Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường típ 2
Rất nhiều nghiên cứu chứng minh hút thuốc lá, hoặc thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc rất có hại cho sức khỏe. Theo thống kê mỗi năm có gần 6 triệu người trên thế giới chết vì hút thuốc. Gần đây, các nhà khoa học cũng đã tìm thấy nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường típ 2 ở nhóm đối tượng này.
Bác sĩ Chuyên khoa II Nội tiết Đặng Văn Điểm, Phó Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Tư Nghĩa, TP.Quảng Ngãi cho biết: Các số liệu nghiên cứu phân tích cho thấy trong khói thuốc lá có chứa hơn 7000 chất độc hại, đặc biệt là nicotin. Chất này có thể khiến hệ thần kinh giao cảm bị kích thích gây co mạch và tăng huyết áp. Khói thuốc lá không những ảnh hưởng đến việc sản xuất insulin của tuyến tụy mà còn làm giảm hiệu quả hoạt động của insulin.
Insulin là hormon được các tế bào beta của tuyến tụy sản xuất, thực hiện nhiệm vụ duy trì sự ổn định đường huyết trong cơ thể. Như vậy, khói thuốc lá là một trong những nguyên nhân làm gia tăng tình trạng đề kháng insulin (insulin hoạt động kém hiệu quả), và làm giảm sản xuất insulin của tuyến tụy. Đây được xem là căn nguyên gây bệnh đái tháo đường típ 2.
Bác sĩ Đặng Văn Điểm đang tư vấn cho bệnh nhân
Trong một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí sức khỏe Hoa Kỳ (HealthDay năm 2015) ghi nhận những người hút thuốc có nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường típ 2 cao hơn 14% so với những người không hút thuốc, và những người thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc (hút thuốc bị động) là 22%.
Bác sĩ Chuyên khoa II Nội tiết Đặng Văn Điểm, Phó Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Tư Nghĩa, TP.Quảng Ngãi nhấn mạnh: Các nhà nghiên cứu ước tính có gần 11,7% tất cả các trường hợp của bệnh đái tháo đường típ 2 ở nam giới và hơn 2,4% ở nữ giới (ước tính gần 27,8 triệu người trên toàn thế giới) liên quan đến hút thuốc lá chủ động. Mặc khác, các nghiên cứu cũng ghi nhận có sự gia tăng theo tỷ lệ thuận với số lượng và thời gian hút thuốc lá với nguy cơ mắc đái tháo đường.
Những người hút trên 20 điếu mỗi ngày có nguy cơ mắc bệnh cao nhất. Đối với những người hút ít hơn 20 điếu mỗi ngày, tỷ lệ bị đái tháo đường là trên 29,5%. Trường hợp những người trước đây đã từng hút thuốc, nay đã bỏ thuốc thì tỷ lệ mắc bệnh đái tháo đường là 22,9%. Song cho đến nay, các nhà nghiên cứu chưa biết rõ cơ chế gây bệnh đái tháo đường do hút thuốc lá. Về tình hình phát triển bệnh đái tháo đường trên thế giới, một nghiên cứu ở Hoa Kỳ cho biết: cứ 3 người dân nước này sinh năm 2000 thì sẽ có một người bị bệnh đái tháo đường và số bệnh nhân đái tháo thường sẽ tăng gấp đôi vào năm 2025. Như vậy, nguy cơ mắc đái tháo đường giảm dần theo thời gian mà người hút thuốc lá cai thuốc.
Theo Giáo sư Frank Hu, khoa dinh dưỡng và dịch tễ học tại Đại học Havard (Hoa Kỳ) cũng cho rằng: “Hút thuốc được coi là yếu tố nguy cơ gây nên bệnh đái tháo đường, những nỗ lực y tế công cộng nhằm kêu gọi không hút thuốc sẽ có tác động đáng kể đến con số thống kê bệnh đái tháo đường típ 2 trong tương lai”. Bệnh đái tháo đường đã gia tăng nhanh chóng trên thế giới và để lại hậu quả nghiêm trọng cho mỗi cá nhân, gia đình và xã hội. Do đó ngay từ bây giờ mọi người nên có ý thức tránh hút và bỏ hút thuốc lá để phòng chống bệnh đái tháo đường.
Hút thuốc lá là một thói quen khó bỏ, nhưng để phòng tránh căn bệnh đái tháo đường phải bỏ thuốc lá và tránh tiếp xúc với khói thuốc lá. Bên cạnh đó, người bệnh cần xây dựng cho mình một chế độ dinh dưỡng và thói quen vận động hợp lý, để nâng cao được chất lượng cuộc sống, vượt qua tâm lý bệnh tật và sống khỏe mạnh hơn./.
Video đang HOT
Đột quỵ não không chừa 1 ai: 2/6 thủ phạm gây bệnh là "thú vui độc hại" của nhiều người Việt
Tỷ lệ đột quỵ ở người trẻ có xu hướng tăng lên, khoảng 2% mỗi năm. Hút thuốc lá và uống bia rượu là 2/6 nguyên nhân gây đột quỵ não, cũng là thú vui phổ biến của nhiều người Việt.
BS. Phạm Văn Cường - Trung tâm Đột quỵ não - Bệnh viên TWQĐ 108 - cho biết tại Trung tâm Đột quỵ não - Bệnh viện TWQĐ 108 trong năm 2020 đã ghi nhận và điều trị trường hợp nhỏ tuổi nhất là 12 và nhiều trường hợp khác trong độ tuổi thanh thiếu niên bị đột quỵ não.
Bác sĩ Cường cho biết người trẻ tuổi mắc đột quỵ nào do nhiều nguyên nhân. Ngoài nguyên nhân bệnh lý, nhiều nguyên nhân do đời sống.
Bệnh lý dị dạng mạch máu não
Dị dạng mạch máu não là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây nên đột quỵ chảy não ở những người trẻ tuổi. Sự phát triển bất thường của mạch máu não có thể gây nên những túi phình - với thành mạch máu mỏng, là nguyên nhân có thể gây xuất huyết não.
Hoặc mạch máu có thể bị bóc tách gây hẹp, tắc mạch - nhồi máu não. Hiện tại là chưa có biện pháp nào thực sự hiệu quả để dự phòng dị dạng mạch não. Những bất thường này có thể phát hiện sớm qua chụp cắt lớp vi tính tương phản mạch máu não, hoặc chụp cộng hưởng từ mạch máu não.
Hút thuốc lá
Khoảng 50% số bệnh nhân đột quỵ trẻ tuổi có hút thuốc lá, những nghiên cứu mới nhất cho thấy có sự tương quan giữa số lượng thuốc hút mỗi ngày và nguy cơ đột quỵ não.
Thuốc lá có chứa khoảng 7000 chất độc hóa học như carbon monoxide, formaldehyde, arsenic và cyanide. Những chất độc này được vận chuyển vào máu sau khi hấp thu vào phổi làm thay đổi và phá hủy các tế bào trong cơ thể.
Dị dạng mạch máu não gây đột quỵ
Những thay đổi của các chất hóa học này làm tăng nguy cơ vữa xơ, tổn thương mạch máu não. Việc thay đổi nhận thức và hành vi hút thuốc của người trẻ chưa bao giờ là dễ dàng. Những nghiên cứu này đang gióng thêm một hồi chuông cảnh báo cho những người đã và đang có thú vui độc hại này.
Rối loạn chuyển hóa mỡ máu
Có khoảng từ 50-60% bệnh nhân nhồi máu não trẻ tuổi có rối loạn chuyển hóa mỡ máu, có sự khác biệt nhẹ giữa nam và nữ, trong đó nam giới hay gặp hơn nữ.
Người trẻ tuổi với thói quen ăn uống có hại sức khỏe (ăn quá nhiều thức ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn...), ngày càng đối diện với các bệnh lý mạch máu lớn và nhỏ sớm hơn (bệnh lý đột quỵ, tim mạch ...)
Bệnh béo phì và lười vận động
Các nghiên cứu tại Hoa Kỳ cho thấy khoảng 10% các bệnh nhân đột quỵ trẻ tuổi có thừa cân (chỉ số khối cơ thể BMI>30), ngoài ra các chỉ số chu vi vòng bụng, tỉ lệ vòng bụng/vòng hông, tỉ lệ vòng bụng/chiều cao còn có mối liên quan chặt chẽ hơn đến nguy cơ đột quỵ.
Tại Việt Nam chưa có nghiên cứu cụ thể về vấn đề này. Tuy nhiên có một thực trạng là trong 5 năm vừa qua (từ 2014 đến 2020), tỉ lệ người béo phì tại Việt Nam đã tăng 33%, đứng thứ 2 trong khu vực Đông Nam Á.
Đột quỵ não không chừa ai
Sự phát triển nhanh chóng của nền kinh tế kéo theo chế độ ăn ít lành mạnh hơn. Giới trẻ ngày càng thích ngồi trước màn hình máy tính hoặc ôm điện thoại di động hơn là tham gia các hoạt động thể dục, thể thao.
Đái tháo đường và tăng huyết áp
Đái tháo đường gặp ở 30% bệnh nhân đột quỵ trẻ và với bệnh tăng huyết áp là khoảng 10%. Đặc biệt với khu vực Đông Nam Á, tỉ lệ bệnh nhân đột quỵ nhồi máu não trẻ tuổi có đái tháo đường lên tới 54.8%.
Tại Việt Nam, đang có sự gia tăng nhanh bệnh tiểu đường ở người trẻ, thậm chí với trẻ em. Nhiều ca bệnh được ghi nhận ở trẻ nhỏ từ 9 đến 13 tuổi, thanh niên từ 20 đến dưới 30 tuổi. Thói quen ăn uống thay đổi, lối sống không lành mạnh, ô nhiễm môi trường khiến độ tuổi mắc tiểu đường càng trẻ, thậm chí mới 9 tuổi.
Uống rượu bia
Uống rượu bia, đặc biệt là rượu nặng có liên quan chặt chẽ đến sự tăng lên của bệnh lý chảy máu não ở bệnh nhân trẻ tuổi.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm có khoảng 15 triệu người mắc đột quỵ não, khoảng 5 triệu người trong số đó tàn phế vĩnh viễn và 5 triệu người tử vong. Vì vậy, ta cần có các biện pháp phòng tránh đột quỵ não kịp thời.
Chính vì vậy, để phòng đột quỵ, bác sĩ Cường cho rằng mọi người cần thay đổi những nguyên nhân có thể làm được như tích cực vận động thể dục thể thao, hạn chế sử dụng thức ăn nhanh, các thực phẩm chế biến sẵn, nói không với thuốc lá, hạn chế bia rượu...
Ngoài ra, người trẻ không nên chủ quan cho rằng đột quỵ chỉ xảy ra ở người cao tuổi mà bỏ qua việc thăm khám sớm tại các cơ sở y tế khi có biểu hiện của bệnh lý đột quỵ (yếu liệt tay chân, méo miệng, nói khó ...), đây là việc làm hết sức nguy hiểm.
BS Cường nhấn mạnh đột quỵ não là căn bệnh không chừa một ai và dù ở độ tuổi thấp người trẻ cũng hoàn toàn không miễn nhiễm với đột quỵ.
Mới 28 tuổi bị suy thận, bác sĩ thở dài cho biết: Là vì anh đã làm 3 việc quá sức khiến thận không thể chịu nổi Sau khi biết thông tin liên quan tới bệnh nhân như vậy, bác sĩ không khỏi thở dài nói rằng chính những thói quen này của anh đã dẫn đến căn bệnh quái ác. Suy thận không phải là một bệnh tự phát, nó thường phát triển từ các bệnh thận mãn tính khác nhau. Khi thận của con người bị viêm nhiễm,...