Hũ tro cốt 4.000 năm vùi dưới lòng đất
Hũ tro cốt được bảo quản trong điều kiện tốt và giúp hé lộ một trong những tập tục mai táng thời Đồ Đồng.
Hũ tro cốt được bọc cẩn thận trước khi mang lên từ lòng đất. Ảnh: RTE.
Các nhà khoa học phát hiện hũ tro cốt cổ xưa trong quá trình khảo sát một địa điểm xây bệnh viện mới ở Ballyshannon, hạt Donegal, Ireland, BBC hôm 4/9 đưa tin. “Thật tuyệt vời khi tìm thấy chiếc hũ. Có vẻ nó được bảo quản trong điều kiện tốt. Đây thực chất là một chiếc hũ dạng úp ngược”, trưởng nhóm khai quật Tamlyn McHugh, chuyên gia tại công ty khảo cổ Fadó Archaeology, cho biết.
Khi tìm thấy hũ tro cốt, nhóm khai quật phải gọi nhà bảo tồn khảo cổ giàu kinh nghiệm Susannah Kelly tới nhấc nó lên khỏi lòng đất. “Chúng tôi chưa có cơ hội quan sát hũ tro cốt vì bà ấy đã mang nó tới phòng thí nghiệm để tiến hành nghiên cứu. Chúng tôi rất háo hức chờ tới lúc được nhìn chiếc hũ. Thường thì chúng sẽ được trang trí kỳ công”, McHugh cho biết.
Hũ tro cốt chỉ là một trong số những phát hiện khảo cổ tại Ballyshannon. Nhóm khai quật còn tìm thấy dấu tích của nhiều ngôi mộ xây cách đây khoảng 2.500 – 500 năm trước Công nguyên. Các ngôi mộ cho thấy ba hình thức mai táng khác nhau thời Đồ Đồng, theo McHugh.
“Chúng tôi tìm thấy những hố chôn nông, bên trong là tro cốt. Có ít nhất 12 hố chôn nông như vậy và chúng tôi gọi đó là nghĩa địa dẹt. Hũ tro cốt lại được chôn trong một huyệt mộ hình tròn. Ngoài ra, chúng tôi còn tìm thấy những ngôi mộ xây bằng đá tảng. Thật thú vị khi có cả ba loại ở đây”, bà nhận xét. Nhờ phương pháp định tuổi bằng đồng vị carbon, các nhà khảo cổ có thể xác định tập tục mai táng nào xuất hiện trước, tập tục nào xuất hiện sau.
Cơ quan Dịch vụ Y tế Ireland (HSE) cho biết, một nhà khảo cổ chuyên nghiên cứu di cốt sẽ phân tích số tro cốt khai quật được. “HSE muốn gửi lời cảm ơn tới Tamlyn McHugh và Fadó Archaeology vì đã nỗ lực phát hiện những dấu tích lịch sử đáng chú ý này và đảm bảo chúng được bảo tồn tốt”, chuyên gia Shane Campbell tại HSE nói.
Mổ xác chó sói 14.000 năm tuổi phát hiện nạn nhân cuối cùng là... tê giác
Khi tiến hành nghiên cứu xác của một con chó hoặc sói từ Kỷ Băng hà được bảo quản hoàn hảo, các nhà khoa học tìm ra mảnh cơ thể được cho là của tê giác lông mượt cuối cùng còn sót lại bên trong dạ dày nó.
Theo CNN, xác của một loài chó - có thể là chó hoặc sói tồn tại từ thời Kỷ Băng Hà được các nhà khoa học Nga phát hiện tại ở Tumat, Siberia vào năm 2011. Khi tiến hành giải phẫu xác "chó sói" được bảo quản hoàn hảo suốt 14.000 năm, họ đã có một khám phá bất ngờ.
Bên trong dạ dày của chú chó là một mảnh mô lông, ban đầu được cho là thuộc về một con sư tử hang động, vì bộ lông màu vàng mịn. Tuy nhiên, qua xét nghiệm, các chuyên gia tại bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Stockholm lại phát hiện ra điều khác.
"Khi kiểm tra ADN, phần lông trong bụng trông không giống với loài sư tử hang động" - Love Dalen, giáo sư di truyền học tiến hóa tại trung tâm Cổ sinh vật học liên kết giữa đại học Stockholm và bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Thụy Điển cho biết.
"Dựa vào cơ sở dữ liệu tham chiếu và DNA của tất cả các loài động vật có vú, chúng tôi cho rằng đó là của một con tê giác lông mượt", ông Dalen tiết lộ. Vị chuyên gia cho biết thêm, ông chưa bao giờ nghe hoặc tìm thấy mảnh mô bên trong bất cứ loài thú ăn thịt nào ở Kỷ Băng Hà.
Sau khi tiến hành xác định tuổi bằng carbon, các chuyên gia đã phát hiện đây là phần da của loài tê giác có niên đại cách đây 14.400 năm. "Khả năng cao là nó đã ăn một trong những con tê giác lông mượt cuối cùng trên thế giới" - ông Dalen nói.
Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra con "chó sói" 14.000 năm tuổi đã chết không lâu sau khi ăn thịt tê giác bởi thức ăn vẫn chưa được tiêu hóa hết. Họ dự đoán, con chó đi ngang qua tê giác con đã chết hoặc được hưởng phần còn lại sau khi tê giác bị kẻ khác ăn thịt, sau đó bị tê giác mẹ trả thù.
Trả lời CNN, Nghiên cứu sinh Edana Lord từ trung tâm Cổ sinh vật học, người đồng tác giả nghiên cứu về sự biến mất của loài tê giác lông mượt cho rằng loài vật này có kích cỡ tương đương với loài tê giác trắng ngày nay, dẫn tới suy đoán rằng chú cún khó có thể mà tự mình hạ gục tê giác được.
Trước đó, thế giới từng xôn xao khi xác của một loài chó hoặc sói được phát hiện ở vùng lân cận sông Indigirka ở Siberia, phía đông bắc Yakutsktrong. Khi ấy, nó trong tình trạng đóng băng và bị vùi dưới lớp tuyết dày có niên đại 18.000 tuổi.
Điều đáng bất ngờ là nhiệt độ âm hàng chục độ dưới băng tuyết đã trở thành điều kiện môi trường lý tưởng bảo vệ xác con vật cổ xưa này còn nguyên vẹn.
Đặc biệt, bộ răng được bảo quản hoàn hảo. Những người phát hiện ra chú chó sói bật mí khi ôm lấy con vật 18.000 năm tuổi này, có cảm giác chân thực như nó mới chỉ chết gần đây.
Có thể đây là loài tiến hóa từ một loài chó sói từ thời Kỷ Băng Hà, sinh sống cách đây khoảng 15.000 - 40.000 năm trước.
Hiện vẫn chưa thể xác định đây là loài chó hay là sói bởi trông thì khá giống chó, nhưng kết cấu xương và các chi cho thấy con vật rõ ràng to hơn nhiều so với chó sói hiện đại.
Xác ướp cún con 18 ngàn năm tuổi| VOA Tiếng Việt
Xác ướp giám mục hé lộ nguồn gốc bệnh lao Dấu vết trong phổi của một giám mục ở thế kỷ 17 giúp các nhà nghiên cứu phát hiện bệnh lao xuất hiện vào thời Đồ Đá mới. Xác ướp giám mục Peder Winstrup. Ảnh: Wikipedia. Khi nhà nhân chủng học Caroline Arcini và đồng nghiệp ở Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Thụy Điển phát hiện những nốt vôi hóa nhỏ trong...