Hé lộ câu trả lời về tinh vân màu xanh bí ẩn

Trang Phạm12:37 22/11/2020

Vào năm 2004, các nhà thiên văn học đã tìm thấy một thứ thực sự kỳ lạ cách chúng ta khoảng 6.200 năm ánh sáng.

Đó là một ngôi sao được tìm thấy bao quanh bởi một tinh vân hình chiếc nhẫn phát sáng trong ánh sáng cực tím không nhìn thấy được.

Tinh vân Vòng Xanh bao gồm hai hình nón khí đang giãn nở được phóng ra ngoài không gian bởi sự hợp nhất của các ngôi sao.

Không có gì khác giống như nó trong Dải Ngân hà, khiến rất khó để tìm ra cách thức và lý do tại sao vật thể, được đặt tên là tinh vân vòng xanh lại như vậy.

Cho đến gần đây, các nhà khoa học cho rằng đã tìm ra được câu trả lời. Các cấu trúc phức tạp xung quanh ngôi sao, được đặt tên là TYC 2597-735-1, là kết quả của việc hai ngôi sao hợp nhất.

Theo các nhà nghiên cứu, TYC 2597-735-1 đã từng là một hệ thống nhị phân. Cách đây chưa đầy 5.000 năm, hai ngôi sao hợp nhất với nhau để trở thành một. Tinh vân bao gồm khí và các mảnh vỡ phóng ra trong sự kiện.

Các nhà thiên văn học cho biết, đó là một trong những hệ nhị phân hợp nhất trẻ nhất mà chúng ta đã tìm thấy.

Video đang HOT

Nhà thiên văn Keri Hoadley từ Học viện Công nghệ California cho biết: “Sự hợp nhất của hai ngôi sao là khá phổ biến, nhưng chúng nhanh chóng bị che khuất bởi rất nhiều bụi khi vật phóng ra từ chúng nở ra và nguội đi trong không gian, có nghĩa là chúng ta không thể nhìn thấy điều gì đã thực sự xảy ra. Chúng tôi nghĩ vật thể này đại diện cho giai đoạn cuối của những sự kiện thoáng qua, khi bụi cuối cùng cũng sạch và chúng ta có tầm nhìn tốt. Nhưng chúng tôi đã nắm bắt được quá trình trước khi nó ở quá xa. Sau thời gian, tinh vân sẽ tan vào môi trường giữa các vì sao và sẽ không thể biết bất cứ điều gì đã xảy ra nữa”.

Hệ thống nhị phân cực kỳ phổ biến trong Dải Ngân hà. 85% tất cả các ngôi sao trong thiên hà có thể ở các cặp nhị phân, hoặc thậm chí là các hệ ba hoặc bốn.

Bằng chứng cho thấy rằng tất cả các ngôi sao đều bắt đầu sự tồn tại của chúng bằng các cặp song sinh có nghĩa là số lượng tiềm năng của các hệ nhị phân đã tách hoặc hợp nhất.

Đối với bất kỳ hai ngôi sao nào trên quỹ đạo tương hỗ, có khả năng rất cao là khi quỹ đạo của chúng mất đi năng lượng, sẽ phân rã, khiến chúng chuyển động xoắn ốc về phía nhau và cuối cùng va chạm.

Nhưng chúng ta mới chỉ thấy một vụ sáp nhập như vậy đang hoạt động. Trong Dải Ngân hà, sự hợp nhất sao gần đây nhất đã được quan sát vào năm 2008.

Các mô hình lý thuyết, được thiết kế bởi nhà vật lý thiên văn Brian Metzger từ Đại học Columbia, cho thấy hình dạng kỳ lạ, sự phát sáng tia cực tím và cấu trúc vòng phức tạp của tinh vân màu xanh phù hợp nhất với một cặp vật chất hình nón, nổ ra từ vật thể ở trung tâm, liên quan đến một sự kiện đã diễn ra cách đây chưa đầy 5.000 năm.

Kịch bản có khả năng xảy ra nhất như được mô tả bởi những mô hình bắt đầu với hai ngôi sao, một ngôi sao có khối lượng bằng Mặt trời và một ngôi sao đồng hành nhỏ hơn bằng một phần mười khối lượng của nó.

Khi ngôi sao giống Mặt trời gần hết tuổi thọ, nó bắt đầu phồng lên, cuối cùng tiến gần đến người bạn đồng hành đến nỗi người bạn đồng hành đó bồi đắp một số khối lượng của ngôi sao lớn hơn.

Không có khả năng giữ thêm khối lượng này, ngôi sao nhỏ hơn đã tràn ra vật chất vào điểm Lagrange thứ hai của hệ thống (L2), điểm này quay ra thành một đĩa xung quanh hai ngôi sao. Trong khi đó, ngôi sao nhỏ hơn di chuyển đến gần ngôi sao lớn hơn, khởi động quá trình sáp nhập.

Khi một lớp vỏ khí được đẩy ra từ các ngôi sao hợp nhất, đĩa hoạt động như một loại vòng, hạn chế và định hình vật liệu thành hai hình nón nổ ra. Mỗi hình nón này sẽ quá mờ để có thể nhìn thấy một mình. Tuy nhiên, do góc nhìn của chúng ta gần như nhìn thẳng vào một trong những hình nón này, nên hai hình nón chồng lên nhau.

Đó là vòng cực tím, được hình dung dưới dạng ánh sáng xanh lam khi hidro va chạm và được cung cấp năng lượng bởi môi trường giữa các vì sao mà chúng ta thấy trong tinh vân vòng xanh. Chúng ta cũng có thể thấy ánh sáng đỏ của hydro được cung cấp năng lượng tại các mặt trước xung kích của các nón phát xạ như hai vòng chồng lên nhau.

Đối với bản thân sao TYC 2597-735-1, nó hiện có khối lượng từ khoảng 1,1 đến 2 lần khối lượng Mặt trời và có khả năng đã phát triển ra khỏi chuỗi chính, không còn hợp nhất hydro trong lõi của nó. Nó có thể đang trên đường trở thành một ngôi sao lùn trắng.

Việc tìm ra vị trí TYC 2597-735-1 và tinh vân vòng xanh nằm trên cây tiến hóa sao có thể giúp chúng ta tìm ra tần suất các vụ va chạm sao này diễn ra trong thiên hà.

“Chúng tôi thấy rất nhiều hệ thống hai sao có thể hợp nhất vào một ngày nào đó và chúng tôi nghĩ rằng đã xác định các ngôi sao hợp nhất có thể hàng triệu năm trước. Nhưng chúng tôi hầu như không có dữ liệu về những gì xảy ra ở giữa. Có thể còn rất nhiều tàn tích trẻ của các vụ hợp nhất sao trong thiên hà của chúng ta và tinh vân vòng xanh có thể cho chúng ta thấy chúng trông như thế nào để chúng ta có thể xác định thêm chúng”, Metzger nó thêm.

Phát hiện tàn tích cây cầu 650 tuổi dưới lòng sông

Cây cầu cổ xưa làm bằng đá và gỗ sồi từng là con đường quan trọng phục vụ việc ra vào thủ đô Edinburgh.

Tàn tích gỗ và đá của cây cầu dưới sông Teviot. Ảnh: HES. Tổ chức Di sản Địa phương Ancrum (ADHS) phát hiện tàn tích của một cây cầu từng bắc qua sông Teviot và miêu tả đây là một trong những công trình quan trọng nhất Scotland thời Trung Cổ, Smithsonian hôm 30/10 đưa tin. ADHS đã dành hai năm làm việc với các chuyên gia để nghiên cứu khu vực này.

Dự án nghiên cứu bắt đầu khi một thành viên của ADHS tìm thấy một đoạn văn đề cập tới cây cầu trong văn bản từ năm 1674 của chính quyền địa phương.

Theo đó, đây từng là cây cầu duy nhất trong vùng để ra vào Edinburgh, thủ đô Scotland. Các tình nguyện viên của ADHS cũng tìm thấy những văn bản về tầm quan trọng của cây cầu từ những năm 1549.

Cơ quan Môi trường Lịch sử Scotland (HES) tài trợ cho nghiên cứu. ADHS cũng hợp tác với tổ chức phi lợi nhuận Khảo cổ Wessex, công ty tư vấn Dendrochronicle chuyên về các công trình gỗ cổ xưa và một số tổ chức khác. Nhóm nghiên cứu sử dụng ảnh chụp từ drone để tìm ra vị trí các tảng đá và gỗ dùng để xây cầu ở giữa sông Teviot.

Coralie Mills, chuyên gia tại Dendrochronicle, nhận thấy số gỗ này là gỗ sồi bản địa, loại vật liệu hiếm khi xuất hiện ở những công trình sau năm 1450 tại Scotland. Phương pháp định tuổi bằng đồng vị carbon hé lộ cây cầu xây từ giữa những năm 1300.

"Cấu trúc gỗ mà ADHS phát hiện dưới sông Teviot, gần Ancrum, là tàn tích hiếm hoi của một cây cầu cổ xưa. Các thanh gỗ sồi vẫn trong tình trạng rất tốt, là vật liệu quan trọng để phân tích vòng tuổi của cây tại đây, nơi rất ít công trình từ thời Trung Cổ còn tồn tại do chiến tranh tàn phá", Mills nói.

Nhóm nghiên cứu xác định đây là cây cầu cổ xưa nhất vẫn ở nguyên vị trí cũ tại Scotland. Nó được xây trong triều vua David II của Scotland (1329-1371) và vua Edward III của Anh (1327-1377). Tuy nhiên, các nhà khoa học chưa rõ đây là công trình của người Anh hay người Scotland.

Cây cầu từng là con đường quan trọng phục vụ việc đi lại, giao thương và cả chiến tranh. Đến năm 1698, cây cầu bị hư hại đến mức không thể sử dụng.

Người dân địa phương kêu gọi vốn để sửa chữa nhưng yêu cầu của họ không được chú ý. Cây cầu sau đó hư hại thêm do lũ lụt và ngày càng xuống cấp. Ngày nay, thay thế nó là hai cây cầu xây từ năm 1784 và 1939.

Phát hiện dấu vết phù thuỷ trong tàn tích nhà thờ cổ ở Anh Những hình vẽ đặc biệt nhằm mục đích xua đuổi phù thủy được phát hiện bên trong tàn tích nhà thờ thời trung cổ ở Anh. Phát hiện dấu vết phù thủy trong tàn tích nhà thờ cổ ở Anh Các nhà khảo cổ tiến hành khai quật ở khu Stoke Mandeville, phục vụ cho việc xây dựng tuyến đường sắt sắp tới....