại ở nhiều phần của nhà máy, đồng thời cho rằng cần cải thiện điều kiện làm việc của nhân viên người Ukraine trong nhà máy này để tránh “những lỗi trong thực hiện các quy định về an toàn hạt nhân”.
Zaporizhzhia là nhà máy điện hạt nhân lớn nhất ở châu Âu và có tổng cộng 6 lò phản ứng. Thời gian gần đây, khu vực xung quanh nhà máy xảy ra nhiều vụ tấn công quân sự. Nga và Ukraine cáo buộc nhau pháo kích nhà máy, dẫn tới yêu cầu IAEA thanh sát cơ sở này.
Ngoại trưởng Nga, Pháp bàn về việc thanh sát nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia
Trong cuộc điện đàm song phương ngày 23/8, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov đã thảo luận với người đồng cấp Pháp Catherine Colonna về chuyến thăm dự kiến của các thanh sát viên độc lập tới nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia của Ukraine.
Toàn cảnh nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia ở Enerhodar, miền Đông Ukraine, ngày 19/8/2022 (chụp từ vệ tinh của Công ty công nghệ vũ trụ Maxar): Ảnh: AFP/TTXVN
Tuyên bố sau cuộc điện đàm, Bộ Ngoại giao Nga nêu rõ: "Hai bên đã thảo luận chi tiết về tình hình xung quanh nhà máy Zaporizhzhia và các cơ hội có thể tổ chức chuyến thăm của phái bộ Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) tới nhà máy này".
Tuần trước, Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã kêu gọi cuộc thanh sát độc lập tại nhà máy này. Về phần mình, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky hối thúc Liên hợp quốc (LHQ) bảo vệ an toàn khu vực trên.
Tổng Giám đốc IAEA, ông Rafael Grossi cùng ngày cho biết nhóm chuyên gia của cơ quan này có thể đến thanh sát nhà máy "trong vài ngày tới nếu các cuộc đàm phán thành công". Ông đang tiếp tục tham vấn "một cách tích cực và tăng cường" với tất cả các bên để phái bộ của IAEA có thể sớm vào nhà máy.
Trong diễn biến liên quan, người phát ngôn LHQ Stephane Dujarric ngày 23/8 cho biết Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres sẽ tham dự cuộc họp về nhà máy Zaporizhzhia do Ukraine đề xuất, và cử Phó Tổng thư ký phụ trách các vấn đề chính trị Rosemary DeCarlo đại diện cho Ban thư ký tham dự cuộc họp do Nga đề xuất về cùng vấn đề.
Phát biểu trước Hội đồng Bảo an LHQ ngày 23/8, bà DiCarlo kêu gọi ngừng mọi hành động quân sự quanh nhà máy trên, đồng thời nhấn mạnh cần khẩn cấp đạt thỏa thuận để nhà máy thực sự trở lại là một cơ sở dân sự thuần túy và đảm bảo an toàn cho khu vực. Bà cảnh báo: "Chúng ta cần hiểu rõ rằng bất cứ hư hại nào đối với nhà máy này, cũng như các cơ sở hạt nhân khác tại Ukraine, đều sẽ có thể dẫn tới một sự cố hạt nhân kèm theo những hậu quả thảm khốc không chỉ với vùng lân cận mà cả khu vực và thế giới".
Bà DiCarlo cho biết LHQ tiếp tục ủng hộ công việc quan trong của IAEA và nỗ lực của cơ quan này nhằm đảm bảo hoạt động an toàn tại nhà máy Zaporizhzhia cũng như các cơ sở hạt nhân khác ở Ukraine.
Zaporizhzhia là một trong những nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu. Nhà máy này nằm dưới sự kiểm soát của binh lính Nga từ tháng 3 vừa qua. Trong những ngày gần đây tại khu vực này xảy ra nhiều vụ tấn công quân sự. Hiện Nga và Ukraine đang cáo buộc lẫn nhau pháo kích nhà máy này.
Nga: 2 thanh sát viên IAEA sẽ thường trực tại nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia Hãng thông tấn RIA của Nga ngày 2/9 dẫn lời Đại diện thường trực của Nga tại các tổ chức quốc tế ở Vienna (Áo) Mikhail Ulyanov cho hay 2 thanh sát viên từ Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) sẽ có mặt thường trực tại nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia. Quang cảnh nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia...