Hơn 1000 người có thể đã chết, Nhật cảnh báo rò rỉ phóng xạ

Khi ngày mới bắt đầu, Nhật phải đối mặt với thiệt hại khủng khiếp ở dọc bờ biển miền bắc, với lửa cháy vẫn ngùn ngụt, nhiều vùng chìm nghỉm trong nước, sau khi cơn siêu địa chấn và sóng thần có thể đã giết chết ít nhất 1.000 người.

Sóng thần lớn ập qua khu vực Iwanuma ở quận Miyagi, miền bắc Nhật.

Theo Cơ quan cảnh sát quốc gia và Bộ Quốc phòng Nhật, cho đến ngày hôm nay, thứ bảy, 202 người được xác nhận đã thiệt mạng ở 9 quận (tương đương tỉnh ở VN), trong đó bao gồm cả Tokyo và số người chết chắc chắn sẽ tăng lên trên 1.000 khi nhiều vùng hứng chịu thiệt hại nặng nề.

Vào 6h45 sáng nay, 673 người bị mất tích sau trận động đất 8,9 richter, lớn nhất trong lịch sử được ghi nhận ở Nhật.

Tại quận Iwate, thành phố ven biển Rikuzentakata đã gần như bị phá hủy hoàn toàn bởi sóng thần, gần như toàn bộ thành phố bị chìm nghỉm trong nước, Cơ quan quản lý Thảm họa và Cứu hỏa cùng cảnh sát địa phương cho hay.

Khoảng 200-300 thi thể được tìm thấy ở Wakabayashi, thành phố Sendai, quận Miyagi, cảnh sát quận cho hay. Giới chức trách cho hay khu vực hướng ra Thái Bình Dương này có 1.200 họ dân bị ảnh hưởng bởi sóng thần.

Khoảng 1.800 ngôi nhà ở quận Fukushima bị phá hủy, theo NPD.

Khi đội cứu hộ chưa thể tiếp cận những vùng bị sóng thần bị ảnh hưởng bởi sóng thần, thì bức tranh tàn phá trên khắp miền bắc Nhật vẫn còn chưa rõ.

Quân đội Nhật Bản đã huy động hàng nghìn binh sĩ, hàng trăm máy bay và hàng chục tàu chiến tham gia hoạt động khắc phục hậu quả. Chính phủ đã cảnh báo về khả năng rò rỉ phóng xạ tại một nhà máy hạt nhân đã được đóng cửa sau trận động đất ngày hôm qua.

Tại trung tâm Tokyo, nhiều người có thể đã ngủ cả đêm ở văn phòng, nhưng có thể hàng triệu người chọn cách đi bộ về nhà vì dịch vụ tàu điện ngầm bị tạm dừng hoạt động.

Ngủ qua đêm trên sàn nhà tại văn phòng chính phủ ở Tokyo.

Sau trận động đất kinh hoàng, sáng nay, người dân giờ đã bình tĩnh trở lại. Hoạt động sơ tán được tiến hành ở phía bắc nước này, dọc bờ biển Thái Bình Dương.

Trận động đất hôm qua được giới chuyên môn đánh giá là mạnh hơn 8.000 lần trận động đất đã tàn phá Christchurch, New Zealand, tháng trước. Cơn địa chấn có cường độ 8.9 xảy ra ở một nơi cách bờ biển 125 km, khiến lệnh cảnh báo sóng thần được ban bố trên khắp vùng Thái Bình Dương, kể cả những khu vực rất xa như Nam Mỹ và toàn bộ duyên hải miền tây Mỹ. Hàng ngàn người bỏ chạy khỏi các làng ven biển ở Châu Á.

Nguy cơ rò rỉ hạt nhân

Người dân thành phố Sendai, thành phố hứng chịu sóng thần cao tới 10m, sống trong cảnh mất điện ở một trung tâm sơ tán.

Nhật Bản sáng nay đã cảnh báo về khả năng rò rỉ phóng xạ trong khi tuyên bố tình trạng khẩn cấp đối với 5 lò phản ứng hạt nhân tại 2 nhà máy điện sau khi những lò này mất khả năng làm lạnh do mất điện sau động đất.

Một lò phản ứng nằm ở phía đông nam Nhật Bản là mối lo lớn hơn cả. Tuy nhiên, sáng nay, chính phủ cũng tuyên bố tình trạng khẩn cấp với 4 lò phản ứng khác ở khu vực này.

“Có khả năng phóng xạ sẽ rò rỉ ra ngoài, nhưng lượng dự kiến sẽ ít và gió sẽ thổi chúng ra biển”, Chánh văn phòng Nội các Yukio Edano nói với báo giới.

Trước đó, các giới chức Nhật Bản nói rằng áp suất trong lò phản ứng hạt nhân của nhà máy điện Fukushima đang gia tăng sau khi nhà máy này mất điện vì trận động đất. Nhà chức trách cho biết có thể sẽ phải mở van cho một số hơi phóng xạ thoát ra để giảm bớt áp suất trong lò phản ứng. Chính quyền đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp tại nhà máy điện này, và ra lệnh cho khoảng 3.000 cư dân sống gần nhà máy sơ tán khỏi khu vực.

Áp suất trong lò phản ứng này đã tăng cao tới một lần rưỡi mức hoạt động bình thường sau khi mất điện khiến hệ thống làm nguội đã ngưng hoạt động. Hệ thống làm nguội này giữ cho các thanh nhiên liệu hạt nhân khỏi bị quá nóng. Các giới chức nói công nhân nhà máy đã sử dụng hệ thống dự phòng để làm nguội lò phản ứng này.

Trong trường hợp tệ hại nhất, các thanh nhiên liệu cuối cùng có thể sẽ được nấu sôi bằng số nước có sẵn, rồi chảy ra và thải các chất liệu phóng xạ độc hại vào môi trường.

Chính phủ Nhật đã báo cho cơ quan nguyên tử IAEA ở Geneva biết tình hình ở nhà máy Fukushima Daiichi phía bắcTokyo hiện đang bị đóng lại. Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế cho biết Nhật Bản đã đóng cửa 4 nhà máy điện hạt nhân gần khu vực động đất.

Trước đó, một đám cháy cũng đã xảy ra tại tòa nhà tuốc bin của nhà máy điện hạt nhân Onagawa ở Miyagi.

Thiệt hại kinh tế

Thiệt hại về người và của là vô cùng khủng khiếp.

Thiệt hại về vật chất của trận động đất tại Nhật Bản chỉ được biết một thời gian sau. Tuy nhiên, đối với quy mô của tai họa này, mức độ thiệt hại được dự báo là sẽ rất lớn. Theo ước tính ban đầu, thiệt hại sau vụ động đất này mà các công ty bảo hiểm toàn cầu phải gánh có thể lên tới 50 tỷ USD.

Trận động đất 8,9 độ Richter xảy ra chỉ vài phút trước giờ đóng cửa của thị trường chứng khoán Tokyo. Chỉ số Nikkei giảm 1,7% nhưng giá chứng khoán Nikkei tương lai ở Singapore giảm 3% sau giờ đóng cửa khi mức tàn phá của động đất và sóng thần rõ hơn.

Giá chứng khoán của các hãng bảo hiểm trên thế giới đều giảm vì khả năng họ sẽ phải trả những khoản tiền lớn trong vụ này. Tại Frankfurt, chứng khoán của Munich Re giảm 4,8% vào lúc mở cửa trong khi Allianz giảm 1,6%. Đồng USD cũng lên giá 0,5% so với đồng yên nhưng sau đó lại giảm xuống mức cũ.

Phân tích gia David Cohen từ Singapore nói đồng yen là “bến trú ẩn an toàn” cho các nhà đầu tư khi có thảm họa tại các vùng khác trên thế giới nhưng nay họ có thể chuyển từ đồng yen sang USD. Chuyên gia trưởng phụ trách chiến lược cho Ngân hàng Tư nhân HSBC tại Singapore, Arjuna Mahendaran nói đồng yen sẽ không bị ảnh hưởng về dài hạn.

Nhưng trận động đất sẽ có thể ảnh hưởng tới nền kinh tế đang suy yếu, có thể làm GDP giảm bớt 1%. Người ta cũng lo ngại về chuyện sản xuất sẽ bị ảnh hưởng. Hãng điện tử Sony có sáu nhà máy tại miền đông bắc, nơi bị ảnh hưởng nặng nhất và phát ngôn viên của công ty nói toàn bộ sáu nhà máy này hiện đang ngừng hoạt động. Ở những nơi khác, một nhà máy lọc dầu gần Tokyo bốc cháy. Hỏa hoạn cũng xảy ra tại thành phố Sendai ở miền bắc Nhật Bản trong khi cảng biển của thành phố này bị sóng thần tấn công.

Riêng chi phí dọn dẹp sau động đất và sóng thần cũng được ước tính sẽ lên tới hàng tỷ yên.

Mặc dù vậy hãng tín dụng Moody”s tỏ vẻ lạc quan: “Đối với một nền kinh tế lớn như Nhật Bản, ảnh hưởng của thiên tai về mặt kinh tế sẽ được chính phủ và bảo hiểm tư nhân gánh vác mà không ảnh hưởng tới tình hình tài chính và mức độ khả tín quốc gia”.

Các nước sẵn sàng hỗ trợ

Nhật Bản đã đề nghị một lực lượng cứu hộ và tìm kiếm giới hạn của nước ngoài đến nước này hỗ trợ hoạt động khắc phục hậu quả động đất – LHQ hôm qua cho biết.

LHQ tuyên bố sẵn sàng gửi một toán chuyên viên đến Nhật Bản để giúp nỗ lực tìm cứu sau cơn sóng thần dữ dội. Bà Elizabeth Byrs, phát ngôn viên của LHQ nói 35 toán tìm cứu của tổ chức này được đặt trong tình trạng báo động và sẵn sàng trợ giúp. Trong khi đó, Hội Chữ thập đỏ Quốc tế nói việc sơ tán đã thực hiện thành công tại những quốc gia bị xem như là đặc biệt dễ bị tác động của sóng thần gồm có Philippines, các đảo quốc trên Thái Bình Dương và Papua New Guinea.

Tại cuộc họp báo ở Nhà trắng hôm qua, Tổng thống Obama cho biết ông đã nói với Thủ tướng Nhật Bản Naoto Kan Mỹ sẽ giúp đỡ Nhật Bản bằng mọi cách. Tổng thống Mỹ cho biết một tàu sân bay Mỹ đã có mặt ở Nhật Bản và một tàu nữa đang trên đường đến. Quân đội Mỹ ở Nhật đã mở Căn cứ không quân Yokota để tiếp đón một số chuyến bay phải chuyển hướng từ các sân bay Nhật Bản.

Hôm qua, Ngoại Trưởng H.Clinton của Mỹ cho hay là Mỹ đang cho chở chất làm lạnh đến một nhà máy nguyên tử của Nhật bị tàn phá sau trận động đất. Bà Clinton nói: “Chúng tôi vừa ra lệnh Không quân Mỹ ở Nhật chở một số chất làm lạnh quan trọng đến nhà máy này. Quý vị cũng biết Nhật Bản phải dựa vào các nhà máy nguyên tử rất nhiều, tiêu chuẩn an toàn của họ cao nhưng hiện nay có 1 nhà máy đang gặp khó khăn vì động đất và không có đủ chất làm lạnh”.

Sóng thần cũng đập vào hai tiểu bang Hawaii và Alaska của Mỹ. Các tiểu bang vùng biển miền Tây như California và Oregon thiệt hại ít hơn.

Tổng thống Nga Dmitry Medvedev đã chỉ thị giúp đỡ Nhật Bản bị ảnh hưởng bởi trận động đất. Bộ trưởng Bộ các tình huống khẩn cấp trưởng Nga Sergei Shoigu được lệnh đưa ra các đề xuất hỗ trợ cụ thể càng sớm càng tốt

Theo Dân Trí