Hiện tượng thảm khốc nhất vũ trụ, có thể xé toạc các thiên hà
Phát hiện mới của NASA cho thấy ’siêu sóng thần’ quasar còn có thể mạnh và đáng sợ hơn tưởng tượng. Hiện tượng thảm khốc nhất vũ trụ này là mối hiểm họa cho một hành tinh, đủ sức xé toạc cả một thiên hà.
Kính viễn vọng Không gian Hubble của NASA vừa ghi lại được một trong những hiện tượng thảm khốc nhất vũ trụ: “siêu sóng thần” quasar. Còn được gọi là “chuẩn tinh”, từ lâu Quasar được biết đến như những “ngôi sao ma” sáng và tràn đầy năng lượng nhất vũ trụ.
Ngoại trừ các vụ nổ xảy ra trong thời gian ngắn và mạnh mẽ như siêu tân tinh và bùng nổ tia gamma, thì chuẩn tinh là thiên thể sáng nhất trên vũ trụ.
Quan sát từ xa, nó không khác một ngôi sao bình thường, nhưng thực chất là một quầng vật chất đặc, nằm quanh vùng nhân của các thiên hà non trẻ đang còn hoạt động mạnh.
Quasar được tạo ra khi một lỗ đen nuốt chửng vật chất, bởi vậy nó luôn có khí nóng bao quanh và phát ra bức xạ cực mạnh. So với thiên hà chủ có hàng trăm tỷ ngôi sao, quasar có thể tỏa sáng gấp 1000 lần.
Quasar mà Hubble phát hiện là một siêu sóng thần vũ trụ mang tốc độ kinh ngạc. Chỉ trong 3 năm, nó đã tăng tốc từ 69 triệu km/giờ lên 74 triệu km/giờ.
Nói về “sức mạnh” của hiện tượng thảm khốc nhất vũ trụ này, NASA cho biết Quasar còn có thể mạnh và đáng sợ hơn tưởng tượng khi chúng tập hợp thành một dòng chảy – một cơn sóng thần ma.
Khi ấy “siêu sóng thần vũ trụ” không chỉ là mối hiểm họa cho một hành tinh, hệ mặt trời khác mà nguy hiểm hơn nó còn đủ sức xé toạc không gian giữa các vì sao tương tự như sóng thần trên Trái đất, tàn phá các thiên hà nơi các quasar cư trú.
Nhà thiên văn học do Nahum Arav cho biết, “Những dòng chảy này rất quan trọng đối với sự hình thành của các thiên hà. Nó đang đẩy hàng trăm khối lượng vật chất mặt trời mỗi năm.”
Tuy nhiên, các siêu sóng thần quasar dường như chỉ tồn tại trong các thiên hà trẻ tuổi, đang trong giai đoạn cuồng nộ ban đầu, thay vì các thiên hà già như Milky Way – thiên hà chứa Trái Đất.
Sóng thần mặt trời có nguy hiểm cho Trái Đất không? Nguồn: Youtube Soi Sáng
Mộc Nhiên
Phát hiện mới: Thiên hà đầu tiên có 3 hố đen siêu nặng ở trung tâm
Lần đầu tiên các nhà khoa học quan sát được một thiên hà chứa 3 hố đen siêu nặng ở trung tâm và chúng gần nhau đến khó tin.
Các hố đen siêu nặng hoạt động giống như những "cỗ máy" tạo năng lượng ở trung tâm các thiên hà, trong đó có cả Dải Ngân hà của chúng ta. Tuy nhiên, lần đầu tiên các nhà khoa học quan sát được một thiên hà chứa 3 hố đen siêu nặng ở trung tâm và chúng gần nhau đến khó tin.
Thiên hà NGC 6240 với 3 hố đen siêu nặng ở trung tâm. Ảnh: CNN
Thiên hà có tên là NGC 6240 này có hình dạng không bình thường khiến trước đó các nhà khoa học tin rằng nó được tạo thành khi 2 thiên hà nhỏ hơn va chạm rồi sau đó sáp nhập với nhau. NGC 6240 tương đối gần chúng ta với khoảng cách 300 triệu năm ánh sáng, do đó các nhà thiên văn học có thể nghiên cứu nó trong mọi bước sóng ánh sáng.
Tuy nhiên, các quan sát mới đây đã tiết lộ rằng có một hố đen siêu nặng thứ 3 ở trung tâm thiên hà NGC 6240. Mỗi hố đen này có khối lượng bằng khoảng 90 triệu ngôi sao.
Phát hiện mới này đã được công bố ngày 21/11 trên tạp chí Astronomy & Astrophysics nhờ những quan sát của một kính thiên văn khổng lồ ở Chile của Tổ chức Nghiên cứu vũ trụ châu Âu tại bán cầu Nam.
Tất cả 3 hố đen siêu nặng ở trung tâm thiên hà NGC 6240 đều được tìm thấy tại cùng một khu vực trải dài chưa tới 3.000 năm ánh sáng. Để dễ hình dung, các nhà thiên văn học cho biết khoảng cách này chưa bằng 1/100 kích cỡ của toàn bộ thiên hà.
"Cho tới nay, hiện tượng tập trung 3 hố đen siêu nặng như vậy chưa bao giờ được phát hiện trong vũ trụ. Trường hợp này đã cung cấp bằng chứng cho sự sáp nhập cùng lúc của 3 thiên hà với các hố đen ở trung tâm mỗi thiên hà", Peter Weilbacher, một thành viên trong nhóm quan sát thuộc Viện Vật lý thiên văn Leibniz tại Potsdam cho biết.
Phát hiện này sẽ giúp các nhà thiên văn học hiểu hơn về cách các thiên hà tiến hóa qua thời gian, đặc biệt là những thiên hà lớn nhất vũ trụ.
"Nếu quá trình sáp nhập các thiên hà diễn ra cùng lúc thì sau đó các thiên hà lớn nhất với những hố đen ở trung tâm sẽ có thể tiến hóa nhanh hơn. Quan sát của chúng tôi là minh chứng đầu tiên cho thấy điều đó", nhà thiên văn học Weilbacher cho biết.
Qua thời gian, có thể là một vài triệu năm nữa, 3 hố đen này sẽ sáp nhập với nhau. Sự sáp nhập cuối cùng được cho là có thể tạo nên những luồng sóng hấp dẫn mạnh đến khó tin hoặc sẽ tạo nên những tác động đến không - thời gian./.
Kiều Anh/VOV.VN (biên dịch)
Theo vov.vn/CNN
Giật mình lời giải về thời gian tìm kiếm người ngoài hành tinh Lee Spitler, nhà thiên văn học từ Đại học Macquarie, nhận định rằng khả năng cao chúng ta không đơn độc trong vũ trụ rộng lớn này. Việc tìm kiếm người ngoài hành tinh có thể sẽ mất thêm thời gian mới có kết quả. Trong nhiều thế kỷ qua, nhiều chuyên gia, nhà khoa học đi tìm lời giải cho câu hỏi...