Hệ thống quét thân nhiệt gây lo ngại về quyền riêng tư

Hàng triệu người có thể đối mặt với rủi ro về quyền riêng tư từ các hệ thống giám sát tích hợp khả năng đo thân nhiệt.

Để ngăn chặn Covid-19, công nhân làm việc trong các nhà máy tại Mỹ được yêu cầu đeo khẩu trang và giữ khoảng cách trong giờ làm việc. Tuy nhiên, họ lại đứng sát nhau hút thuốc trong giờ nghỉ.

Do đó, Landing AI phát triển hệ thống “đo khoảng cách” thời gian thực dành cho doanh nghiệp. Hệ thống theo dõi qua camera và báo cho nhân viên an ninh nếu công nhân đứng cách nhau dưới 2 mét. “Chúng tôi không đưa ra hình phạt nào, chỉ nhắc nhở họ giữ khoảng cách an toàn”, Kai Yang, Giám đốc một công ty cho biết.

Nhiều công ty Mỹ gấp rút trang bị công nghệ kiểm dịch, từ máy đo thân nhiệt cầm tay đến hệ thống phát hiện người bị sốt tích hợp nhận diện khuôn mặt, để giảm nguy cơ lây lan khi mở cửa trở lại. Theo Washington Post, các hệ thống kiểm dịch hiện chỉ xuất hiện tại sân bay sẽ sớm được lắp đặt tại văn phòng, trường học và địa điểm công cộng.

Tuy nhiên, một số chuyên gia lo ngại tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng đã mở cơ hội cho công nghệ giám sát chưa được kiểm chứng, có thể vi phạm quyền riêng tư. Dịch bệnh khiến chính phủ Mỹ phải sửa đổi quy định vào tháng trước, cho phép các công ty tùy ý đo thân nhiệt và sa thải công nhân mới vào làm nếu mắc Covid-19.

Nhiệt độ cơ thể người có thể tăng do tập thể dục, ăn quá nhiều, căng thẳng, phấn khích, cảm cúm hoặc môi trường quá nóng. Điều đó làm giảm tính chính xác của hệ thống. Hơn nữa, người bị sốt chưa chắc mắc Covid-19, trong khi người có thân nhiệt bình thường vẫn có khả năng nhiễm bệnh.

“Những người bị sốt sẽ gặp rắc rối với thiết bị đo thân nhiệt”, Lewis Maltby, Chủ tịch Viện lao động quốc gia Mỹ nhận xét: “Việc bị buộc ở nhà vì nghi nhiễm Covid-19 sẽ trở thành tiếng xấu, khiến mọi người không muốn lại gần họ”.

Cục quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA) khuyến cáo nên dùng hệ thống kiểm dịch kết hợp phương pháp sàng lọc khác như máy đo thân nhiệt cầm tay.

Nhiều nhà hoạt động vì quyền riêng tư cho rằng các hệ thống giám sát sẽ trở thành một phần trong cuộc sống của hàng triệu người Mỹ sau đại dịch. Ở thành phố Atlanta, chuỗi bán lẻ tạp hóa City Farmers Market triển khai hệ thống như vậy. Khi phát hiện khách hàng có thân nhiệt trên 38 độ C, nhân viên cửa hàng sẽ “kín đáo” đề xuất họ chuyển sang “hình thức mua sắm từ xa”.

Hệ thống quét thân nhiệt ngày càng phổ biến khi chính quyền nhiều địa phương muốn nới lỏng quy định giãn cách. Một số công ty cho biết đang sử dụng máy đo nhiệt độ từ trán để sàng lọc người bị sốt. Dù phương pháp này kém chính xác hơn nhiệt kế y tế, công nhân vẫn phải xếp hàng dài trước khi vào nơi làm việc.

Người Mỹ xếp hàng kiểm tra thân nhiệt trước khi vào mua sắm tại Home Depot.

Ví dụ, Home Depot thiết lập trạm kiểm dịch trước cửa hàng, nhà kho và yêu cầu công nhân bị sốt, ho hoặc khó thở ở nhà cách ly. Walmart chỉ cho phép công nhân có nhiệt độ cơ thể trên 38 độ C quay trở lại làm việc nếu họ không bị sốt trong ít nhất ba ngày.

Bên cạnh đó, các công ty Mỹ chạy đua tích trữ thiết bị theo dõi y tế. Đại diện McDonald cho biết đang tìm kiếm nguồn cung máy đo thân nhiệt hồng ngoại để trang bị cho 14.000 cửa hàng thức ăn nhanh.

Công tác kiểm dịch cũng đòi hỏi bổ sung và đào tạo lực lượng lao động. Nhiều công ty bắt đầu tuyển dụng “trợ lý quét thân nhiệt” hỗ trợ sàng lọc nhân viên. Các công ty khác như Tyson Food, Goldman Sachs triển khai hệ thống camera tầm nhiệt từng được sử dụng rộng rãi tại sân bay trong đại dịch SARS năm 2003.

Trong khi đó, các tập đoàn lớn kết hợp nhiều biện pháp đo thân nhiệt để kiểm soát rủi ro tiềm ẩn. Nhân viên và du khách vào chuỗi khách sạn Wynn Resorts tại Las Vegas bị theo dõi bằng camera tầm nhiệt. Nếu phát hiện nhiệt độ cơ thể cao bất thường, họ được yêu cầu tới khu vực an ninh để kiểm tra lại bằng máy đo thân nhiệt cầm tay.

Amazon cũng áp dụng biện pháp kiểm tra thân nhiệt nhân viên làm việc trong kho hàng mỗi ngày. Công ty dùng camera tầm nhiệt để nhân viên có “trải nghiệm phù hợp hơn”.

Thậm chí, một số công ty đẩy mạnh công nghệ giám sát ngay cả khi nhân viên được phép đi qua trạm kiểm dịch. Nhà máy Ford ở Michigan đang thử nghiệm vòng đeo tay đặc biệt. Vòng sẽ rung lên khi người khác tiến quá gần. Ngoài ra, công cụ truy vết dựa trên kết nối Bluetooth cũng cho thấy người đã tiếp xúc bệnh nhân Covid-19 để giúp cơ quan y tế sớm phát hiện ca nhiễm mới.

Công ty tư vấn tài chính PricewaterhouseCoopers lên kế hoạch ra mắt bộ công cụ truy vết tương tự trong tháng 5. Nhân viên yêu cầu cài đặt một ứng dụng trên smartphone, ghi nhớ những người họ đã tiếp xúc trong văn phòng. Apple và Google tuyên bố sẽ phát hành ứng dụng truy vết cho hàng tỷ điện thoại trong vài tuần tới.

Covid-19 thúc đẩy danh tiếng của các nhà sản xuất camera tầm nhiệt, vốn chỉ nổi tiếng trong lĩnh vực quân sự và an ninh. FLIR Systems có trụ sở ở Oregon đã chứng kiến giá cổ phiếu tăng 60% trong tháng 3, sau khi xuất hiện thông tin về nhu cầu tăng vọt.

Một số startup cũng tìm thấy cơ hội sinh lời từ việc cung cấp công nghệ giám sát cho văn phòng, trường học hay nhà hàng. Kogniz có trụ sở ở San Francisco gần đây bổ sung cảm biến hồng ngoại tiên tiến (microbolometer) trong hệ thống camera tích hợp nhận diện khuôn mặt.

“Hệ thống HealthCam giúp nhân viên an ninh nhanh chóng xác định nhiệt độ một người và theo dõi họ tại nơi làm việc”, Daniel Putterman, Giám đốc Kigniz nói. Công ty đã bán 100 hệ thống giám sát, giá khởi điểm 7.000 USD, cho các nhà máy chế biến thực phẩm, sản phẩm nông nghiệp…

“Các công ty rất quan tâm đến HealthCam. Họ muốn chuẩn bị sẵn sàng để mở cửa trở lại”, Putterman nói thêm. “AI sẽ giúp đưa cuộc sống trở lại bình thường. Tôi tin rằng thân nhiệt không còn là một phần thông tin cá nhân nữa”.

Nhiều chuyên gia khác tin rằng hệ thống như HealthCam quá thiếu chính xác để đưa ra phán quyết về tình trạng sức khỏe con người. Camera tầm nhiệt dùng cảm biến hồng ngoại đo nhiệt độ của da, thay vì bên trong cơ thể, nên chúng dễ mắc sai sót.

Trong báo cáo vào năm 2014, Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ cho rằng camera tầm nhiệt không nên được dùng để sàng lọc quy mô lớn vì kém chính xác hơn nhiệt kế y tế. Sai số vài độ C đủ để tạo ra sự khác biệt trong việt quyết định một người khỏe mạnh hay ốm yếu.

Matthew Guariglia và Cooper Quintin, hai nhà nghiên cứu của tổ chức Electronic Frontier, nhận xét sai sót trong quá trình sàng lọc sẽ khiến mọi người mất lòng tin đối với hệ thống quét thân nhiệt và làm gia tăng lo ngại đối với công nghệ giám sát. “Một mạng lưới camera giám sát với khả năng đo thân nhiệt thiếu chính xác không phải là thứ chúng ta nên triển khai”, hai nhà nghiên cứu viết.

Andrew Ng, người đứng đầu Landing AI, cho biết video về hệ thống đo khoảng cách thu hút hàng chục khác hàng tiềm năng chỉ sau vài ngày. Các nhà sản xuất, công ty khai thác mỏ và thứ trưởng của một quốc gia dân chủ liên hệ với Landing AI để hỏi thông tin chi tiết.

“Chúng tôi tôn trọng quyền cá nhân”, Andrew Ng giải thích, “Tuy nhiên, hệ thống như vậy giúp đảm bảo sức khỏe, trong khi vẫn bảo vệ quyền riêng tư của mọi người. Những giải pháp này đóng vai trò quan trọng khi các công ty Mỹ quay lại hoạt động”.