Học sinh hút thuốc lá điện tử: Hiểm họa khôn lường
Thuốc lá điện tử hiện nay len lỏi vào trường học bằng cách giả dạng son môi, USB, bút… với nhiều hương vị khác nhau để tránh bị phát hiện.
Sử dụng thuốc lá điện tử gây nguy hại đến sức khỏe (ảnh có tính minh họa) – ẢNH: REUTERS
Thuốc lá điện tử được ví như “cạm bẫy hương vị” khi đánh trúng tâm lý thích thể hiện cái tôi của tuổi mới lớn. Sự mới lạ với những dụng cụ bắt mắt đã nhanh chóng được học sinh (HS) đón nhận và khám phá mà không tính đến những tác hại.
Thuốc lá điện tử thế hệ mới có mẫu mã đa dạng, cuốn hút giới trẻ. Những loại này thiết kế theo hình thức có bộ phận sạc pin và bộ phận chứa chất lỏng, dung dịch làm nguyên liệu đốt có thể thay thế tùy thích. Đây chính là nguyên nhân khiến một số thành phần biến tướng, trộn ma túy vào sử dụng.
Bản thân dung dịch hút của thuốc lá điện tử đã chứa nicotin và nhiều chất gây hại cho cơ thể. Khi phối trộn thêm các loại chất lạ, chất kích thích, ma túy, thì tổng các thành phần gây hậu quả không thể lường trước được và có thể mang lại những hệ lụy.
Hiện nay sử dụng thuốc lá điện tử gia tăng nhanh ở thanh thiếu niên cả ở VN và trên thế giới. Theo nghiên cứu của Viện Chiến lược và chính sách y tế, Bộ Y tế, năm 2020 có 8,35% HS lớp 8 – 12 hút thuốc lá điện tử, tăng 40 lần so với năm 2005.
Chỉ với 120.000 – 150.000 đồng, HS dễ dàng sở hữu một “phiên bản” thuốc lá điện tử với đủ hình dạng có thể mang vào lớp, bỏ ngay trên bàn học mà không bị phát hiện. Tác hại của thuốc lá điện tử đã được cảnh báo rất nhiều và hầu hết sản phẩm này trên thị trường được khảo sát là không rõ nguồn gốc xuất xứ và không được phân phối qua các kênh chính thống.
Tờ The Hindu Business Line (Ấn Độ) dẫn một nghiên cứu mới cho hay việc hút thuốc lá điện tử thường xuyên có thể khiến tế bào gốc của não bị hủy hoại, sẽ ảnh hưởng đến quá trình sản xuất và tái tạo tế bào cho cơ thể, từ đó đẩy nhanh quá trình lão hóa, suy thoái hệ thần kinh và kéo theo nguy cơ suy giảm trí nhớ, khả năng nhận thức và học tập…
HS sử dụng thuốc lá điện tử thường có biểu hiện giảm chú ý và tập trung, khả năng đưa ra quyết định kém, thay đổi tính cách và có nhiều hành động thất thường, suy giảm nghiêm trọng khả năng học tập.
Video đang HOT
Sử dụng thuốc lá điện tử còn là nguy cơ khiến HS gia nhập các băng nhóm thanh thiếu niên, gia tăng tình trạng cô lập và bắt nạt học đường, gây nhiều bất ổn trong trường học.
Dù nội dung tuyên truyền về phòng chống tác hại của thuốc lá nói chung và thuốc lá điện tử nói riêng đã được đưa vào chương trình giáo dục bậc THCS, THPT dưới nhiều hình thức đa dạng, tuy nhiên do tâm lý tuổi muốn tìm hiểu, khám phá điều mới, không ít HS vẫn muốn “trải nghiệm” dù biết tác hại của việc sử dụng thuốc lá điện tử.
Vì lẽ đó, các bậc phụ huynh nếu thấy những lọ tinh dầu, mùi thơm khác lạ trong phòng của các con hoặc trên quần áo, sách vở thì cần có biện pháp kiểm tra, phát hiện và kịp thời nhắc nhở.
Gia đình cần phải thường xuyên quan tâm, chăm sóc, trò chuyện, tiếp cận sinh hoạt hằng ngày của con, đặc biệt là mối quan hệ của con mình với bạn bè. Khuyến khích con có lối sống lành mạnh, tham gia các hoạt động ngoại khóa…
Đồng thời, các bậc phụ huynh phải có trách nhiệm và biện pháp ngăn chặn, hướng cho con mình sử dụng đồng tiền có hiệu quả.
Học sinh sử dụng thuốc lá điện tử tràn lan nguy hiểm cỡ nào?
Theo Tổ chức Y tế Thế giới, tại Việt Nam, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử trong giới trẻ đang gia tăng nhanh chóng. Tuy nhiên thuốc lá điện tử chứa nicotine và nhiều chất độc hại khác, có nguy cơ ảnh hưởng đến não bộ, phổi, gây ung thư...
Tình trạng học sinh, sinh viên sử dụng thuốc lá điện tử đã diễn ra ngày càng nhiều, ảnh hưởng xấu tới hành vi, lối sống, sức khỏe, đồng thời gây ra các hậu quả trước mắt và lâu dài về kinh tế, xã hội.
Nhiều học sinh, sinh viên cho rằng thuốc lá điện tử không gây nghiện như thuốc lá và hoàn toàn vô hại khi sử dụng. Tuy nhiên nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng thuốc lá điện tử và các thiết bị tạo khói cá nhân có cũng khả năng rất nguy hiểm đối với con người.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng cho biết, hiện nay chưa có bằng chứng quốc tế cho thấy thuốc lá điện tử là an toàn và có tác dụng cai nghiện thuốc lá điếu thông thường. Tổ chức Y tế Thế giới cũng khẳng định, các sản phẩm thuốc lá đều độc hại dưới mọi hình thức.
Thành phần dung dịch trong thuốc lá điện tử có nicotine. Ngoài tính gây nghiện, nicotine tác động tiêu cực đến sự phát triển thai nhi và các bệnh tim mạch.
Nicotine không phải là chất gây ung thư, nhưng tác động như "chất tạo khối u", liên quan đến hình thành bệnh ung thư cũng như ảnh hưởng đến thần kinh.
Trẻ vị thành niên và thai nhi tiếp xúc với nicotine sẽ ảnh hưởng lâu dài đến phát triển não bộ, tiềm năng dẫn đến rối loạn học tập và rối loạn tâm thần kinh.
Trong thuốc lá điện tử cũng có propylene glycol. Chất này có thể tạo thành propylene oxide, một chất gây ung thư khi được đun nóng.
Đặc biệt, glycerin hay glycerol gốc thực vật khi được đun nóng và hóa hơi, tạo thành acrolein, có thể gây kích ứng đường hô hấp trên.
Ngoài ra, các kim loại có thể gây độc như chì, bạc, cadmium, chromium, thủy ngân, nickel cũng được xác định có trong thuốc lá điện tử.
Người hít phải khói thuốc lá điện tử cũng giống như người hút trực tiếp đều có nguy cơ mắc hơn 25 loại bệnh tật. Nặng nề nhất như: ung thư phổi, ung thư thanh quản, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, đột quỵ, xuất huyết não, ung thư dạ dày...
Bên cạnh đó là các vấn đề sẽ ảnh đến chất lượng cuộc sống: vô sinh, liệt dương, bệnh lý răng miệng, bệnh lý đại tràng, dạ dày,...
Các ảnh hưởng xấu của thuốc lá điện từ còn bao gồm tăng nguy cơ nghiện nicotine với người đã từng hút và chưa bao giờ hút, tăng nguy cơ động kinh, mắc các bệnh về răng miệng, gây các vụ nổ / bỏng, chấn thương, gãy xương...
Ngăn ngừa sử dụng thuốc lá điện tử, shisha tại trường học Hiện nay, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử trong giới trẻ ở Việt Nam đang gia tăng nhanh chóng. Thuốc lá điện tử đang xâm nhập vào các trường học, ảnh hưởng xấu tới hành vi, lối sống, sức khỏe của học sinh, sinh viên. Bộ Y tế đã có văn bản về việc tăng cường kiểm tra, ngăn ngừa sử...