Hiệp ước hợp tác quân sự Philippines- Australia nhằm phòng ngừa

Philippines hy vọng, tăng cường hợp tác quân sự với Australia sẽ giúp nước này nâng cao năng lực quốc phòng và nhằm đối trọng với Trung Quốc

Mới đây, Thượng viện Philippines thông qua “Hiệp ước về Quy chế các lực lượng viếng thăm” mà nước này ký kết với Australia từ năm 2007. Trong bối cảnh quan hệ giữa Philippines và Trung Quốc căng thẳng do tranh chấp các vùng lãnh thổ ở Biển Đông, việc Thượng viện Philippines thông qua Hiệp ước này bộc lộ rõ ý định của Philippines trong việc sử dụng các mối quan hệ quân sự với nước ngoài để nâng cao năng lực quân đội trong nước nhằm khiến Trung Quốc phải dè chừng. Tuy nhiên, dư luận nghi ngờ khả năng thực tế mà Hiệp ước này có thể áp dụng để bảo vệ Philippines.

Quân đội Philippines (Ảnh: AP)

Với tỷ lệ 17 phiếu thuận, 1 phiếu chống và không có phiếu trắng, Thượng viện Philippines đã phê chuẩn “Hiệp ước về Quy chế các lực lượg viếng thăm” với Australia. Chủ tịch Thượng viện Philippines Juan Ponce Enrile cho biết, sự nhất trí cao trong việc phê chuẩn Hiệp ước không chỉ dọn đường để cải thiện các cơ chế quốc phòng mà còn củng cố mối quan hệ đã tồn tại hàng thập kỷ giữa Philippines với Australia. Cụ thể hơn, người phát ngôn của Tổng thống Philippines Edwin Laciera khẳng định, bằng việc phê chuẩn Hiệp ước này, Thượng viện đã có bước tiến quan trọng để tăng cường an ninh quốc gia và khu vực.

Không có gì là bất ngờ khi người phát ngôn của Tổng thống Philippines khẳng định như vậy. Bởi quan hệ giữa Philippines và Trung Quốc đang trong giai đoạn căng thẳng liên quan đến vùng lãnh thổ tranh chấp tại Biển Đông. Nhiều lần, các nhà lãnh đạo Philippines đã yêu cầu Trung Quốc chấm dứt các hành động xâm phạm, song dường như không lay chuyển được ý định của Trung Quốc. Chính vì vậy, Philippines hy vọng, tăng cường hợp tác quân sự với Australia, một quốc gia có lực lượng hải quân mạnh ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương sẽ giúp nước này nâng cao năng lực quốc phòng và khiến Trung Quốc phải dè chừng. Đây chính là lý do khiến Thượng viện Philippines phê chuẩn Hiệp ước sau 5 năm ký kết. Đồng thời, bối cảnh hiện nay cũng thúc đẩy nhiều thượng nghị sỹ thay đổi quan điểm, quay sang ủng hộ Hiệp ước mà trước kia họ từng phản đối.

Tuy nhiên, dư luận đặt câu hỏi về khả năng “Hiệp ước về Quy chế các lực lượng viếng thăm” với Australia có đủ sức mạnh để bảo vệ Philippines hay không. Trên thực tế, Philippines đã ký Hiệp ước tương tự ới Mỹ từ năm 1999 cho phép Mỹ cử cố vấn quân sự sang nước này. Thế nhưng, khi Trung Quốc đưa tàu đến vùng biển tranh chấp xung quanh Bãi cạn Scarborough, nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của Philipines, cách tỉnh Zambales của Philippines 124 hải lý, thì Mỹ tuyên bố chỉ đóng vai trò trung gian và cảnh báo “lực lượng nước ngoài” không nên dính líu vào. Chính vì thế, khi Thượng viện Philippines thông qua “Hiệp ước về Quy chế các lực lượng viếng thăm” dư luận đặt câu hỏi rằng liệu Hiệp ước này có vượt qua Hiệp ước quốc phòng đã ký với Mỹ, cho phép Australia bảo vệ Philippines trong trường hợp bị tấn công hay không?

Có thể khẳng định ngay một điều rằng, Hiến pháp Philippines cấm các lực lượng nước ngoài đồn trú lâu dài trên lãnh thổ nước này, nên Hiệp ước với Australia mà Philippines vừa thông qua cũng không thể nằm ngoài khuôn khổ này. Vì thế, sẽ không có việc Australia đưa quân đến Philipines. Song cũng giống như Hiệp ước đã ký với Mỹ, Hiệp ước này cho phép một một số quân của Australia đến Philippines giúp nước này đào tạo quân đội và lực lượng này phải tuân thủ pháp luật nước sở tại trong thời gian ở Philippines.

Hiệp ước với Australia mà Philippines vừa thông qua cũng không phải là Hiệp ước bảo vệ Philippines, vì thế, trong trường hợp Philippines bị tấn công thì quân đội Australia vẫn chỉ đứng ngoài mà không thể can thiệp. Chính vì vậy, việc Thượng viện Philippines thông qua “Hiệp ước về Quy chế các lực lượng viếng thăm” với Australia giúp đa dạng hóa quan hệ quốc phòng của Philippines, đặc biệt là làm sâu sắc hơn quan hệ đã có từ nhiều thập kỷ qua với Australia. Song quan trọng hơn, nó tạo ra cơ sở pháp lý để gia tăng sự có mặt của quân đội Australia tại nước này trong nỗ lực nhằm làm Trung Quốc phải dè chừng nếu muốn có thêm nhiều hành động gây hấn với Philippines. Chính vì vậy, Hiệp ước này có thể được coi là một trong những biện pháp ngoại giao phòng ngừa nhiều hơn là bảo vệ Philippines./.

Theo VOV