Hội nghị trực tiếp cấp bộ trưởng đầu tiên các nước tham gia đàm phán IPEF

Theo hãng tin Kyodo, các bộ trưởng từ 14 quốc gia tham gia quá trình thảo luận về Khuôn khổ Kinh tế Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương vì sự thịnh vượng ( IPEF), do Mỹ dẫn dắt, dự kiến tuyên bố khởi động đàm phán chính thức trong tuần tới tại Los Angeles (Mỹ).

Đại diện thương mại Mỹ Katherine Tai phát biểu với báo giới tại London, Anh, ngày 26/4/2022. Ảnh: AFP/TTXVN

Hội nghị trên, kéo dài từ ngày 8-9/9 tại Los Angeles, sẽ là cuộc họp trực tiếp cấp bộ trưởng đầu tiên thảo luận về IPEF. Theo các quan chức Nhật Bản, các nước tham gia đàm phán dự kiến xác định quốc gia nào sẽ đàm phán về trụ cột nào trong 4 trụ cột của IPEF và kết quả sẽ được công bố trong tài liệu sau hội nghị.

Các bộ trưởng sẽ hướng tới việc xây dựng cấu trúc có khả năng đảm bảo cung cấp ổn định các sản phẩm quan trọng như chip điện tử và khoáng chất, ví dụ như đất hiếm, ngay cả trong thời điểm xảy ra các thảm họa tự nhiên và các tình huống bất ngờ khác. Các bên cũng có ý định tăng cường hợp tác trong các công nghệ năng lượng mới sử dụng hydro và amoniac, cũng như năng lượng tái tạo. Đại diện Thương mại Mỹ Katherine Tai và Bộ trưởng Thương mại Gina Raijmondo cùng Bộ trưởng Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản Yasutoshi Nishimura đồng tổ chức sự kiện này.

Không giống như hiệp định thương mại thông thường, IPEF không liên quan đến việc cắt giảm thuế quan và tự do hóa thương mại vốn là những vấn đề nhạy cảm ở Mỹ. Dưới thời cựu Tổng thống Donald Trump, Mỹ đã rút khỏi Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) vào năm 2017 vì những lo ngại như vậy. Thay vào đó, với 14 nước tham gia đàm phán, IPEF tập trung vào việc thiết lập tiêu chuẩn cao trong các lĩnh vực mới như nền kinh tế kỹ thuật số và chuỗi cung ứng cho chất bán dẫn và các vật liệu quan trọng chiến lược khác.

Tổng thống Mỹ Joe Biden đã công bố IPEF trong chuyến thăm Nhật Bản vào tháng 5 năm nay, được coi là sự tái cam kết Mỹ đối với khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương. IPEF gồm 4 trụ cột chính sách là thương mại công bằng; khả năng phục hồi của chuỗi cung ứng; năng lượng sạch cùng với cơ sở hạ tầng và phi carbon hóa, cũng như các biện pháp chống lại hành vi trốn thuế và tham nhũng. Để thể hiện tính linh hoạt, các nước tham gia đàm phán có thể chọn bất kỳ trụ cột nào trong số 4 trụ cột riêng lẻ nêu trên theo cách mà các chuyên gia thương mại gọi là phương pháp tiếp cận trụ cột phi tập trung. Các chuyên gia nhận định cách tiếp cận trụ cột phi tập trung dường như đã giảm bớt trở ngại đối với 1 số quốc gia, đặc biệt là các quốc gia ở Đông Nam Á.

Theo Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), chính quyền của Tổng thống Biden hy vọng các cuộc đàm phán liên quan đến từng trụ cột sẽ kết thúc sau 1 năm hoặc tối đa 18 tháng. Hội nghị thượng đỉnh của Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á – Thái Bình Dương ( APEC) dự kiến diễn ra vào tháng 11/2023 được coi là thời hạn không chính thức để hoàn tất các thỏa thuận IPEF. Một số chuyên gia hy vọng các bên sẽ sớm đạt được thỏa thuận trong các lĩnh vực như thương mại và các vấn đề chuỗi cung ứng.

IPEF hiện tại có 14 nước tham gia đàm phán gồm Mỹ, Australia, Ấn Độ, Nhật Bản, New Zealand, Fiji, Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore, Hàn Quốc, Thái Lan, Brunei và Việt Nam.