Họa vô đơn chí: Thêm gã khổng lồ Internet Trung Quốc nếm trải nỗi đau của Jack Ma, cay đắng tuyên bố kỷ nguyên bùng nổ đã là dĩ vãng

Sau Alibaba, tới lượt Tencent liên tiếp đối mặt tin dữ khi Trung Quốc siết chặt kiểm soát ngành Internet, vốn từng được tạo điều kiênk để bùng nổ.

Tencent Holdings Ltd. cam kết đi theo mô hình mới của Trung Quốc, có sự giám sát chặt chẽ hơn của chính phủ trong bối cảnh tăng trưởng chậm nhất trong lịch sử. Tập đoàn này cũng tuyên bố sự kết thúc của một kỷ nguyên đã “nuôi dưỡng” một số tập đoàn lớn nhất và có lợi nhuận cao nhất thế giới.

Doanh thu giảm trước sự quản lý chặt chẽ

Người đồng sáng lập Pony Ma và Chủ tịch Martin Lau đã thay mặt ban lãnh đạo ủng hộ sự quản lý nghiêm ngặt của Bắc Kinh đối với Big Tech. Họ lập luận rằng có nhiều quy định hơn thì tăng trưởng càng lành mạnh hơn trong thời gian dài.

Sự quản lý chặt chẽ của Chính phủ Trung Quốc có ảnh hưởng sâu rộng đến mọi lĩnh vực trên internet, từ thương mại điện tử đến game trực tuyến và giáo dục. Hơn một năm sau khi chính phủ bắt đầu việc này, Tencent cùng Alibaba Group Holding Ltd. và các đối thủ khác đều bước sang một giai đoạn mới, với việc mở rộng và phát triển một cách thận trọng hơn.

Giống Alibaba, Tencent cũng vừa có một quý tăng trưởng chậm nhất trong lịch sử. Doanh số quảng cáo trực tuyến không đạt mức dự báo của các nhà phân tích. Doanh thu trò chơi trong nước của doanh nghiệp này chỉ tăng 1%. Điều này phản ánh tác động của các biện pháp quản lý, trong đó có hạn chế cấp phép và giới hạn thời gian chơi cho trẻ vị thành niên. Nó làm giảm phần doanh thu lớn nhất của Tencent.

Ông Lau nóiu: “Chúng tôi đang chủ động nắm bắt những thay đổi để phù hợp hơn với mô hình ngành công nghiệp mới. Chúng tôi có một nền văn hóa doanh nghiệp định hướng dài hạn tập trung vào giá trị người dùng, trách nhiệm xã hội, đổi mới công nghệ và tuân thủ quy định. Đây là các yếu tố chính cho sự tăng trưởng bền vững và lành mạnh.”

Công ty cũng gạt bỏ những suy đoán rằng họ sẽ bắt tay vào một kế hoạch mua lại cổ phần như Alibaba đã công bố trong tuần này. Họ nói rằng thay vào đó họ sẽ tập trung vào các hoạt động kinh doanh cốt lõi như trò chơi quốc tế, dịch vụ đám mây và dịch vụ nhắn tin WeChat. Họ sẽ phát triển các trò chơi mới cho hệ thống của mình khi môi trường pháp lý ổn định vào cuối năm 2022.

Cổ phiếu của Tencent giảm hơn 4% tại Hồng Kông trong khi Naspers Ltd., cổ đông bên ngoài lớn nhất của họ, đóng cửa ở mức thấp hơn 9%.

Các nhà phân tích của Bernstein do Robin Zhu đứng đầu đã viết trong một báo cáo: “Thực tế Tencent có đòn bẩy mà họ có thể sử dụng để cải thiện khả năng kiếm tiền nhưng vẫn ở chế độ ẩn giấu và chờ đợi, đã đặt ra câu hỏi xung quanh việc không hành động trong bối cảnh khi các cuộc thảo luận pháp lý (ví dụ như fintech) vẫn tiếp tục. Những kết quả này sẽ thúc đẩy một đợt giảm thu nhập khác. Và trong trường hợp không có sự lãnh đạo chủ động hơn từ ban quản lý, chúng tôi nghi ngờ các nhà đầu tư sẽ cảm thấy cần thiết phải tham gia vào vấn đề này.”

Tencent “theo chân” Alibaba với tốc độ tăng trưởng hàng quý chậm nhất trong lịch sử

Doanh thu chỉ tăng 8% lên 144,2 tỷ NDT (22,6 tỷ USD) trong quý so với dự báo trung bình 145,3 tỷ NDT. Đây là lần đầu tiên doanh thu hàng quý tăng trưởng chỉ một con số.

Tencent đã mất hơn 470 tỷ USD giá trị vốn hoá so với mức đỉnh điểm vào năm 2021, mặc dù phần lớn họ đã thoát khỏi sự giám sát trực tiếp của Bắc Kinh. Công ty đã ủng hộ những nỗ lực của chính phủ Trung Quốc. Họ nói rằng về lâu dài sẽ tốt hơn khi kiềm chế sự thái quá trong quá khứ đã dẫn đến sự cạnh tranh mất trật tự trong các lĩnh vực như dịch vụ gọi xe, thương mại điện tử và giao đồ ăn. Alibaba và Meituan là hai trong số những công ty nổi bật hơn bị phạt vì các hoạt động độc quyền trong năm qua.

Điều chỉnh cho phù hợp với quy định

Ông Lau cho biết: “Trong nhiều năm, những doanh nghiệp trong ngành đã quá chú trọng đến cạnh tranh mà cái được và cái mất là ngang nhau, marketing quá táo bạo, mở rộng một cách liều lĩnh, tăng trưởng ngắn hạn và chỉ tập trung vào lợi ích của công ty. Họ bỏ qua các yếu tố quan trọng nhất của tăng trưởng bền vững. Kết quả là, sự tăng trưởng của ngành trở nên phù phiếm và không lành mạnh”.

Các nhà đầu tư đang điều chỉnh lại cách tiếp cận của họ đối với thị trường sau khi các lãnh đạo Trung Quốc cam kết hỗ trợ nền kinh tế và thị trường. Thêm vào đó là kết thúc việc kiểm soát lĩnh vực công nghệ “càng sớm càng tốt” – kích hoạt một đợt tăng trưởng lịch sử của chứng khoán Trung Quốc vào tuần trước.

Nhưng đối với Tencent, vẫn còn một số vấn đề chưa được giải quyết.

Nhà phân tích Shawn Yang tại Blue Lotus Capital Advisors cho biết: “Bỏ qua những hạn chế vĩ mô và quy định thì Tencent đang có những thách thức riêng. Họ vẫn chưa tạo ra các game hot tiếp theo của mình. Và doanh số quảng cáo của họ đã bị ảnh hưởng bởi Douyin (Tik Tok bản Trung) của ByteDance rất nhiều.”

Theo Bloomberg đưa tin vào tuần trước, các cơ quan quản lý đang cân nhắc việc yêu cầu Tencent chuyển dịch vụ WeChat Pay của mình thành một công ty tài chính mới thành lập. Đó là một phần của cuộc cải cách nhánh fintech khổng lồ có thể làm suy giảm sức hấp dẫn của toàn bộ mảng kinh doanh truyền thông xã hội của họ. Hôm thứ Tư, ông Lau cho biết công ty vẫn đang đàm phán với các cơ quan quản lý về các yêu cầu tái cơ cấu, đồng thời cho biết thêm Tencent sẽ tuân thủ tất cả các quy định.

Việc đóng băng các bản phát hành mới tại thị trường game lớn nhất thế giới đang bước vào tháng thứ 8. Điều này khơi dậy lại nỗi sợ hãi về sự quản lý chặt chẽ vào năm 2018 đã khiến hoạt động kinh doanh sinh lợi nhất của Tencent bị thu hẹp.

Với những rào cản pháp lý ở quê nhà, Tencent đang ngày càng hướng ra bên ngoài. Trong khi nghiên cứu các studio trò chơi ở các nơi trên khắp châu Âu và châu Á, họ làm việc cùng với những gã khổng lồ về game phương Tây để chuyển thể các tựa game yêu thích của họ sang game mobile. Ví dụ mới nhất là Apex Legends của Electronic Arts Inc. Vào tháng 12, Tencent đã ra mắt một bộ phận phát hành mới cho các thị trường toàn cầu, với các văn phòng tại Singapore và Amsterdam.

Một nhánh đầu tư của Tencent – mở rộng cấp vốn cho các công ty như Meituan và nền tảng gọi xe Didi Global Inc. trong quá khứ – đã chuyển sang tư nhân hoá. Công ty gần đây đã giảm lượng cổ phần của mình tại Sea Ltd. ở Singapore và chia gần như toàn bộ cổ phiếu JD.com Inc. của mình dưới dạng cổ tức một lần. Điều này thúc đẩy suy đoán rằng công ty sẽ rút khỏi hoặc bỏ qua các khoản đầu tư tương tự trong ngành.

Trung tâm của các hoạt động kinh doanh trực tuyến rộng lớn của Tencent vẫn là nền tảng nhắn tin WeChat. Ứng dụng này được hơn 1 tỷ người sử dụng để làm mọi thứ, từ mua hàng trong Liên minh huyền thoại đến nguồn cấp dữ liệu video kiểu TikTok và giao bữa ăn. Người dùng hoạt động hàng tháng trên WeChat đã tăng 3,5% lên 1,27 tỷ trong giai đoạn này. Các lãnh đạo cấp cao của công ty này cho biết lượng người dùng hoạt động hàng ngày trên các chương trình nhỏ của ứng dụng đã tăng khoảng 12,5% lên 450 triệu vào năm 2021. Các chương trình nhỏ này là các dịch vụ nhỏ miễn phí tải xuống trong nền tảng chính.

Quản lý cấp cao của Tencent đã nhấn mạnh rằng họ coi những thách thức về ngành game trong nước chỉ là “tạm thời”. Công ty có một kho dự trữ lớn các tựa game sẵn sàng ra mắt khi những bất ổn về quy định giảm bớt. Hôm thứ Tư, ông Lau cho biết công ty hy vọng Bắc Kinh sẽ tiếp tục cung cấp giấy phép phát hành game mới khi ngành đưa ra các biện pháp bảo vệ trẻ vị thành niên mà không đưa ra mốc thời gian.